ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 13 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 5 : Sutta. Ma. Ma.

                     Bodhirajakumarasuttam
     [486]   Evamme   sutam   ekam   samayam  bhagava  bhaggesu  viharati
sumsumaragire   bhesakalavane   migadaye   .   tena   kho  pana  samayena
bodhissa   rajakumarassa   kokanudo   1-   nama  pasado  acirakarito
hoti   anajjhavutatho   samanena   va   brahmanena   va   kenaci  va
manussabhutena   .   atha   kho   bodhi   rajakumaro  sanjikaputtam  manavam
amantesi   ehi   tvam   samma  sanjikaputta  yena  bhagava  tenupasankama
upasankamitva   mama   vacanena  bhagavato  pade  sirasa  vanda  appabadham
appatankam   lahutthanam  balam  phasuviharam  puccha  bodhi  bhante  rajakumaro
bhagavato   pade   sirasa   vandati   appabadham   appatankam   lahutthanam
balam  phasuviharam  pucchatiti  evanca  vadehi  adhivasetu  kira  bhante bhagava
bodhissa   rajakumarassa   svatanaya   bhattam   saddhim   bhikkhusanghenati .
Evam    bhoti   kho   sanjikaputto   manavo   bodhissa   rajakumarassa
patissutva   yena   bhagava   tenupasankami   upasankamitva  bhagavata  saddhim
sommodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi.
     [487]   Ekamantam  nisinno  kho  sanjikaputto  manavo  bhagavantam
etadavoca   bodhi   bho   gotama  rajakumaro  bhoto  gotamassa  pade
@Footnote: 1 Si. Yu. kokanado.
Sirasa   vandati   appabadham   appatankam   lahutthanam   balam   phasuviharam
pucchati   evanca   pana   vadeti  adhivasetu  kira  bhavam  gotamo  bodhissa
rajakumarassa     svatanaya     bhattam    saddhim    bhikkhusanghenati   .
Adhivasesi    bhagava    tunhibhavena    .    atha   kho   sanjikaputto
manavo    bhagavato   adhivasanam   viditva   utthayasana   yena   bodhi
rajakumaro   tenupasankami   upasankamitva   bodhim  rajakumaram  etadavoca
avocumha   kho   mayam   bhoto  vacanena  tam  bhavantam  gotamam  bodhi  bho
gotama    rajakumaro    bhoto    gotamassa   pade   sirasa   vandati
appabadham   appatankam   lahutthanam   balam   phasuviharam   pucchati  evanca
vadeti  adhivasetu  kira  bhavam  gotamo  bodhissa  rajakumarassa  svatanaya
bhattam saddhim bhikkhusanghenati adhivutthanca pana samanena gotamenati.
     {487.1}  Atha  kho  bodhi  rajakumaro  tassa  rattiya accayena
[1]-   Nivesane   panitam  khadaniyam  bhojaniyam  patiyadapetva  kokanudanca
pasadam    odatehi    dussehi    santharapetva    yava    pacchima-
sopanakalevara   sanjikaputtam   manavam   amantesi   ehi  tvam  samma
sanjikaputta    yena    bhagava    tenupasankama   upasankamitva   bhagavato
kalam   arocehi   kalo   bhante   nitthitam   bhattanti  .  evam  bhoti
kho    sanjikaputto    manavo    bodhissa   rajakumarassa   patissutva
yena   bhagava   tenupasankami   upasankamitva   bhagavato  kalam  arocesi
kalo bho gotama nitthitam bhattanti.
@Footnote: 1 Yu. etthantare saketi dissati.
     [488]  Atha  kho  bhagava  pubbanhasamayam nivasetva pattacivaramadaya
yena    bodhissa    rajakumarassa    nivesanam   tenupasankami   .   tena
kho   pana   samayena   bodhi  rajakumaro  bahidvarakotthake  thito  hoti
bhagavantam   agamayamano   .   addasa  kho  bodhi  rajakumaro  bhagavantam
duratova   agacchantam   disvana   paccuggantva   bhagavantam   abhivadetva
purakkhitva   yena   kokanudo   pasado   tenupasankami   .   atha  kho
bhagava   pacchimam   sopanakalevaram   nissaya  atthasi  .  atha  kho  bodhi
rajakumaro   bhagavantam   etadavoca   abhiruhatu   bhante   bhagava  dussani
abhiruhatu   sugato  dussani  yam  mama  assa  digharattam  hitaya  sukhayati .
Evam  vutte  bhagava  tunhi  ahosi  .  dutiyampi  kho  bodhi  rajakumaro
bhagavantam    etadavoca    abhiruhatu   bhante   bhagava   dussani   abhiruhatu
sugato   dussani   yam   mama  assa  digharattam  hitaya  sukhayati  .  evam
vutte   1-  bhagava  tunhi  ahosi  .  tatiyampi  kho  bodhi  rajakumaro
bhagavantam    etadavoca    abhiruhatu   bhante   bhagava   dussani   abhiruhatu
sugato dussani yam mama assa digharattam hitaya sukhayati.
     {488.1}  Atha  kho  bhagava  ayasmantam  anandam apalokesi. Atha
kho  ayasma  anando  bodhim  rajakumaram  etadavoca  samharatu rajakumara
dussani   na   bhagava   celapatikam   akkamissati   pacchimam  janatam  tathagato
apaloketiti  .  atha  kho  bodhi  rajakumaro  dussani samharapetva upari
kokanude   [2]-   asanani  pannapesi  .  atha  kho  bhagava  kokanudam
@Footnote: 1 Yu. evam vutteti natthi. dutiyampi khoti dissati.
@2 Yu. etthantare pasadeti dissati.
Pasadam   abhiruhitva   pannatte   asane  nisidi  saddhim  bhikkhusanghena .
Atha   kho  bodhi  rajakumaro  buddhappamukham  bhikkhusangham  panitena  khadaniyena
bhojaniyena   sahattha   santappesi   sampavaresi   .   atha   kho  bodhi
rajakumaro    bhagavantam    bhuttavim    onitapattapanim    annataram    nicam
asanam   gahetva   ekamantam   nisidi  .  ekamantam  nisinno  kho  bodhi
rajakumaro   bhagavantam   etadavoca   mayham   kho   bhante   evam  hoti
na kho sukhena sukham adhigantabbam dukkhena kho sukham adhigantabbanti.
     [489]  Mayhampi  kho  rajakumara  pubbeva sambodha anabhisambuddhassa
bodhisattasseva  sato  etadahosi  na  kho  sukhena  sukham adhigantabbam dukkhena
kho  sukham  adhigantabbanti  .  so  kho  aham  rajakumara  aparena  samayena
daharova    samano   susukalakeso   bhadrena   yobbanena   samannagato
pathamena    vayasa    akamakanam    matapitunam   assumukhanam   rodantanam
kesamassum   oharetva   kasayani  vatthani  acchadetva  agarasma
anagariyam  pabbajim  .  so  evam  pabbajito  samano  kimkusalagavesi anuttaram
santivarapadam    pariyesamano   yena   alaro   kalamo   tenupasankamim
upasankamitva   alaram  kalamam  etadavocam  icchamaham  avuso  kalama
imasmim   dhammavinaye   brahmacariyam   caritunti  .  evam  vutte  rajakumara
alaro   kalamo  mam  etadavoca  viharatayasma  tadiso  ayam  dhammo
yattha  vinnu  puriso  nacirasseva  sakam  acariyakam  sayam  abhinna  sacchikatva
upasampajja vihareyyati.
So  kho  aham  rajakumara  nacirasseva  khippameva  tam  dhammam  pariyapunim .
So    kho    aham    rajakumara    tavattakeneva    otthapahatamattena
lapitalapanamattena     nanavadanca     vadami    theravadanca    janami
passamiti  ca  patijanami  ahanceva  anno  ca  .  tassa mayham rajakumara
etadahosi  na  kho  alaro  kalamo  imam  dhammam kevalam saddhamattakena
sayam    abhinna    sacchikatva   upasampajja   viharamiti   pavedeti   1-
addha alaro kalamo imam dhammam janam passam viharatiti.
     {489.1} Atha khvaham rajakumara yena alaro kalamo tenupasankamim
upasankamitva   alaram   kalamam   etadavocam  kittavata  no  avuso
kalama    imam    dhammam    sayam    abhinna    sacchikatva    upasampajja
pavedesiti    .    evam    vutte   rajakumara   alaro   kalamo
akincannayatanam   pavedesi   .   tassa   mayham   rajakumara  etadahosi
na   kho   alarasseva   kalamassa   atthi   saddha  mayhampatthi  saddha
na   kho   alarasseva   kalamassa   atthi   viriyam   mayhampatthi   viriyam
na  kho  alarasseva  kalamassa  atthi  sati  ...  samadhi  ... Panna
mayhampatthi   panna   yannunaham   yam   dhammam   alaro   kalamo   sayam
abhinna   sacchikatva   upasampajja   viharamiti   pavedeti  tassa  dhammassa
sacchikiriyaya   padaheyyanti   .   so   kho  aham  rajakumara  nacirasseva
khippameva tam dhammam sayam abhinna sacchikatva upasampajja vihasim.
@Footnote: 1 Si. pavedesi.
     {489.2}   Atha   khvaham   rajakumara  yena  alaro  kalamo
tenupasankamim   upasankamitva   alaram   kalamam  etadavocam  ettavata
no   avuso  kalama  imam  dhammam  sayam  abhinna  sacchikatva  upasampajja
pavedesiti  .  ettavata  kho  aham  avuso  imam  dhammam  sayam  abhinna
sacchikatva    upasampajja    pavedemiti    .    ahampi    kho   avuso
ettavata    imam    dhammam    sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja
viharamiti   .   labha   no   avuso  suladdham  no  avuso  ye  mayam
ayasmantam    tadisam    sabrahmacarim    passama    iti    yaham   dhammam
sayam    abhinna   sacchikatva   upasampajja   pavedemi   tam   tvam   dhammam
sayam    abhinna    sacchikatva    upasampajja   vihasi   yam   tvam   dhammam
sayam    abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihasi   tamaham   dhammam   sayam
abhinna    sacchikatva    upasampajja    pavedemi    iti   yaham   dhammam
janami   tam   tvam  dhammam  janasi  yam  tvam  dhammam  janasi  tamaham  dhammam
janami   iti   yadiso   aham   tadiso   tuvam   yadiso  tuvam  tadiso
aham. Ehidani avuso ubho vasanta imam ganam pariharamati.
     {489.3}  Iti  kho  rajakumara  alaro  kalamo acariyo me
samano  antevasim  mam  samanam  attano  samasamam  thapesi  ularaya  ca mam
pujaya  pujesi  .  tassa  mayham rajakumara etadahosi nayam dhammo nibbidaya
na  viragaya  na  nirodhaya  na  upasamaya  na  abhinnaya  na sambodhaya na
nibbanaya     samvattati     yavadeva    akincannayatanupapattiyati   .
So  kho  aham  rajakumara  tam  dhammam  analankaritva  tasma dhamma nibbijja
apakkamim.
     [490]  So  kho  aham  rajakumara  kimkusalagavesi anuttaram santivarapadam
pariyesamano   yena   uddako   ramaputto   tenupasankamim  upasankamitva
uddakam       ramaputtam       etadavocam       icchamaham      avuso
rama   imasmim   dhammavinaye   brahmacariyam   caritunti   .   evam   vutte
rajakumara    uddako    ramaputto    mam    etadavoca   viharatayasma
tadiso   ayam   dhammo   yattha  vinnu  puriso  nacirasseva  sakam  acariyakam
sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihareyyati   .   so   kho
aham   rajakumara   nacirasseva   khippameva   tam  dhammam  pariyapunim  .  so
kho  aham  rajakumara  tavattakeneva  otthapahatamattena  lapitalapanamattena
nanavadanca      vadami      theravadanca      janami      passamiti
ca   patijanami   ahanceva   anno   ca   .   tassa  mayham  rajakumara
etadahosi   na   kho   ramo   imam  dhammam  kevalam  saddhamattakena  sayam
abhinna    sacchikatva    upasampajja    viharamiti    pavedeti    addha
ramo imam dhammam janam passam viharatiti.
     {490.1}   Atha   khvaham   rajakumara  yena  uddako  ramaputto
tenupasankamim      upasankamitva     uddakam     ramaputtam     etadavocam
kittavata   no   avuso   rama  imam  dhammam  sayam  abhinna  sacchikatva
upasampajja    pavedesiti    .    evam   vutte   rajakumara   uddako
ramaputto         nevasannanasannayatanam        pavedesi       .
Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   na   kho   ramasseva   ahosi
saddha   mayhampatthi   saddha   na   kho  ramasseva  ahosi  viriyam  .pe.
Sati   ...   samadhi   ...   panna   mayhampatthi   panna  yannunaham  yam
dhammam    ramo    sayam    abhinna   sacchikatva   upasampajja   viharamiti
pavedesi   tassa   dhammassa   sacchikiriyaya   padaheyyanti   .   so  kho
aham    rajakumara   nacirasseva   khippameva   tam   dhammam   sayam   abhinna
sacchikatva upasampajja vihasim.
     {490.2}   Atha   khvaham   rajakumara  yena  uddako  ramaputto
tenupasankamim      upasankamitva     uddakam     ramaputtam     etadavocam
ettavata   no   avuso  rama  imam  dhammam  sayam  abhinna  sacchikatva
upasampajja   pavedesiti   .  ettavata  kho  aham  avuso  imam  dhammam
sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   pavedemiti   .   ahampi   kho
avuso   ettavata   imam  dhammam  sayam  abhinna  sacchikatva  upasampajja
viharamiti   .   labha   no   avuso  suladdham  no  avuso  ye  mayam
ayasmantam   tadisam   sabrahmacarim   passama   iti   yam   dhammam   ramo
sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   pavedesi  tam  tvam  dhammam  sayam
abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihasi  yam  tvam  dhammam  sayam  abhinna
sacchikatva    upasampajja   vihasi   tam   dhammam   ramo   sayam   abhinna
sacchikatva   upasampajja   pavedesi  iti  yam  dhammam  ramo  abhinnasi  tam
tvam  dhammam  janasi  yam  tvam  dhammam  janasi  tam  dhammam  ramo  abhinnasi
Iti   yadiso   ramo   ahosi   tadiso   tuvam  yadiso  tuvam  tadiso
ramo   ahosi   ehidani   avuso   tuvam   imam   ganam   pariharati .
Iti   kho   rajakumara   uddako  ramaputto  sabrahmacari  me  samano
acariyatthaneva  1-  mam  thapesi  ularaya  ca  mam  pujaya pujesi. Tassa
mayham   rajakumara   etadahosi   nayam   dhammo  nibbidaya  na  viragaya
na  nirodhaya  na  upasamaya  na  abhinnaya  na  sambodhaya  na  nibbanaya
samvattati    yavadeva   nevasannanasannayatanupapattiyati   .   so   kho
aham   rajakumara   tam   dhammam   analankaritva   tasma   dhamma  nibbijja
apakkamim.
     [491]  So  kho  aham  rajakumara  kimkusalagavesi anuttaram santivarapadam
pariyesamano   magadhesu   anupubbena   carikam  caramano  yena  uruvela
senanigamo   tadavasarim   .   tatthaddasam   ramaniyam   bhumibhagam   pasadikanca
vanasandam     nadinca    sandantim    sitodakam    2-    supatittham    ramaniyam
samanta   ca   gocaragamam   .   tassa   mayham   rajakumara   etadahosi
ramaniyo   vata   bhumibhago   pasadiko   ca   vanasando  nadi  ca  sandati
sitodaka   supatittha   ramaniya   samanta   ca   gocaragamo  alam  vatidam
kulaputtassa   padhanatthikassa   padhanayati   .  so  kho  aham  rajakumara
tattheva nisidim alamidam padhanayati.
     [492]  Apissu  mam  rajakumara  tisso  upama  patibhamsu  anacchariya
@Footnote: 1 Si. ca .   2 Si. Yu. setakam.
Pubbe  assutapubba  .  seyyathapi  rajakumara  allam  kattham  sasneham 1-
udake   nikkhittam   .   atha   puriso   agaccheyya  uttararanim  adaya
aggim   abhinibbattessami   tejo   patukarissamiti   .   tam  kim  mannasi
rajakumara   api   nu   so   puriso  amum  allam  kattham  sasneham  udake
nikkhittam    uttararanim    adaya   abhimatthanto   aggim   abhinibbatteyya
tejo   patukareyyati   .   no   hetam   bhante   tam   kissa   hetu
adunhi   bhante   allam   kattham   sasneham   tanca   pana  udake  nikkhittam
yavadeva ca pana so puriso kilamathassa vighatassa bhagi assati.
     {492.1} Evameva kho rajakumara ye hi keci samana va brahmana
va  kayena  ceva  kamehi  avupakattha  viharanti  yo  ca  nesam kamesu
kamacchando    kamasneho    kamamuccha    kamapipasa   kamaparilaho
so  ca  ajjhattam  na  supahino  hoti  na  supatippassaddho  .  opakkamika
cepi   te   bhonto   samanabrahmana   dukkha  tippa  katuka  vedana
vediyanti   abhabbava  te  nanaya  dassanaya  anuttaraya  sambodhaya .
No   cepi   te   bhonto  samanabrahmana  opakkamika  dukkha  tippa
katuka    vedana    vediyanti   abhabbava   te   nanaya    dassanaya
anuttaraya   sambodhaya   .   ayam   kho  mam  rajakumara  pathama  upama
patibhasi anacchariya pubbe assutapubba.
     [493]   Aparapi   kho   mam  rajakumara  dutiya  upama  patibhasi
@Footnote: 1 Si. sassineham.
Anacchariya   pubbe   assutapubba   .   seyyathapi   rajakumara   allam
kattham   sasneham   araka   udaka   thale   nikkhittam   .   atha  puriso
agaccheyya    uttararanim   adaya   aggim   abhinibbattessami   tejo
patukarissamiti   .   tam   kim   mannasi  rajakumara  api  nu  so  puriso
amum   allam   kattham  sasneham  araka  udaka  thale  nikkhittam  uttararanim
adaya   abhimatthanto   aggim  abhinibbatteyya  tejo  patukareyyati .
No  hetam  bhante  tam  kissa  hetu  adunhi  bhante  allam  kattham  sasneham
kincapi  araka  udaka  thale  nikkhittam  yavadeva  ca  pana  so  puriso
kilamathassa vighatassa bhagi assati.
     {493.1} Evameva kho rajakumara ye hi keci samana va brahmana
va kayena ceva kamehi vupakattha viharanti yo ca nesam kamesu kamacchando
kamasneho   kamamuccha   kamapipasa   kamaparilaho  so  ca  ajjhattam
na   supahino   hoti   na   supatippassaddho   .  opakkamika  cepi  te
bhonto   samanabrahmana   dukkha   tippa   katuka   vedana  vediyanti
abhabbava   te   nanaya   dassanaya   anuttaraya   sambodhaya  .  no
cepi    te   bhonto   samanabrahmana   opakkamika   dukkha   tippa
katuka    vedana    vediyanti    abhabbava   te   nanaya   dassanaya
anuttaraya   sambodhaya   .   ayam   kho  mam  rajakumara  dutiya  upama
patibhasi anacchariya pubbe assutapubba.
     [494]   Aparapi   kho   mam  rajakumara  tatiya  upama  patibhasi
Anacchariya   pubbe   assutapubba   .   seyyathapi   rajakumara   sukkham
kattham   kolapam   araka   udaka   thale   nikkhittam   .   atha  puriso
agaccheyya    uttararanim   adaya   aggim   abhinibbattessami   tejo
patukarissamiti   .   tam   kim   mannasi  rajakumara  api  nu  so  puriso
amum   sukkham   kattham  kolapam  araka  udaka  thale  nikkhittam  uttararanim
adaya   abhimatthanto   aggim  abhinibbatteyya  tejo  patukareyyati .
Evam  bhante  tam  kissa  hetu  adunhi  bhante  sukkham  kattham  kolapam tanca
pana araka udaka thale nikkhittanti.
     {494.1} Evameva kho rajakumara ye hi keci samana va brahmana
va kayena ceva kamehi vupakattha viharanti yo ca nesam kamesu kamacchando
kamasneho   kamamuccha   kamapipasa   kamaparilaho  so  ca  ajjhattam
supahino   hoti   supatippassaddho   .   opakkamika  cepi  te  bhonto
samanabrahmana   dukkha   tippa   katuka   vedana   vediyanti  bhabbava
te   nanaya   dassanaya   anuttaraya   sambodhaya  .  no  cepi  te
bhonto    samanabrahmana    opakkamika    dukkha    tippa    katuka
vedana    vediyanti   bhabbava   te   nanaya   dassanaya   anuttaraya
sambodhaya   .   ayam   kho   mam   rajakumara   tatiya  upama  patibhasi
anacchariya   pubbe   assutapubba  .  ima  kho  mam  rajakumara  tisso
upama patibhamsu 1- anacchariya pubbe assutapubba.
@Footnote: 1 Si. patibhasum.
     [495]   Tassa   mayham  rajakumara  etadahosi  yannunaham  dantebhi
dantamadhaya   jivhaya   talum   ahacca   cetasa  cittam  abhinigganheyyam
abhinippileyyam    abhisantapeyyanti    .   so   kho   aham   rajakumara
dantebhi  dantamadhaya  jivhaya  talum  ahacca  cetasa cittam abhinigganhami
abhinippilemi     abhisantapemi     .     tassa     mayham    rajakumara
dantebhi  dantamadhaya  jivhaya  talum  ahacca  cetasa cittam abhinigganhato
abhippilayato abhisantapayato kacchehi seda muccanti.
     {495.1}   Seyyathapi   rajakumara   balava   puriso   dubbalataram
purisam  sise  va gahetva khandhe va gahetva abhinigganheyya abhinippileyya
abhisantapeyya   evameva   kho   me  rajakumara  dantebhi  dantamadhaya
jivhaya   talum   ahacca   cetasa   cittam  abhinigganhato  abhinippilayato
abhisantapayato   kacchehi   seda   muccanti  .  araddham  kho  pana  me
rajakumara   viriyam   hoti   asallinam   upatthita   sati  appammuttha  1-
saraddho   ca   pana   me   kayo   hoti   appatippassaddho   teneva
dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
     [496]   Tassa  mayham  rajakumara  etadahosi  yannunaham  appanakam
jhanam   jhayeyyanti   .  so  kho  aham  rajakumara  mukhato  ca  nasato
ca   assasapassase   uparundhim   .   tassa   mayham   rajakumara  mukhato
ca     nasato    ca    assasapassasesu    uparuddhesu    kannasotehi
@Footnote: 1 Si. Yu. asammuttha.
Vatanam   nikkhantanam   adhimatto   saddo   hoti   .  seyyathapi  nama
kammaragaggariya   1-   dhamamanaya   adhimatto   saddo  hoti  evameva
kho   me   rajakumara   mukhato   ca   nasato   ca   assasapassasesu
uparuddhesu    kannasotehi    vatanam    nikkhantanam   adhimatto   saddo
hoti   .   araddham   kho   pana  me  rajakumara  viriyam  hoti  asallinam
upatthita   sati   appammuttha   saraddho   ca   pana  me  kayo  hoti
appatippassaddho teneva dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
     [497]  Tassa  mayham  rajakumara  etadahosi yannunaham appanakamyeva
jhanam   jhayeyyanti   .  so  kho  aham  rajakumara  mukhato  ca  nasato
ca   kannasotato   ca   2-   assasapassase  uparundhim  .  tassa  mayham
rajakumara   mukhato   ca  nasato  ca  kannasotato  ca  assasapassasesu
uparuddhesu    adhimatta   vata   muddhanam   ohananti   .   seyyathapi
rajakumara   balava   puriso   tinhena   sikharena   muddhanam  abhimattheyya
evameva   kho   me   rajakumara  mukhato  ca  nasato  ca  kannasotato
ca    assasapassasesu    uparuddhesu    adhimatta    vata    muddhanam
ohananti   .  araddham  kho  pana  me  rajakumara  viriyam  hoti  asallinam
upatthita   sati   appammuttha   saraddho   ca   pana  me  kayo  hoti
appatippassaddho teneva dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
@Footnote: 1 Si. gaggariya .   2 Si. Yu. kannato cati evam sabbattha natabbam.
     [498]    Tassa    mayham    rajakumara    etadahosi   yannunaham
appanakamyeva   jhanam  jhayeyyanti  .  so  kho  aham  rajakumara  mukhato
ca   nasato   ca   kannasotato  ca  assasapassase  uparundhim  .  tassa
mayham  rajakumara  mukhato  ca  nasato  ca kannasotato ca assasapassasesu
uparuddhesu    adhimatta    sise   sisavedana   honti   .   seyyathapi
rajakumara   balava   puriso   dalhena  varattakkhandhena  sise  sisavetthanam
dadeyya  evameva  kho  me  rajakumara  mukhato ca nasato ca kannasotato
ca    assasasapassasesu    uparuddhesu    adhimatta   sise   sisavedana
honti   .   araddham   kho  pana  me  rajakumara  viriyam  hoti  asallinam
upatthita   sati   appammuttha   saraddho   ca  pana  me  kayo   hoti
appatippassaddho teneva dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
     [499]  Tassa  mayham  rajakumara  etadahosi yannunaham appanakamyeva
jhanam   jhayeyyanti   .  so  kho  aham  rajakumara  mukhato  ca  nasato
ca    kannasotato   ca   assasapassase   uparundhim   .   tassa   mayham
rajakumara   mukhato   ca  nasato  ca  kannasotato  ca  assasapassasesu
uparuddhesu    adhimatta    vata   kucchim   parikantanti   .   seyyathapi
rajakumara   dakkho   goghatako   va   goghatakantevasi  va  tinhena
govikantanena   kucchim   parikanteyya   evameva   kho  rajakumara  mukhato
ca    nasato    ca   kannasotato   ca   asasasapassasesu   uparuddhesu
Adhimatta   vata   kucchim   parikantanti   .   araddham   kho   pana  me
rajakumara    viriyam    hoti    asallinam   upatthita   sati   appammuttha
saraddho   ca   pana   me   kayo   hoti   appatippassaddho   teneva
dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
     [500]  Tassa  mayham  rajakumara  etadahosi yannunaham appanakamyeva
jhanam   jhayeyyanti   .  so  kho  aham  rajakumara  mukhato  ca  nasato
ca    kannasotato   ca   assasapassase   uparundhim   .   tassa   mayham
rajakumara   mukhato   ca  nasato  ca  kannasotato  ca  assasapassasesu
uparuddhesu    adhimatto    kayasmim    daho    hoti   .   seyyathapi
rajakumara   dve   balavanto   purisa   dubbalataram   purisam  nanabahasu
gahetva   angarakasuya   santapeyyum   samparitapeyyum   evameva  kho
me  rajakumara  mukhato  ca  nasato  ca  kannasotato ca assasapassasesu
uparuddhesu  adhimatto  kayasmim  daho  hoti  .  araddham  kho  pana  me
rajakumara    viriyam    hoti    asallinam   upatthita   sati   appammuttha
saraddho   ca   pana   me   kayo   hoti   appatippassaddho   teneva
dukkhappadhanena padhanabhitunnassa sato.
     [501]   Apissu   mam   rajakumara   devata   disva  evamahamsu
kalakato   samano   gotamoti   .   ekacca   devata  evamahamsu  na
kalakato    samano   gotamo   apica   kalam   karotiti   .   ekacca
devata    evamahamsu   na   kalakato   samano   gotamo   napi   kalam
Karoti    araham    samano   gotamo   viharo   tveva   so   arahato
evarupo hotiti.
     [502]   Tassa   mayham  rajakumara  etadahosi  yannunaham  sabbaso
aharupacchedaya   patipajjeyyanti   .   atha   kho  mam  rajakumara  ta
devata   upasankamitva   etadavocum   ma   kho   tvam  marisa  sabbaso
aharupacchedaya   patipajji   .   sace   kho   tvam   marisa   sabbaso
aharupacchedaya    patipajjissasi    tassa    te    mayam   dibbam   ojam
lomakupehi    ajjhoharissama    taya    tvam   yapessasiti   .   tassa
mayham    rajakumara    etadahosi    aham   ceva   kho   pana   sabbaso
ajaddhukam   patijaneyyam   ima   ca   kho   me   devata   dibbam  ojam
lomakupehi   ajjhohareyyum   taya   caham   yapeyyam   tam   mama   assa
musati   .   so   kho   aham   rajakumara  ta  devata  paccacikkhami
alanti vadami.
     {502.1}    Tassa    mayham   rajakumara   etadahosi   yannunaham
thokam   thokam   aharam   ahareyyam   pasatam   pasatam  yadi  va  muggayusam
yadi  va  kulatthayusam  yadi  va  kalayayusam  1-  yadi  va  harenukayusanti.
So   kho   aham   rajakumara   thokam   thokam  aharam  aharesim  pasatam
pasatam   yadi   va   muggayusam   yadi   va  kulatthayusam  yadi  va  kalayayusam
yadi   va   harenukayusanti   .   tassa   mayham   rajakumara  thokam  thokam
aharam   aharayato   pasatam   pasatam   yadi   va   muggayusam   yadi  va
@Footnote: 1 Si. kalayusam.
Kulatthayusam   yadi   va   kalayayusam   yadi  va  harenukayusam  adhimattakasimanam
patto kayo hoti.
     [503]   Seyyathapi   nama  asitikapabbani  va  kalapabbani  va
evamevassu    me   angapaccangani   bhavanti   tayevappaharataya  .
Seyyathapi    nama    otthapadam    evamevassu   me   anisadam   hoti
tayevappaharataya   .   seyyathapi   nama   vattanavali   evamevassu
me    pitthikantako    unnatavanato    hoti   tayevappaharataya  .
Seyyathapi    nama   jajjarasalaya   1-   gopanasiyo   oluggavilugga
bhavanti     evamevassu    me    phasuliyo    oluggavilugga    bhavanti
tayevappaharataya    .    seyyathapi    nama    gambhire   udapane
udakataraka    gambhiragata    okkhayika   dissanti   evamevassu   me
akkhikupesu     akkhitaraka     gambhiragata     okkhayika     dissanti
tayevappaharataya.
     {503.1}  Seyyathapi  nama  tittikalavu amakacchinno vatatapena
samphusito   hoti   sammilato   evamevassu  me  sisacchavi  samphusita  hoti
sammilata    tayevappaharataya    .   so   kho   aham   rajakumara
udaracchavim        parimasissamiti       pitthikantakamyeva       parigganhami
pitthikantakam      parimasissamiti     udaracchavimyeva     parigganhami    .
Yavassu    me    rajakumara   udaracchavi   pitthikantakam   allina   hoti
tayevappaharataya  .  so  kho  aham  rajakumara  vaccam  va  muttam va
karissamiti   tattheva   avakujjo   papatami  tayevappaharataya  .  so
@Footnote: 1 Yu. jarasalaya.
Kho   aham   rajakumara   imameva  kayam  assasento  panina  gattani
anumajjami   .   tassa   mayham  rajakumara  panina  gattani  anumajjato
putimulani    lomani    kayasma    papatanti   tayevappaharataya  .
Apissu   mam   rajakumara   manussa   disva   evamahamsu  kalo  samano
gotamoti   .   ekacce   manussa   evamahamsu   na   kalo   samano
gotamo   samo   samano   gotamoti  .  ekacce  manussa  evamahamsu
na  kalo  samano  gotamo  napi  samo  manguracchavi  samano gotamoti.
Yavassu   me   rajakumara   taya   parisuddho   chavivanno   pariyodato
upahato hoti tayevappaharataya.
     [504]   Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi  ye  kho  keci
atitamaddhanam    samana    va   brahmana   va   opakkamika   dukkha
tippa   katuka   vedana   vedayimsu   etavaparamam   nayito   bhiyyo .
Yepi    hi    keci   anagatamaddhanam   samana   va   brahmana   va
opakkamika   dukkha   tippa  katuka  vedana  vedayissanti  etavaparamam
nayito  bhiyyo  .  yepi  hi  keci  etarahi  samana  va  brahmana va
opakkamika   dukkha   tippa   katuka   vedana  vediyanti  etavaparamam
nayito   bhiyyo   .   na   kho  panaham  imaya  katukaya  dukkarakarikaya
adhigacchami       uttarim       manussadhamma      alamariyananadassanavisesam
siya nu kho anno maggo bodhiyati.
     [505]   Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi  abhijanami  kho
Panaham    pitu    sakkassa    kammante   sitayam   jambuchayayam   nisinno
vivicceva    kamehi   vivicca   akusalehi   dhammehi   savitakkam   savicaram
vivekajam   pitisukham   pathamam   jhanam   upasampajja   viharita   siya  nu  kho
eso   maggo  bodhiyati  .  tassa  mayham  rajakumara  satanusarivinnanam
ahosi    eseva   maggo   bodhiyati   .   tassa   mayham   rajakumara
etadahosi   kinnu   kho   aham   tassa   sukhassa   bhayami   yantam   sukham
annatreva    kamehi    annatra    akusalehi    dhammehiti   .   tassa
mayham   rajakumara   etadahosi   na   kho   aham  tassa  sukhassa  bhayami
yantam sukham annatreva kamehi annatra akusalehi dhammehiti.
     {505.1}  Tassa  mayham  rajakumaram  etadahosi  na  kho  tam  sukaram
sukham     adhigantum    evam    adhimattakasimanam    pattakayena    yannunaham
olarikam   aharam   ahareyyam  odanam  kummasanti  .  so  kho  aham
rajakumara   olarikam   aharam   aharesim  odanam  kummasam  .  tena
kho   pana  mam  1-  rajakumara  samayena  pancavaggiya  bhikkhu  paccupatthita
honti    yanno    samano    gotamo    dhammam   adhigamissati   tam   no
arocessatiti   .   yato   kho   aham   rajakumara  olarikam  aharam
aharesim    odanam   kummasam   atha   me   te   pancavaggiya   bhikkhu
nibbijja    pakkamimsu    bahulliko    samano    gotamo   padhanavibbhanto
avatto bahullayati 2-.
     {505.2}    So   kho   aham   rajakumara   olarikam   aharam
@Footnote: 1 Si. me .   2 Si. bahulyaya.
Aharetva   balam   gahetva  vivicceva  kamehi  .pe.  pathamam  jhanam
upasampajja    vihasim    .    vitakkavicaranam   vupasama   .pe.   dutiyam
jhanam ... Tatiyam jhanam ... Catuttham jhanam upasampajja vihasim.
     [506]   So   evam   samahite   citte  parisuddhe  pariyodate
anangane   vigatupakkilese   mudubhute   kammaniye   thite  anenjappatte
pubbenivasanussatinanaya   cittam   abhininnamesim   .   so   anekavihitam
pubbenivasam   anussarami   seyyathidam   ekampi   jatim   dvepi  jatiyo
.pe.   iti  sakaram  sauddesam  anekavihitam  pubbenivasam  anussarami .
Ayam  kho  me  rajakumara  rattiya  pathame  yame  pathama vijja adhigata
avijja   vihata   vijja   uppanna  tamo  vihato  aloko  uppanno
yathatam appamattassa atapino pahitattassa viharato.
     [507]   So   evam   samahite   citte  parisuddhe  pariyodate
anangane   vigatupakkilese   mudubhute   kammaniye   thite  anenjappatte
sattanam    cutupapatananaya   cittam   abhininnamesim   .   so   dibbena
cakkhuna    visuddhena   atikkantamanusakena   satte   passami   cavamane
upapajjamane    hine   panite   suvanne   dubbanne   sugate   duggate
.pe.   yathakammupage   satte  pajanami  .  ayam  kho  me  rajakumara
rattiya    majjhime    yame    dutiya    vijja    adhigata   avijja
vihata    vijja    uppanna    tamo    vihato   aloko   uppanno
yathatam appamattassa atapino pahitattassa viharato.
     [508]   So   evam   samahite   citte  parisuddhe  pariyodate
anangane   vigatupakkilese   mudubhute   kammaniye   thite  anenjappatte
asavanam   khayananaya   cittam   abhininnamesim   .   so   idam  dukkhanti
yathabhutam    abbhannasim    .pe.    ayam    dukkhanirodhagamini    patipadati
yathabhutam   abbhannasim   ime   asavati   yathabhutam   abbhannasim   .pe.
Ayam    asavanirodhagamini   patipadati   yathabhutam   abbhannasim   .   tassa
me   evam   janato   evam   passato   kamasavapi   cittam  vimuccittha
bhavasavapi   cittam   vimuccittha  avijjasavapi  cittam  vimuccittha  vimuttasmim
vimuttamiti   nanam   ahosi   khina   jati  vusitam  brahmacariyam  katam  karaniyam
naparam   itthattayati   abbhannasim   .   ayam   kho   me   rajakumara
rattiya   pacchime   yame   tatiya   vijja   adhigata  avijja  vihata
vijja    uppanna    tamo    vihato    aloko   uppanno   yathatam
appamattassa atapino pahitattassa viharato.
     [509]   Tassa   mayham  rajakumara  etadahosi  adhigato  kho  me
ayam    dhammo    gambhiro    duddaso    duranubodho    santo    panito
atakkavacaro     nipuno    panditavedaniyo    .    alayarama    kho
panayam   paja   alayarata   alayasammudita  .  alayaramaya  kho  pana
pajaya    alayarataya    alayasammuditaya   duddasam   idam   thanam   yadidam
idappaccayata   paticcasamuppado   .   idampi   kho   thanam  duddasam  yadidam
sabbasankharasamatho    sabbupadhipatinissaggo   tanhakkhayo   virago   nirodho
Nibbanam   .   ahanceva   kho  pana  dhammam  deseyyam  pare  ca  me  na
ajaneyyum   so   mamassa   kilamatho  sa  mamassa  vihesati  .  apissu
mam rajakumara ima anacchariya gatha patibhamsu pubbe assutapubba
         kicchena me adhigatam            halandani pakasitum
         ragadosaparetehi            nayam dhammo susambudho
         patisotagamim nipunam         gambhiram duddasam anum
         ragaratta na dakkhanti 1-  tamokkhandhena avutati.
Itiha   me   rajakumara   patisancikkhato   appossukkataya   cittam  namati
no dhammadesanaya.
     [510]  Atha  kho  rajakumara  brahmuno  sahampatissa  mama  cetasa
cetoparivitakkamannaya   etadahosi   nassati   vata   bho  loko  vinassati
vata   bho  loko  yatra  hi  nama  tathagatassa  arahato  sammasambuddhassa
appossukkataya   cittam   namati   no   dhammadesanayati   .   atha  kho
rajakumara    brahma    sahampati   seyyathapi   nama   balava   puriso
samminjitam   va   baham   pasareyya   pasaritam   va  baham  samminjeyya
evameva  brahmaloke  antarahito  mama  purato  paturahosi  .  atha  kho
rajakumara   brahma   sahampati   ekamsam   uttarasangam  karitva  yenaham
tenanjalim   panametva   mam   etadavoca   desetu  me  bhante  bhagava
dhammam    desetu    sugato    dhammam   santi   satta   apparajakkhajatika
assavanata   dhammassa   parihayanti   bhavissanti  dhammassa  annataroti .
@Footnote: 1 Yu. dakkhinti.
Idamavoca rajakumara brahma sahampati idam vatva athaparam etadavoca
              paturahosi magadhesu pubbe
              dhammo asuddho samalehi cintito
              apapuretam amatassa dvaram
              sunantu dhammam vimalenanubuddham
              sele yatha pabbatamuddhanitthito
              yathapi passe janatam samantato
              tathupamam dhammamayam sumedha
              pasadamaruyha samantacakkhu
              sokavakinnam janatamapetasoko
              avekkhassu jatijarabhibhutam
              utthehi vira vijitasangama
              satthavaha anana vicara loke
     desetu 1- bhagava dhammam annataro bhavissantiti.
     [511]  Atha  khvaham  rajakumara  brahmuno  ca  ajjhesanam  viditva
sattesu   ca   karunnatam   paticca   buddhacakkhuna   lokam   volokesim .
Addasam   kho   aham  rajakumara  buddhacakkhuna  lokam  volokento  satte
apparajakkhe  maharajakkhe  tikkhindriye  mudindriye  svakare  dvakare
@Footnote: 1 Si. Yu. desassuti dissati.
Suvinnapaye     duvinnapaye     appekacce    paralokavajjabhayadassavino
viharante  .  seyyathapi  nama  uppaliniyam  va  paduminiyam  va  pundarikiniyam
va   appekaccani   uppalani   va   padumani   va   pundarikani  va
udake    jatani    udake   sambaddhani   1-   udakanuggatani   anto
nimmuggapositani   appekaccani  uppalani  va  padumani  va  pundarikani
va   udake   jatani   udake  sambaddhani  samodakanthitani  appekaccani
uppalani   va   padumani  va  pundarikani  va  udake  jatani  udake
sambaddhani    udaka    accuggamma    titthanti    anupalittani    udakena
evameva   kho   aham   rajakumara   buddhacakkhuna   lokam   volokento
addasam    satte   apparajakkhe   maharajakkhe   tikkhindriye   mudindriye
svakare     dvakare    suvinnapaye    duvinnapaye    appekacce
paralokavajjabhayadassavino    viharante    .    atha   khvaham   rajakumara
brahmanam sahampatim gathaya paccabhasim
              aparuta tesam amatassa dvara
              ye sotavanto pamuncantu saddham
              vihimsasanni pagunam na bhasim
              dhammam panitam manujesu brahmeti.
Atha   kho   rajakumara   brahma  sahampati  katavakaso  khomhi  bhagavata
dhammadesanayati mam abhivadetva padakkhinam katva tatthevantaradhayi.
     [512]   Tassa  mayham  rajakumara  etadahosi  kassa  nu  kho  aham
@Footnote: 1 Yu. samvaddhani.
Pathamam   dhammam   deseyyam   ko   imam  dhammam  khippameva  ajanissatiti .
Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   ayam   kho  alaro  kalamo
pandito    viyatto    medhavi   digharattam   apparajakkhajatiko   yannunaham
alarassa    kalamassa   pathamam   dhammam   deseyyam   so   imam   dhammam
khippameva    ajanissatiti   .   atha   kho   mam   rajakumara   devata
upasankamitva    etadavocum    sattaham    kalakato   bhante   alaro
kalamoti    .    nananca    pana   me   dassanam   udapadi   sattaham
kalakato alaro kalamoti.
     {512.1}   Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   mahajaniyo
kho   alaro  kalamo  sace  hi  so  imam  dhammam  suneyya  khippameva
ajaneyyati   .   tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   kassa  nu
kho  aham  pathamam  dhammam  deseyyam  ko  imam dhammam khippameva ajanissatiti.
Tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   ayam   kho  uddako  ramaputto
pandito    viyatto    medhavi   digharattam   apparajakkhajatiko   yannunaham
uddakassa  ramaputtassa  pathamam  dhammam  deseyyam  so  imam  dhammam  khippameva
ajanissatiti.
     {512.2}   Atha   kho   mam   rajakumara   devata  upasankamitva
etadavocum    abhidosakalakato    bhante    uddako    ramaputtoti  .
Nananca    pana    me    dassanam   udapadi   abhidosakalakato   uddako
ramaputtoti   .   tassa   mayham   rajakumara   etadahosi   mahajaniyo
kho   uddako  ramaputto  sace  hi  so  imam  dhammam  suneyya  khippameva
ajaneyyati.
     {512.3}  Tassa  mayham  rajakumara etadahosi kassa nu kho aham pathamam
dhammam   deseyyam   ko   imam   dhammam  khippameva  ajanissatiti  .  tassa
mayham    rajakumara    etadahosi   bahukara   kho   me   pancavaggiya
bhikkhu    ye   mam   padhanapahitattam   upatthahimsu   yannunaham   pancavaggiyanam
bhikkhunam  pathamam  dhammam  deseyyanti  .  tassa  mayham  rajakumara  etadahosi
kaham   nu   kho   etarahi  pancavaggiya  bhikkhu  viharantiti  .  addasam  kho
aham    rajakumara    dibbena   cakkhuna   visuddhena   atikkantamanusakena
pancavaggiye   bhikkhu   baranasiyam   viharante   isipatane   migadaye  .
Atha   kho   aham   rajakumara   uruvelayam   yathabhirantam  viharitva  yena
baranasi tena carikam apakkamim 1-.
     [513]   Addasa  kho  mam  rajakumara  upako  ajivako  antara
ca   gayam   antara   ca   bodhim   addhanamaggam   patipannam   disvana   mam
etadavoca   vippasannani   kho   te   avuso   indriyani   parisuddho
chavivanno    pariyodato    kamsi    tvam   avuso   uddissa   pabbajito
ko  va  te  sattha  kassa  2-  va  dhammam  rocesiti  .  evam vutte
aham rajakumara upakam ajivakam gathahi ajjhabhasim
              sabbabhibhu sabbaviduhamasmi
              sabbesu dhammesu anupalitto
              sabbanjaho tanhakkhaye vimutto
              sayam abhinnaya kamuddiseyyam
@Footnote: 1 Yu. pakkamim .    2 Yu. kassa va tvam.
         Na me acariyo atthi              sadiso me na vijjati
         sadevakasmi lokasmim             natthi me patipuggalo
         aham hi araha loke               aham sattha anuttaro
         ekomhi sammasambuddho   sitibhutomhi 1- nibbuto
         dhammacakkam pavattetum               gacchami kasinam puram
         andhabhutasmi lokasmim             ahannim 2- amatadundubhinti.
         Yatha kho tvam avuso patijanasi   arahasi anantajinoti.
         Madisa ve jina honti        ye patta asavakkhayam
         jita me papaka dhamma         tasmaham upaka jinoti.
Evam   vutte   rajakumara   upako   ajivako   huveyyavusoti  vatva
sisam ukkamsitva 3- jivham nillaletva 4- ummaggam gahetva pakkami.
     [514]  Atha  khvaham  anupubbena  carikam  caramano  yena baranasi
isipatanam    migadayo    yena    pancavaggiya   bhikkhu   tenupasankamim  .
Addasamsu   kho   mam   rajakumara  pancavaggiya  bhikkhu  duratova  agacchantam
disvana    annamannam    katikam    santhapesum    ayam    avuso    samano
gotamo   agacchati   bahulliko   padhanavibbhanto   avatto  bahullaya
so    neva   abhivadetabbo   na   paccutthatabbo   nassa   pattacivaram
patiggahetabbam   apica   kho   asanam   thapetabbam   sace   akankhati  5-
nisidissatiti    .   yatha   yatha   kho   aham   rajakumara   pancavaggiye
@Footnote: 1 Yu. sitibhutosmi .  2 Yu. ahancham .    3 Si. okappetva. Yu. okampetva.
@4 padadvayam sihalapotthake natthi .    5 Yu. akankhissati.
Bhikkhu   upasankamim   tatha   tatha   pancavaggiya   bhikkhu  nasakkhimsu  sakaya
katikaya   santhatum   appekacce  mam  paccuggantva  pattacivaram  patiggahesum
appekacce   asanam   pannapesum   appekacce   padodakam   upatthapesum
apica kho mam namena ca avusovadena ca samudacaranti.
     {514.1}  Evam  vutte aham rajakumara pancavaggiye bhikkhu etadavocam
ma   bhikkhave   tathagatam   namena   ca  avusovadena  ca  samudacarittha
araham   bhikkhave   tathagato   sammasambuddho   odahatha   bhikkhave   sotam
amatamadhigatam    ahamanusasami   aham   dhammam   desemi   yathanusittham   tatha
patipajjamana   nacirasseva   yassatthaya   kulaputta  sammadeva  agarasma
anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram   brahmacariyapariyosanam   dittheva  dhamme
sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   viharissathati  .  evam  vutte
rajakumara   pancavaggiya   bhikkhu   mam   etadavocum   tayapi   kho   tvam
avuso   gotama   iriyaya   taya   patipadaya  taya  dukkarakarikaya  na
ajjhagama    uttarim    manussadhamma    alamariyananadassanavisesam   kim   pana
tvam    etarahi    bahulliko    padhanavibbhanto   avatto   bahullaya
adhigamissasi     uttarim    manussadhamma    alamariyananadassanavisesanti   .
Evam  vutte  aham  rajakumara  pancavaggiye  bhikkhu  etadavocam  na bhikkhave
tathagato    bahulliko    padhanavibbhanto   1-   avatto   bahullaya
araham   bhikkhave   tathagato   sammasambuddho   odahatha   bhikkhave   sotam
amatamadhigatam    ahamanusasami   aham   dhammam   desemi   yathanusittham   tatha
@Footnote: 1 Yu. na padhanavibbhanto na avatto bahullaya.
Patipajjamana   nacirasseva   yassatthaya   kulaputta  sammadeva  agarasma
anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram   brahmacariyapariyosanam   dittheva  dhamme
sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharissathati.
     {514.2}  Dutiyampi  kho  rajakumara pancavaggiya bhikkhu mam etadavocum
tayapi  kho  tvam avuso gotama iriyaya taya patipadaya taya dukkarakarikaya
na    ajjhagama    uttarim    manussadhamma    alamariyananadassanavisesam   kim
pana   tvam   etarahi   bahulliko   padhanavibbhanto  avatto  bahullaya
adhigamissasi uttarim manussadhamma alamariyananadassanavisesanti.
     {514.3}   Dutiyampi   kho   aham   rajakumara  pancavaggiye  bhikkhu
etadavocam   na  bhikkhave  tathagato  bahulliko  padhanavibbhanto  avatto
bahullaya   araham   bhikkhave  tathagato  sammasambuddho  odahatha  bhikkhave
sotam   amatamadhigatam   ahamanusasami  aham  dhammam  desemi  yathanusittham  tatha
patipajjamana   nacirasseva   yassatthaya   kulaputta  sammadeva  agarasma
anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram    brahmacariyapariyosanam  dittheva  dhamme
sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharissathati.
     {514.4}   Tatiyampi   kho   rajakumara   pancavaggiya   bhikkhu  mam
etadavocum   tayapi   kho   tvam  avuso  1-  iriyaya  taya  patipadaya
taya     dukkarakarikaya     na     ajjhagama    uttarim    manussadhamma
alamariyananadassanavisesam     kim     pana    tvam    etarahi    bahulliko
padhanavibbhanto      avatto     bahullaya     adhigamissasi     uttarim
manussadhamma         alamariyananadassanavisesanti        .        evam
@Footnote: 1 Yu. avuso gotama.
Vutte   aham   rajakumara   pancavaggiye   bhikkhu   etadavocam  abhijanatha
me   no   tumhe   bhikkhave   ito  pubbe  evarupam  bhasitametanti .
No   hetam   bhante   .   araham   bhikkhave   tathagato   sammasambuddho
odahatha    bhikkhave    sotam    amatamadhigatam   ahamanusasami   aham   dhammam
desemi    yathanusittham    tatha   patipajjamana   nacirasseva   yassatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
brahmacariyapariyosanam    dittheva    dhamme    sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja viharissathati.
     {514.5}   Asakkhim   kho   aham   rajakumara   pancavaggiye  bhikkhu
sannapetum  .  dvepi  sudam  rajakumara  bhikkhu  ovadami  .  tayo  bhikkhu
pindaya   caranti  .  yam  tayo  bhikkhu  pindaya  caritva  aharanti  tena
chabbagga  yapema  .  tayopi  sudam  rajakumara  bhikkhu  ovadami. [1]-
Dve  bhikkhu  pindaya  caritva  aharanti  tena  chabbagga  2- yapema.
Atha  kho   rajakumara  pancavaggiya  bhikkhu  maya  evam ovadiyamana evam
anusasiyamana   nacirasseva   yassatthaya  kulaputta  sammadeva  agarasma
anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram   brahmacariyapariyosanam   dittheva  dhamme
sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharimsuti.
     [515]   Evam   vutte   bodhi  rajakumaro  bhagavantam  etadavoca
kivacirena  nu  kho  bhante  bhikkhu  tathagatam  vinayakam  labhamano  yassatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
@Footnote: 1 Yu. etthantare dve bhikkhu pindaya caranti, yanti dissanti.
@2 Yu. chabbaggo.
Brahmacariyapariyosanam    dittheva    dhamme    sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja  vihareyyati  .  tenahi  rajakumara  tamyevettha  patipucchissami
yatha  te  khameyya  tatha  tam  byakareyyasi  tam  kim  mannasi  rajakumara
kusalo   tvam   hattharulhe  ankusaganhe  1-  sippeti  .  evam  bhante
kusalo aham hattharulhe 2- ankusaganhe sippeti.
     [516]  Tam  kim  mannasi  rajakumara  idha  puriso  agaccheyya bodhi
rajakumaro   hattharulham   ankusaganham   sippam  janati  tassaham  santike
hattharulham   ankusaganham   sippam   sikkhissamiti   .   so  cassa  asaddho
yavattakam   saddhena   pattabbam   tam   na   sampapuneyya   .  so  cassa
bahvabadho    3-    yavattakam    appabadhena    pattabbam    tam   na
sampapuneyya   .   so   cassa  satho  mayavi  yavattakam  4-  asathena
amayavina   pattabbam   tam   na   sampapuneyya   .  so  cassa  kusito
yavattakam   araddhaviriyena  pattabbam  tam  na  sampapuneyya  .  so  cassa
duppanno   yavattakam   pannavata  5-  pattabbam  tam  na  sampapuneyya .
Tam  kim  mannasi  rajakumara  api  nu  so  puriso  tava  santike hattharulham
ankusaganham   sippam   sikkheyyati   .   ekamekenapi   bhante  angena
samannagato   so   puriso   na   mama   santike  hattharulham  ankusaganham
sippam sikkheyya ko pana vado pancahangehiti.
     [517]   Tam   kim   mannasi   rajakumara  idha  puriso  agaccheyya
@Footnote: 1 Yu. ankusagayhe .   2 Yu. hattharuyhe ankusagayhe .    3 Yu. bavahabadho.
@4 Yu. sabbattha yavatakanti dissati .    5 Yu. pannavata.
Bodhi   rajakumaro   hattharulham   ankusaganham   sippam   janati  tassaham
santike   hattharulham   ankusaganham   sippam   sikkhissamiti   .  so  cassa
saddho   yavattakam   saddhena   pattabbam  tam  sampapuneyya  .  so  cassa
appabadho   yavattakam   appabadhena   pattabbam   tam  sampapuneyya .
So   cassa   asatho  amayavi  yavattakam  asathena  amayavina  pattabbam
tam  sampapuneyya  .  so  cassa  araddhaviriyo  yavattakam  araddhaviriyena
pattabbam   tam   sampapuneyya   .   so   cassa  pannava  1-  yavattakam
pannavata   pattabbam   tam   sampapuneyya   .  tam  kim  mannasi  rajakumara
api   nu   so   puriso   tava   santike   hattharulham  ankusaganham  sippam
sikkheyyati  .  ekamekenapi  bhante  angena  samannagato  so  puriso
mama   santike   hattharulham   ankusaganham   sippam   sikkheyya   ko   pana
vado pancahangehiti.
     [518]   Evameva   kho  rajakumara  pancimani  padhaniyangani .
Katamani   panca   .   idha   rajakumara   bhikkhu   saddho  hoti  saddahati
tathagatassa    bodhim    itipi    so    bhagava    araham   sammasambuddho
vijjacaranasampanno     sugato    lokavidu    anuttaro    purisadammasarathi
sattha    devamanussanam    buddho    bhagavati   .   appabadho   hoti
appatanko     samavepakiniya    gahaniya    samannagato    natisitaya
naccunhaya   majjhimaya   padhanakkhamaya   .   asatho   hoti   amayavi
yathabhutam  attanam  avikatta  2-  satthari  va vinnusu va sabrahmacarisu.
@Footnote: 1 Yu. pannava .   2 Yu. avikatva.
Araddhaviriyo    hoti   1-   akusalanam   dhammanam   pahanaya   kusalanam
dhammanam   upasampadaya   thamava   dalhaparakkamo   anikkhittadhuro  kusalesu
dhammesu   .   pannava   hoti   udayatthagaminiya   pannaya  samannagato
ariyaya  nibbedhikaya  sammadukkhakkhayagaminiya  .  imani  kho  rajakumara
panca padhaniyangani.
     {518.1}   Imehi   [2]-   rajakumara   pancahi   padhaniyangehi
samannagato     bhikkhu    tathagatam    vinayakam    labhamano    yassatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
brahmacariyapariyosanam    dittheva    dhamme    sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja   vihareyya   satta   vassani   .  titthantu  rajakumara  satta
vassani    .    imehi    pancahi   padhaniyangehi   samannagato   bhikkhu
tathagatam    vinayakam    labhamano    yassatthaya    kulaputta    sammadeva
agarasma    anagariyam    pabbajanti    tadanuttaram    brahmacariyapariyosanam
dittheva    dhamme   sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihareyya
cha  vassani ... Panca vassani ... Cattari vassani ... Tini vassani ...
Dve  vassani  ...  ekam  vassam  .  titthatu  rajakumara  ekam  vassam.
Imehi   pancahi   padhaniyangehi   samannagato   bhikkhu   tathagatam  vinayakam
labhamano    yassatthaya    kulaputta   sammadeva   agarasma   anagariyam
pabbajanti    tadanuttaram    brahmacariyapariyosanam    dittheva   dhamme   sayam
abhinna    sacchikatva    upasampajja    vihareyya   satta   masani  .
Titthantu   rajakumara   satta   masani  .  imehi  pancahi  padhaniyangehi
@Footnote: 1 Yu. viharati. 2 Yu. etthantare khoti saddo dissati.
Samannagato     bhikkhu    tathagatam    vinayakam    labhamano    yasasatthaya
kulaputta    sammadeva    agarasma    anagariyam   pabbajanti   tadanuttaram
brahmacariyapariyosanam    dittheva    dhamme    sayam   abhinna   sacchikatva
upasampajja   vihareyya  cha  masani  ...  panca  masani  ...  cattari
masani ... Tini masani ... Dve masani ... Masam 1- ... Addhamasam.
Titthatu rajakumara addhamaso.
     {518.2}   Imehi   pancahi   padhaniyangehi   samannagato  bhikkhu
tathagatam    vinayakam    labhamano    yassatthaya    kulaputta    sammadeva
agarasma    anagariyam    pabbajanti    tadanuttaram    brahmacariyapariyosanam
dittheva    dhamme   sayam   abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihareyya
satta   rattindivani   .   titthanti   rajakumara   satta  rattindivani .
Imehi   pancahi   padhaniyangehi   samannagato   bhikkhu   tathagatam  vinayakam
labhamano    yassatthaya    kulaputta   sammadeva   agarasma   anagariyam
pabbajanti    tadanuttaram    brahmacariyapariyosanam    dittheva   dhamme   sayam
abhinna   sacchikatva   upasampajja   vihareyya   cha   rattindivani   ...
Panca  rattindivani  ...  cattari  rattindivani ... Tini rattindivani ...
Dve  rattindivani  ...  ekam  rattindivam  .  titthatu  rajakumara  eko
rattindivo.
     {518.3}   Imehi   pancahi   padhaniyangehi   samannagato   bhikkhu
tathagatam   vinayakam   labhamano  sayamanusittho  pato  visesam   adhigamissati
patamanusittho   sayam   visesam   adhigamissatiti   .   evam   vutte  bodhi
rajakumaro    bhagavantam    etadavoca    aho   buddho   aho   dhammo
@Footnote: 1 Yu. ekam masam.
Aho   dhammassa   svakkhatata   yatra   hi  nama  sayamanusittho  pato
visesam adhigamissati patamanusittho sayam visesam adhigamissatiti.
     [519]   Evam   vutte  sanjikaputto  manavo  bodhim  rajakumaram
etadavoca   evameva   panayam   bhavam  bodhi  aho  buddho  aho  dhammo
aho  dhammassa  svakkhatatati  pavedeti  1-  atha  ca  pana bhavam 2- na tam
bhavantam gotamam saranam gacchati 3- dhammanca bhikkhusanghancati.
     [520]   Ma   hevam  samma  sanjikaputta  avaca  ma  hevam  samma
sanjikaputta   avaca  sammukha  me  tam  [4]-  sanjikaputta  ayyaya  sutam
sammukha    patiggahitam    ekamidam    samma   sanjikaputta   samayam   bhagava
kosambiyam   viharati   ghositarame   atha  kho  me  ayya  kucchimati  5-
yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva
ekamantam    nisidi   ekamantam   nisinna   kho   me   ayya   bhagavantam
etadavoca   yo   me  ayam  bhante  kucchigato  kumarako  va  kumarika
va   so   bhagavantam   saranam   gacchati   dhammanca   bhikkhusanghanca   upasakam
nam   6-   bhagava   dharetu  ajjatagge  panupetam  saranangatanti  ekamidam
samma   sanjikaputta   samayam  bhagava  idheva  bhaggesu  viharati  sumsumaragire
bhesakalavane   migadaye   atha   kho  mam  dhati  ankena  payitva  7-
yena    bhagava    tenupasankami   upasankamitva   bhagavantam   abhivadetva
ekamantam  atthasi  ekamantam  thita  kho  [8]-  dhati bhagavantam etadavoca
@Footnote: 1 Yu. vadeti .   2 Yu. bhavanti natthi .   3 Yu. gacchami.
@4 Yu. etthantare sammati dissati .   5 Yu. kucchivati .   6 Yu. tam.
@7 Si. vahitva. 8 Yu. mama.
Ayam   bhante   bodhi   rajakumaro   bhagavantam   saranam   gacchati   dhammanca
bhikkhusanghanca    upasakam   nam   bhagava   dharetu   ajjatagge   panupetam
saranangatanti     esaham    samma    sanjikaputta    tatiyampi    bhagavantam
saranam   gacchami   dhammanca   bhikkhusanghanca   upasakam   mam  bhagava  dharetu
ajjatagge panupetam saranangatanti.
               Bodhirajakumarasuttam nitthitam pancamam.
                      -----------



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 13 page 440-476. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=9020&modeTY=2              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=9020&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=13&item=486&items=35              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=13&siri=35              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=486              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=5890              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=5890              Contents of The Tipitaka Volume 13 https://84000.org/tipitaka/read/?index_13 https://84000.org/tipitaka/english/?index_13

First LinkPrevious Linkแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]