ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ThaiVersion   McuVersion   PaliThai   PaliRoman 
First LinkPrevious Linkแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter
TIPITAKA Volume 36 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 28 : Abhi. Dhātukathā-Puggalapaññatti

                       Dukaniddeso
     [58]  Katamo  ca  puggalo  kodhano. Tattha katamo kodho yo kodho
kujjhana   kujjhitattam   doso   dusana   dusitattam   byapatti  byapajjana
byapajjitattam   virodho   pativirodho   candikkam   asuropo   anattamanata
cittassa  ayam  vuccati  kodho  .  yassa  puggalassa  ayam  kodho  appahino
ayam  vuccati  puggalo  kodhano . Katamo ca puggalo upanahi. Tattha katamo
upanaho    pubbakalam   kodho   aparakalam   upanaho   yo   evarupo
upanaho    upanahana    upanahitattam    atthapana    thapana   santhapana
anusamsandana     anuppabandhana    dalhikammam    kodhassa    ayam    vuccati
Upanaho   .   yassa   puggalassa  ayam  upanaho  appahino  ayam  vuccati
puggalo upanahi.
     [59]   Katamo   ca  puggalo  makkhi  .  tattha  katamo  makkho  yo
makkho   makkhayana   makkhayitattam   nitthuriyam   nitthuriyakammam   ayam  vuccati
makkho   .   yassa   puggalassa   ayam   makkho   appahino   ayam  vuccati
puggalo makkhi.
     {59.1}   Katamo  ca  puggalo  palasi  .  tattha  katamo  palaso
yo   palaso   palasayana   palasayitattam   palasaharo  vivadatthanam
yugaggaho   appatinissaggo   ayam   vuccati  palaso  .  yassa  puggalassa
ayam palaso appahino ayam vuccati puggalo palasi.
     [60]   Katamo   ca   puggalo   issuki   .  tattha  katama  issa
ya     paralabhasakkaragarukaramananavandanapujanasu     issa    issayana
issayitattam   usuya   usuyana   usuyitattam   ayam   vuccati   issa  .
Yassa    puggalassa    ayam   issa   appahina   ayam   vuccati   puggalo
issuki.
     {60.1}  Katamo  ca  puggalo  macchari  .  tattha katamam macchariyam panca
macchariyani    avasamacchariyam    kulamacchariyam    labhamacchariyam   vannamacchariyam
dhammamacchariyam   yam   evarupam  maccheram  maccharayana  maccharayitattam  veviccham
kadariyam   katukancukata   aggahitattam   cittassa   idam   vuccati  macchariyam .
Yassa puggalassa idam macchariyam appahinam ayam vuccati puggalo macchari.
     [61]   Katamo   ca   puggalo   satho   .  tattha  katamam  satheyyam
idhekacco   puggalo   satho   hoti   parisatho   yam   tattha  satham  sathata
Satheyyam    kakkhalata   kakkhaliyam   parikkhatata   parikkhatiyam   idam   vuccati
satheyyam   .   yassa   puggalassa   idam  satheyyam  appahinam  ayam  vuccati
puggalo satho.
     {61.1}   Katamo  ca  puggalo  mayavi  .  tattha  katama  maya
idhekacco  puggalo  kayena  duccaritam  caritva  vacaya  duccaritam caritva
manasa   duccaritam   caritva  tassa  paticchadanahetu  papikam  iccham  panidahati
ma   mam   jannati   icchati   ma   mam   jannati   sankappati   ma  mam
jannati   vacam   bhasati   ma   mam   jannati   kayena  parakkamati  ya
evarupa   maya   mayavita   accasara   vancana   nikati   vikirana
pariharana    guhana    pariguhana   chadana   paricchadana   anuttanikammam
anavikammam   vocchadana   papakiriya   ayam   vuccati   maya  .  yassa
puggalassa ayam maya appahina ayam vuccati puggalo mayavi.
     [62]   Katamo   ca   puggalo   ahiriko   .  tattha  katamam  ahirikam
yam   na   hiriyati   hiriyitabbena  na  hiriyati  papakanam  akusalanam  dhammanam
samapattiya   idam   vuccati   ahirikam   .  imina  ahirikena  samannagato
puggalo   ahiriko   .  katamo  ca  puggalo  anottappi  .  tattha  katamam
anottappam    yam    na   ottappati   ottappitabbena   na   ottappati
papakanam   akusalanam   dhammanam  samapattiya  idam  vuccati  anottappam .
Imina anottappena samannagato puggalo anottappi.
     [63]    Katamo    ca    puggalo   dubbaco   .   tattha   katama
dovacassata  sahadhammike  vuccamane  dovacassayam  dovacassiyam  dovacassata
Vippatikulagahita    vipaccanikasatata   anadariyam   anadarata   agaravata
appatissavata   ayam   vuccati   dovacassata   .   imaya   dovacassataya
samannagato puggalo dubbaco.
     {63.1}  Katamo  ca  puggalo papamitto. Tattha katama papamittata
ye   te   puggala  assaddha  dussila  appassuta  maccharino  duppanna
ya  tesam  sevana  nisevana  samsevana  bhajana  sambhajana  bhatti sambhatti
sampavankata    ayam   vuccati   papamittata   .   imaya   papamittataya
samannagato puggalo papamitto.
     [64]   Katamo   ca   puggalo  indriyesu  aguttadvaro  .  tattha
katama   indriyesu   aguttadvarata   idhekacco   cakkhuna  rupam  disva
nimittaggahi    hoti    anubyanjanaggahi    yatvadhikaranamenam   cakkhundriyam
asamvutam    viharantam    abhijjhadomanassa    papaka    akusala    dhamma
anvassaveyyum   tassa   samvaraya   na   patipajjati  na  rakkhati  cakkhundriyam
cakkhundriye   na   samvaram   apajjati   .  sotena  saddam  sutva  .pe.
Ghanena  gandham  ghayitva  .pe.  jivhaya  rasam  sayitva  .pe. Kayena
photthabbam    phusitva    .pe.   manasa   dhammam   vinnaya   nimittaggahi
hoti   anubyanjanaggahi   yatvadhikaranamenam   manindriyam   asamvutam   viharantam
abhijjhadomanassa    papaka   akusala   dhamma   anvassaveyyum   tassa
samvaraya   na   patipajjati   na   rakkhati   manindriyam  manindriye  na  samvaram
apajjati   ya   imesam  channam  indriyanam  agutti  agopana  anarakkho
asamvaro   ayam  vuccati  indriyesu  aguttadvarata  .  imaya  indriyesu
Aguttadvarataya samannagato puggalo indriyesu aguttadvaro.
     {64.1}  Katamo  ca  puggalo  bhojane  amattannu  .  tattha katama
bhojane    amattannuta   idhekacco   appatisankha   ayoniso   aharam
ahareti   davaya  madaya  mandanaya  vibhusanaya  ya  tattha  asantutthita
amattannuta  appatisankha  bhojane  ayam  vuccati  bhojane  amattannuta .
Imaya bhojane amattannutaya samannagato puggalo bhojane amattannu.
     [65]   Katamo   ca  puggalo  mutthassati  .  tattha  katamam  mutthasaccam
ya    assati   ananussati   appatissati   assati   asaranata   adharanata
pilapanata   sammusanata   idam  vuccati  mutthasaccam  .  imina  mutthasaccena
samannagato puggalo mutthassati.
     {65.1}  Katamo  ca  puggalo  asampajano. Tattha katamam asampajannam
yam   annanam   adassanam   anabhisamayo  ananubodho  asambodho  appativedho
asangahana      apariyogahana      asamapekkhana      apaccavekkhana
apaccakkhakammam   dummejjham   balyam  asampajannam  moho  pamoho  sammoho
avijja    avijjogho   avijjayogo   avijjanusayo   avijjapariyutthanam
avijjalangi   moho   akusalamulam   idam   vuccati   asampajannam  .  imina
asampajannena samannagato puggalo asampajano.
     [66]  Katamo  ca  puggalo  silavipanno  .  tattha  katama  silavipatti
kayiko    vitikkamo   vacasiko   vitikkamo   kayikavacasiko   vitikkamo
ayam    vuccati   silavipatti   sabbampi   dussilyam   silavipatti   .   imaya
Silavipattiya samannagato puggalo silavipanno.
     {66.1}   Katamo   ca   puggalo   ditthivipanno  .  tattha  katama
ditthivipatti   natthi  dinnam  natthi  yittham  natthi  hutam  natthi  sukatadukkatanam
kammanam  phalavipako  natthi  ayam  loko  natthi  paro  loko  natthi mata
natthi   pita   natthi   satta  opapatika  natthi  loke  samanabrahmana
sammaggata   sammapatipanna   ye   imanca   lokam   paranca   lokam  sayam
abhinna    sacchikatva   pavedentiti   ya   evarupa   ditthi   ditthigatam
ditthigahanam        ditthikantaro       ditthivisukayikam       ditthivipphanditam
ditthisannojanam      gaho     patiggaho     abhiniveso     paramaso
kummaggo    micchapatho    micchattam   titthayatanam   vipariyesaggaho   ayam
vuccati    ditthivipatti    sabbapi   micchaditthi   ditthivipatti   .   imaya
ditthivipattiya samannagato puggalo ditthivipanno.
     [67]   Katamo  ca  puggalo  ajjhattasannojano  .  yassa  puggalassa
panca     orambhagiyani    sannojanani    appahinani    ayam    vuccati
puggalo ajjhattasannojano.
     {67.1}  Katamo  ca  puggalo  bahiddhasannojano . Yassa puggalassa
pancuddhambhagiyani    sannojanani    appahinani   ayam   vuccati   puggalo
bahiddhasannojano.
     [68]  Katamo  ca puggalo akkodhano. Tattha katamo kodho yo kodho
kujjhana   kujjhitattam   doso   dusana   dusitattam   byapatti  byapajjana
byapajjitattam   virodho   pativirodho   candikkam   asuropo   anattamanata
cittassa   ayam   vuccati   kodho   .   yassa   puggalassa   ayam   kodho
Pahino ayam vuccati puggalo akkodhano.
     {68.1}  Katamo  ca  puggalo  anupanahi  .  tattha katamo upanaho
pubbakalam    kodho   aparakalam   upanaho   yo   evarupo   upanaho
upanahana    upanahitattam    atthapana   thapana   santhapana   anusamsandana
anuppabandhana   dalhikammam   kodhassa   ayam   vuccati   upanaho  .  yassa
puggalassa ayam upanaho pahino ayam vuccati puggalo anupanahi.
     [69]   Katamo   ca   puggalo   amakkhi   .  tattha  katamo  makkho
yo    makkho   makkhayana   makkhayitattam   nitthuriyam   nitthuriyakammam   ayam
vuccati    makkho   .   yassa   puggalassa   ayam   makkho   pahino   ayam
vuccati puggalo amakkhi.
     {69.1}  Katamo  ca  puggalo  apalasi . Tattha katamo palaso yo
palaso    palasayana    palasayitattam    palasaharo    vivadatthanam
yugaggaho   appatinissaggo   ayam   vuccati  palaso  .  yassa  puggalassa
ayam palaso pahino ayam vuccati puggalo apalasi.
     [70]  Katamo  ca  puggalo  anissuki  .  tattha  katama  issa  ya
paralabhasakkaragarukaramananavandanapujanasu        issa        issayana
issayitattam   usuya   usuyana  usuyitattam  ayam  vuccati  issa  .  yassa
puggalassa ayam issa pahina ayam vuccati puggalo anissuki.
     {70.1}  Katamo  ca  puggalo  amacchari . Tattha katamam macchariyam panca
macchariyani    avasamacchariyam    kulamacchariyam    labhamacchariyam   vannamacchariyam
dhammamacchariyam  yam  evarupam  maccheram maccharayana maccharayitattam veviccham kadariyam
Katukancukata   aggahitattam   cittassa   idam   vuccati   macchariyam   .  yassa
puggalassa idam macchariyam pahinam ayam vuccati puggalo amacchari.
     [71]  Katamo  ca  puggalo  asatho. Tattha katamam satheyyam idhekacco
puggalo  satho  hoti  parisatho  yam  tattha  satham  sathata  satheyyam kakkhalata
kakkhaliyam   parikkhatata   parikkhatiyam   idam   vuccati   satheyyam   .   yassa
puggalassa idam satheyyam pahinam ayam vuccati puggalo asatho.
     {71.1}  Katamo  ca  puggalo  amayavi  .  tattha  katama  maya
idhekacco  puggalo  kayena  duccaritam  caritva  vacaya  duccaritam caritva
manasa    duccaritam    caritva    tassa   paticchadanahetu   papikam   iccham
panidahati   ma   mam   jannati   icchati  ma  mam  jannati  sankappati  ma
mam   jannati   vacam   bhasati  ma  mam  jannati  kayena  parakkamati  ya
evarupa   maya   mayavita   accasara   vancana   nikati   vikirana
pariharana    guhana    pariguhana   chadana   paricchadana   anuttanikammam
anavikammam   vocchadana   papakiriya   ayam   vuccati   maya  .  yassa
puggalassa ayam maya pahina ayam vuccati puggalo amayavi.
     [72]   Katamo  ca  puggalo  hirima  .  tattha  katamam  hiriyam  hiriyati
hiriyitabbena   hiriyati   papakanam   akusalanam   dhammanam  samapattiya  ayam
vuccati hiri. Imaya hiriya samannagato puggalo hirima.
     {72.1}    Katamo    ca    puggalo    ottappi    .    tattha
katamam       ottappam       yam       ottappati      ottappitabbena
ottappati      papakanam      akusalanam      dhammanam     samapattiya
Idam   vuccati   ottappam   .  imina  ottappena  samannagato  puggalo
ottappi.
     [73]   Katamo  ca  puggalo  suvaco  .  tattha  katama  sovacassata
sahadhammike     vuccamane     sovacassayam    sovacassiyam    sovacassata
appatikulagahita    avipaccanikasatata    sadariyam   sadarata   sagaravata
sappatissavata   ayam   vuccati   sovacassata   .   imaya   sovacassataya
samannagato puggalo suvaco.
     {73.1}   Katamo   ca   puggalo  kalyanamitto  .  tattha  katama
kalyanamittata    ye    te   puggala   saddha   silavanto   bahussuta
cagavanto   pannavanto  ya  tesam  sevana  nisevana  samsevana  bhajana
sambhajana   bhatti   sambhatti  sampavankata  ayam  vuccati  kalyanamittata .
Imaya kalyanamittataya samannagato puggalo kalyanamitto.
     [74]   Katamo   ca   puggalo   indriyesu  guttadvaro  .  tattha
katama   indriyesu   guttadvarata   idhekacco   cakkhuna   rupam  disva
na   nimittaggahi   hoti   nanubyanjanaggahi  yatvadhikaranamenam  cakkhundriyam
asamvutam    viharantam    abhijjhadomanassa    papaka    akusala    dhamma
anvassaveyyum    tassa    samvaraya    patipajjati    rakkhati    cakkhundriyam
cakkhundriye   samvaram   apajjati   sotena  saddam  sutva  .pe.  ghanena
gandham   ghayitva   .pe.   jivhaya   rasam   sayitva   .pe.  kayena
photthabbam   phusitva   .pe.   manasa   dhammam   vinnaya  na  nimittaggahi
hoti     nanubyanjanaggahi     yatvadhikaranamenam     manindriyam    asamvutam
Viharantam   abhijjhadomanassa   papaka   akusala   dhamma  anvassaveyyum
tassa   samvaraya  patipajjati  rakkhati  manindriyam  manindriye  samvaram  apajjati
ya   imesam   channam   indriyanam  gutti  gopana  arakkho  samvaro  ayam
vuccati   indriyesu  guttadvarata  .  imaya  indriyesu  guttadvarataya
samannagato puggalo indriyesu guttadvaro.
     {74.1}  Katamo  ca puggalo bhojane mattannu. Tattha katama bhojane
mattannuta   idhekacco   patisankha   yoniso  aharam  ahareti  neva
davaya  na  madaya  na  mandanaya  na  vibhusanaya  yavadeva  imassa kayassa
thitiya   yapanaya   vihimsuparatiya   brahmacariyanuggahaya   iti   purananca
vedanam   patihankhami  navanca  vedanam  na  uppadessami  yatra  ca  me
bhavissati   anavajjata   ca   phasuviharo   cati   ya  tattha  santutthita
mattannuta   patisankha   bhojane   ayam   vuccati  bhojane  mattannuta .
Imaya bhojane mattannutaya samannagato puggalo bhojane mattannu.
     [75]  Katamo  ca  puggalo  upatthitassati  .  tattha  katama  sati ya
sati  anussati  patissati  sati  saranata  dharanata  apilapanata  asammusanata
satindriyam   satibalam   sammasati   ayam   vuccati   sati   .  imaya  satiya
samannagato puggalo upatthitassati.
     {75.1}  Katamo  ca  puggalo  sampajano  .  tattha katamam sampajannam
ya  panna  pajanana  vicayo  pavicayo  dhammavicayo  sallakkhana upalakkhana
paccupalakkhana     pandiccam    kosallam    nepunnam    vebhabya    cinta
upaparikkha        bhuri       medha       parinayika       vipassana
Sampajannam    patodo    panna    pannindriyam    pannabalam    pannasattham
pannapasado     pannaaloko     pannaobhaso     pannapajjoto
pannaratanam   amoho   dhammavicayo  sammaditthi  idam  vuccati  sampajannam .
Imina sampajannena samannagato puggalo sampajano.
     [76]  Katamo  ca  puggalo  silasampanno  .  tattha katama silasampada
kayiko   avitikkamo   vacasiko   avitikkamo  kayikavacasiko  avitikkamo
ayam   vuccati   silasampada  .  sabbopi  silasamvaro  silasampada  .  imaya
silasampadaya samannagato puggalo silasampanno.
     {76.1}   Katamo   ca   puggalo  ditthisampanno  .  tattha  katama
ditthisampada   itthi  dinnam  atthi  yittham  atthi  hutam  atthi  sukatadukkatanam
kammanam  phalavipako  atthi  ayam  loko  atthi  paro  loko  atthi mata
atthi   pita   atthi   satta  opapatika  atthi  loke  samanabrahmana
sammaggata   sammapatipanna   ye   imanca   lokam   paranca   lokam  sayam
abhinna   sacchikatva   pavedentiti   ya   evarupa   panna  pajanana
.pe.   amoho   dhammavicayo   sammaditthi  ayam  vuccati  ditthisampada .
Sabbapi     sammaditthi    ditthisampada    .    imaya    ditthisampadaya
samannagato puggalo ditthisampanno.
     [77]  Katame  dve  puggala  dullabha  lokasmim  yo  ca  pubbakari
yo ca katannu katavedi ime dve puggala dullabha lokasmim.
     [78]   Katame   dve   puggala  duttappaya  yo  ca  laddham  laddham
nikkhipati yo ca laddham visajjeti ime dve puggala duttappaya.
     [79]   Katame  dve  puggala  sutappaya  yo  ca  laddham  laddham  na
nikkhipati yo ca laddham laddham na visajjeti ime dve puggala sutappaya.
     [80]   Katamesam   dvinnam   puggalanam   asava   vaddhanti  yo  ca
nakukkuccayitabbam   kukkuccayati   yo   kukkuccayitabbam   na   kukkuccayati
imesam dvinnam puggalanam asava vaddhanti.
     [81]   Katamesam   dvinnam   puggalanam   asava   na  vaddhanti  yo
ca    nakukkuccayitabbam    na    kukkuccayati   yo   ca   kukkuccayitabbam
kukkuccayati imesam dvinnam puggalanam asava na vaddhanti.
     [82]   Katamo   ca   puggalo   hinadhimutto   idhekacco  puggalo
dussilo   hoti   papadhammo   so   annam   dussilam   papadhammam   sevati
bhajati   payirupasati   ayam   vuccati   puggalo   hinadhimutto   .   katamo
ca    puggalo    panitadhimutto    idhekacco   puggalo   silava   hoti
kalyanadhammo    so    annam    silavantam   kalyanadhammam   sevati   bhajati
payirupasati ayam vuccati puggalo panitadhimutto.
     [83]   Katamo   ca   puggalo   titto   paccekasambuddha  ye  ca
tathagatassa   savaka   arahanto   titta   sammasambuddho   titto   ca
tappeta ca.
                    Dukaniddeso nitthito.
                           ------



             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 36 page 150-161. https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=2967&modeTY=2              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=2967&modeTY=2              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=36.2&item=58&items=26              Compare with The MCU Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=36&siri=28              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=573              The Pali Atthakatha in Thai :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=1375              The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=1375              Contents of The Tipitaka Volume 36 https://84000.org/tipitaka/read/?index_36 https://84000.org/tipitaka/english/?index_36

First LinkPrevious Linkแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext LinkLast Link chage to ROMAN letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]