412 การแสดงธรรมแบบต่างๆ แก่คนประเภทต่างๆ

ปัญหา พระพุทธเจ้าทรงมีพระมหากรุณาแก่สัตว์ทั้งปวง แต่เหตุไฉนจึงทรงแสดงธรรมด้วยดีแต่คนบางพวก ไม่ทรงแสดงธรรมด้วยดีแก่คนบางพวก?

พุทธดำรัสตอบ “ดูก่อนนายคามณี ถ้าอย่างนั้น เราจักย้อนถามท่านในข้อนี้ ท่านพึงพยากรณ์ปัญหานั้นตามที่ท่านเห็นสมควร ดูก่อนนายคามณีท่านจะเห็นความข้อนั้นอย่างไร นาขอคฤหบดีชาวนาในโลกนี้มี ๓ ชนิด คือ ชนิดหนึ่งเป็นนาดี ชนิดหนึ่งเป็นนาปานกลาง ชนิดหนึ่งเป็นนาเลว มีดินแข็งดินเค็ม มีเนื้อดินเลว คฤหบดี ต้องการจะหว่านพืช จะพึงหว่านในนาไหนก่อน ?
“พึงหว่านในนาดีก่อน แล้วพึงหว่านในนาปานกลาง ในนาเลว พึงหว่านบ้าง ไม่หว่านบ้าง เพราะเหตุไร เพราะในที่สุด จักเป็นเพียงอาหารโค
“ดูก่อนนายคามณี เปรียบเหมือนนาดีฉันใด เราย่อมแสดงธรรมอันงานในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งความหมาย (อรรถะ) และตัวอักษร (พยัญชนะ) บริสุทธิ์ บริบูรณ์ สิ้นเชิง แก่ภิกษุและภิกษุณีของเราเหล่านั้นก่อนฉันนั้น ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะภิกษุและภิกษุณีเหล่านี้ มีเราเป็นที่พึ่ง มีเราเป็นที่หลบภัย มีเราเป็นเครื่องป้องกันมีเราเป็นสรณะ
“ดูก่อนนายคามณี เปรียบเหมือนนานปานกลางฉันใด เราย่อมแสดงธรรม
แก่อุบาสก อุบาสิกา ของเราเหล่านั้นฉันนั้น ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะอุบาสกอุบาสิกาเหล่านั้นมีเราเป็นที่พึ่ง
“ดูก่อนนายคามณี นาเลว มีดินแข็ง มีดินเลว ฉันใด เราย่อมแสดงธรรม แก่อัญญเดียรถีย์ สมณะ พราหมณ์ และปริพาชกเหล่านั้นฉันนั้น ข้อนั้นเพราเหตุไร เพราะถ้าอัญญเดียรถีย์ สมณะ พราหมณ์ และปริพาชก จะพึงรู้ทั่วถึงธรรมนั้นแม้บทเดียวความรู้นั้นพึงเป็นไปเพื่อประโยชน์สุขแก่เขาสิ้นกาลนาน...”

เทศนาสูตร สฬา. สํ. (๖๐๓-๖๐๖)
ตบ. ๑๘ : ๓๘๗-๓๘๙ ตท. ๑๘ : ๓๔๕-๓๔๗
ตอ. K.S. ๔ : ๒๒๑-๒๒๒

<หน้าก่อน<<< สารบัญ >>>หน้าถัดไป>

:: อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::