ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 1 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.1)

                 Catutthaparajikavannana
        catusaccavidu sattha         catuttham yam pakasayi
        parajikam tassa dani       patto samvannanakkamo
        yasma tasma suvinneyyam    yam pubbe ca pakasitam
        tam vajjayitva assapi      hoti samvannana ayam.
     {193} Tena samayena buddho bhagava vesaliyam viharati .pe.
Gihinam kammantam adhitthemati gihinam khettesu ceva aramadisu
ca kattabbakiccam adhitthama. Evam katabbam evam na katabbanti
acikkhama ceva anusasama cati vuttam hoti. Duteyyanti
dutakammam. Uttarimanussadhammassati manusse uttinnadhammassa.
Manusse atikkamitva brahmattam va nibbanam va papanakadhammassati
attho. Uttarimanussanam va setthapurisanam jhayinanceva ariyananca
dhammassa. Asuko bhikkhutiadisu attana evam mantayitva
paccha gihinam bhasanta buddharakkhito nama bhikkhu pathamassa
jhanassa labhi dhammarakkhito dutiyassati evam namavaseneva
vannam bhasimsuti veditabba. Tattha esoyeva kho avuso
seyyoti kammantadhitthanam duteyyaharananca bahusapattam mahasamarambham
na ca samanasaruppam tato pana ubhayato esoyeva pasamsataro
anuttaro sundarataro yo amhakam gihinam annamannassa
Uttarimanussadhammassa vanno bhasito. Kim vuttam hoti.
Iriyapatham santhapetva nisinnam va cankamantam va pucchantanam
va apucchantanam va gihinam ayam asuko nama bhikkhu pathamassa
jhanassa labhitievamadina nayena yo amhakam annamannassa
uttarimanussadhammassa vanno bhasito bhavissati esoyeva
seyyoti. Anagatasambandhe pana  asati na 1- etehi so tasmim
khane bhasitova tasma na yujjati tasma anagatasambandham
katva yo evam bhasito bhavissati so seyyoti evamettha
attho veditabbo. Lakkhanam pana saddasatthato pariyesitabbam.
     {194} Vannava ahesunti annoyeva tesam abhinavo sariravanno
uppajjati tena vannena vannavanto ahesum. Pinindriyati
pancahi pasadehi abhinivitthokasassa paripunnatta manachatthanam
indriyanam amilatabhavena pinindriya. Pasannamukhavannati
kincapi avisesena vannavanto sariravannato pana nesam
mukhavanno adhikataram pasanno accho anavilo parisuddhoti attho.
Vippasannacchavivannati yena ca te kannikarapupphasadisena
vannena vannavanto tadiso sannesampi manussanam vanno
atthi yatha pana imesam evam na tesam chavivanno vippasanno.
Tena vuttam vippasannacchavivannati. Itiha te bhikkhu neva
uddesaparipuccham na kammatthanam anuyunjanta athakho kuhakataya
@Footnote: 1. pamadalikhito bhaveyya.
Abhutagunasamvannanaya laddhani panitabhojanani bhunjitva yathasukham
nindaramatam sanganikaramatanca anuyunjanta imam sarirasobham
papunimsu yatha tam bala bhantamigapatibhagati. Vaggumudatiriyati
vaggumudatiravasino. Kacci bhikkhave khamaniyanti bhikkhave kacci
tumhakam idam catuccakkam navadvaram sarirayantam khamaniyam sakka
khamitum sahitum pariharitum na kinci dukkham uppadetiti. Kacci
yapaniyanti kacci sabbakiccesu yapetum gametum sakka na kinci
antarayam dassetiti. Kucchi parikantoti kucchi parikantito varam
bhaveyya. Kucchi parikatthotipi 1- patho yujjati.
     Evam vaggumudatiriye anekapariyayena vigarahitva idani
yasma tehi katakammam corakammam hoti tasma ayatim annesampi
evarupassa kammassa akaranattham athakho bhagava bhikkhu amantesi
     {195} amantetva ca pana pancime bhikkhave mahacoratiadimaha.
Tattha santo samvijjamanati atthi ceva upalabbhanti cati vuttam
hoti. Idhati imasmim sattaloke. Evam hotiti evam pubbabhage
iccha uppajjati. Kudasu namahanti ettha suiti nipato.
Kuda namati attho. So aparena samayenati so pubbabhage
evam cintetva anukkamena parisam vaddhento panthaduhanakammam
paccantimagamavilopantievamadini katva vepullappattapuriso hutva
gamepi agame janapadepi ajanapade karonto hananto ghatento
.pe. Pacanto pacento. Iti bahirakacoram dassetva tena
@Footnote: 1. parikattoti manne.
Sadise sasane panca mahacore dassetum evameva khotiadimaha.
Tattha papabhikkhunoti annesu thanesu mulacchinno parajikappatto
papabhikkhuti vuccati. Idha pana parajikam anapanno icchacare
thito khuddanukhuddakani sikkhapadani madditva caranto papabhikkhuti
adhippeto. Tassapi bahirakamahacorassa viya pubbabhage
evam hoti kudasu namaham .pe. Parikkharananti. Tattha
sakkatoti sakkarappatto. Garukatoti garukappatto.
Manitoti manasa piyayito. Pujitoti catuppaccayabhiharapujaya
pujito. Apacitoti apacitippatto. Tattha yassa cattaro
paccaye sakkaritva sutthu abhisankhate 1- panitappanite katva denti
so sakkato. Yasmim garubhavam paccupatthapetva denti so
garukato. Yam manasa piyayanti so manito. Tassa
sabbampetam karonti so pujito. Yassa abhivadanapaccutthana-
anjalikammadivasena paramanipaccakaram karonti so apacito.
Imassa pana sabbampi imam lokamisam patthayamanassa evam hoti.
So aparena samayenati so pubbabhage evam cintetva
anukkamena sikkhaya atibbagarave uddhate unnale capale mukhare
vikinnavace mutthassati asampajane pakatindriye acariyaupajjhayehi
pariccattake labhagaruke papabhikkhu sanganhitva iriyapathasanthapanadini
kuhakavattani sikkhapetva ayam thero amukasmim nama senasane
@Footnote: 1. katthaci sankhateti likhiyati.
Vassam upagamma vattapativattam purayamano vassam vasitva niggatoti
lokasammatasenasanasamvannanadihi upayehi lokam paripacetum patibalehi
jatakadisu katapariccayehi sarasampannehi papabhikkhuhi samvanniyamanaguno
hutva satena va sahassena va parivuto .pe. Bhesajjaparikkharanam.
Ayam bhikkhave pathamo mahacoroti ayam sandhicchedakadicorako viya
na ekam kulam na dve athakho mahajanam vancetva catuppaccayaggahanato
pathamo mahacoroti veditabbo. Ye pana suttantika va
abhidhammika va vinayadhara va bhikkhu bhikkhacare asampajjamane
palim vacenta atthakatham kathenta anumodanaya dhammakathaya
iriyapathasampattiya ca lokam pasadenta janapadacarikam caranti
sakkata garukata manita pujita apacita te tantippavenighatanaka
sasanajotakati veditabba. Tathagatappaveditanti tathagatena
patividdham paccakkhakatam janapitam va. Attano dahatiti parisamajjhe
palinca atthakathanca samsandetva madhurena saddena pasadaniyam
suttantam kathetva dhammakathavasane acchariyabbhutajatena vinnujanena
aho bhante pali ca atthakatha ca suparisuddha kassa santike
ugganhitthati pucchito ko amhadise ugganhapetum samatthoti
acariyam anuddisitva attana patividdham sayambhunanadhigatam dhammavinayam
pavedeti. Ayam tathagatena satasahassakappadhikani cattari
asankheyyani paramiyo puretva kicchena kasirena patividdhadhammatthenako
dutiyo mahacoro. Suddham brahmacarinti khinasavam bhikkhum.
Parisuddham brahmacariyam carantanti nirupakkilesam setthacariyam carantam.
Annampi va anagamim adim katva yava silavantam puthujjanam
avipatisaradivatthukam parisuddham brahmacariyam carantam. Amulakena
abrahmacariyena anuddhamsetiti tasmim puggale avijjamanena
antimavatthuna anuvadati codeti. Ayam vijjamanagunamakkhi
ariyagunatthenako tatiyo mahacoro. Garubhandani garuparikkharaniti
yatha adinnadane caturo jana samvidhaya garubhandam avaharunti
ettha pancamasakagghanakam garubhandanti vuccati idha na evam
athakho pancimani bhikkhave avissajjaniyani na vissajjetabbani
sanghena va ganena va puggalena va vissajjitanipi avissajjitani
honti yo vissajjeyya apatti thullaccayassa katamani
panca aramo aramavatthu .pe. Darubhandam mattikabhandanti
vacanato avissajjitabbatta garubhandani pancimani bhikkhave
avebhangiyani na vibhajitabbani sanghena va ganena va puggalena
va vibhattanipi avibhattani honti yo vibhajeyya apatti
thullaccayassa katamani panca aramo aramavatthu .pe.
Darubhandam mattikabhandanti vacanato avebhangikatta
sadharanaparikkharabhavena garuparikkharani. Aramo aramavatthutiadisu
yam vattabbam tam sabbam pancimani bhikkhave avissajjiya niti
khandhake agatasuttavannanayameva bhanissama. Tehi gihi
sanganhatiti tani datva gihi sanganhati anugganhati.
Upalapetiti aho amhakam ayyoti evam lapanake anubandhanake
sinehe 1- karoti. Ayam avissajjiyam avebhangiyanca garuparikkharam
tathabhavato thenetva gihisanganhanako catuttho mahacoro. So
ca panayam imam garubhandam kulasanganhanattham vissajjento kuladusakadukkatam
apajjati pabbajaniyakammaraho ca hoti bhikkhusangham abhibhavitva
issaravataya vissajjento thullaccayam apajjati theyyacittena
vissajjento bhandam agghapetva karetabboti. Ayam aggo
mahacoroti ayam imesam mahacoranam jetthacoro imina sadiso
coro nama natthi yo pancindriyaggahanatitam atisanham sukhumam
lokuttaradhammam theneti. Kim pana sakka lokuttaradhammo hirannasuvannadini
viya vancetva thenetva gahetunti. Na sakka. Tenevaha
yo asantam abhutam uttarimanussadhammam ullapatiti. Ayam hi attani
asantam dhammam kevalam atthi mayham esoti ullapati na pana
sakkoti thana cavetum attani va samvijjamanam katum. Atha kasma
coroti vuttoti. Yasma tam ullapitva asantasambhavanaya
uppanne paccaye ganhati evam hi ganhata te paccaya
sukhumena upayena vancetva thenetva gahita honti. Tenevaha
tam kissa hetu theyyaya vo bhikkhave ratthapindo bhuttoti.
Ayanhi ettha attho yam avocumha ayam aggo mahacoro
yo asantam abhutam uttarimanussadhammam ullapatiti tam kissa hetu
@Footnote: 1. sasinehe.
Kena karanena etam avocumhati ce theyyaya vo bhikkhave
ratthapindo bhuttoti bhikkhave yasma vo tena ratthapindo
theyyacittena bhutto hoti. Ettha hi vokaro ye hi vo
ariya arannavanapatthanitiadisu viya padapuranamatte nipato.
Tasma tumhehi bhuttoti evamassa attho na 1- datthabbo. Idani
tamevattham gathahi vibhutataram karonto annatha santantiadimaha.
Tattha annatha santanti aparisuddhakayasamacaradikena annena
akarena santam. Annatha yo pavedayeti parisuddhakaya-
samacaradikena annena akarena yo pavedeyya paramaparisuddho
aham atthi me abbhantare lokuttaradhammoti evam janapeyya.
Pavedetva ca pana taya pavedanaya uppannam bhojanam araha viya
bhunjati. Nikacca kitavasseva bhuttam theyyena tassa tanti nikaccati
vancetva annatha santam annatha dassetva agumbagacchabhutameva
sakhapalasapallavadicchadanena gumbamiva gacchamiva ca attanam
dassetva. Kitavassevati vancakassa keratikassa gumbagacchasannaya
aranne agatagate sakune gahetva jivitakappakassa sakunikasseva.
Bhuttam theyyena tassa tanti tassapi anarahantasseva sato
arahantabhavam dassetva laddham bhojanam bhunjato yam tam bhuttam tam
yatha sakunikakitavassa nikacca vancetva sakunaggahanam evam
manusse vancetva laddhassa bhojanassa bhuttatta theyyena bhuttam
@Footnote: 1. ayam atireko khayati.
Nama hoti. Imam pana atthavasam ajananta ye evam bhunjanti
kasavakantha .pe. Nirayam te upapajjare. Kasavakanthati
kasavena vethitakantha. Ettakameva ariyaddhajadharanamattam yesam
samannam annam natthiti vuttam hoti. Bhavissanti kho panananda
anagatamaddhanam gotrabhuno kasavakanthati evam vuttadussilanam
etam adhivacanam. Papadhammati lamakadhamma. Asannatati
kayadihi asannata. Papati lamakapuggala. Papehi kammehiti
tehi karanakale adinavam adisva katehi paravancanadihi papakammehi.
Nirayante upapajjareti nirassadam duggatim te upapajjanti.
Tasma seyyo ayoguloti gatha. Tassattho 1- sacayam dussilo
asannato icchacare thito kuhanaya lokavancako puggalo tattam
aggisikhupamam ayogulam bhunjeyya ajjhohareyya tassa yancetam
ratthapindam bhunjeyya yancetam ayogulam tesu dvisu ayogulova
bhutto seyyo sundarataro panitataro ca bhaveyya na hi ayogulassa
bhuttatta samparaye sabbannutannanenapi dujjanaparicchedam dukkham
anubhavati evam patiladdhassa pana ratthapindassa bhuttatta samparaye
vuttappakaram dukkham anubhoti ayam hi kotippatto micchajivoti.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 1 page 587-595. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=12322&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=1&A=12322&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=227              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=8520              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=3224              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=3224              Contents of The Tipitaka Volume 1 http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]