บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
3. Upanīyasuttavaṇṇanā [3] Tatiye upanīyatīti parikkhīyati nirujjhati, upagacchati vā, anupubbena maraṇaṃ upetīti attho. Yathā vā gopālena gogaṇo nīyati, evaṃ jarāya maraṇasantikaṃ upanīyatīti attho. Jīvitanti jīvitindriyaṃ. Appanti parittaṃ thokaṃ. Tassa dvīhākārehi parittatā veditabbā sarasaparittatāya ca khaṇaparittatāya ca. Sarasaparittatāyapi hi "yo bhikkhave ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo"ti 3- vacanato parittaṃ. Khaṇaparittatāyapi. Paramatthato hi atiparitto sattānaṃ jīvitakkhaṇo ekacittappavattimattoyeva. Yathā nāma rathacakkaṃ pavattamānaṃpi ekeneva nemippadesena pavattati, tiṭṭhamānaṃpi ekeneva tiṭṭhati, evameva 4- ekacittakkhaṇikaṃ sattānaṃ jīvitaṃ, tasmiṃ citte niruddhamatte satto niruddhoti vuccati. Yathāha:- atīte cittakkhaṇe jīvittha na jīvati na jīvissati, anāgate cittakkhaṇe na jīvittha na jīvati jīvissati, paccuppanne cittakkhaṇe jīvati na jīvittha na jīvissati. Jīvitaṃ attabhāvo ca sukhadukkhā ca kevalā ekacittasamāyuttā lahuso vattate khaṇo. Ye niruddhā marantassa tiṭṭhamānassa vā idha sabbepi sadisā khandhā gatā appaṭisandhikā. Anibbattena na jāto paccuppanne na jīvati cittabhaṅgamato 5- loko paññatti paramatthiyāti. 6- @Footnote: 1 cha.Ma.,i. catunikāyikabhaṇḍikatthero roceti 2 cha.Ma. nibbānavaseneva, @i. nibbānavasena va 3 dī. mahā. 10/7/3 mahāpadānasutta, saṃ. nidāna. 16/143/184 @vepullapabbatasutta 4 cha.Ma., i. evamevaṃ 5 cha.Ma. cittabhaṅgā mato @6 khu. mahā. 29/49/48 guhaṭṭhakasuttaniddesa (syā) Jarūpanītassāti jaraṃ upagatassa, jarāya vā maraṇasantikaṃ upanītassa. Na santi tāṇāti tāṇaṃ leṇaṃ saraṇaṃ bhavituṃ samatthā nāma keci 1- natthi. Etaṃ bhayanti etaṃ jīvitindriyassa maraṇūpagamanaṃ, āyuparittatā, jarūpanītassa tāṇābhāvoti tividhaṃ bhayaṃ bhayavatthu bhayakāraṇanti attho. Puññāni kayirātha sukhāvahānīti viññū puriso sukhāvahāni sukhadāyakāni puññāni kareyya. Iti devatā rūpāvacarajjhānaṃ sandhāya pubbacetanaṃ muñcanacetanañca aparacetanañca 2- gahetvā bahuvacanavasena "puññānī"ti āha, jhānassādaṃ jhānanikantiṃ jhānasukhañca gahetvā "sukhāvahānī"ti āha. Tassā kira devatāya sayaṃ dīghāyukaṭṭhāne brahmaloke nibbattato 3- heṭṭhā kāmāvacaradevesu parittāyukaṭṭhāne cavamāne ca upapajjamāne ca thullaphusitake vuṭṭhipātasadise satte disvā etadahosi "aho vatime sattā jhānaṃ bhāvetvā aparihīnajjhānā kālaṃ katvā brahmaloke ekakappadvekappacatukappaaṭṭhakappa- soḷasakappadvattiṃsakappacatusaṭṭhikappappamāṇaṃ addhānaṃ tiṭṭheyyun"ti. Tasmā evamāha. Atha bhagavā "ayaṃ ca devatā aniyyānikaṃ vaṭṭakathaṃ kathetī"ti vivaṭṭamassā dassento dutiyaṃ gāthamāha. Tattha lokāmisanti dve lokāmisā pariyāyena ca nippariyāyena ca. Pariyāyena tebhūmikavaṭṭaṃ lokāmisaṃ, nippariyāyena cattāro paccayā. Idha pariyāyalokāmisaṃ adhippetaṃ. Nippariyāyalokāmisaṃpi vaṭṭatiyeva. Santipekkhoti nibbānasaṅkhātaṃ accantasantiṃ pekkhanto icchanto patthayantoti. Upanīyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. -------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 21-22. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=536 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=536 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=7 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=51 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=40 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=40 Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]