บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
อ่าน อรรถกถาหน้าต่างที่ [หน้าสารบัญ] [๑] [๒] [๓] [๔] [๕] [๖] [๗] [๘] [๙] [๑๐] หน้าต่างที่ ๑๐ / ๑๐. ประวัติพระมหาโกฏฐิตเถระ ด้วยบทว่า ปฏิสมฺภิทปฺปตฺตานํ ทรงแสดงว่า พระมหาโกฏฐิตเถระเป็นยอดของเหล่าภิกษุสาวกผู้บรรลุปฏิสัมภิทา ๔. จริงอยู่ พระเถระแม้รูปนี้ เมื่อเข้าไปหาพระมหาสาวกผู้มีชื่อเสียงถามปัญหาก็ดี เมื่อเข้าไปเฝ้าพระทศพลทูลถามปัญหาก็ดี ย่อมถามปัญหาในเรื่องปฏิสัมภิทาทั้งหลายเท่านั้น เพราะตนเป็นผู้ช่ำชองชำนาญในปฏิสัมภิทาทั้งหลาย ดังนั้น ท่านจึงชื่อว่าเป็นยอดของเหล่าภิกษุสาวกผู้บรรลุปฏิสัมภิทา ด้วยอำนาจความเป็นผู้ช่ำชองนี้. ในปัญหากรรมของท่าน มีเรื่องที่จะกล่าวตามลำดับดังนี้. ความจริง พระเถระแม้รูปนี้บังเกิดในสกุลที่มีโภคสมบัติมาก ในกรุงหงสวดี ครั้งพระพุทธเจ้าพระนามว่าปทุมุตตระ. สมัยต่อๆ มา กำลังฟังธรรมกถาของพระศาสดา เห็นพระศาสดาทรงสถาปนาภิกษุรูปหนึ่งไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ เป็นยอดของเหล่าภิกษุสาวกผู้บรรลุปฏิสัมภิทา จึงกระทำกุศลกรรมให้ยิ่งยวดขึ้นไป ปรารถนาตำแหน่งนั้น. กระทำกุศลจนตลอดชีวิต เวียนว่ายอยู่ในเทวดาและมนุษย์ บังเกิดในสกุลพราหมณ์ กรุงสาวัตถี ในพุทธุปปาทกาลนี้. เหล่าญาติได้ขนานนามเขาว่า โกฏฐิตมาณพ. เขาเจริญวัยก็เรียนเวททั้งสาม วันหนึ่ง ฟังธรรมกถาของพระศาสดา ได้ศรัทธาแล้วก็บวช. ตั้งแต่บวชแล้ว ท่านทำงานในวิปัสสนา ก็บรรลุพระอรหัตพร้อมด้วยปฏิสัมภิทาทั้งหลาย เป็นผู้ช่ำชองชำนาญในปฏิสัมภิทาทั้งหลายเท่านั้นตลอดกาลเป็นนิตย์ เมื่อถามปัญหา ก็ถามในปฏิสัมภิทาทั้งหลายเท่านั้น. ต่อมาภายหลัง พระศาสดาทรงทำมหาเวทัลลสูตรให้เป็นอัตถุปปัตติต้นเรื่อง จึงทรงสถาปนาท่านไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะเป็นยอดของเหล่าภิกษุสาวกผู้บรรลุ จบอรรถกถาสูตรที่ ๑๐ จบอรรถกถาวรรคที่ ๓ ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา อังคุตตรนิกาย เอกนิบาต เอตทัคคบาลี วรรคที่ ๓ จบ. |