มจร. ๗. ลฏุกิกชาดก : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๕. ปัญจกนิบาต]

๑. มณิกุณฑลวรรค ๗. ลฏุกิกชาดก (๓๕๗)

๗. ลฏุกิกชาดก (๓๕๗) ว่าด้วยนางนกไส้ (นางนกไส้ประคองปีกยืนข้างหน้าพญาช้างโพธิสัตว์แล้วกล่าวว่า) [๓๙] พญาช้าง ข้าพเจ้าขอไหว้ท่าน ผู้มีกำลังเสื่อมถอยโดยกาลที่มีอายุ ๖๐ ปี ผู้อยู่ในป่า เป็นจ่าโขลง เพียบพร้อมด้วยยศ^๑- ข้าพเจ้าขอไหว้ท่านด้วยปีกทั้ง ๒ ข้าง ขอท่านอย่าได้ฆ่าลูกน้อยผู้ด้อยกำลังของข้าพเจ้า (นางนกไส้นั้นกล่าวต้อนรับพญาช้างนั้นผู้เที่ยวไปตามลำพังเชือกเดียวว่า) [๔๐] พญาช้าง^๒- ข้าพเจ้าขอไหว้ท่านผู้เที่ยวไปผู้เดียว อยู่ในป่า หากินตามเชิงเขา ข้าพเจ้าขอไหว้ท่านด้วยปีกทั้ง ๒ ข้าง ขอท่านอย่าได้ฆ่าลูกน้อยผู้ด้อยกำลังของข้าพเจ้า (พญาช้างไดัฟังคำของนางนกไส้นั้น จึงกล่าวว่า) [๔๑] นี่นางนกไส้ เราจะฆ่าลูกน้อยของเจ้า เจ้ามีกำลังน้อยจะทำอะไรได้ เราจะใช้เท้าซ้ายบดขยี้นกไส้เช่นเจ้า แม้ตั้ง ๑๐๐,๐๐๐ ตัวให้แหลกราญ (นางนกไส้แอบอยู่ที่กิ่งไม้กล่าวคุกคามพญาช้างนั้นว่า) [๔๒] กำลังไม่ใช่ว่าจะทำกิจให้สำเร็จทุกอย่าง เพราะว่า คนโง่เขลามีกำลังไว้เพื่อฆ่าผู้อื่นและตนเอง พญาช้าง ข้าพเจ้าจะทำความหายนะให้แก่ท่าน ที่ฆ่าลูกน้อยผู้ด้อยกำลังของเรา @เชิงอรรถ : @^๑ คำว่า ยศ หมายถึงบริวาร (ขุ.ชา.อ. ๔/๓๙/๔๔๗) @^๒ พญาช้าง ในที่นี้ชาติต่อมาคือพระเทวทัต (ขุ.ชา.อ. ๔/๔๓/๔๕๐) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๒๗ หน้า : ๒๐๖}

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก [๕. ปัญจกนิบาต]

๑. มณิกุณฑลวรรค ๘. จูฬธัมมปาลชาดก (๓๕๘)

(พระศาสดาทรงประมวลชาดก ตรัสพระคาถานี้ว่า) [๔๓] ท่านจงดูกา นางนกไส้ กบ และแมลงวันหัวเขียว สัตว์เหล่านี้ได้ฆ่าช้างแล้ว จงดูการจองเวรของคนคู่เวรทั้งหลาย เพราะฉะนั้น พวกเธออย่าก่อเวรกับใครๆ แม้กับคนไม่เป็นที่รักเลย ลฏุกิกชาดกที่ ๗ จบ