ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 10 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.4)

                      6. Mahakammavibhangasuttavannana
      [298] Evamme sutanti mahakammavibhangasuttam. Tattha moghanti tuccham
aphalam. Saccanti tatham bhutam. Idanca etena na sammukha sutam. Upalisutte 1-
pana "manokammam mahasavajjataram pannapemi papassa kammassa kiriyaya
papassa kammassa pavattiya, no tatha kayakammam no tatha vacikamman"ti
bhagavata vuttam atthi, sa katha titthiyanam antare pakata jata, tam
gahetva esa vadati. Atthi ca sa samapattiti idam "katham nu kho bho
abhisannanirodho hoti"ti potthapadasutte 2- uppannam abhisannanirodhakatham
sandhaya vadati. Na kinci vediyatiti ekavedanampi na vediyati. Atthi ca
khoti thero nirodhasamapattim sandhaya anujanati. Parirakkhitabbanti garahato
mocanena rakkhitabbam. Sancetana assa atthiti sancetanikam, sabhisandhikam
sancetanikakammam katvati attho. Dukkham soti thero "akusalameva sandhaya
paribbajako pucchati"ti sannaya evam vadati.
      Dassanampi kho ahanti bhagava caturangepi andhakare samanta
yojanatthane tilamattampi sankharam mamsacakkhunava passati, ayanca paribbajako
@Footnote: 1 Ma.Ma. 13/57/39           2 di.Si. 9/411/177
Na dure gavutamattabbhantare vasati, kasma bhagava evamahati? samagamadassanam
sandhayevamaha.
      [299] Udayiti loludayi. 1- Tam dukkhasminti sabbantam dukkhameva. Iti
imam vattadukkham kilesadukkham sankharadukkham sandhaya "sace bhasitam bhaveyya
bhagava"ti vuccati.
      [300] Ummanganti panhaummangam. 2- Ummujjamanoti sisam niharamano.
Ayoniso ummujjissatiti anupayena sisam niharissati. Idanca pana bhagava
jananto neva dibbacakkhuna na cetopariyananena na sabbannutananena ca
jani, adhippayeneva pana annasi. Kathentassa hi pana adhippayo nama
suvijano hoti, kathetukamo givam pagganhati, hanukam caleti, mukhamassa phandati,
sannisiditum na sakkoti. Bhagava tassa tam akaram disva "ayam udayi sannisiditum
na sakkoti, yam abhutam, tadeva kathessati"ti oloketvava annasi. Adimyevati
adimhiyeva. Tisso vedanati "kim so vediyati"ti pucchantena "tisso vedana
pucchami"ti evam vavatthapetvava tisso vedana pucchita. Sukhavedaniyanti
sukhavedanaya paccayabhutam. Sesesupi eseva nayo.
      Ettha ca kamavacarakusalato somanassasahagatacittasampayutta catasso
cetana, hettha tikajjhanacetanati evam patisandhipavattesu sukhavedanaya jananato
sukhavedaniyakammam nama. Kamavacarancettha patisandhiyamyeva ekantena sukham janeti,
pavatte itthamajjhattarammane adukkhamasukhampi.
      Akusalacetana patisandhipavattesu dukkhasseva jananato dukkhavedaniyam
nama. Kayadvare pavatteyeva cetam ekantena dukkham janeti, annattha
adukkhamasukhampi, sa pana vedana anitthanitthamajjhattesuyeva arammanesu
uppajjanato dukkhatveva sankham gata.
      Kamavacarakusalato pana upekkhasahagatacittasampayutta catasso cetana.
Rupavacarakusalato catutthajjhanacetanati evam patisandhipavattesu tatiyavedanaya
@Footnote: 1 cha.Ma. laludayi                2 Si. ummagganti panhaummaggam
Jananato adukkhamasukhavedaniyakammam nama. Ettha ca kamavacaram patisandhiyamyeva
ekantena adukkhamasukham janeti pavatte ittharammane sukhampi. Apica
sukhavedaniyakammam patisandhipavattivasena vattati, tatha adukkhamasukhavedaniyam, dukkhavedaniyam
pavattivaseneva pavattati. Etassa pana vasena sabbam pavattivaseneva vattati.
      Etassa bhagavati thero tathagatena mahakammavibhangakathanattham alayo
dassito, tathagatam yacitva mahakammavibhangananam bhikkhusamghassa pakatam karissamiti
cintetva anusandhikusalataya evamaha. Tattha mahakammavibhanganti mahakammavibhajanam. 1-
Katame cattaro idhananda ekacco puggalo .pe. Nirayam upapajjatiti idam
mahakammavibhangananabhajanam, mahakammavibhangananabhajanatthaya pana matikatthapanam.
      [301] Idhananda ekacco samano vati patiyekko anusandhi.
Idanhi bhagava "dibbacakkhuka samanabrahmana idam arammanam katva imam
paccayam labhitva idam dassanam ganhanti"ti pakasanattham arabhi. Tattha atappantiadini
pancapi viriyasseva namani. Cetosamadhinti dibbacakkhusamadhim. Passatiti
"so satto kuhim nibbatto"ti olokento passati. Ye annathati ye
"dasannam kusalanam kammapathanam puritatta nirayam upapajjati"ti jananti, miccha
tesam nananti vadati. Imina nayena sabbavaresu attho veditabbo. Viditanti
pakatam. Thamasati ditthithamena. Paramasati ditthiparamasena. Abhinivissa voharatiti
adhitthahitva adiyitva voharati.
      [302] Tatranandati idampi na mahakammavibhangananassa bhajanam,
athakhvassa matikatthapanameva. Ettha pana etesam dibbacakkhukanam vacanena
ettaka anunnata ettaka ananunnatati idam dassitam. Tattha tatrati tesu
catusu samanabrahmanesu. Idamassati idam vacanam assa. Annathati annenakarena.
Iti imesam samanabrahmananam vade dvisu thanesu anunnata,
tisu ananunnatati evam sabbattha anunna nanunna 2- veditabba.
@Footnote: 1 Si. mahakammavibhattam        2 Ma., ka. anunnata nanunnata
      [303] Evam dibbacakkhukanam vacanena 1- anunna ca ananunna ca
dassetva idani mahakammavibhangananam vibhajanto tatrananda yvayam puggalotiadimaha.
      Pubbe vassa tam katam hotiti yam imina dibbacakkhukena kammam karonto
dittho, tato pubbe katam, pubbe katenapi hi niraye nibbattati, paccha
katenapi nibbattati, maranakale va pana "khandho settho sivo settho,
pitamaho settho, issaradihi va loko visattho"tiadina micchadassanepi
nibbattateva. Dittheva dhammeti yam tattha ditthadhammavedaniyam hoti, tassa
dittheva dhamme, yam upapajjavedaniyam, tassa upapajjitva, yam aparapariyavedaniyam,
tassa aparasmim pariyaye vipakam patisamvedeti.
      Iti ayam samano va brahmano va ekam kammarasim ekanca vipakarasim
addasa, sammasambuddho imina aditthe tayo kammarasi, dve ca vipakarasi
addasa. Imina pana ditthe ca cattaro kammarasi tayo ca vipakarasi addasa.
Imani sattatthanani jananananam tathagatassa mahakammavibhangananam nama.
Dutiyavare dibbacakkhukena kinci na dittham, tathagatena pana tayo kammarasi,
dve ca vipakarasi ditthati. Iminapi paccatthanani 2- jananananam tathagatassa
mahakammavibhangananam nama. Sesavaradvayepi eseva nayo.
      Abhabbanti bhutavirahitam akusalam. Abhabbabhasanti abhabbam abhasati
abhibhavati patibahatiti attho. Bahukasmim hi akusalakamme ayuhite balavakammam
dubbalakammassa vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti idam
abhabbanceva abhabbabhasanca 3- kusalam 4- pana ayuhitva asanne akusalam 5- katam
hoti, tam kusalassa 6- vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti,
idam abhabbam bhabbabhasannama. 7- Bahumhi kusale ayuhitepi balavakammam
@Footnote: 1 Ma. ca vasena, cha. vacane     2 Ma. pancattatthanani
@3 Si. idam abhabbam abhabbabhasam nama   4 Si., Ma. akusalam   5 Si., Ma. kusalam
@6 Si., Ma. akusalassa     7 cha.Ma. bhabbabhasam
Dubbalakammassa vipakam patibahitva attano vipakassa okasam karoti, idam
bhabbanceva bhabbabhasanca. Akusalam 1- pana ayuhitva asanne kusalam 2- katam
hoti, tam akusalassa vipakam patibahitva attano vipakassa obhasam karoti,
idam bhabbanceva 3- abhabbabhasanca.
      Apica upatthanakarenapettha attho veditabbo. Idam hi vuttam hoti,
abhabbato abhasati upatthatiti abhabbabhasam. Tattha "yvayam puggalo idha
panatipati"ti adina nayena cattaro 4- puggala vutta, tesu pathamassa
kammam abhabbam abhabbabhasam, tam hi akusalatta abhabbam, tassa ca niraye
nibbattatta tattha nibbattikaranabhutam akusalam hutva upatthati. Dutiyassa kammam
abhabbam bhabbabhasam, tam hi akusalatta abhabbam. Tassa pana sagge nibbattatta
annatitthiyanam sagge nibbattikaranabhutam kusalam hutva upatthati. Itarasmimpi
kammadvaye eseva nayo. Sesam sabbattha uttanamevati.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                    mahakammavibhangasuttavannana nitthita.
                         --------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 10 page 185-189. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=4706&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=4706&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=598              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=7799              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=7686              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=7686              Contents of The Tipitaka Volume 14 http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]