ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 622อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 624อ่านอรรถกถา 37 / 639อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์
วรรคที่ ๒ จิตตฐิติกถา

               อรรถกถาจิตตัฏฐิติกถา               
               ว่าด้วยการตั้งอยู่แห่งจิต               
               บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องการตั้งอยู่แห่งจิต.
               ในปัญหานั้น ลัทธิแห่งชนเหล่าใดว่า จิตดวง ๑ เท่านั้นย่อมตั้งอยู่ตลอดกาลนาน เพราะเห็นจิตแห่งสมาบัติ และภวังคจิตอันเป็นไปติดต่อกันโดยลำดับ ดุจลัทธินิกายอันธกะทั้งหลายในขณะนี้ อันมีประเภทตามที่กล่าวแล้วในหนหลัง เพื่อชำระลัทธินั้น สกวาทีจึงถามปรวาทีว่า จิตดวงหนึ่งตั้งอยู่ได้แม้ตลอดวันหรือ เป็นต้น ปรวาทีตอบรับรองว่า ใช่.
               ในปัญหาว่า กึ่งวันเป็นขณะเกิด นี้ ท่านทำคำถามด้วยสามารถแห่งความเกิดและความดับโดยนัยเทศนาว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยงหนอ มีความเกิดขึ้นและมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา โดยไม่ถือเอาขณะตั้งอยู่แห่งจิต.
               ถูกสกวาทีถามว่า ธรรมเหล่านั้นเปลี่ยนแปลงไปเร็วกว่าจิตหรือ ปรวาทีนั้นเมื่อไม่เห็นธรรมทั้งหลายเกิดดับเร็วกว่าจิต จึงตอบปฏิเสธ.
               ถูกถามครั้งที่ ๒ ท่านปรารถนาความตั้งอยู่อันเป็นเวลานานแห่งจิตใด โดยหมายเอาจิตนั้น จึงตอบรับรอง.
               ในปัญหาทั้งหลายว่า จิตดวงเดียวตั้งอยู่จนตลอดอายุหรือ ความว่า ปรวาทีย่อมตอบปฏิเสธโดยเว้นอรูป และย่อมตอบรับรองผู้ที่เกิดในอรูปด้วยสามารถแห่งพระบาลีว่า เทวดาทั้งหลายเหล่าใดย่อมตั้งอยู่ตลอด ๘๔,๐๐๐ กัปป์เป็นต้น ดังนี้.
               ในปัญหาว่า จิตย่อมเกิดขึ้นครู่หนึ่ง เป็นของปรวาที สกวาทีตอบรับรองเพราะกลัวผิดจากพระสูตรว่า สังขารทั้งหลายมีความเกิดขึ้น และมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา เป็นต้น แต่ปรวาทีนั้นย่อมปรารถนาความตั้งอยู่แห่งจิตด้วยสามารถแห่งลัทธิของตน.
               คำที่เหลือในที่นี้มีอรรถง่ายทั้งนั้นแล.

               อรรถกถาจิตตัฏฐิติกถา จบ.               
               -----------------------------------------------------               

.. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๒ จิตตฐิติกถา จบ.
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 622อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 624อ่านอรรถกถา 37 / 639อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=37&A=6643&Z=6779
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=4150
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=4150
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๕  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :