ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
   ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
read First itemread Previous itemไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้า chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 28 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 20 : Sutta. Khu. Jā.(2): paññāsa-Mahānipātajātakaṃ

page365.

10 Vessantarajātakaṃ [1045] Phussatī 1- varavaṇṇābhe varassu dasadhā vare paṭhabyā cārupubbaṅgī yaṃ tuyhaṃ manaso piyaṃ. [1046] Devarāja namo tyatthu kiṃ pāpaṃ pakataṃ mayā rammā cāvesi maṃ ṭhānā vātova dharaṇīruhaṃ. [1047] |1047.1| Na ceva te kataṃ pāpaṃ na ca me tvamasi appiyā puññañca te parikkhīṇaṃ yena tevaṃ vadāmihaṃ 2-. |1047.2| Santike maraṇaṃ tuyhaṃ vinābhāvo bhavissati paṭiggaṇhāhi me ete vare dasa pavecchato. [1048] |1048.1| Varañce me ado sakka sabbabhūtānamissara sivirājassa bhaddante tattha assaṃ nivesane. |1048.2| Nīlanettā nīlabhamū nīlakkhīva 3- yathā migī phussatī nāma nāmena tattha assaṃ 4- purindada. |1048.3| Puttaṃ labhetha varadaṃ yācayogaṃ amacchariṃ pūjitaṃ paṭirājūbhi kittimantaṃ yasassinaṃ. |1048.4| Gabbhaṃ me dhārayantiyā majjhimaṅgaṃ anuṇṇataṃ kucchi anuṇṇato assa cāpaṃva likhitaṃ samaṃ. |1048.5| Thanā me nappavatteyyuṃ palitā nassantu 5- vāsava kāye rajo na limpetha vajjhañcāpi pamocaye. |1048.6| Mayūrakoñcābhirude nārīvaragaṇāyute @Footnote: 1 Sī. Yu. phsati. ito paraṃ īdisameva . 2 Ma. vadāmahaṃ . 3 Ma. nilakkhī ca. @4 Ma. tatthapassaṃ . 5 Ma. na santu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page366.

Khujjacelāvakākiṇṇe 1- sūdamāgadhavaṇṇite |1048.7| citraggaḷerughusite surāmaṃsappabodhane sivirājassa bhaddante tatthassaṃ mahesī piyā. [1049] Ye te dasa varā dinnā mayā sabbaṅgasobhane sivirājassa vijite sabbe te lacchasī vare. [1050] Idaṃ vatvāna maghavā devarājā sujampati phussatiyā varaṃ datvā anumodittha vāsavo. Dasavaragāthā nāma. [1051] |1051.1| Tato 2- cutā sā phussatī khattiye upapajjatha jetuttaramhi nagare sañjayena samāgami. |1051.2| Dasa māse dhārayitvā karontī pura padakkhiṇaṃ vessānaṃ vīthiyā majjhe janesi phussatī mamaṃ. |1051.3| Na mayhaṃ mattikaṃ nāmaṃ napi petikasambhavaṃ jātomhi vessavīthiyā tasmā vessantaro ahuṃ. |1051.4| Yadāhaṃ dārako homi jātiyā aṭṭhavassiko tadā nisajja pāsāde dānaṃ dātuṃ vicintayiṃ hadayaṃ dadeyyaṃ cakkhuṃ maṃsampi rudhirampica dadeyyaṃ kāyaṃ sāvetvā yadi koci yācako mamaṃ. @Footnote: 1 Ma. khujjacelāpakākiṇṇe . 2 imā cha gāthāyo sīhaḷapotthakeyeva dissanti @na aññesu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page367.

|1051.5| Sabhāvaṃ cintayantassa akampitamasaṇṭhitaṃ akampi tattha paṭhavī sineruvanavaṭaṃsakā. [1052] Paruḷhakacchanakhalomā paṅkadantā rajassirā paggayha dakkhiṇaṃ bāhuṃ kiṃ maṃ yācanti brāhmaṇā. [1053] Ratanaṃ deva yācāma sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ dadāhi pavaraṃ nāgaṃ īsādantaṃ uruḷhavaṃ. [1054] Dadāmi na vikampāmi yaṃ maṃ yācanti brāhmaṇā pabhinnaṃ kuñjaraṃ dantiṃ opaguyhaṃ 1- gajuttamaṃ. [1055] Hatthikkhandhato oruyha rājā cāgādhimānaso brāhmaṇānaṃ adā dānaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano. [1056] |1056.1| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ hatthināge padinnamhi medanī samakampatha. |1056.2| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ hatthināge padinnamhi khubbhittha nagaraṃ tadā. |1056.3| Samākulaṃ puraṃ āsi ghoso ca vipulo mahā hatthināge padinnamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. [1057] Athettha 2- vattati saddo tumulo bheravo mahā hatthināge padinnamhi khubbhittha nagaraṃ tadā. Athettha vattati saddo tumulo bheravo mahā @Footnote: 1 Ma. opavayhaṃ . 2 idaṃ gāthādvayaṃ Sī. potthakeyeva dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page368.

Hatthināge padinnamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. [1058] |1058.1| Uggā ca rājaputtā ca vesiyānā ca brāhmaṇā hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā |1058.2| kevalo cāpi nigamo siviyo cāpi 1- samāgatā disvā nāgaṃ niyyamānaṃ te rañño paṭivedayuṃ. |1058.3| Vidhamaṃ deva te raṭṭhaṃ putto vessantaro tava kathaṃ no hatthinaṃ dajjā nāgaṃ raṭṭhassa pūjitaṃ. |1058.4| Kathaṃ no kuñjaraṃ dajjā īsādantaṃ uruḷhavaṃ khettaññuṃ sabbayuddhānaṃ sabbasetaṃ gajuttamaṃ. |1058.5| Paṇḍukambalasañchannaṃ pabhinnaṃ sattumaddanaṃ dantiṃ savālavījaniṃ setaṃ kelāsasādisaṃ. |1058.6| Sasetacchattaṃ supattheyyaṃ 2- sāthabbanaṃ sahatthipaṃ aggayānaṃ rājavāhiṃ brāhmaṇānaṃ adā dānaṃ 3-. [1059] |1059.1| Annaṃ pānañca so 4- dajjā vatthasenāsanāni ca etaṃ kho dānapaṭirūpaṃ etaṃ kho brāhmaṇārahaṃ. |1059.2| Ayaṃ te vaṃsarājā no sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano 5- kathaṃ vessantaro putto gajaṃ bhājeti sañjaya. |1059.3| Sace tvaṃ na karissasi sivīnaṃ vacanaṃ idaṃ maññe taṃ saha puttena sivihatthe 6- karissare. @Footnote: 1 Ma. sivayo ca . 2 Ma. saupādheyyaṃ . 3 Ma. gajaṃ. Sī. Yu. dhanaṃ . 4 Ma. @yo . 5 Sī. raṭṭhavaḍḍhanaṃ. Yu. raṭṭhavaḍḍhana . 6 Ma. sivī hatthe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page369.

[1060] |1060.1| Kāmaṃ janapado māsi raṭṭhañcāpi vinassatu nāhaṃ sivīnaṃ vacanā rājaputtaṃ adūsakaṃ pabbājeyyaṃ sakā raṭṭhā putto hi mama oraso. |1060.2| Kāmaṃ janapado māsi raṭṭhañcāpi vinassatu nāhaṃ sivīnaṃ vacanā rājaputtaṃ adūsakaṃ pabbājeyyaṃ sakā raṭṭhā putto hi mama atrajo. |1060.3| Na cāhaṃ tasmiṃ dubbheyyaṃ ariyasīlavato hi so asilokopi me assa pāpañca pasave bahuṃ kathaṃ vessantaraṃ puttaṃ satthena ghātayāmase. [1061] Mā naṃ daṇḍena satthena na hi so bandhanāraho pabbājehi ca naṃ raṭṭhā vaṅke vasatu pabbate. [1062] |1062.1| Eso ce sivīnaṃ chando chandaṃ na panudāmase imaṃ so vasatu rattiṃ kāme ca paribhuñjatu. |1062.2| Tato ratyā vivasane suriyassuggamanaṃ pati 1- samaggā siviyo 2- hutvā raṭṭhā pabbājayantu naṃ. [1063] |1063.1| Uṭṭhehi katte taramāno gantvā vessantaraṃ vada siviyo deva te kuddhā negamā ca samāgatā uggā ca rājaputtā ca vesiyānā ca brāhmaṇā. |1063.2| Hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā @Footnote: 1 Ma. sūriya---. ito paraṃ īdisameva 2 Ma. sabbattha sivayo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page370.

Kevalo cāpi nigamo siviyo cāpi samāgatā. |1063.3| Asmā ratyā vivasane suriyassuggamanaṃ pati samaggā siviyo hutvā raṭṭhā pabbājayanti taṃ. [1064] |1064.1| Sa kattā taramānova sivirājena pesito āmuttahatthābharaṇo suvattho candanapphosito 1- |1064.2| sīsaṃ nhāto udake so āmuttamaṇikuṇḍalo upāgami puraṃ rammaṃ vessantaranivesanaṃ. |1064.3| Tatthaddasa kumāraṃ so ramamānaṃ sake pure parikiṇṇaṃ amaccehi tidasānaṃ va vāsavaṃ. [1065] |1065.1| So tattha gantvā taramāno kattā vessantaraṃ bravi dukkhante vedayissāmi mā me kujjha rathesabha. |1065.2| Vanditvā rodamāno so kattā rājānamabravi bhattā mesi mahārāja sabbakāmarasāharo dukkhante vedayissāmi tattha assāsayantu maṃ. |1065.3| Siviyo deva te kuddhā negamā ca samāgatā uggā ca rājaputtā ca vesiyānā ca brāhmaṇā. |1065.4| Hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā kevalo cāpi nigamo siviyo cāpi samāgatā. |1065.5| Asmā ratyā vivasane suriyassuggamanaṃ pati samaggā siviyo hutvā raṭṭhā pabbājayanti taṃ. @Footnote: 1 Ma. candanabhūsito.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page371.

[1066] Kismiṃ me siviyo kuddhā yo na passāmi dukkaṭaṃ taṃ me katte viyācikkha kasmā pabbājayanti maṃ. [1067] Uggā ca rājaputtā ca vesiyānā ca brāhmaṇā hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā nāgadānena khīyanti tasmā pabbājayanti taṃ. [1068] |1068.1| Hadayaṃ cakkhumpahaṃ dajjaṃ kiṃ me bāhirakaṃ dhanaṃ hiraññaṃ vā suvaṇṇaṃ vā muttā veḷuriyā maṇi |1068.2| dakkhiṇaṃ vāmahaṃ 1- bāhuṃ disvā yācakamāgate dadeyyaṃ na vikampeyyaṃ dāne me ramatī 2- mano. |1068.3| Kāmaṃ maṃ siviyo sabbe pabbājentu hanantu vā neva dānā viramissaṃ kāmaṃ chindantu sattadhā. [1069] Evantaṃ siviyo āhu negamā ca samāgatā kontimārāya tīrena girimārañjaraṃ pati yena pabbājitā yanti tena gacchatu subbato. [1070] Sohaṃ tena gamissāmi yena gacchanti dūsakā rattindivaṃ me khamatha yāva dānaṃ dadāmihaṃ. [1071] |1071.1| Āmantayittha rājā naṃ maddiṃ sabbaṅgasobhaniṃ yaṃ te kiñci mayā dinnaṃ dhanaṃ dhaññañca vijjati |1071.2| hiraññaṃ vā suvaṇṇaṃ vā muttā veḷuriyā bahū sabbantaṃ nidaheyyāsi yañca te pettikaṃ dhanaṃ. @Footnote: 1 Ma. vāpahaṃ . 2 Ma. ramate.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page372.

[1072] Tamabravi rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā kuhiṃ deva nidahāmi taṃ me akkhāhi pucchito. [1073] Sīlavantesu dajjesi dānaṃ maddi yathārahaṃ na hi dānā paraṃ atthi patiṭṭhā sabbapāṇinaṃ. [1074] |1074.1| Puttesu maddi dayesi sassuyā sassuramhi ca yo ca taṃ bhattā maññeyya sakkaccantaṃ upaṭṭhahe. |1074.2| No ce taṃ bhattā maññeyya mayā vippavasena te aññaṃ bhattāraṃ pariyesa mā kilittha 1- mayā vinā. [1075] Ahaṃ hi vanaṃ gacchāmi ghoraṃ vāḷamigāyutaṃ saṃsayo jīvitaṃ mayhaṃ ekakassa brahāvane. [1076] |1076.1| Tamabravi rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā abhumme kathaṃ nu bhaṇasi pāpakaṃ vata bhāsasi. |1076.2| Nesa dhammo mahārāja yaṃ tvaṃ gaccheyya ekako ahaṃpi tena gacchāmi yena gacchasi khattiya. |1076.3| Maraṇaṃ vā tayā saddhiṃ jīvitaṃ vā tayā vinā tadeva maraṇaṃ seyyo yañce jīve tayā vinā. |1076.4| Aggiṃ ujjālayitvāna ekajālasamāhitaṃ tattheva maraṇaṃ 2- seyyo yañce jīve tayā vinā. |1076.5| Yathā āraññakaṃ nāgaṃ dantiṃ anveti hatthinī jessantaṃ giriduggesu samesu visamesu ca. @Footnote: 1 Ma. kilittho . 2 Ma. tattha me maraṇaṃ seyyo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page373.

|1076.6| Evantaṃ anugacchāmi putte ādāya pacchato subharā te bhavissāmi na te hessāmi dubbharā. [1077] |1077.1| Ime kumāre passanto mañjuke piyabhāṇine āsīne vanagumbasmiṃ na rajjassa sarissasi. |1077.2| Ime kumāre passanto mañjuke piyabhāṇine kīḷante vanagumbasmiṃ na rajjassa sarissasi. |1077.3| Ime kumāre passanto mañjuke piyabhāṇine assame ramaṇīyamhi na rajjassa sarissasi. |1077.4| Ime kumāre passanto mañjuke piyabhāṇine kīḷante assame ramme na rajjassa sarissasi. |1077.5| Ime kumāre passanto māladhārī alaṅkate assame ramaṇīyamhi na rajjassa sarissasi. |1077.6| Ime kumāre passanto māladhārī alaṅkate kīḷante assame ramme na rajjassa sarissasi. |1077.7| Yadā dakkhasi naccante kumāre māladhārine assame ramaṇīyamhi na rajjassa sarissasi. |1077.8| Yadā dakkhasi naccante kumāre māladhārine kīḷante assame ramme na rajjassa sarissasi. |1077.9| Yadā dakkhasi mātaṅgaṃ kuñjaraṃ saṭṭhihāyanaṃ ekaṃ araññe vicarantaṃ 1- na rajjassa sarissasi. @Footnote: 1 Ma. carantaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page374.

|1077.10| Yadā dakkhasi mātaṅgaṃ kuñjaraṃ saṭṭhihāyanaṃ sāyaṃ pāto vicarantaṃ na rajjassa sarissasi. |1077.11| Yadā kareṇusaṅghassa yūthassa purato vajaṃ koñcaṃ kāhati mātaṅgo kuñjaro saṭṭhihāyano tassa taṃ nadato sutvā na rajjassa sarissasi. |1077.12| Ubhato vanavikāse yadā dakkhasi kāmadaṃ vane vāḷamigākiṇṇe na rajjassa sarissasi. |1077.13| Migaṃ disvāna sāyaṇhaṃ pañcamālinimāgataṃ 1- kiṃpurise ca naccante na rajjassa sarissasi. |1077.14| Yadā sussasi 2- nigghosaṃ sandamānāya sindhuyā gītaṃ kiṃpurisānañca na rajjassa sarissasi. |1077.15| Yadā sussasi 2- nigghosaṃ girigabbharacārino vassamānassulūkassa na rajjassa sarissasi. |1077.16| Yadā sīhassa byagghassa khaggassa gavayassa ca vane sussasi 2- vāḷānaṃ na rajjassa sarissasi. |1077.17| Yadā morīhi parikiṇṇaṃ varahinaṃ 3- matthakāsinaṃ moraṃ dakkhasi 4- naccantaṃ na rajjassa sarissasi. |1077.18| Yadā morīhi parikiṇṇaṃ aṇḍajaṃ citrapekkhanaṃ 5- moraṃ dakkhasi naccantaṃ na rajjassa sarissasi. @Footnote: 1 Ma. pañcamālinamāgataṃ . 2 Ma. sossasi . 3 Ma. barihīnaṃ . 4 Ma. dakkhisi. @ito paraṃ īdisameva . 5 Ma. citrapakkhinaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page375.

|1077.19| Yadā morīhi parikiṇṇaṃ nīlagīvaṃ sikhaṇḍinaṃ moraṃ dakkhasi naccantaṃ na rajjassa sarissasi. |1077.20| Yadā dakkhasi hemante pupphite dharaṇīruhe surabhisampavāyante 1- na rajjassa sarissasi. |1077.21| Yadā hemantike māse haritaṃ dakkhasi medaniṃ indagopakasañchannaṃ na rajjassa sarissasi. |1077.22| Yadā dakkhasi hemante pupphite dharaṇīruhe kuṭajaṃ bimbajālañca pupphitaṃ loddapadmakaṃ surabhisampavāyante 2- na rajjassa sarissasi. |1077.23| Yadā hemantike māse vanaṃ dakkhasi pupphitaṃ opupphāni ca padmāni na rajjassa sarissasi. Himavantaṃ niṭṭhitaṃ. [1078] |1078.1| Tesaṃ lālapitaṃ 3- sutvā puttassa suṇisāya ca kalūnaṃ paridevesi rājaputtī yasassinī. |1078.2| Seyyo visaṃ me khāyitaṃ papātā papateyyahaṃ rajjuyā bajjhamiyāhaṃ kasmā vessantaraṃ puttaṃ pabbājenti adūsakaṃ. |1078.3| Ajjhāyakaṃ dānapatiṃ yācayogaṃ amacchariṃ kasmā 4- vessantaraṃ puttaṃ pabbājenti adūsakaṃ 5-. @Footnote: 1-2 Ma. surabhiṃ . 3 lālappitaṃ . 4-5 Ma. idaṃ gāthāpādadvayaṃ natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page376.

|1078.4| Pūjitaṃ paṭirājūhi kittimantaṃ yasassinaṃ kasmā vessantaraṃ puttaṃ pabbājenti adūsakaṃ. |1078.5| Mātāpetibharaṃ jantuṃ kule jeṭṭhāpacāyinaṃ kasmā vessantaraṃ puttaṃ pabbājenti adūsakaṃ. |1078.6| Rañño hitaṃ devahitaṃ 1- ñātīnaṃ sakhinaṃ hitaṃ hitaṃ sabbassa raṭṭhassa kasmā vessantaraṃ puttaṃ pabbājenti adūsakaṃ. [1079] |1079.1| Madhūnīva palitāni 2- ambāva patitā chamā evaṃ hessati te raṭṭhaṃ pabbājenti adūsakaṃ. |1079.2| Haṃso nikkhīṇapattova pallalasmiṃ anūdake apaviṭṭho amaccehi eko rājā vihiyyasi. |1079.3| Tantaṃ brūmi mahārāja attho te mā upaccagā mā naṃ sivīnaṃ vacanā pabbājesi adūsakaṃ. [1080] Dhammassāpacitiṃ kummiṃ 3- sivīnaṃ vinayaṃ dhajaṃ pabbājemi sakaṃ puttaṃ pāṇā piyataro hi me. [1081] |1081.1| Yassa pubbe dhajaggāni kaṇikārāva pupphitā yāyantamanuyāyanti svajjekova gamissati. |1081.2| Yassa pubbe dhajaggāni kaṇikāravanāniva yāyantamanuyāyanti svajjekova gamissati. |1081.3| Yassa pubbe anīkāni kaṇikārāva pupphitā @Footnote: 1 Ma. devihitaṃ . 2 Ma. palātāni . 3 Ma. kummi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page377.

Yāyantamanuyāyanti svajjekova gamissati. |1081.4| Yassa pubbe anīkāni kaṇikāravanāni va yāyantamanuyāyanti svajjekova gamissati. |1081.5| Indagopakavaṇṇābhā gandhārā paṇḍukambalā yāyantamanuyāyanti svajjekova gamissati. |1081.6| Yo pubbe hatthinā yāti sivikāya rathena ca svajja vessantaro rājā kathaṃ gacchati pattiko. |1081.7| Kathaṃ candanalittaṅgo naccagītappabodhano khurājinaṃ pharasuñca khārikājañca hāriti 1-. |1081.8| Kasmā nābhiharīyanti kāsāvā ajināni ca pavisantaṃ brahāraññaṃ kasmā cīraṃ na bajjhare. |1081.9| Kathaṃ nu cīraṃ dhārenti rājapabbajitā janā kathaṃ kusamayaṃ cīraṃ maddī paridahessati 2-. |1081.10| Kāsiyāni ca dhāretvā khomakodumbarāni ca kusacīrāni dhārentī kathaṃ maddī karissati. |1081.11| Vayhāhi pariyāyitvā sivikāya rathena ca sā kathajja anuccaṅgī pathaṃ gacchati pattikā. |1081.12| Yassā mudutalā hatthā calanā 3- ca sukhe ṭhitā sā kathajja anuccaṅgī pathaṃ gacchati pattikā. @Footnote: 1 Ma. hāhiti . 2 Ma. paridahissati . 3 Sī. Ma. caraṇā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page378.

|1081.13| Yassā mudutalā pādā calanā 1- ca sukhe ṭhitā pādukāhi suvaṇṇāhi pīḷamānāva gacchati sā kathajja anuccaṅgī pathaṃ gacchati pattikā. |1081.14| Yassu itthīsahassassa 2- purato gacchati mālinī sā kathajja anuccaṅgī vanaṃ gacchati ekikā. |1081.15| Yā sā 3- sivāya sutvāna muhuṃ uttasate pure sā kathajja anuccaṅgī vanaṃ gacchati bhīrukā. |1081.16| Yā sā 3- indasagottassa ulūkassa pavassato sutvāna nadato bhītā vāruṇīva pavedhati sā kathajja anuccaṅgī vanaṃ gacchati bhīrukā. |1081.17| Sakuṇī hataputtāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ suññaṃ āgammimaṃ puraṃ. |1081.18| Sakuṇī hataputtāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ kīsā paṇḍu bhavissāmi piye putte apassatī. |1081.19| Sakuṇī hataputtāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ tena tena padhāvissaṃ piye putte apassatī. |1081.20| Kururī 4- hatacchāpāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ suññaṃ āgammimaṃ puraṃ. |1081.21| Kururī hatacchāpāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ kīsā paṇḍu bhavissāmi piye putte apassatī. @Footnote: 1 Sī. Ma. caraṇā . 2 Ma. yāssu itthisahassānaṃ . 3 Ma. yāssu. @4 Ma. kurarī. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page379.

|1081.22| Kururī hatacchāpāva suññaṃ disvā kulāvakaṃ tena tena padhāvissaṃ piye putte apassatī. |1081.23| Sā nūna cakkavakkīva 1- pallalasmiṃ anūdake ciraṃ dukkhena jhāyissaṃ suññaṃ āgammimaṃ puraṃ. |1081.24| Sā nūna cakkavakkīva pallalasmiṃ anūdake kīsā paṇḍu bhavissāmi piye putte apassatī. |1081.25| Sā nūna cakkavakkīva pallalasmiṃ anūdake tena tena padhāvissaṃ piye putte apassatī. |1081.26| Evaṃ me vilapantiyā rājaputtaṃ adūsakaṃ pabbājesi ca 2- naṃ raṭṭhā maññe hessāmi jīvitaṃ. [1082] |1082.1| Tassā lālapitaṃ sutvā sabbā antepure ahu 3- bāhā paggayha pakkanduṃ sivikaññā samāgatā. |1082.2| Sālāva sampamadditā 4- mālutena pamadditā senti puttā ca dārā ca vessantaranivesane. |1082.3| Orodhā ca kumārā ca vesiyānā ca brāhmaṇā bāhā paggayha pakkanduṃ vessantaranivesane. |1082.4| Hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā bāhā paggayha pakkanduṃ vessantaranivesane. |1082.5| Tato ratyā vivasane suriyassuggamanaṃ pati atha vessantaro rājā dānaṃ dātuṃ upāgami. @Footnote: 1 Ma. cakkavāthīva. ito paraṃ īdisameva . 2 Ma. va. . 3 ma bahū . 4 Ma. sampamathitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page380.

|1082.6| Vatthāni vatthakāmānaṃ soṇḍānaṃ detha vāruṇiṃ bhojanaṃ bhojanatthīnaṃ sammadeva pavecchatha. |1082.7| Mā ca kiñci vanibbake heṭhayittha idhāgate tappetha annapānena gacchantu paṭipūjitā. |1082.8| (athettha vattati saddo tumulo bheravo mahā dānena taṃ nīharanti puna dānaṃ adā tuvaṃ 1- .) [1083] |1083.1| Te su mattā kilantāva sampatanti vanibbakā nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1083.2| Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ nānāphaladadaṃ dumaṃ yathā vessantaraṃ raṭṭhā pabbājenti adūsakaṃ. |1083.3| Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ nānāphaladharaṃ dumaṃ yathā vessantaraṃ raṭṭhā pabbājenti adūsakaṃ. |1083.4| Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ sabbakāmadadaṃ dumaṃ yathā vessantaraṃ raṭṭhā pabbājenti adūsakaṃ. |1083.5| Acchecchuṃ vata bho rukkhaṃ sabbakāmarasāharaṃ yathā vessantaraṃ raṭṭhā pabbājenti adūsakaṃ. |1083.6| Ye vuḍḍhā ye ca daharā ye ca majjhimaporisā bāhā paggayha pakkanduṃ nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. @Footnote: 1 ayaṃ gāthā Ma. potthakeyeva dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page381.

|1083.7| Atiyakkhā vessavarā 1- itthāgārā ca rājino bāhā paggayha pakkanduṃ nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1083.8| Thiyopi tattha pakkanduṃ yā tamhi nagare ahu nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1083.9| Ye brāhmaṇā ye ca samaṇā aññe vāpi vanibbakā bāhā paggayha pakkanduṃ adhammo kira bho iti. |1083.10| Yathā vessantaro rājā yajamāno sake pure sivīnaṃ vacanatthena samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.11| Satta hatthisate datvā sabbālaṅkārabhūsite suvaṇṇakacche mātaṅge hemakappanivāsase 2- āruḷhe gāmaṇīyebhi tomaraṅkusapāṇibhi esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.12| Satta assasate datvā sabbālaṅkārabhūsite ājāniyeva jātiyā sindhave sīghavāhane āruḷhe gāmaṇīyebhi indiyācāpadhāribhi 3- esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.13| Satta rathasate datvā sannaddhe ussitaddhaje dīpe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite |1083.14| āruḷhe gāmaṇīyebhi cāpahatthehi cammibhi 4- @Footnote: 1 Ma. vassavarā . 2 Ma. hemakappanavāsase . 3 Ma. illiyā ... . 4 Ma. vammibhi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page382.

Esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.15| Satta itthīsate datvā ekamekā rathe ṭhitā sannaddhā nikkharajjūhi suvaṇṇehi alaṅkatā |1083.16| pītālaṅkārā pītavasanā pītābharaṇabhūsitā 1- āḷārappamukhā 2- hasulā susaññā tanumajjhimā esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.17| Satta dhenusate datvā sabbā kaṃsupadhārino 3- esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.18| Satta dāsīsate datvā satta dāsasatāni ca esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.19| Hatthī asse rathe datvā nāriyo ca alaṅkatā esa vessantaro rājā samhā raṭṭhā nirajjati. |1083.20| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ mahādāne padinnamhi medanī samakampatha. |1083.21| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ yaṃ pañjalīkato rājā samhā raṭṭhā nirajjati. [1084] Athettha vattati saddo tumulo bheravo mahā dānena taṃ nīharanti puna dānaṃ dadāti so 4-. @Footnote: 1 Ma. -vibhūsitā . 2 Ma. āḷārapamhā. pamhanti akkhigaṇḍo . 3 Ma. kaṃspadhāraṇā. @4 Sī. Ma. puna dānaṃ adā tuvaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page383.

[1085] Te su mattā kilantāva sampatanti vanibbakā nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. [1086] |1086.1| Āmantayittha rājānaṃ sañjayaṃ dhammikaṃ 1- varaṃ avaruddhasi maṃ deva vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ. |1086.2| Ye hi keci mahārāja bhūtā ye ca bhavissare atittāyeva kāmehi gacchanti yamasādhanaṃ. |1086.3| Sohaṃ sake abhisasiṃ yajamāno sake pure sivīnaṃ vacanatthena samhā raṭṭhā nirajjahaṃ |1086.4| aghantaṃ paṭisevissaṃ vane vāḷamigākiṇṇe khaggadīpinisevite ahaṃ puññāni karomi tumhe paṅkamhi sīdatha. [1087] Anujānāhi maṃ amma pabbajjā mama ruccati sohaṃ sake abhisasiṃ yajamāno sake pure sivīnaṃ vacanatthena samhā raṭṭhā nirajjahaṃ |1087.1| aghantaṃ paṭisevissaṃ vane vāḷamigākiṇṇe khaggadīpinisevite ahaṃ puññāni karomi vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ 2-. [1088] Anujānāmi taṃ putta pabbajjā te samijjhatu ayañca maddī kalyāṇī susaññā tanumajjhimā acchataṃ saha puttehi kiṃ araññe karissati. @Footnote: 1 Ma. dhamminaṃ . 2 Ma. tumhe paṅkamhi sīdatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page384.

[1089] Nāhaṃ akāmā dāsiṃpi araññaṃ netumussahe sace icchati anvetu sace nicchati acchatu. [1090] |1090.1| Tato suṇhaṃ mahārājā yācituṃ paṭipajjatha mā candanasamācāre rajojallaṃ adhārayi. |1090.2| Kāsiyāni padhāretvā 1- kusacīraṃ adhārayi dukkho vāso araññasmiṃ mā hi tvaṃ lakkhaṇe gami. [1091] Tamabravi rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā nāhantaṃ sukhamiccheyyaṃ yaṃ me vessantaraṃ vinā. [1092] |1092.1| Tamabravi mahārājā sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano iṅgha maddi nisāmehi vane ye honti dussahā. |1092.2| Bahū kīṭā paṭaṅgā ca makasā madhumakkhikā tepi taṃ tattha hiṃseyyuṃ tante dukkhataraṃ siyā. |1092.3| Apare passa santāse nadīnūpanisevite sappā ajagarā nāma avisā te mahabbalā. |1092.4| Te manussaṃ migaṃ vāpi apicāsannamāgataṃ parikkhipitvā bhogehi vasamānenti attano. |1092.5| Aññepi kaṇhā jaṭino acchā nāma aghammigā na tehi puriso diṭṭho rukkhamāruyha muccati. |1092.6| Saṅghaṭṭayantā siṅgāni tikkhaggāni pahārino mahisā 2- vicarantettha nadiṃ sotumbaraṃ pati. @Footnote: 1 Ma. mā kāsiyāni dhāretvā . 2 Ma. mahiṃsā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page385.

|1092.7| Disvā migānaṃ yūthānaṃ gavaṃ sañcaritaṃ 1- vane dhenuva vacchagiddhāva kathaṃ maddi karissasi. |1092.8| Disvā sampatite ghore dummaggesu plavaṅgame akhettaññāya te maddi bhavissate mahabbhayaṃ. |1092.9| Yā tvaṃ sivāya sutvāna muhuṃ uttasate 2- pure sā tvaṃ vaṅkaṃ anuppattā kathaṃ maddi karissasi. |1092.10| Ṭhite majjhantike kāle sannisinnesu pakkhisu suṇateva brahāraññaṃ tattha kiṃ gantumicchasi. [1093] |1093.1| Tamabravi rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā yāni etāni akkhāsi vane paṭibhayāni me sabbāni abhisambhossaṃ gacchaññeva rathesabha. |1093.2| Kāsaṃ kusaṃ potakilaṃ usiraṃ muñjapabbajaṃ urasā panūdahissāmi nāssa hessāmi dunnayā. |1093.3| Bahūhi vattacariyāhi kumārī vindate patiṃ udarassuparodhena gohanuveṭṭhanena ca aggissa pāricariyāya udakummujjanena ca vedhabyaṃ 3- kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.4| Apissā hoti appatto ucchiṭṭhaṃ paribhuñjituṃ 4- yo naṃ hatthe gahetvāna akāmaṃ parikaḍḍhati vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. @Footnote: 1 Ma. sañcarataṃ . 2 Ma. uttasayī . 3 Sī. Yu. vedhabbaṃ. ito paraṃ īdisameva. @4 Ma. ucchiṭṭhampi bhuñjituṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page386.

|1093.5| Kesaggahaṇamukkhepā bhūmyā ca parisumbhanā datvā ca no pakkamati bahuṃ dukkhaṃ anappakaṃ vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.6| Sukkacchavī vedhaverā datvā subhaggamānino akāmaṃ parikaḍḍhanti ulūkaññeva vāyasā vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.7| Api ñātikule phīte kaṃsappajjotane vasaṃ nevātivākyaṃ na labhe bhātūhi sakhinīhi 1- ca vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.8| Naggā nadī anūdakā naggaṃ raṭṭhaṃ arājikaṃ itthīpi vidhavā naggā yassāpi dasa bhātaro vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.9| Dhajo rathassa paññāṇaṃ dhūmo paññāṇamaggino rājā raṭṭhassa paññāṇaṃ bhattā paññāṇamitthiyā vedhabyaṃ kaṭukaṃ loke gacchaññeva rathesabha. |1093.10| Yā daliddī daliddassa aḍḍhā aḍḍhassa kittimā taṃ ve devā pasaṃsanti dukkaraṃ hi karoti sā. |1093.11| Sāmikaṃ anubandhissaṃ sadā kāsāyavāsinī paṭhabyāpi abhijjantyā vedhabyaṃ kaṭukitthiyā. |1093.12| Api sāgarapariyantaṃ bahuvittadharaṃ mahiṃ @Footnote: 1 Ma. sakhinīhipi . Sī. Yu. sakhikāhi ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page387.

Nānāratanaparipūraṃ nicche vessantaraṃ vinā. |1093.13| Kathannu tāsaṃ hadayaṃ sukharā vata itthiyo yā sāmike dukkhitamhi sukhamicchanti attano. |1093.14| Nikkhamante mahārāje sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane tamahaṃ anubandhissaṃ sabbakāmadado hi me. [1094] Tamabravī mahārājā maddiṃ sabbaṅgasobhanaṃ ime te daharā puttā jālī kaṇhājinā cubho nikkhippa lakkhaṇe gaccha mayante posayāmase. [1095] Tamabravī rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā piyā me puttakā deva jālī kaṇhājinā cubho tyamhaṃ tattha ramissanti araññe jīvisokinaṃ. [1096] |1096.1| Tamabravī mahārājā sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano sālīnamodanaṃ bhutvā sucimaṃsūpasecanaṃ rukkhaphalāni bhuñjantā kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.2| Bhutvā satapale kaṃse sovaṇṇe satarājike rukkhapattesu bhuñjantā kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.3| Kāsiyāni ca dhāretvā khomakodumbarāni ca kusacīrāni dhārentā kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.4| Vayhāhi pariyāyitvā sivikāya rathena ca pattikā paridhāvantā kathaṃ kāhanti dārakā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page388.

|1096.5| Kūṭāgāre sayitvāna nivāte phusitaggaḷe sayantā rukkhamūlasmiṃ kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.6| Pallaṅkesu sayitvāna gonake citrasanthate sayantā tiṇasanthāre kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.7| Gandhakena vilimpitvā aggalucandanena ca rajojallāni dhārentā kathaṃ kāhanti dārakā. |1096.8| Cāmarīmorahatthehi vījitaṅgā sukhe ṭhitā 1- phuṭṭhā ḍaṃsehi makasehi kathaṃ kāhanti dārakā. [1097] |1097.1| Tamabravī rājaputtī maddī sabbaṅgasobhanā mā deva paridevasi mā ca tvaṃ vimano ahu yathā mayaṃ bhavissāma tathā hessanti dārakā. |1097.2| Idaṃ vatvāna pakkāmi maddī sabbaṅgasobhanā sivimaggena anvesi putte ādāya lakkhaṇā. [1098] |1098.1| Tato vessantaro rājā dānaṃ datvāna khattiyo pitu mātuñca vanditvā katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ. |1098.2| Catuvāhiṃ rathaṃ yuttaṃ sīghamāruyha sandanaṃ ādāya putta dārañca vaṅkaṃ pāyāsi pabbataṃ. [1099] Tato vessantaro rājā yenāsi bahuko jano āmanta kho taṃ gacchāma arogā hontu ñātayo [1100] Nikkhamitvāna nagarā nivattitvā vilokite @Footnote: 1 Ma. sukhedhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page389.

Tadāpi paṭhavī kampi sineruvanavaṭaṃsakā. [1101] Iṅgha maddi nisāmehi rammarūpaṃva dissati āvāso siviseṭṭhassa pettikaṃ bhavanaṃ mama. [1102] Taṃ brāhmaṇā anvagamuṃ te taṃ asse ayācisuṃ yācito paṭipādesi catunnaṃ caturo haye. [1103] Iṅgha maddi nisāmehi cittarūpaṃ na dissati migā rohiccavaṇṇena dakkhiṇassā vahanti maṃ. [1104] Athettha pañcamo āgā so taṃ rathamayācatha tassa taṃ paṭiyādāsi 1- na cassu pahato mano. [1105] Tato vessantaro rājā oropetvā sakaṃ janaṃ assāsayi assarathaṃ brāhmaṇassa dhanesino. [1106] Tvaṃ maddi kaṇhaṃ gaṇhāhi lahukā esā kaniṭṭhakā 2- ahaṃ jāliṃ gahessāmi garuko bhātiko hi so. [1107] Rājā kumāramādāya rājaputtī ca dārikaṃ sammodamānā pakkāmuṃ aññamaññaṃ piyaṃvadā. Dānakaṇḍaṃ nāma. [1108] |1108.1| Yadi keci manujā enti anumagge paṭipathe maggante paṭipucchāma kuhiṃ vaṅkatapabbato. |1108.2| Te tattha amhe passitvā kalūnaṃ paridevayuṃ @Footnote: 1 Ma. tassa taṃ yācito dāsi . 2 Ma. kaniṭṭhikā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page390.

Dukkhante paṭivedenti dūre vaṅkatapabbato. [1109] |1109.1| Yadi passanti pavane dārakā phalite 1- dume tesaṃ phalānaṃ hetumhi uparodanti dārakā. |1109.2| Rodante dārake disvā ubbiggā 2- vipulā dumā sayamevonamitvāna upagacchanti dārake. |1109.3| Idaṃ accherakaṃ disvā abbhūtaṃ lomahaṃsanaṃ sādhukāraṃ pavattesi maddī sabbaṅgasobhanā. |1109.4| Accheraṃ vata lokasmiṃ abbhūtaṃ lomahaṃsanaṃ vessantarassa tejena sayamevonatā dumā. [1110] Saṅkhipiṃsu pathaṃ yakkhā anukampāya dārake nikkhantadivaseneva cetaraṭṭhamupāgamuṃ. [1111] Te gantvā dīghamaddhānaṃ cetaraṭṭhamupāgamuṃ iddhaṃ phītaṃ janapadaṃ bahumaṃsasurodakaṃ. [1112] |1112.1| Cetiyo parikariṃsu 3- disvā lakkhaṇamāgataṃ sukhumālī vatāyayyā 4- pattikā paridhāvati. |1112.2| Vayhāhi pariyāyitvā sivikāya rathena ca sājja maddī araññasmiṃ pattikā paridhāvati. [1113] |1113.1| Taṃ disvā cetapāmokkhā rodamānā upāgamuṃ kacci nu deva kusalaṃ kacci deva anāmayaṃ. @Footnote: 1 Ma. phaline . 2 Ma. ubbiddhā . 3 Ma. parivāriṃsu . 4 Ma. vata ayyā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page391.

|1113.2| Kacci pitā arogā te sivīnañca anāmayaṃ ko te balaṃ mahārāja ko nu te rathamaṇḍalaṃ. |1113.3| Anassako arathako dīghamaddhānamāgato kaccāmittehi pakato anuppattosimaṃ disaṃ. [1114] |1114.1| Kusalañceva me sammā atho sammā anāmayaṃ atho pitā arogā me sivīnañca anāmayaṃ. |1114.2| Ahaṃ hi kuñjaraṃ dajjaṃ īsādantaṃ uruḷhavaṃ khettaññuṃ sabbayuddhānaṃ sabbasetaṃ gajuttamaṃ. |1114.3| Paṇḍukambalasañchannaṃ pabhinnaṃ sattumaddanaṃ dantiṃ savālavījaniṃ setaṃ kelāsasādisaṃ. |1114.4| Sasetacchattaṃ supattheyyaṃ 1- sāthabbanaṃ sahatthipaṃ aggayānaṃ rājavāhiṃ brāhmaṇānaṃ adāsahaṃ. |1114.5| Tasmiṃ me siviyo kuddhā pitā cupahatomano avaruddhasi maṃ rājā vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ okāsaṃ sammā jānātha vane yattha vasemhase 2-. [1115] |1115.1| Svāgatante mahārāja atho te adurāgataṃ issarosi anuppatto yaṃ idhatthi pavedaya. |1115.2| Sākaṃ bhiṃsaṃ madhuṃ maṃsaṃ suddhaṃ sālīnamodanaṃ paribhuñja mahārāja pāhuno nosi āgato. @Footnote: 1 Ma. saupādheyyaṃ . 2 Ma. vasāmase. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page392.

[1116] Paṭiggahitaṃ yaṃ dinnaṃ sabbassa agghiyaṃ kataṃ avaruddhasi maṃ rājā vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ okāsaṃ sammā jānātha vane yattha vasemhase. [1117] |1117.1| Idheva tāva acchassu cetaraṭṭhe rathesabha yāva cetā gamissanti rañño santika yācituṃ. |1117.2| Nijjhāpetuṃ mahārājaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ taṃ taṃ cetā purakkhitvā 1- patītā laddhapaccayā parivāretvāna gacchanti evaṃ jānāhi khattiya. [1118] |1118.1| Mā vo rucittha gamanaṃ rañño santika yācituṃ nijjhāpetuṃ mahārājaṃ rājāpi tattha nissaro. |1118.2| Accuggatā hi siviyo balaggā negamā ca ye te padhaṃsetumicchanti 2- rājānaṃ mama kāraṇā. [1119] |1119.1| Sace esā pavattettha raṭṭhasmiṃ raṭṭhavaḍḍhana idheva rajjaṃ kārehi cetehi parivārito. |1119.2| Iddhaṃ phītañcidaṃ raṭṭhaṃ iddho janapado mahā matiṃ karohi tvaṃ deva rajjassamanusāsituṃ. [1120] |1120.1| Na me chando mati atthi rajjassamanusāsituṃ pabbājitassa raṭṭhasmā cetaputtā suṇātha me. |1120.2| Atuṭṭhā siviyo assu balaggā negamā ca ye pabbājitassa raṭṭhasmā cetā rajjebhisecayuṃ. @Footnote: 1 Ma. purakkhatvā . 2 Ma. te vidhaṃsetu....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page393.

|1120.3| Asammodiyaṃpi vo assa accantaṃ mama kāraṇā sivīhi bhaṇḍanañcāpi viggaho me na ruccati. |1120.4| Athassa bhaṇḍanaṃ ghoraṃ sampahāro anappako ekassa kāraṇā mayhaṃ hiṃseyya bahuko jano. |1120.5| Paṭiggahitaṃ yaṃ dinnaṃ sabbassa agghiyaṃ kataṃ avaruddhasi maṃ rājā vaṅkaṃ gacchāmi pabbataṃ okāsaṃ sammā jānātha vane yattha vasemhase. [1121] |1121.1| Taggha te mayamakkhāma yathāpi kusalā tathā rājisī yattha sammanti āhutaggī samāhitā. |1121.2| Esa selo mahārāja pabbato gandhamādano yattha tvaṃ saha puttehi saha bhariyāya cacchasi. [1122] |1122.1| Taṃ cetā anusāsiṃsu assunettā rudammukhā ito gaccha mahārāja ujuṃ yenuttarāmukho. |1122.2| Atha dakkhasi bhaddante vepullaṃ nāma pabbataṃ nānādumagaṇākiṇṇaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ. |1122.3| Tamatikkamma bhaddante atha dakkhasi āpakaṃ nadiṃ ketumatiṃ nāma gambhīraṃ girigabbharaṃ. |1122.4| Puthulomamacchākiṇṇaṃ supatitthaṃ mahodakaṃ tattha nhātvā pivitvā ca assāsetvā saputtake. |1122.5| Atha dakkhasi bhaddante nigrodhaṃ madhuvipphalaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page394.

Rammake sikhare jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ. |1122.6| Atha dakkhasi bhaddante nālikaṃ nāma pabbataṃ nānādijagaṇākiṇṇaṃ selaṃ kiṃpurisāyutaṃ. |1122.7| Tassa uttarapubbena mucalindo nāma so saro puṇḍarīkehi sañchanno setasogandhiyehi ca. |1122.8| So vanaṃ meghasaṅkāsaṃ dhuvaṃ haritasaddalaṃ sīhovāmisapekkhīva vanasaṇḍaṃ vigāhiya puppharukkhehi sañchannaṃ phalarukkhehi cūbhayaṃ. |1122.9| Tattha bindussarā vaggū nānāvaṇṇā bahū dijā kūjantamupakūjanti utusampupphite dume. |1122.10| Gantvā girividuggāni nadīnaṃ pabhavāni ca so addasa 1- pokkharaṇiṃ karañjakakudhāyutaṃ. |1122.11| Puthulomamacchākiṇṇaṃ supatitthaṃ mahodakaṃ samañca caturassañca sādhuṃ appaṭigandhiyaṃ. |1122.12| Tassā uttarapubbena paṇṇasālaṃ amāpaya paṇṇasālaṃ amāpetvā uñchācariyāya īhatha. Vanappavesanaṃ nāma. [1123] |1123.1| Ahu vāsī kaliṅgesu jūjako nāma brāhmaṇo tassāpi daharā bhariyā nāmenāmittatāpanā. |1123.2| Tā naṃ tattha gatāvocuṃ nadīudakahāriyā @Footnote: 1 Sī. Yu. dakkhasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page395.

Thiyo naṃ paribhāsiṃsu samāgantvā kutūhalā. |1123.3| Amittā nūna te mātā amitto nūna te pitā ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.4| Ahitaṃ vata te ñātī mantayiṃsu rahogatā ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. [1]- |1123.5| Dukkaṭaṃ vata te ñātī mantayiṃsu rahogatā ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.6| Pāpakaṃ vata te ñātī mantayiṃsu rahogatā ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.7| Amanāpaṃ vata te ñātī mantayiṃsu rahogatā ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.8| Amanāpavāsaṃ vasi jiṇṇena patinā saha 2- yā tvaṃ vasasi jiṇṇassa matante jīvitā varaṃ. |1123.9| Na hi nūna tuyhaṃ kalyāṇī pitā mātā ca sobhane aññaṃ bhattāraṃ vindiṃsu ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.10| Duyiṭṭhante navamiyaṃ akataṃ aggihuttakaṃ ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahariyaṃ satiṃ. |1123.11| Samaṇe brāhmaṇe nūna brahmacariyaparāyane @Footnote: 1 Ma. amittā vata te ñātī mantayiṃsu rahogatā @ ye taṃ jiṇṇassa pādaṃsu evaṃ dahāriyaṃ satiṃ. @2 Sī. Yu. evaṃ dahariyā satī.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page396.

Sā tvaṃ loke abhissasi 1- sīlavante bahussute yā tvaṃ vasasi jiṇṇassa evaṃ dahariyaṃ satiṃ 2-. |1123.12| Na dukkhaṃ ahinā daṭṭhaṃ na dukkhaṃ sattiyā hataṃ tañca dukkhañca tippañca yaṃ passe jiṇṇakaṃ patiṃ. |1123.13| Natthi khiḍḍā natthi rati jiṇṇena patinā saha natthi allāpasallāpo jagghitampi 3- na sobhati. |1123.14| Yadā ca daharo daharā mantayiṃsu 4- rahogatā sabbe sokā vinassanti 5- yekeci hadayassitā. |1123.15| Daharā tvaṃ rūpavatī purisānaṃbhipatthitā gaccha ñātikule accha kiṃ jiṇṇo ramayissati. [1124] Na te brāhmaṇa gacchāmi nadiṃ udakahāriyā thiyo maṃ paribhāsanti tayā jiṇṇena brāhmaṇa. [1125] Mā me tvaṃ akarā kammaṃ mā me udakamāhari ahaṃ udakamāhissaṃ mā bhotī kuppitā ahu. [1126] |1126.1| Nāhaṃ tamhi kule jātā yaṃ tvaṃ udakamāhare evaṃ brāhmaṇa jānāhi na te vacchāmihaṃ ghare. |1126.2| Sace me dāsaṃ dāsiṃ vā nānayissasi brāhmaṇa evaṃ brāhmaṇa jānāhi na te vacchāmi santike. [1127] Natthi me sippaṭṭhānaṃ vā dhanaṃ dhaññañca brāhmaṇi @Footnote: 1 Ma. abhisapi . 2 Ma. dahariyā satī . 3 Ma. jagghitumpi . 4 Ma. mantayanti. @5 Ma. sabbesaṃ sokā nassanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page397.

Kutohaṃ dāsaṃ dāsiṃ vā ānayissāmi bhotiyā ahaṃ bhotiṃ upaṭṭhissaṃ mā bhotī kuppitā ahu. [1128] |1128.1| Ehi te ahamakkhissaṃ yathā me vacanaṃ sutaṃ esa vessantaro rājā vaṅke vasati pabbate. |1128.2| Taṃ tvaṃ gantvāna yācassu dāsaṃ dāsiñca brāhmaṇa so te dassati yācito dāsaṃ dāsiñca khattiyo. [1129] Jiṇṇohamasmi dubbalo 1- dīgho caddhā suduggamo mā bhotī paridevesi mā bhotī 2- vimanā ahu ahaṃ bhotiṃ upaṭṭhissaṃ mā bhotī kuppitā ahu. [1130] |1130.1| Yathā agantvā saṅgāmaṃ ayuddheva parājito evameva tuvaṃ brahme agantvāva parājito. |1130.2| Sace me dāsaṃ dāsiṃ vā nānayissasi brāhmaṇa evaṃ brāhmaṇa jānāhi na te vacchāmihaṃ ghare amanāpante karissāmi tante dukkhaṃ bhavissati. |1130.3| Nakkhatte utupubbesu yadā maṃ dakkhasilaṅkataṃ aññehi saddhiṃ ramamānaṃ tante dukkhaṃ bhavissati. |1130.4| Adassanena mayhante jiṇṇassa paridevato bhiyyo vaṅkā palitā ca bahū hessanti brāhmaṇa. [1131] |1131.1| Tato so brāhmaṇo bhīto brāhmaṇiyā vasānugo aṭṭito kāmarāgena brāhmaṇiṃ etadabravi. @Footnote: 1 Sī. Yu. abalo . 2 Ma. mā ca tavaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page398.

|1131.2| Pātheyyaṃ me karohi tvaṃ saṅkulā saṅguḷāni 1- ca madhupiṇḍikā ca sukatāyo sattubhattañca brāhmaṇi. |1131.3| Ānayissaṃ methunake ubho dāsakumārake te ca 2- paricarissanti rattindivamatanditā. [1132] |1132.1| Idaṃ vatvā brahmabandhu paṭimuñci upāhanaṃ 3- tato so mantayitvāna bhariyaṃ katvā padakkhiṇaṃ. |1132.2| Pakkāmi so ruṇṇamukho brāhmaṇo sahitabbato sivīnaṃ nagaraṃ phītaṃ dāsapariyesanañcaraṃ. [1133] |1133.1| So tattha gantvā avacāsi 4- ye tatthāsuṃ samāgatā kuhiṃ vessantaro rājā kattha passemu khattiyaṃ. |1133.2| Te janā taṃ avaciṃsu ye tatthāsuṃ samāgatā tumhehi brahme pakato atidānena khattiyo pabbājito sakā raṭṭhā vaṅke vasati pabbate. |1133.3| Tumhehi brahme pakato atidānena khattiyo ādāya puttadārañca vaṅke vasati pabbate. [1134] |1134.1| So codito brāhmaṇiyā brāhmaṇo kāmagiddhimā aghantaṃ paṭisevittha vane vāḷamigākiṇṇe khaggadīpinisevite. |1134.2| Ādāya veluvaṃ daṇḍaṃ aggihuttaṃ kamaṇḍaluṃ so pāvisi brahāraññaṃ yattha assosi kāmadaṃ. @Footnote: 1 Ma. saṅkulyā saguḷāni ca . 2 Ma. taṃ . 3 Ma. upāhanā . 4 Ma. avaca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page399.

|1134.3| Taṃ paviṭṭhaṃ brahāraññaṃ kokā naṃ parivārayuṃ vikkandi so vippanaṭṭho dūre panthā apakkami. |1134.4| Tato so brāhmaṇo gantvā bhogaluddho asaññato vaṅkassoharaṇe naṭṭho 1- (sunakhehi parivārito 2-) (rukkhasmiñca nisinno va 3-) imā gāthā abhāsatha. [1135] |1135.1| Ko rājaputtaṃ nisabhaṃ jayantamaparājitaṃ bhaye khemassa dātāraṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.2| Yo yācataṃ patiṭṭhāsi bhūtānaṃ dharaṇīriva dharaṇūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.3| Yo yācataṃ gatī āsi savantīnaṃva sāgaro udadhūpamaṃ 4- mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.4| Kalyāṇatitthaṃ supivaṃ sītūdakaṃ manoramaṃ puṇḍarīkehi sañchannaṃ yuttaṃ kiñjakkhareṇunā rahadūpamaṃ mahārājaṃ ko me vassantaraṃ vidū. |1135.5| Assatthaṃva pathe jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ samantānaṃ visametāraṃ 5- kilantānaṃ paṭiggahaṃ tathūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.6| Nigrodhaṃva pathe jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ @Footnote: 1 Ma. vaṅkassorohaṇe naṭṭhe . 2-3 idaṃ pādadvayaṃ sabbattha potthakesu na dissati @ṭhapetvā aṭṭhakathāpotthakaṃyeva . 4 Ma. sāgarūpamaṃ . 5 visametānantipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page400.

Santānaṃ visametāraṃ kilantānaṃ paṭiggahaṃ tathūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.7| Ambaṃ iva pathe jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ santānaṃ visametāraṃ kilantānaṃ paṭiggahaṃ tathūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.8| Sālaṃ iva pathe jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ santānaṃ visametāraṃ kilantānaṃ paṭiggahaṃ tathūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.9| Dumaṃ iva pathe jātaṃ sītacchāyaṃ manoramaṃ santānaṃ visametāraṃ kilantānaṃ paṭiggahaṃ tathūpamaṃ mahārājaṃ ko me vessantaraṃ vidū. |1135.10| Evañca me vilapato paviṭṭhassa brahāvane ahaṃ jānanti yo vajjā nandiṃ so janaye mama. |1135.11| Evañca me vilapato paviṭṭhassa brahāvane ahaṃ jānanti yo vajjā vessantaranivāsanaṃ 1- tāya so ekavācāya pasave puññaṃ anappakaṃ. [1136] |1136.1| Tassa ceto paṭissosi araññaṃ luddako caro tumhehi brahme pakato atidānena khattiyo pabbājito sakā raṭṭhā vaṅke vasati pabbate. |1136.2| Tumhehi brahme pakato atidānena khattiyo @Footnote: 1 Ma. ayaṃ gāthāpādo natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page401.

Ādāya puttadārañca vaṅke vasati pabbate. |1136.3| Akiccakārī dummedho raṭṭhā vivanamāgato 1- rājaputtaṃ gavesanto bako macchamivodake. |1136.4| Tassa tyāhaṃ na dassāmi jīvitaṃ idha brāhmaṇa ayaṃ hi te mayā nunno saro pāssati 2- lohitaṃ. |1136.5| Siro te vajjhayitvāna hadayaṃ chetvā sabandhanaṃ panthasakuṇaṃ yajissāmi tuyhaṃ maṃsena brāhmaṇa. |1136.6| Tuyhaṃ maṃsena medena matthakena ca brāhmaṇa āhutiṃ paggahessāmi chetvāna hadayaṃ tava. |1136.7| Taṃ me suyiṭṭhaṃ suhutaṃ tuyhaṃ maṃsena brāhmaṇa na ca tvaṃ rājaputtassa bhariyaṃ putte ca nessasi. [1137] |1137.1| Avajjho brāhmaṇo dūto cetaputta suṇohi me tasmā hi dūtaṃ na hanti esa dhammo sanantano. |1137.2| Nijjhattā siviyo sabbe pitā naṃ daṭṭhumicchati mātā ca dubbalā tassa acirā cakkhūni jīyare. |1137.3| Tesāhaṃ pahito dūto cetaputta suṇohi me rājaputtaṃ nayissāmi yadi jānāsi saṃsa me. [1138] Piyassa me piyo dūto puṇṇapattaṃ dadāmi te imañca madhuno tumbaṃ migasatthiñca brāhmaṇa @Footnote: 1 Ma. pavanamāgato . 2 Ma. pissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page402.

Tañca te desamakkhissaṃ yattha sammati kāmado. Jūjakapabbaṃ nāma. [1139] |1139.1| Esa selo mahābrahme pabbato gandhamādano yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati. |1139.2| Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. |1139.3| Ete nīlā padissanti nānāphaladharā dumā uggatā abbhakūṭāva nīlā añjanapabbatā. |1139.4| Dhavassakaṇṇā khadirā sālā phandanamāluvā sampavedhenti 1- vātena sakiṃ pītāva māṇavā. |1139.5| Upari dumapariyāyesu saṅgītiyova suyyare najjuhā kokilā saṅghā sampatanti dumā dumaṃ. |1139.6| Avhayanteva gacchantaṃ sākhāpattasamīritā ramayanteva āgantuṃ modayanti nivāsanaṃ 2-. |1139.7| Yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. [1140] |1140.1| Ambā kapitthā panasā sālā jambū vibhedakā harītakī āmalakā assatthā badarāni ca. @Footnote: 1 Ma. sampavedhanti . 2 Ma. nivāsinaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page403.

|1140.2| Cārutimbarukkhā cettha nigrodhā ca kapitthanā madhumadhukā thevanti nīce pakkā cudumbarā |1140.3| pārevatā bhaveyyā ca muddikā ca madhutthikā madhuṃ anelakaṃ tattha sakamādāya bhuñjare. |1140.4| Aññettha pupphitā ambā aññe tiṭṭhanti dovilā aññe āmā ca pakkā ca bhiṅgavaṇṇā 1- tadūbhayaṃ. |1140.5| Athettha heṭṭhā puriso ambapakkāni gaṇhati āmāni ceva pakkāni vaṇṇagandharasuttamā 2-. |1140.6| Ateva me acchariyaṃ hiṅkāro paṭibhāti maṃ devānamiva āvāso sobhati nandanūpamo. |1140.7| Vibhedakā nāḷikerā khajjurīnaṃ brahāvane mālāva ganthitā ṭhanti dhajaggāneva dissare. Nānāvaṇṇehi pupphehi nabhaṃ tārā citāmiva |1140.8| kuṭajī kuṭṭhataggarā pāṭaliyo ca pupphitā punnāgā giripunnāgā koviḷārā ca pupphitā. |1140.9| Uddhālakā somarukkhā agarubhalliyā 3- bahū pattajīvā ca kukkuṭā 4- asanā cettha pupphitā. |1140.10| Kuṭajā salaḷā nīpā kosambalabujā dhavā sālā ca pupphitā tattha palālakhalasannibhā. @Footnote: 1 Ma. bheṅgavaṇṇā . 2 Ma. ...suttame . 3 Ma. agaruphalliyā . 4 Sī. Ma. @kakudhā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page404.

|1140.11| Tassāvidūre pokkharaṇī bhūmibhāge manorame padumuppalasañchannā devānamiva nandane. |1140.12| Athettha puppharasamattā kokilā mañjubhāṇikā abhinādenti taṃ vanaṃ 1- utusampupphite dume. |1140.13| Bhassanti makarandehi pokkhare pokkhare madhū athettha vātā vāyanti dakkhiṇā atha pacchimā. |1140.14| Padumakiñjakkhareṇūhi okiṇṇo hoti assamo thūlā siṅghāṭakā cettha sasādiyā pasādiyā 2-. |1140.15| Macchakacchapabyāvidhā bahū cettha mupayānakā madhuṃ bhiṃsehi 3- savati khīraṃ sappi muḷālibhi surabhi taṃ vanaṃ vāti nānāgandhasameritaṃ 4-. |1140.16| Sammoditeva 5- gandhena pupphasākhāhi taṃ vanaṃ bhamarā pupphagandhena samantāmabhināditā. |1140.17| Athettha sakuṇā santi nānāvaṇṇā bahū dijā modanti saha bhariyāhi aññamaññaṃ pakūjino. |1140.18| Nandikā jīvaputtā ca jīvaputtā piyā ca no piyā puttā piyā nandā dijā pokkharaṇīgharā. |1140.19| Mālāva ganthitā ṭhanti dhajaggāneva dissare nānāvaṇṇehi pupphehi kusalehi 6- suganthitā. @Footnote: 1 Ma. pavanaṃ . 2 saṃsāriyā pasāriyātipi pāṭho. Ma. saṃsādiyā pasādiyā. @3 Ma. bhisehi . 4 Ma. ...samoditaṃ . 5 Ma. sammaddateva . 6 Ma. kusaleheva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page405.

Yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati |1140.20| dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. [1141] Idañca me sattubhattaṃ madhunā paṭisaṃyutaṃ madhupiṇḍikā ca sukatāyo sattubhattaṃ dadāmi te. [1142] |1142.1| Tuyheva sambalaṃ hotu nāhaṃ icchāmi sambalaṃ itopi brahme gaṇhāhi gaccha brahme yathāsukhaṃ. |1142.2| Ayaṃ ekapadī eti ujuṃ gacchati assamaṃ isīpi accuto tattha paṅkadanto rajassiro dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ. |1142.3| Cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati taṃ tvaṃ gantvāna pucchassu so te maggaṃ pavakkhati. [1143] Idaṃ sutvā brahmabandhu cetaṃ katvā padakkhiṇaṃ udaggacitto pakkāmi yenāsi accuto isi. Cullavanavaṇṇanā 1-. [1144] |1144.1| Gacchanto so bhāradvājo addasa accutaṃ isiṃ disvāna taṃ bhāradvājo sammodi isinā saha. |1144.2| Kacci nu bhoto kusalaṃ kacci bhoto anāmayaṃ kacci uñchena yāpetha kacci mūlaphalā bahū. |1144.3| Kacci ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā 2- @Footnote: 1 Ma. cūḷavanavaṇṇā . 2 Ma. sarisapā. ito paraṃ īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page406.

Vane vāḷamigākiṇṇe kacci hiṃsā na vijjati. [1145] |1145.1| Kusalañceva me brahme atho brahme anāmayaṃ atho uñchena yāpemi atho mūlaphalā bahū. |1145.2| Atho ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe hiṃsā mayhaṃ na vijjati. |1145.3| Bahūni vassapūgāni assame sammato mama nābhijānāmi uppannaṃ ābādhaṃ amanoramaṃ. |1145.4| Svāgatante mahābrahme atho te adurāgataṃ anto pavisa bhaddante pāde pakkhālayassu te. |1145.5| Tiṇḍukāni piyālāni madhuke kāsamāriyo phalāni khuddakappāni bhuñja brahme varaṃ varaṃ. |1145.6| Idaṃpi pāniyaṃ sītaṃ ābhataṃ girigabbharā tato piva mahābrahme sace tvaṃ abhikaṅkhasi. [1146] Paṭiggahitaṃ yaṃ dinnaṃ sabbassa agghiyaṃ kataṃ sañjayassa sakaṃ puttaṃ sivīhi vippavāsitaṃ tamahaṃ dassanamāgato yadi jānāsi saṃsa me. [1147] |1147.1| Na bhavaṃ eti puññatthaṃ sivirājassa dassanaṃ maññe bhavaṃ patthayati rañño bhariyaṃ patibbataṃ. Maññe kaṇhājinaṃ dāsiṃ jāliṃ dāsañca icchasi |1147.2| athavā tayo mātāputte araññā netumāgato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page407.

Na tassa bhogā vijjanti dhanaṃ dhaññañca brāhmaṇa. [1148] |1148.1| Akuddharūpohaṃ bhoto 1- nāhaṃ yācitumāgato sāhu dassanamariyānaṃ sannivāso sadā sukho |1148.2| adiṭṭhapubbo sivirājā sivīhi vippavāsito tamahaṃ dassanamāgato yadi jānāsi saṃsa me. [1149] |1149.1| Esa selo mahābrahme pabbato gandhamādano yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati. |1149.2| Dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. |1149.3| Ete nīlā padissanti nānāphaladharā dumā uggatā abbhakūṭāva nīlā añjanapabbatā |1149.4| dhavassakaṇṇā khadirā sālā phandanamāluvā sampavedhenti vātena sakiṃ pītāva māṇavā. |1149.5| Upari dumapariyāyesu saṅgītiyova suyyare najjuhā kokilā saṅghā sampatanti dumā dumaṃ. |1149.6| Avhayanteva gacchantaṃ sākhā pattasamīritā ramayanteva āgantuṃ modayanti nivāsinaṃ. Yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati |1149.7| dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. @Footnote: 1 Sī. Yu. bhotā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page408.

|1149.8| Kirerīmālā vitatā bhūmibhāge manorame saddalā haritā bhūmi na tatthuddhaṃsate rajo. |1149.9| Mayūragīvasaṅkāsā tūlaphassasamūpamā tiṇāni nātivattanti samantā caturaṅgulā. |1149.10| Ambā jambū kapiṭṭhā ca nīce pakkā cudumbarā paribhogehi rukkhehi vanantaṃ rativaḍḍhanaṃ. |1149.11| Veḷuriyavaṇṇasannibhaṃ macchagumbanisevitaṃ suci sugandhaṃ salilaṃ āpo tatthapi sandati. |1149.12| Tassāvidūre pokkharaṇī bhūmibhāge manorame padumuppalasañchannā devānamiva nandane. |1149.13| Tīṇi uppalajātāni tasmiṃ sarasi brāhmaṇa vicitranīlānekāni setā lohitakāni ca. [1150] |1150.1| Khomāva tattha padumā setasogandhiyehi ca 1- kalambakehi sañchanno mucalindo nāma so saro. |1150.2| Athettha padumā phullā apariyantāva dissare gimhā hemantikā phullā jaṇṇutagghā upattharā. |1150.3| Surabhī sampavāyanti vicitrā pupphasanthatā bhamarā pupphagandhena samantāmabhināditā. [1151] |1151.1| Athettha udakantasmiṃ rukkhā tiṭṭhanti brāhmaṇa kadambā pāṭalī phullā koviḷārā ca pupphitā. |1151.2| Aṅkolā kaccikārā ca pārijaññā ca pupphitā @Footnote: 1 ma ...gandhikehi ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page409.

Vāraṇā vuyhanā 1- rukkhā mucalindamubhato 2- saraṃ. |1151.3| Sirīsā setapārisā 3- sādhu vāyanti padmakā niggaṇḍī saraniggaṇḍī 4- asanā cettha pupphitā. |1151.4| Paṅkurā 5- bahulā selā sobhañjanā ca pupphitā ketakā kaṇikārā ca kaṇaverā ca pupphitā. |1151.5| Ajjunā ajjukaṇṇā ca mahānāmā ca pupphitā sampupphitaggā tiṭṭhanti pajjalanteva kiṃsukā. |1151.6| Setapaṇṇi sattapaṇṇā kadaliyo kusumbharā dhanutakkāripupphehi sīsapāvaraṇāni ca. |1151.7| Acchipā simbalīrukkhā 6- sallakiyo ca pupphitā setagerūtagarikā maṃsikoṭṭhakulāvarā 7-. |1151.8| Daharā rukkhā vuḍḍhā ca akuṭilā cettha pupphitā assamaṃ ubhato ṭhanti agyāgāraṃ samantato. [1152] |1152.1| Athettha udakantasmiṃ bahū jātā phaṇijjakā muggatiyo karatiyo sevālaṃ sīsakaṃ bahu 8-. |1152.2| Uddhāpavattaṃ 9- ulluḷitaṃ makkhikā hiṅgujālikā dāsimakañcako cettha bahū nīce kalambakā. |1152.3| Eḷambakehi sañchannā rukkhā tiṭṭhanti brāhmaṇa sattāhaṃ dhāriyamānānaṃ gandho tesaṃ na chijjati. @Footnote: 1 Ma. vayanā. Sī. Yu. sāyanā . 2 Sī. Yu. ...mabhito . 3 Sī. Yu. setavārisā. @4 Ma. nigguṇḍī sirīnigguṇḍī . 5 Ma. paṅgurā . 6 Ma. acchivā sallavā. Sī. .. @sabalā. Yu. ... simalā . 7 Ma. ...kaṭṭha... . 8 Ma. sevālasīsakā bahū . 9 Ma. @uddāpavattaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page410.

|1152.4| Ubhato sarañca mucalindaṃ pupphā tiṭṭhanti bhāgaso indivarehi sañchannaṃ vanantamupasobhati |1152.5| aḍḍhamāsaṃ dhāriyamānānaṃ gandho tesaṃ na chijjati. Nīlapupphisetavārī pupphitā girikaṇṇikā kalerukkhehi 1- sañchannaṃ vanantaṃ tulasīhi ca. |1152.6| Sammoditeva 2- gandhena pupphasākhāhi taṃ vanaṃ bhamarā pupphagandhena samantāmabhināditā. |1152.7| Tīṇi kakkārujātāni tasmiṃ sarasi brāhmaṇa kumbhamattāni cekāni muramattāni 3- vā ubho. [1153] |1153.1| Athettha sāsapo bahuko nādiyo haritāyuto asītālāva tiṭṭhanti chejjā indivarā bahū. |1153.2| Apphoṭā suriyavallī ca kāḷiyā madhugandhiyā asokā mudayantī ca vallibho khuddapupphiyo. |1153.3| Koraṇḍakā anojā ca pupphitā nāgamallikā 4- rukkhamāruyha tiṭṭhanti phullā kiṃsukavalliyo. |1153.4| Kaṭeruhā pavāsenti yodhikā madhugandhiyā niliyā sumanā bhaṇḍī sobhati padumuttaro. |1153.5| Pāṭalisamuddakappāsī kaṇikārā ca pupphitā hemajālāva dissanti rucirā aggisikhūpamā 5-. |1153.6| Yāni tāni ca pupphāni thalajānūdakāni ca @Footnote: 1 Sī. kaṭerukehi. Yu. kaṭerukkhehi . 2 Ma. sammaddateva . 3 Ma. murajamattāni @tā ubho . 4 Sī. Yu. nāgavallitā . 5 Ma. ruciraggi sikhūpamā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page411.

Sabbāni tattha dissanti evaṃ rammo mahodadhi. [1154] |1154.1| Athassā pokkharaṇiyā bahukā vārigocarā rohitā nalapesiṅgū 1- kumbhilā makarā susū. |1154.2| Madhu ca madhulaṭṭhi ca tāliyā ca piyaṅgukā kuddajā bhaddamuṭṭhā 2- ca sattapupphā 3- ca lolupā. |1154.3| Surabhimarutagarā 4- bahukā tuṅgavalliyo 5- padmakā nāradā koṭṭhā jhāmakā ca hareṇukā. |1154.4| Haliddakā gandhaselā hariverā ca guggulā vibhedakā corakoṭṭhā 6- kappurā ca kaliṅgukā. [1155] |1155.1| Athettha sīhā byagghā ca purisālū ca hatthiyo eṇeyyā pasadā ceva rohitā 7- sarabhā migā. |1155.2| Koṭṭhasuṇā suṇopi ca tuliyā naḷasannibhā cāmarī calanī laṅghī jhāpitā makkaṭā picu. |1155.3| Kakkaṭā katamāyā ca ikkā goṇasirā bahū khaggā varāhā nakulā kāḷakettha bahutaso. |1155.4| Mahisā 8- soṇā sigālā cappakā 9- ca samantato ākuccā pacalākā ca citrakā cāpi dīpiyo. |1155.5| Pelakā ca vighāsādā sīhā kokanisātakā 10- aṭṭhapādā ca morā ca bhassarā ca kukuṭṭhakā. @Footnote: 1 Ma. naḷapī siṅgū . 2 Ma. kuṭaṇḍajā bhaddamuttā . 3 satapupphātipi pāṭho. @Ma. setapupphā . 4 Ma. surabhī ca rukkhā tagarā . 5 Ma. tuvaṅgavaṇṭakā. @6 Ma. vibhedikā corakā kuṭaṭhā . 7 Ma. rohiccā . 8 Ma. mahiṃsā . 9 Ma. @pampakā . 10 Ma. gogaṇisādakā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page412.

|1155.6| Caṅkorā kukkuṭā nāgā aññamaññaṃ pakūjino bakā balākā najjuhā dindibhā koñcavādikā 1- |1155.7| byagghinasā lohapiṭṭhā cappakā 2- jīvajīvakā kapiñjarā tittirāyo kulāvā paṭikuṭṭhakā. |1155.8| Maṇḍālakā celakeḷu bhaṇḍutittiranāmakā celāvakā piṅgulāyo godhakā aṅgahetukā. |1155.9| Karavikā 3- ca saggā ca uhuṅkārā ca kukkuhā nānādijagaṇākiṇṇaṃ nānāsaranikūjitaṃ. [1156] |1156.1| Athettha sakuṇā santi nīlakā 4- mañjubhāṇikā modanti saha bhariyāhi aññamaññaṃ pakūjino. |1156.2| Athettha sakuṇā santi dijā mañjussarāsitā setakkhikūṭā bhadrakkhā aṇḍajā citrapekkhaṇā 5-. |1156.3| Athettha sakuṇā santi dijā mañjussarāsitā sikhaṇḍī nīlagīvāhi aññamaññaṃ pakūjino. |1156.4| Kukkuṭṭhakā kuḷīrakā koṭṭhā pokkharasātakā kāḷaveyyā balīyakkhā kadambā suvasālikā. |1156.5| Haliddā lohitā setā athettha naḷakā bahū vāraṇā bhiṅgarājā ca kadambā suvakokilā. |1156.6| Ukkusā kururā haṃsā āṭā parivadentikā @Footnote: 1 Ma. kuñjavājitā. Sī. Yu. kuṇjavādikā . 2 Ma. pammakā. Sī. Yu. pampakā. @3 Ma. karaviyā . 4 Ma. sālikātipi pāṭho . 5 Ma. citrapekkhuṇā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page413.

Cākahaṃsā 1- atibalā najjuhā jīvajīvakā. |1156.7| Pārevatā ravihaṃsā cākavākā 2- nadīcarā vāraṇābhirudā rammā ubho kālupakūjino |1156.8| athettha sakuṇā santi nānāvaṇṇā bahū dijā modanti saha bhariyāhi aññamaññaṃ pakūjino. |1156.9| Athettha sakuṇā santi nānāvaṇṇā bahū dijā sabbe mañjū nikūjanti mucalindamubhato saraṃ. |1156.10| Athettha sakuṇā santi karavīkā 3- nāma te dijā modanti saha bhariyāhi aññamaññaṃ pakūjino. |1156.11| Athettha sakuṇā santi karavīkā 3- nāma te dijā sabbe mañjū nikūjanti mucalindamubhato saraṃ. |1156.12| Eṇeyyā pasadākiṇṇaṃ nāgasaṃsevitaṃ vanaṃ nānālatāhi sañchannaṃ kadalimigasevitaṃ. |1156.13| Athettha sāmā bahukā 4- nivāro varako bahu sāli akaṭṭhapāko ca ucchu tattha anappako. |1156.14| Ayaṃ ekapadī eti ujuṃ gacchati assamaṃ khuddaṃ pipāsaṃ aratiṃ tattha patto na vindati. Yattha vessantaro rājā saha puttehi sammati |1156.15| dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañca masañjaṭaṃ cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. @Footnote: 1 Ma. pākahaṃsā . 2 Ma. cakkavākā . 3 Ma. karaviyā nāma . 4 Ma. sāsapo @bahuko.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page414.

[1157] Idaṃ sutvā brahmabandhu isiṃ katvā padakkhiṇaṃ udaggacitto pakkāmi yattha vessantaro ahu. Mahāvanavaṇṇanā. [1158] Uṭṭhehi jāli patiṭṭha porāṇaṃ viya dissati brāhmaṇaṃ viya passāmi nandiyo mābhikīrare. [1159] Ahaṃpi tāta passāmi yo so brahmāva dissati addhiko 1- viya āyāti atithī no bhavissati. [1160] |1160.1| Kacci nu bhoto kusalaṃ kacci bhoto anāmayaṃ kacci uñchena yāpetha kacci mūlaphalā bahū. |1160.2| Kacci ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe kacci hiṃsā na vijjati. [1161] |1161.1| Kusalañceva no brahme atho brahme anāmayaṃ atho uñchena yāpema atho mūlaphalā bahū. |1161.2| Atho ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe hiṃsā mayhaṃ 2- na vijjati. |1161.3| Satta no māse vasataṃ araññe jīvisokinaṃ 3- idaṃpi paṭhamaṃ passāmi 4- brāhmaṇaṃ devavaṇṇinaṃ ādāya veḷuvaṃ daṇḍaṃ aggihuttaṃ kamaṇḍaluṃ. |1161.4| Svāgatante mahābrahme atho te adurāgataṃ anto pavisa bhaddante pāde pakkhālayassu te. @Footnote: 1 Sī. Yu. atthiko . 2 Ma. amhaṃ . 3 Ma. jīvasokinaṃ . 4 Ma. passāma.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page415.

|1161.5| Tiṇḍukāni piyālāni madhuke kāsamāriyo phalāni khuddakappāni bhuñja brahme varaṃ varaṃ. |1161.6| Idaṃpi pāniyaṃ sītaṃ ābhataṃ girigabbharā tato piva mahābrahme sace tvaṃ abhikaṅkhasi. |1161.7| Atha tvaṃ kena vaṇṇena kena vā pana hetunā anuppatato brahāraññaṃ taṃ me akkhāhi pucchito. [1162] Yathā vārivaho pūro sabbakālaṃ na khīyati evantaṃ yācitāgañchiṃ putte me dehi yācito. [1163] |1163.1| Dadāmi na vikampāmi issaro naya brāhmaṇa pāto gatā rājaputtī sāyaṃ uñchāto ehiti |1163.2| ekarattiṃ vasitvāna pāto gacchasi brāhmaṇa. Tassā nhāto upagghāte 1- atha ne māladhārine |1163.3| ekarattiṃ vasitvāna pāto gacchasi brāhmaṇa. Nānāpupphehi sañchanne nānāgandhehi bhūsite nānāmūlaphalākiṇṇe gaccha svādāya brāhmaṇa. [1164] |1164.1| Na vāsamabhirocāmi gamanaṃ mayhaṃpi 2- ruccati antarāyopi me assa gacchaññeva rathesabha. |1164.2| Na hetā yācayogī naṃ antarāyassa kāriyā itthikā 3- mantaṃ jānanti sabbaṃ gaṇhanti vāmato. |1164.3| Saddhāya dānaṃ dadato mā samadakkhi mātaraṃ 4- @Footnote: 1 Ma. ... nhāte upaghāte . 2 Ma. mayha . 3 Ma. atthiyo . 4 Ma. māsaṃ @adakkhi mātaraṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page416.

Antarāyaṃpi sā kayirā gacchaññeva rathesabha. |1164.4| Āmantayassu te putte mā te mātaramaddasuṃ saddhāya dānaṃ dadato evaṃ puññaṃ pavaḍḍhati. |1164.5| Āmantayassu te putte mā te mātaramaddasuṃ mādisassa dhanaṃ datvā rāja saggaṃ gamissasi. [1165] |1165.1| Sace tvaṃ nicchase daṭṭhuṃ mama bhariyaṃ patibbataṃ ayyakassapime dehi 1- jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1165.2| Ime kumāre disvāna mañjuke piyabhāṇine patīto sumano vitto bahuṃ dassati te dhanaṃ. [1166] Acchedanassa bhāyāmi rājaputta suṇohi me rājadaṇḍāya maṃ dajjā vikkīṇeyya haneyya vā chinno 2- dhanañca dāse ca gārayhassa brahmabandhuyā. [1167] Ime kumāre disvāna mañjuke piyabhāṇine dhamme ṭhito mahārājā sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano laddhā pītisomanassaṃ bahuṃ dassati te dhanaṃ. [1168] Nāhantaṃpi karissāmi yaṃ maṃ tvaṃ anusāsasi dārakeva ahaṃ nessaṃ brāhmaṇiyā paricārike. [1169] Tato kumārā byatthitā 3- sutvā luddassa bhāsitaṃ tena tena padhāviṃsu jālī kaṇhājinā cubho. [1170] |1170.1| Ehi tāta piyaputta pūretha mama pāramiṃ @Footnote: 1 Ma. ayyathassapi dassehi . 2 Ma. jino . 3 Ma. byathitā. Sī. Yu. byadhitā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page417.

Hadayaṃ mebhisiñcetha karotha vacanaṃ mama. |1170.2| Yānanāvāva 1- me hotha acalā bhavasāgare jātipāraṃ tarissāmi santāressaṃ sadevakaṃ. |1170.3| Ehi amma piyā dhītā 2- piyā me dānapāramī 3- hadayaṃ mebhisiñcetha karotha vacanaṃ mama. |1170.4| Yānanāvāva 4- me hotha acalā bhavasāgare jātipāraṃ tarissāmi uddharissaṃ sadevakaṃ. [1171] |1171.1| Tato kumāre ādāya jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho brāhmaṇassa adā dānaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano. |1171.2| Tato kumāre ādāya jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho brāhmaṇassa adā citto 5- puttake dānamuttamaṃ. |1171.3| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ yaṃ kumāre padinnamhi medanī samakampatha 6-. |1171.4| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ yaṃ pañjalikato rājā kumāre sukhavacchite brāhmaṇassa adā dānaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano. [1172] |1172.1| Tato so brāhmaṇo luddo lataṃ dantehi chindiya latāya hatthe bandhitvā latāya anupajjatha 7-. |1172.2| Tato so rajjumādāya daṇḍañcādāya brāhmaṇo @Footnote: 1-4 Ma. yānā nāvā ca . 2 Ma. piyadhīti . 3 Ma. pūretha mama pāramiṃ. @5 vittotipi pāṭho . 6 Ma. sampakampatha . 7 Ma. anumajjatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page418.

Ākoṭayanto te neti sivirājassa pekkhato. [1173] |1173.1| Tato kumārā pakkāmuṃ brāhmaṇassa pamuñciya assupuṇṇehi nettehi pitaraṃ so udikkhati. |1173.2| Vedhamassatthapattaṃva pitu pādāni vandati pitu pādāni vanditvā idaṃ vacanamabravi. |1173.3| Ammā ca tāta nikkhantā tvañca no tāta dassasi yāva ammaṃpi passemu atha no tāta dassasi. |1173.4| Ammā ca tāta nikkhantā tavañca no tāta dassasi mā no tvaṃ tāta adadā yāva ammāpi eti 1- no. Tadāyaṃ brāhmaṇo kāmaṃ vikkīṇātu hanātu vā |1173.5| balaṅkapādo addhanakho 2- atho obaddhapiṇḍiko 3- dīghottaroṭṭho capalo kaḷāro bhagganāsako. |1173.6| Kumbhodaro bhaggapiṭṭhī atho visamacakkhuko lohamassu haritakeso valīnaṃ tilakāhato. |1173.7| Piṅgalo ca vinato ca vikaṭo ca brahā kharo ajinānipi 4- sannaddho amanusso bhayānako. |1173.8| Manusso udāhu yakkho maṃsalohitabhojano gāmā araññamāgamma dhanaṃ taṃ tāta yācati. |1173.9| Nīyamāne pisācena kinnu tāta udikkhasi asmā nūna te hadayaṃ ayasā 5- daḷhabandhanaṃ. @Footnote: 1 Ma. et . 2 Ma. andhanakho . 3 Ma. ovaddha ... . 4 Ma. ajināni ca. @5 Ma. āyasaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page419.

|1173.10| Yo no bandhe 1- na jānāsi brāhmaṇena dhanesinā accāyikena luddena yo no gāvova sumbhati. |1173.11| Idheva acchataṃ kaṇhā na sā jānāti kismiñci migīva khīrasammattā yūthā hīnā va kandati 2-. [1174] |1174.1| Na me idaṃ tathā dukkhaṃ labbhā hi pumunā idaṃ yañca ammaṃ na passissaṃ 3- taṃ me dukkhataraṃ ito. |1174.2| Na me idaṃ tathā dukkhaṃ labbhā hi pumunā idaṃ yañca tātaṃ na passissaṃ 4- taṃ me dukkhataraṃ ito. |1174.3| Sā nūna kapaṇā ammā ciraṃ rattāya 5- ruccati kaṇhājinaṃ apassantī kumāriṃ cārudassaniṃ. |1174.4| So nūna kapaṇo tāto ciraṃ rattāya ruccati kaṇhājinaṃ apassanto kumāriṃ cārudassaniṃ. |1174.5| Sā nūna kapaṇā ammā ciraṃ ruccati assame kaṇhājinaṃ apassantī kumāriṃ cārudassaniṃ. |1174.6| So nūna kapaṇo tāto ciraṃ ruccati assame kaṇhājinaṃ apassanto kumāriṃ cārudassaniṃ. |1174.7| Sā nūna kapaṇā ammā ciraṃ rattāya ruccati aḍḍharatteva ratte vā nadīva avasussati 6-. |1174.8| So nūna kapaṇo tāto ciraṃ rattāya ruccati aḍḍharatteva ratte vā nadīva avasussati 7-. @Footnote: 1 Ma. baddhe . 2 Ma. hīnā pakandati . 3-4 Ma. passāmi . 5 Ma. cirarattāya. @6-7 Ma. avasucchati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page420.

|1174.9| Ime te jambukā rukkhā vedisā sindhuvāritā 1- vividhāni rukkhajātāni tāni ajja jahāmase. |1174.10| Assatthā panasā ceme nigrodhā ca kapitthanā vividhāni phalajātāni tāni ajja jahāmase. |1174.11| Ime tiṭṭhanti ārāmā ayaṃ sītūdakā nadī yatthassu pubbe kīḷāma tāni ajja jahāmase. |1174.12| Vividhāni pupphajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe dhārema tāni ajja jahāmase. |1174.13| Vividhāni phalajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe bhuñjāma tāni ajja jahāmase. |1174.14| Ime no hatthikā assā balibaddhā ca no ime yehissu pubbe kīḷāma tāni ajja jahāmase. [1175] |1175.1| Nīyamānā kumārā te pitaraṃ etadabravuṃ ammaṃ ārogyaṃ vajjāsi tvañca tāta sukhī bhava. |1175.2| Ime no hatthikā assā balibaddhā ca no ime tāni ammāya dajjāsi 2- sokantehi vinessati. |1175.3| Ime no hatthikā assā balibaddhā ca no ime tāni ammā udikkhantī sokaṃ paṭivinessati. [1176] |1176.1| Tato vessantaro rājā dānaṃ datvāna khattiyo paṇṇasālaṃ pavisitvā kalūnaṃ paridevayi. @Footnote: 1 Ma. sinduvārakā . 2 Ma. dajjesi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page421.

|1176.2| Kanvajjacchātā 1- tasitā uparucchenti 2- dārakā sāyaṃ saṃvesanākāle ko ne dassati bhojanaṃ. |1176.3| Kanvajjacchātā 3- tasitā uparucchenti 4- dārakā sāyaṃ saṃvesanākāle amma chātamha detha no. |1176.4| Kathannu pathaṃ gacchanti pattikā anupāhanā santā sūnehi pādehi ko ne hatthe gahessati. |1176.5| Kathannu so na lajjeyya sammukhā paharaṃ mama adūsakānaṃ puttānaṃ alajjī vata brāhmaṇo. |1176.6| Yopime dāsīdāsassa añño vāpana pesiyo tassāpi suvihīnassa ko lajjī paharissati. |1176.7| Vārijasseva me sato bandhassa kumināmukhe akkosati paharati piye putte apassato. [1177] |1177.1| Ādū cāpaṃ gahetvāna khaggaṃ bandhiya vāmato ānissāmi sake putte puttānaṃ hi vadho dukkho. |1177.2| Aṭṭhānametaṃ 5- dukkharūpaṃ yaṃ kumārā vihaññare satañca dhammamaññāya ko datvā anutappati. [1178] |1178.1| Saccaṃ kirevamāhaṃsu narā ekacciyā idha yassa natthi sakā mātā yathā natthi 6- tatheva so. |1178.2| Ehi kaṇhe marissāma natthattho jīvitena no @Footnote: 1-3 Ma. kaṃ navajaja chātā . 2-4 Ma. uparucchanti . 5 Yu. addhā hi metaṃ. @6 pitā atthītipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page422.

Dinnamhāpi 1- janindena brāhmaṇassa dhanesino accāyikassa luddassa yo no gāvova sumbhati. |1178.3| Ime te jambukā rukkhā vedisā sindhuvāritā vividhāni rukkhajātāni tāni kaṇhe jahāmase. |1178.4| Assatthā panasā ceme nigrodhā ca kapitthanā vividhāni phalajātāni tāni kaṇhe jahāmase. |1178.5| Ime tiṭṭhanti ārāmā ayaṃ sītūdakā nadī yatthassu pubbe kīḷāma tāni kaṇhe jahāmase. |1178.6| Vividhāni pupphajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe dhārema tāni kaṇhe jahāmase. |1178.7| Vividhāni phalajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe bhuñjāma tāni kaṇhe jahāmase. |1178.8| Ime no hatthikā assā balibaddhā ca no ime yehissu pubbe kīḷāma tāni kaṇhe jahāmase. [1179] Nīyamānā kumārā te brāhmaṇassa pamuñciya tena tena padhāviṃsu jālī kaṇhājinā cubho. [1180] Tato so rajjumādāya daṇḍañcādāya brāhmaṇo ākoṭayanto te neti sivirājassa pekkhato. [1181] |1181.1| Taṃ taṃ kaṇhājināvoca ayaṃ maṃ tāta brāhmaṇo laṭṭhiyā paṭikoṭeti ghare jātaṃva dāsiyaṃ. |1181.2| Na cāyaṃ brāhmaṇo tāta dhammikā honti brāhmaṇā @Footnote: 1 Ma. dinnamhāti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page423.

Yakkho brāhmaṇavaṇṇena khādituṃ tāta neti no nīyamāne pisācena kinnu tāta udikkhasi. [1182] |1182.1| Ime no pādukā dukkhā dīgho caddhā suduggamo nīce volambake suriye 1- brāhmaṇova tareti 2- no. |1182.2| Okandāmhase 3- bhūtāni pabbatāni vanāni ca sarassa sirasā vandāma supatitthe ca āpake. |1182.3| Tiṇalatāni osadhyo pabbatāni vanāni ca ammaṃ ārogyaṃ vajjātha ayaṃ no neti brāhmaṇo. |1182.4| Vajjantu bhonto ammañca maddiṃ asmāka mātaraṃ sace anuppatitukāmā 4- khippaṃ anuppateyya 5- no. |1182.5| Ayaṃ ekapadī eti ujuṃ gacchati assamaṃ tamevānuppateyyāsi api passesi no 6- lahuṃ. |1182.6| Aho vata re jaṭinī vanamūlaphalahāriyā 7- suññaṃ disvāna assamaṃ tante dukkhaṃ bhavissati. |1182.7| Ativelaṃ nu ammāya uñchāladdhaṃ anappakaṃ 8- yā no bandhe na jānāti brāhmaṇena dhanesinā. |1182.8| Accāyikena luddena yo no gāvova sumbhati apajja ammaṃ passemu sāyaṃ uñchāto āgataṃ. |1182.9| Dajjā ammā brāhmaṇassa phalaṃ khuddena missitaṃ @Footnote: 1 Ma. colambate sūriyo . 2 Ma. brāhmaṇo ca dhāreti . 3 Ma. okandāmase. @4 Ma. anupatitukāmāsi . 5 Ma. anupatiyāsi . 6 Ma. ne . 7 Ma. ...hārike. @8 Ma. uñchā laddho anappako.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page424.

Tadāyaṃ asito chāto na bāḷhaṃ tarayeyya no. |1182.10| Sūnā ca vata no pādā bāḷhaṃ tāreti brāhmaṇo iti tattha vilapiṃsu kumārā mātugiddhino. Dārakapabbaṃ nāma. [1183] |1183.1| Tesaṃ lālapitaṃ sutvā tayo vāḷā vane migā sīho byaggho ca dīpi ca idaṃ vacanamabravuṃ. |1183.2| Mā heva no rājaputtī sāyaṃ uñchāto āgamā mā hevamhāka nibbhoge heṭhayittha vane migā. |1183.3| Sīho ca naṃ viheṭheyya byaggho dīpi ca lakkhaṇaṃ neva jālikumārassa kuto kaṇhājinā siyā ubhayeneva jiyyetha patiputte ca lakkhaṇā. [1184] |1184.1| Khaṇittikaṃ me patitaṃ dakkhiṇakkhi ca phandati aphalā phalino rukkhā sabbā muyhanti me disā. |1184.2| Tassā sāyaṇhakālamhi assamāgamanaṃ pati atthaṅgatamhi suriye vāḷā panthe upaṭṭhahuṃ. |1184.3| Nīce volambake suriye 2- dūre ca vata assamo yañca nesaṃ ito hissaṃ 3- tante bhuñjeyyu bhojanaṃ. |1184.4| So nūna khattiyo eko paṇṇasālāya acchati tosento dārake chāte mamaṃ disvā anāyatiṃ. |1184.5| Te nūna puttakā mayhaṃ kapaṇāya varākiyā @Footnote: 1 Ma. lālappitaṃ . 2 Ma. colambate sūriyo . 3 Ma. hassaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page425.

Sāyaṃ saṃvesanākāle khīrapītāva acchare. |1184.6| Te nūna puttakā mayhaṃ kapaṇāya varākiyā sāyaṃ saṃvesanākāle vāripītāva acchare. |1184.7| Te nūna puttakā mayhaṃ kapaṇāya varākiyā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti vacchā bālāva mātaraṃ. |1184.8| Te nūna puttakā mayhaṃ kapaṇāya varākiyā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti haṃsāvuparipallale. |1184.9| Te nūna puttakā mayhaṃ kapaṇāya varākiyā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti assamassāvidūrato. |1184.10| Ekāyano ekapatho sarā sobbhā ca passato aññaṃ maggaṃ na passāmi yena gaccheyya assamaṃ. |1184.11| Migā namatthu rājāno kānanasmiṃ mahabbalā dhammena bhātaro hotha maggaṃ me detha yācitā. |1184.12| Avaruddhassāhaṃ bhariyā rājaputtassa sirīmato tañcāhaṃ nātimaññāmi rāmaṃ sītāvanubbatā. |1184.13| Tumhe ca putte passetha 1- sāyaṃ saṃvesanaṃ pati ahañca putte passeyyaṃ jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1184.14| Bahuñcidaṃ mūlaphalaṃ bhakkho cāyaṃ anappako tato upaḍḍhaṃ dassāmi maggaṃ me detha yācitā. |1184.15| Rājaputtī ca no mātā rājaputto ca no pitā @Footnote: 1 Ma. passatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page426.

Dhammena bhātaro hotha maggaṃ me detha yācitā. [1185] Tassā lālappamānāya bahuṃ kāruññasañhitaṃ sutvā nelapatiṃ vācaṃ vāḷā panthā apakkamuṃ. [1186] |1186.1| Imamhi naṃ padesamhi puttakā paṃsukuṇṭhitā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti vacchā bālāva mātaraṃ. |1186.2| Imamhi naṃ padesamhi puttakā paṃsukuṇṭhitā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti haṃsāvuparipallale. |1186.3| Imamhi naṃ padesamhi puttakā paṃsukuṇṭhitā paccuggatā maṃ tiṭṭhanti assamassāvidūrato. |1186.4| Te 1- migā viya ukkaṇṇā samantāmabhidhāvino ānandino pamuditā vaggamānāva kampare tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.5| Chagilīva 2- migī chāpaṃ pakkhī muttāva pañjarā ohāya putte nikkhamma 3- sīhīvāmisagiddhinī tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.6| Idaṃ nesaṃ parakkantaṃ 4- nāgānamiva pabbate citakā parikiṇṇāyo assamassāvidūrato tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.7| Vālukāyapi okiṇṇā puttakā paṃsukuṇṭhitā samantāmabhidhāvanti na te passāmi dārake. @Footnote: 1 Ma. dve . 2 Ma. chakalīva . 3 Ma. nikkhamiṃ . 4 Ma. padakkantaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page427.

|1186.8| Ye maṃ pure paccudenti 1- araññā dūramāyatiṃ tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.9| Chagilīva migī 2- chāpā paccuggantvāna mātaraṃ dūre maṃ paṭivilokenti 3- te na passāmi dārake. |1186.10| Idañca nesaṃ kīḷanaṃ 4- patitaṃ paṇḍuveluvaṃ tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.11| Thanā ca mayha me 5- pūrā uro ca sampadālati tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.12| Uccaṅke me ko vicinati 6- thanā mekāva lambati tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1186.13| Yassā 7- sāyaṇhasamayaṃ puttakā paṃsukuṇṭhitā uccaṅke 8- me vivattanti te na passāmi dārake. |1186.14| Ayaṃ so assamo pubbe samajjo paṭibhāti maṃ tyajja putte apassantyā bhamate viya assamo. |1186.15| Kimidaṃ appasaddova assamo paṭibhāti maṃ kākolāpi na vassanti matā me nūna dārakā. |1186.16| Kimidaṃ appasaddova assamo paṭibhāti maṃ sakuṇāpi na vassanti matā me nūna dārakā. [1187] |1187.1| Kimidaṃ tuṇhībhūtosi api ratteva me mano kākolāpi na vassanti matā me nūna dārakā. @Footnote: 1 Ma. paccuṭṭhenti . 2 Ma. chakaliṃva migiṃ . 3 Ma. pavilokenti . 4 Ma. idaṃ @nesaṃ kīḷānakaṃ . 5 Ma. mayhime . 6 Ma. ucchaṅgeko vicināti . 7 Ma. yassu. @8 Ma. ucchaṅge.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page428.

|1187.2| Kimidaṃ tuṇhībhūtosi api ratteva me mano sakuṇāpi na vassanti matā me nūna dārakā. |1187.3| Kacci nu me ayyaputta migā khādiṃsu dārake araññe īriṇe vivane kena nītā me dārakā. |1187.4| Ādū te pahitā dūtā ādū suttā piyaṃvadā ādū bahi no nikkhantā khiḍḍāsu pasutā nu te. |1187.5| Nevāsaṃ kesā dissanti hatthapādā ca jālino sakuṇānañca opāto kena nītā me dārakā. [1188] |1188.1| Idaṃ tato dukkhataraṃ sallaviddho yathā vaṇo tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1188.2| Idaṃpi dutiyaṃ sallaṃ kampeti hadayaṃ mama yañca putte na passāmi tvañca maṃ nābhibhāsasi. |1188.3| Ajja ce 1- me imaṃ rattiṃ rājaputta na saṃsasi maññe okkantasantaṃ 2- maṃ pāto dakkhasi no mataṃ. [1189] Nanu maddī varārohā rājaputtī yasassinī pāto gatāsi uñchāya kimidaṃ sāyamāgatā. [1190] |1190.1| Nanu tvaṃ saddamassosi ye saraṃ pātumāgatā sīhassa vinadantassa 3- byagghassa ca nikūjitaṃ. |1190.2| Ahu pubbanimittaṃ me vicarantyā brahāvane khaṇitto me hatthā patito uggīvañcāpi aṃsato. @Footnote: 1 Ma. ajjeva . 2 okkantasattantipi . 3 Ma. sīhassapi nadantassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page429.

|1190.3| Tadāhaṃ byatthitā bhītā puthuṃ katvāna añjaliṃ sabbā disā namassissaṃ api sotthi ito siyā. |1190.4| Mā heva no rājaputto hato sīhena dīpinā dārakā vā parāmaṭṭhā acchakokataracchibhi. |1190.5| Sīho byaggho ca dīpi ca tayo vāḷā vane migā te maṃ pariyāvaruṃ maggaṃ tena sāyamhi āgatā. [1191] |1191.1| Ahaṃ patiñca putte ca ācariyamiva māṇavo anuṭṭhitā divārattiṃ jaṭinī brahmacārinī. |1191.2| Ajināni paridahitvā vanamūlaphalahāriyā vicarāmi divārattiṃ tumhaṃ kāmā hi puttakā. |1191.3| Idaṃ suvaṇṇahāliddaṃ ābhataṃ paṇḍuveluvaṃ rukkhapakkāni cāhāsiṃ ime vo puttakīḷanā. |1191.4| Idaṃ mūḷālivattakaṃ sālukaṃ jiñjarodakaṃ 1- bhuñja khuddena saṃyuttaṃ saha puttehi khattiya. |1191.5| Padumaṃ jālino dehi kumudaṃ pana kumāriyā māline passa naccante siviputtāni avhaya. |1191.6| Tato kaṇhājinā yāti nisāmehi rathesabha mañjussarāya vagguyā assamaṃ upagacchantiyā 2-. |1191.7| Samānasukhadukkhamhā raṭṭhā pabbājitā ubho @Footnote: 1 Ma. ciñcabhedakaṃ . 2 Ma. upayantiyā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page430.

Api siviputte passesi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. |1191.8| Samaṇe brāhmaṇe nūna brahmacariyaparāyane ahaṃ loke abhisasiṃ 1- sīlavante bahussute tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. [1192] |1192.1| Ime te jambukā rukkhā vedisā sindhuvāritā vividhāni rukkhajātāni te kumārā na dissare. |1192.2| Assatthā panasā ceme nigrodhā ca kapitthanā vividhāni phalajātāni te kumārā na dissare. |1192.3| Ime tiṭṭhanti ārāme ayaṃ sītūdakā nadī yatthassu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. |1192.4| Vividhāni pupphajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe dhāriṃsu te kumārā na dissare. |1192.5| Vividhāni phalajātāni asmiṃ upari pabbate yānassu pubbe bhuñjiṃsu te kumārā na dissare. |1192.6| Ime te hatthikā assā balibaddhā ca no ime yehissu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. [1193] |1193.1| Ime sāmā sasolūkā bahukā kadalīmigā yehissu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. |1193.2| Ime haṃsā ca koñcā ca mayurā citrapekhuṇā yehissu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. @Footnote: 1 Ma. abhissapiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page431.

[1194] |1194.1| Imā tā vanagumbāyo pupphitā sabbakālikā yatthassu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. |1194.2| Imā tā pokkharaṇī rammā cakkavākūpakūjitā maṇḍālakehi sañchannā padumuppalakehi ca yatthassu pubbe kīḷiṃsu te kumārā na dissare. [1195] |1195.1| Na te kaṭṭhāni bhinnāni na te udakamābhataṃ aggipi te na hāpito kinnu mandova jhāyasi. |1195.2| Piyo piyena saṅgamma samohaṃ 1- byapahaññati tyajja putte na passāmi jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho. [1196] |1196.1| Na kho no deva passāmi yena te nīhaṭā matā kākolāpi na vassanti matā me nūna dārakā. |1196.2| Na kho no deva passāmi yena te nīhaṭā matā sakuṇāpi na vassanti matā me nūna dārakā. [1197] |1197.1| Sā tattha paridevitvā pabbatāni vanāni ca punadevassamaṃ gantvā sāmikassanti rodati 2-. |1197.2| Na kho no deva passāmi yena te nīhaṭā matā kākolāpi na vassanti matā me nūna dārakā. |1197.3| Na kho no deva passāmi yena te nīhaṭā matā sakuṇāpi na vassanti matā me nūna dārakā. |1197.4| Na kho no deva passāmi yena te nīhaṭā matā @Footnote: 1 Ma. samo me . 2 Ma. rodi sāmikasantike. sāmikasantike rodi itipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page432.

Vicarantī rukkhamūlesu pabbatesu guhāsu ca. |1197.5| Iti maddī varārohā rājaputtī yasassinī bāhā paggayha kanditvā tattheva patitā chamā. [1198] |1198.1| Tamajjhapattaṃ rājaputtiṃ udakenābhisiñcatha assatthaṃ naṃ viditvāna atha naṃ etadabravi. |1198.2| Ādiyeneva te maddi dukkhaṃ nakkhātumicchisaṃ daliddo yācako vuḍḍho brāhmaṇo gharamāgato. |1198.3| Tassa dinnā mayā puttā maddi mā bhāyi assasa maṃ passa maddi mā putte mā bāḷhaṃ paridevayi lacchāma putte jīvantā arogā ca bhavāmase. |1198.4| Putte pasuñca dhaññañca yañca aññaṃ ghare dhanaṃ dajjā sappuriso dānaṃ disvā yācakamāgate anumodāhi me maddi puttake dānamuttamaṃ. [1199] |1199.1| Anumodāmi te deva puttake dānamuttamaṃ datvā cittaṃ pasādehi bhiyyo dānaṃ dado bhava. |1199.2| Yo tvaṃ maccherabhūtesu manussesu janādhipa brāhmaṇassa adā dānaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano. [1200] Ninnāditā te paṭhavī saddo te tidivaṅgato samantā vijjutā āgū 2- girīnaṃva paṭissutā. [1201] |1201.1| Tassa te anumodanti ubho nāradapabbatā @Footnote: 1 Ma. paridevasi . 2 Ma. āguṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page433.

Indo ca brahmā ca pajāpatī ca somo yamo vessavaṇo ca rājā sabbe devānumodanti tāvatiṃsā saindakā. |1201.2| Iti maddī varārohā rājaputtī yasassinī vessantarassa anumodi puttake dānamuttamaṃ. Maddīpabbaṃ nāma. [1202] Tato ratyā vivasane 1- suriyassuggamanaṃ pati sakko brāhmaṇavaṇṇena pāto nesaṃ adissatha. [1203] |1203.1| Kacci nu bhoto kusalaṃ kacci bhoto anāmayaṃ kacci uñchena yāpetha kacci mūlaphalā bahū. |1203.2| Kacci ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe kacci hiṃsā na vijjati. [1204] |1204.1| Kusalañceva no brahme atho brahme anāmayaṃ atho uñchena yāpema atho mūlaphalā bahū. |1204.2| Atho ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe hiṃsā mayhaṃ na vijjati. |1204.3| Satta no māse vasataṃ araññe jīvisokinaṃ idaṃpi dutiyaṃ passāma brāhmaṇaṃ devavaṇṇinaṃ ādāya veluvaṃ daṇḍaṃ dhārentaṃ ajinakkhipaṃ. |1204.4| Svāgatante mahābrahme atho te adurāgataṃ @Footnote: 1 Ma. vivasāne. sabbattha īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page434.

Anto pavisa bhaddante pāde pakkhālayassu te. |1204.5| Tiṇḍukāni piyālāni madhuke kāsamāriyo phalāni khuddakappāni bhuñje brahme varaṃ varaṃ. |1204.6| Idaṃpi pāniyaṃ sītaṃ ābhataṃ girigabbharā tato piva mahābrahme sace tvaṃ abhikaṅkhasi. |1204.7| Atha tvaṃ kena vaṇṇena kena vā pana hetunā anuppattosi brahāraññaṃ taṃ me akkhāhi pucchito. [1205] Yathā vārivaho pūro sabbakālaṃ na khīyati evantaṃ yācitāgacchiṃ bhariyaṃ me dehi yācito. [1206] Dadāmi na vikampāmi yaṃ maṃ yācasi brāhmaṇa santaṃ nappaṭigūhāmi 1- dāne me ramate mano. [1207] |1207.1| Maddiṃ hatthe gahetvāna udakassa kamaṇḍaluṃ brāhmaṇassa adā dānaṃ sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano. |1207.2| Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ maddiṃ pariccajantassa medanī samakampatha 2-. |1207.3| Nevassa maddī bhakuṭī 3- na sandhīyati na rodati pekkhatevassa tuṇhiyā 4- esa jānāti yaṃ varaṃ. [1208] |1208.1| Jāliṃ kaṇhājinaṃ dhītaṃ maddiṃ deviṃ patibbataṃ cajamāno na cintesiṃ bodhiyāyeva kāraṇā. |1208.2| Na me dessā ubho puttā maddī devī na appiyā @Footnote: 1 Ma. nappaṭiguyhāmi. 2 Ma. sampakampatha. 3 Ma. neva sā maddī bhākuṭī. @4 Ma. tuṇhī sā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page435.

Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ tasmā piye adāsahaṃ 1-. [1209] Komārī yassāhaṃ bhariyā sāmiko mama issaro yassicche tassa maṃ dajjā vikkīṇeyya haneyya vā. [1210] |1210.1| Tesaṃ saṅkappamaññāya devindo etadabravi sabbe jitā te paccuhā ye dibbā ye ca mānusā |1210.2| ninnāditā te paṭhavī saddo te tidivaṅgato samantā vijjutā āgū girīnaṃva paṭissutā. |1210.3| Tassa te anumodanti ubho nāradapabbatā indo ca brahmā ca pajāpatī ca somo yamo vessavaṇo ca rājā sabbe devānumodanti dukkaraṃ hi karoti so. |1210.4| Duddadaṃ dadamānānaṃ dukkaraṃ kammakubbataṃ asanto nānukubbanti sataṃ dhammo duranvayo. |1210.5| Tasmā satañca asatañca 2- nānā hoti ito gati asanto nirayaṃ yanti santo saggaparāyanā. |1210.6| Yametaṃ kumāre adadā 3- bhariyaṃ adadā 3- vane vasaṃ brahmayānamanokkamma sagge te taṃ vipaccatu. [1211] |1211.1| Dadāmi bhoto bhariyaṃ maddiṃ sabbaṅgasobhiniṃ tvañceva maddiyā channo maddī ca patinā saha. @Footnote: 1 Ma. imā dve gāthā na dissanti . 2 Ma. asataṃ . 3 adā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page436.

|1211.2| Yathā payo ca saṅkho ca ubho samānavaṇṇino evaṃ tuvañca maddī ca samānamanacetasā. |1211.3| Avaruddhettha araññasmiṃ ubho sammatha assame khattiyā gottasampannā sujātā mātupetito yathā puññāni kayirātha dadantā aparāparaṃ. [1212] Sakkohamasmi devindo āgatosmi tavantike varaṃ varassu rājisi vare aṭṭha dadāmi te. [1213] |1213.1| Varañce me ado sakka sabbabhūtānamissara pitā maṃ anumodeyya ito pattaṃ sakaṃ gharaṃ āsanena nimanteyya paṭhametaṃ varaṃ vare. |1213.2| Purisassa vadhaṃ na roceyyaṃ api kibbisakārakaṃ vajjhaṃ vadhamhā moceyyaṃ dutiyetaṃ varaṃ vare. |1213.3| Ye vuḍḍhā ye ca daharā ye ca majjhimaporisā mameva upajīveyyuṃ tatiyetaṃ varaṃ vare. |1213.4| Paradāraṃ na gaccheyyaṃ sadārapasuto siyaṃ thīnaṃ vasaṃ na gaccheyyaṃ catutthetaṃ varaṃ vare. |1213.5| Putto me sakka jāyetha so ca dīghāyuko siyā dhammena jine paṭhaviṃ pañcametaṃ varaṃ vare. |1213.6| Tato ratyā vivasane suriyassuggamanaṃ pati dibyā bhakkhā pātubhaveyyuṃ chaṭṭhametaṃ varaṃ vare.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page437.

|1213.7| Dadato me na khīyetha datvā nānutapeyyahaṃ dadaṃ cittaṃ pasādeyyaṃ sattametaṃ varaṃ vare. |1213.8| Ito vimuccamānāhaṃ saggagāmī visesagū anibbattī 1- tato assaṃ aṭṭhametaṃ varaṃ vare. [1214] |1214.1| Tassa taṃ vacanaṃ sutvā devindo etadabravi aciraṃ vata te tāto pitā taṃ daṭṭhumessati. |1214.2| Idaṃ vatvāna maghavā devarājā sujampati vessantare varaṃ datvā saggakāyaṃ apakkami. Sakkapabbaṃ nāma. [1215] |1215.1| Kassetaṃ mukhamābhāti hemaṃvuttattamagginā nikkhaṃva jātarūpassa ukkāmukhapahaṃsitaṃ. |1215.2| Ubho sadisapaccaṅgā ubho sadisalakkhaṇā jālissa sadiso eko ekā kaṇhājinā yathā. |1215.3| Sīhā vilāva nikkhantā ubho sampattirūpakā jātarūpamayāyeva ime dissanti dārakā. [1216] Kuto nu tvaṃ bhāradvāja ime ānesi dārake ajja raṭṭhamanuppatto kuto āgacchasi brāhmaṇa 2-. [1217] Mayhante dārakā deva dinnā vittena sañjaya ajja paṇṇarasā ratti yato laddhā 3- me dārakā. @Footnote: 1 anivattītipi pāṭho . 2 kuhiṃ gacchasi brāhmaṇātipi pāṭho . 3 sī Yu. dinnā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page438.

[1218] Kena vācāya peyyena 1- sammā ñāyena saddahe ko te taṃ dānamadadā puttake dānamuttamaṃ. [1219] |1219.1| Yo yācataṃ patiṭṭhāsi bhūtānaṃ dharaṇīriva so me vessantaro rājā puttedāsi vane vasaṃ. |1219.2| Yo yācataṃ gati āsi savantīnaṃva sāgaro so me vessantaro rājā puttedāsi vane vasaṃ. [1220] |1220.1| Dukkaṭaṃ vata bho raññā saddhena gharamesinā kathaṃ nu puttake dajjā araññe avaruddhako. |1220.2| Imaṃ bhonto nisāmetha yāvantettha samāgatā kathaṃ vessantaro rājā puttedāsi vane vasaṃ. |1220.3| Dāsaṃ dāsiñca so dajjā assaṃ cassatarīrathaṃ hatthiñca kuñjaraṃ dajjā kathaṃ so dajja dārake. [1221] Yassa nāssa ghare dāso asso cassatarīratho hatthī ca kuñjaro nāgo kiṃ so dajjā pitāmaha. [1222] Dānamassa pasaṃsāma nāvanindāma potaka 3- kathaṃ nu hadayaṃ āsi tumhe datvā vanibbake. [1223] (pitā mayhaṃ mahārāja amhe datvā vanibbake sutvāna kalūnaṃ vācaṃ acchakaṇhāya bhāsitaṃ 4-). [1224] Dukkhassa hadayaṃ āsi atho uṇhaṃpi assasi @Footnote: 1 Ma. kena vā vācapeyyena . 2 Sī. Yu. natthi . 3 Ma. na ca nindāma puttakā. @4 ayaṃ gāthā aṭṭhakathāpotthakeyeva dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page439.

Rohaṇī heva tāmbakkhī pitā assūni vattayi. [1225] |1225.1| Yantaṃ kaṇhājināvoca ayaṃ maṃ tāta brāhmaṇo laṭṭhiyā paṭikoṭeti ghare jātaṃva dāsiyaṃ. |1225.2| Na cāyaṃ brāhmaṇo tāta dhammikā honti brāhmaṇā yakkho brāhmaṇavaṇṇena khādituṃ tāta neti no. Nīyamāne pisācena kinnu tāta udikkhasi. [1226] Rājaputtī ca vo mātā rājaputto ca vo pitā pubbe me aṅkamāruyha kinnu tiṭṭhatha ārakā. [1227] Rājaputtī ca no mātā rājaputto ca no pitā dāsā mayaṃ brāhmaṇassa tasmā tiṭṭhāma ārakā. [1228] |1228.1| Mā sammevaṃ avacuttha ḍayhate hadayaṃ mama citakāyaṃva me kāyo āsane na sukhaṃ labhe. |1228.2| Mā sammevaṃ avacuttha bhiyyo sokaṃ janetha maṃ nikkīṇissāmi dabbena na vo dāsā bhavissatha. |1228.3| Kimagghiyaṃ hi vo tāta brāhmaṇassa pitā adā yathābhūtaṃ me akkhātha paṭipādentu brāhmaṇaṃ. [1229] Sahassagghaṃ hi maṃ tāta brāhmaṇassa pitā adā acchaṃ 1- kaṇhājinaṃ kañña hatthiādisatena 2- ca. [1230] Uṭṭhehi katte taramāno brāhmaṇassa avākara dāsīsataṃ dāsasataṃ gavaṃ hatthūsabhaṃ sataṃ @Footnote: 1 Ma. atha . 2 Ma. hatthinā ca satena ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page440.

Jātarūpasahassañca potānaṃ 1- dehi nikkayaṃ. [1231] Tato kattā taramāno brāhmaṇassa avākari dāsīsataṃ dāsasataṃ gavaṃ hatthūsabhaṃ sataṃ jātarūpasahassañca potānaṃdāsi nikkayaṃ. [1232] (dāsīsataṃ dāsasataṃ gavaṃ hatthūsabhaṃ sataṃ assatarīrathañceva sabbabhoge sataṃ sataṃ jātarūpasahassañca brāhmaṇassa dhanesino accāyikassa luddassa potānaṃdāsi nikkayaṃ 2-). [1233] |1233.1| Nikkīṇitvā ca nhāpetvā bhojayitvāna dārake samalaṅkaritvā bhaṇḍehi 3- uccaṅke upavesayuṃ. |1233.2| Sīsaṃ nhāte sucivatthe sabbābharaṇabhūsite rājā aṅke karitvāna ayyako paripucchatha. |1233.3| Kuṇḍale ghusite māle sabbālaṅkārabhūsite rājā aṅke karitvāna idaṃ vacanamabravi. |1233.4| Kacci ubho arogā te jāli mātāpitā tava kacci uñchena yāpenti kacci mūlaphalā bahū. |1233.5| Kacci ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe kacci hiṃsā na vijjati. [1234] |1234.1| Atho ubho arogā te deva mātāpitā mama @Footnote: 1 Ma. puttānaṃ . 2 imā dve gāthā aṭṭhakathāpotthakeyeva dissanti. @3 Ma. bhaṇḍena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page441.

Atho uñchena yāpenti atho mūlaphalā bahū. |1234.2| Atho ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe hiṃsā nesaṃ na vijjati. |1234.3| Khaṇantālukalambāni viḷānitakkalāni ca kolaṃ bhallātakaṃ belaṃ 1- sā no āhacca posati. |1234.4| Yañceva sā āharati vanamūlaphalahāriyā taṃ no sabbe samāgantvā rattiṃ bhuñjāma no divā. |1234.5| Ammā ca no kīsā paṇḍu āharantī dumapphalaṃ vātātapena sukhumālī padumaṃ hatthagataṃmiva. |1234.6| Ammāya patanūkesā vicarantyā brahāvane vane vāḷamigākiṇṇe khaggadīpinisevite. |1234.7| Kesesu jaṭaṃ bandhitvā kacche jallamadhārayi (dhārento brāhmaṇavaṇṇaṃ āsadañcamasañjaṭaṃ 2-) cammavāsī chamā seti jātavedaṃ namassati. [1235] Puttā piyā manussānaṃ lokasmiṃ upapajjisuṃ na hi nūnamhākaṃ ayyassa putte sineho ajāyatha. [1236] |1236.1| Dukkaṭañca hi no pota 3- bhūnahaccaṃ kataṃ mayā yohaṃ sivīnaṃ vacanā pabbājesiṃ adūsakaṃ. |1236.2| Yaṃ me kiñci idha atthi dhanaṃ dhaññañca vijjati @Footnote: 1 Ma. bellaṃ . 2 idaṃ aṭṭhakathāpotthakeyeva dissati . 3 Ma. putta.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page442.

Etu vessantaro rājā siviraṭṭhe pasāsatu. [1237] Na deva mayhaṃ vacanā ehiti sivisuttamo sayameva devo gantvāna siñca bhogehi atrajaṃ. [1238] |1238.1| Tato senāpatiṃ rājā sañjayo ajjhabhāsatha atthī assā rathā patti senā sannāhayantu naṃ negamā ca maṃ anventu brāhmaṇā ca purohitā |1238.2| tato saṭṭhī sahassāni yodhino cārudassanā khippamāyantu sannaddhā nānāvaṇṇehilaṅkatā. |1238.3| Nīlavatthadharāneke 1- pītāneke nivāsitā aññe lohitauṇhīsā suddhāneke nivāsitā khippamāyantu sannaddhā nānāvaṇṇehilaṅkatā. |1238.4| Himavā yathā gandharo pabbato gandhamādano nānārukkhehi sañchanno mahābhūtagaṇālayo. |1238.5| Osadhehi ca dibbehi disā bhāti pavāti ca khippamāyantu sannaddhā disā bhantu pavantu ca. |1238.6| Tato nāgasahassāni yojayantu catuddasa suvaṇṇakacche mātaṅge hemakappanivāsase 2-. |1238.7| Āruḷhe 3- gāmaṇīyebhi tomaraṅkusapāṇibhi khippamāyantu sannaddhā hatthikkhandhehi dassitā. |1238.8| Tato assasahassāni yojayantu catuddasa @Footnote: 1 Sī. Yu. nīlavaṇṇadharāneke . 2 Ma. suvaṇṇakacchā mātaṅgā hemakappanavāsasā. @3 Ma. āruḷhā. aparaṃpi īdisameva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page443.

Ājāniyeva 1- jātiyā sindhave sīghavāhane 2-. |1238.9| Āruḷhe gāmaṇīyebhi indiyācāpadhāribhi khippamāyantu sannaddhā assapiṭṭhe alaṅkatā. |1238.10| Tato rathasahassāni yojayantu catuddasa ayosukatanemiyo suvaṇṇacitrapokkhare. |1238.11| Āropentu dhaje tattha cammāni kavacāni ca vipphālentu 3- ca cāpāni daḷhadhammā pahārino khippamāyantu sannaddhā rathesu rathajīvino. [1239] |1239.1| Lājā olokiyā pupphā mālāgandhavilepanā agghiyāni ca tiṭṭhantu yena maggena ehiti. |1239.2| Gāme gāme sataṃ kumbhā merayassa surāya ca maggamhi patitā ṭhantu 4- yena maggena ehiti. |1239.3| Maṃsā pūvā ca saṅkulyā 5- kummāsā macchasaṃyutā maggamhi patitā ṭhantu yena maggena ehiti. |1239.4| Sappi telaṃ dadhi khīraṃ kaṅgupiṭṭhā 6- bahū surā maggamhi patitā ṭhantu yena maggena ehiti. |1239.5| Āḷārikā ca sūdā ca naṭanaṭṭakagāyino pāṇissarā kumbhathūniyo muddikā 7- sokajjhāyikā. |1239.6| Āhaññantu sabbavīṇā bheriyo dindimāni ca @Footnote: 1 Ma. ājānīyāva . 2 Ma. sindhavā sīghavāhanā . 3 Ma. vippālentu. @4 Ma. patitiṭṭhantu. ito paraṃ īdisameva . 5 Ma. maṃsā pūvā saṅkuliyo. @6 Ma. kaṅgubījā. 7 Ma. maṇḍakā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page444.

Kharamukhāni dhamantu 1- nadantu ekapokkharā |1239.7| mudiṅgā paṇḍavā saṅkhā godhā parivadantikā 2- dindimāni ca haññantu kuṭumbā dindimāni 3- ca. [1240] |1240.1| Sā senā mahatī āsi uyyuttā sivivāhinī jālinā magganāyena vaṅkaṃ pāyāsi pabbataṃ. |1240.2| Koñcaṃ nadati mātaṅgo kuñjaro saṭṭhihāyano kacchāya bajjhamānāya koñcaṃ nadati vāraṇo. |1240.3| Ājāniyā hasiyanti 4- nemighoso ajāyatha nabhaṃ rajo achādesi uyyuttā sivivāhinī. |1240.4| Sā senā mahatī āsi uyyuttā hārihāriṇī jālinā magganāyena vaṅkaṃ pāyāsi pabbataṃ. |1240.5| Te pāviṃsu brahāraññaṃ bahusākhaṃ mahodakaṃ 5- puppharukkhehi sañchannaṃ phalarukkhehi cūbhayaṃ. |1240.6| Tattha vindussarā vaggū nānāvaṇṇā bahū dijā kūjantamupakūjanti utusaṃpupphite dume. |1240.7| Te gantvā dīghamaddhānaṃ ahorattānamaccaye padesantaṃ upāgañchuṃ yattha vessantaro ahu. Mahārājapabbaṃ nāma. [1241] |1241.1| Tesaṃ sutvāna nigghosaṃ bhīto vessantaro ahu pabbataṃ abhirūhitvā bhīto senaṃ udikkhati. @Footnote: 1 Ma. dhamentu. Sī.Yu. vadantu. 2 Ma. parivadentikā . 3 Ma. kutumpadindimāni ca. @4 Sī. Yu. ahissiṃsu . 5 Yu. bahudijaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page445.

|1241.2| Iṅgha maddi nisāmehi nigghoso yādiso vane ājāniyā hasiyanti dhajaggāneva dissare. |1241.3| Ime nūna araññamhi migasaṅghāni luddakā vāgurāhi parikkhippa sobbhe 1- pātetvā tāvade vikkosamānā tippāhi hanti nesaṃ varaṃ varaṃ. |1241.4| Tathā mayaṃ adūsakā araññe avaruddhakā amittahatthatthagatā 2- passa dubbalaghātakaṃ. [1242] Amittā nappasaheyyuṃ aggiva udakaṇṇave tadeva tvaṃ vicintehi api sotthi ito siyā. [1243] Tato vessantaro rājā orohitvāna pabbatā nisīdi paṇṇasālāyaṃ daḷhaṃ katvāna mānasaṃ. [1244] |1244.1| Nivattayitvāna rathaṃ vuṭṭhāpetvāna seniyo ekaṃ araññe viharantaṃ pitā puttaṃ upāgami. |1244.2| Hatthikkhandhato oruyha ekaṃso pañjalīkato parikiṇṇo 3- amaccehi puttaṃ siñcitupāgami |1244.3| tatthaddasa kumāraṃ so rammarūpaṃ samāhitaṃ nisinnaṃ paṇṇasālāyaṃ jhāyantaṃ akutobhayaṃ. [1245] |1245.1| Tañca disvāna āyantaṃ pitaraṃ puttagiddhinaṃ vessantaro ca maddī ca paccuggantvā avandisuṃ. |1245.2| Maddī ca sirasā pāde sassurassābhivādayi @Footnote: 1 Ma. sobbhaṃ . 2 Ma. amittahatthattaṃ gatā . 3 Sī. Yu. parikhitto.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page446.

Maddī ahañhi te deva pāde vandāmi te husā 1- tesu tattha palisajja pāṇinā parimajjatha. [1246] |1246.1| Kacci vo kusalaṃ putta kacci putta anāmayaṃ kacci uñchena yāpetha kacci mūlaphalā bahū. |1246.2| Kacci ḍaṃsā makasā ca appameva siriṃsapā vane vāḷamigākiṇṇe kacci hiṃsā na vijjati. [1247] |1247.1| Atthi no jīvikā deva sā ca yādisikīdisā kasirā jīvikā homa uñchācariyāya jīvitaṃ. |1247.2| Aniddhinaṃ mahārāja dametyassaṃva 2- sārathi tyamhā aniddhikā dantā asamiddhi dameti no. |1247.3| Api no kīsāni maṃsāni pitu mātu adassanā avaruddhānaṃ mahārāja araññe jīvisokinaṃ. [1248] |1248.1| Yepi te siviseṭṭhassa dāyādappattamānasā jālī kaṇhājinā cubho brāhmaṇassa vasānugā accāyikassa luddassa yo ne gāvova sumbhati. |1248.2| Te rājaputtiyā putte yadi jānātha saṃsatha pariyāpuṇātha no khippaṃ sappadaṭṭhaṃva māṇavaṃ. [1249] Ete 3- kumārā nikkītā jālī kaṇhājinā cubho brāhmaṇassa dhanaṃ datvā putta mā bhāyi assasa. [1250] Kacci nu tāta kusalaṃ kacci tāta anāmayaṃ @Footnote: 1 Ma. suṇhā . 2 Ma. dametassaṃva . 3 Ma. ubho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page447.

Kacci nu tāta me mātu cakkhu na parihāyati. [1251] Kusalañceva me putta atho putta anāmayaṃ atho ca putta te mātu cakkhu na parihāyati. [1252] Kacci arogaṃ yoggante kacci vahati vāhanaṃ kacci phīto janapado kacci vuṭṭhi na chijjati. [1253] Atho arogaṃ yoggamme atho vahati vāhanaṃ atho phīto janapado atho vuṭṭhi na chijjati. [1254] |1254.1| Iccevaṃ mantayantānaṃ mātā nesaṃ adissatha rājaputtī giridvāre pattikā anupāhanā. |1254.2| Tañca disvāna āyantiṃ mātaraṃ puttagiddhiniṃ vessantaro ca maddī ca paccuggantvā avandisuṃ. |1254.3| Maddī ca sirasā pāde sassuyā abhivādayi maddī ahañhi te ayye pāde vandāmi te husā. [1255] |1255.1| Maddiñca puttakā disvā dūrato sotthimāgatā kandantā abhidhāviṃsu vacchā bālāva mātaraṃ. |1255.2| Maddī ca puttake disvā dūrato sotthimāgate vāruṇīva pavedhenti thanadhārābhisiñcatha. [1256] |1256.1| Samāgatāna ñātīnaṃ mahāghoso ajāyatha pabbatā samanādiṃsu mahī ākampitā ahu vuṭṭhidhāraṃ pavattento devo pāvassi tāvade.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page448.

|1256.2| Atha vessantaro rājā ñātīhi samagacchatha nattāro suṇisā putto rājā devī ca ekato. |1256.3| Yadā samāgatā āsuṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ pañjalikā tassa yācanti rodantā bherave vane. |1256.4| Vessantarañca maddiñca sabbe raṭṭhā samāgatā tvaṃ nosi issaro rājā rajjaṃ kāretha no ubho. Chakkhattiyapabbaṃ nāma. [1257] Dhammena rajjaṃ kārentaṃ raṭṭhā pabbājayittha maṃ tvañca jānapadā ceva negamā ca samāgatā. [1258] Dukkaṭañca hi no putta bhūnahaccaṃ kataṃ mayā yohaṃ sivīnaṃ vacanā pabbājesiṃ adūsakaṃ. [1259] Yenakenaci vaṇṇena pitu dukkhaṃ udabbahe mātuyā bhaginiyāpi api pāṇehi attano. (nhānakālo mahārāja rajojallaṃ pavāhaya 1-) [1260] Tato vessantaro rājā rajojallaṃ pavāhayi rajojallaṃ pavāhetvā saṅkhaṃ vaṇṇaṃ adhārayi. 2- [1261] |1261.1| Sīsanhāto sucivattho sabbābharaṇabhūsito paccayaṃ nāgamāruyha khaggaṃ bandhi parantapaṃ. @Footnote: 1 katthaci potthake dissati . 3 katthaci potthake evaṃ dissati sabbaṃ vattaṃ @cajetvāna rājavesamadhārayi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page449.

|1261.2| Tato saṭṭhī sahassāni yodhino cārudassanā sahajātā parikariṃsu 1- nandayantā rathesabhaṃ. |1261.3| Tato maddiṃpi nhāpesuṃ sivikaññā samāgatā vessantaro taṃ pāletu jālī kaṇhājinā cubho athopi taṃ mahārājā sañjayo abhirakkhatu. [1262] |1262.1| Idañca paccayaṃ laddhā pubbe kilesamattano 2- ānandiyaṃ ācāriṃsu ramaṇīye giribbaje. |1262.2| Idañca paccayaṃ laddhā pubbe kilesamattano 3- ānandacittā sumanā putte saṅgamma lakkhaṇā. |1262.3| Idañca paccayaṃ laddhā pubbe kilesamattano 4- ānandacittā patītā saha puttehi lakkhaṇā. [1263] |1263.1| Ekabhattī 5- pure āsiṃ niccaṃ thaṇḍilasāyinī iti metaṃ vataṃ āsi tumhaṃ kāmā hi puttakā. |1263.2| Taṃ me vataṃ samiddhajja tumhe saṅgamma puttakā mātujaṃpi taṃ pāletu pitujaṃpi ca puttakā athopi taṃ mahārājā sañjayo abhirakkhatu. |1263.3| Yaṅkiñcitthi kataṃ puññaṃ mayhañceva pitucca te sabbena tena kusalena ajaro tvaṃ 6- amaro bhava. [1264] |1264.1| Kappāsikañca koseyyaṃ khomakodumbarāni ca @Footnote: 1 Ma. pakiriṃsu. 2-3-4 Ma. sallekhamattano. 5 ekabhattātipi. 6 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page450.

Sassu suṇhāya pāhesi yehi maddī asobhatha. |1264.2| Tato khomañca kāyūraṃ gīveyyaṃ ratanāmayaṃ sassu suṇhāya pāhesi yehi maddī asobhatha. |1264.3| Tato khomañca kāyūraṃ aṅgadaṃ maṇimekhalaṃ sassu suṇhāya pāhesi yehi maddī asobhatha. |1264.4| Uṇṇataṃ mukhaphullañca nānāratte ca māṇiye 1- sassu suṇhāya pāhesi yehi maddī asobhatha. |1264.5| Uggatthanaṃ giṅgamakaṃ mekhalaṃ paṭipādukaṃ 2- sassu suṇhāya pāhesi yehi maddī asobhatha. |1264.6| Suttañca suttavajjañca upanijjhāya seyyasi asobhatha rājaputtī devakaññāva nandane. |1264.7| Sīsanhātā sucivatthā sabbābharaṇabhūsitā asobhatha rājaputtī tāvatiṃsāva accharā. |1264.8| Kadalīva vātacchupitā jātā cittalatāvane dantāvaraṇasampannā rājaputtī asobhatha. |1264.9| Sakuṇī mānusinīva jātā cittappattā pati nigrodhapakkabimboṭṭhī rājaputtī asobhatha. [1265] |1265.1| Tassā ca nāgamānesuṃ nātivuḍḍhaṃva kuñjaraṃ sattikkhamaṃ sarakkhamaṃ īsādantaṃ uruḷhavaṃ. |1265.2| Sā maddī nāgamāruhi nātivuḍḍhaṃva kuñjaraṃ @Footnote: 1 Ma. māṇike . 2 Ma. paṭipādakaṃ. Yu. pālipādakaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page451.

Sattikkhamaṃ sarakkhamaṃ īsādantaṃ uruḷhavaṃ. [1266] |1266.1| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha migā ahu vessantarassa tejena nāññamaññaṃ viheṭhayuṃ. |1266.2| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha dijā ahu vessantarassa tejena nāññamaññaṃ viheṭhayuṃ. |1266.3| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha migā ahu ekajjhaṃ sannipātiṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1266.4| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha dijā ahu ekajjhaṃ sannipātiṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1266.5| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha migā ahu nāssa mañjūni kūjiṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1266.6| Sabbamhi taṃ araññamhi yāvantettha dijā ahu nāssa mañjūni kūjiṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. [1267] |1267.1| Paṭiyatto rājamaggo vicitto pupphasanthato vasi vessantaro rājā 1- yattha yāva 2- jetuttarā. |1267.2| Tato saṭṭhī sahassāni yodhino cārudassanā @Footnote: 1 Ma. yattha . 2 Ma. yāva tāva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page452.

Samantā parikariṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1267.3| Orodhā ca kumārā ca vesiyānā ca brāhmaṇā samantā parikariṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1267.4| Hatthārohā anīkaṭṭhā rathikā pattikārakā samantā parikariṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1267.5| Samāgatā jānapadā negamā ca samāgatā samantā parikariṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1267.6| Karoṭiyā cammadharā indihatthā suvammikā 1- purato paṭipajjiṃsu vessantare payātamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. [1268] |1268.1| Te pāviṃsu 2- puraṃ rammaṃ bahupākāratoraṇaṃ 3- upetaṃ annapānehi naccagītehi cūbhayaṃ. |1268.2| Vittā jānapadā āsuṃ negamā ca samāgatā anuppatte kumāramhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1268.3| Celukkhepo pavattittha 4- āgate dhanadāyake nandippavesi 5- nagare bandhanā mokkho aghosatha. @Footnote: 1 Ma. illīhatthā. Sī. Yu. khaggahatthā . 2 Ma. pāvisuṃ . 3 Ma. mahāpākāra-. @4 Ma. avattittha . 5 Ma. nandiṃ pavesi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page453.

[1269] |1269.1| Jātarūpamayaṃ vassaṃ devo pāvassi tāvade vessantare paviṭṭhamhi sivīnaṃ raṭṭhavaḍḍhane. |1269.2| Tato vessantaro rājā dānaṃ datvāna khattiyo kāyassa bhedā sappañño saggaṃ so upapajjathāti. Nagarakaṇḍaṃ nāma. Mahāvessantarajātakaṃ dasamaṃ. Mahānipātaṃ niṭṭhitaṃ


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 28 page 365-453. http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=1045&items=225&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=1045&items=225&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=28&item=1045&items=225&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=28&item=1045&items=225&pagebreak=1              Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=1045              The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=6531              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=6531              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

read First itemread Previous itemไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้า chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

Background color :