บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
2. Nandanavagga 1. Nandanasuttavaṇṇanā [11] Nandanavaggassa paṭhame tatrāti tasmiṃ ārāme. Khoti byañjanasiliṭṭhatāvasena nipātamattaṃ. Bhikkhū āmantesīti parisajeṭṭhake bhikkhū jānāpesi. Bhikkhavoti tesaṃ āmantanākāradīpanaṃ. Bhadanteti paṭivacanadānaṃ. Te bhikkhūti ye tattha sammukhībhūtā dhammapaṭiggāhakā bhikkhū. Bhagavato paccassosunti taṃ 1- bhagavato vacanaṃ paṭiassosuṃ, abhimukhā hutvā suṇiṃsu sampaṭicchiṃsūti attho. Etadavocāti etaṃ idāni vattabbaṃ "bhūtapubban"tiādivacanaṃ avoca. Tattha tāvatiṃsakāyikāti tāvatiṃsakāye nibbattā. Tāvatiṃsakāyo nāma dutiyadevaloko vuccati. Maghena 2- māṇavena saddhimacalagāme kālaṃ katvā tattha uppanne tettiṃsa devaputte upādāya kirassa 3- devalokassa ayaṃ paṇṇatti jātāti vadanti. Yasmā pana sesacakkavāḷesupi cha kāmāvacaradevalokā atthi. Vuttamapi cetaṃ "sahassaṃ cātummahārājikānaṃ sahassaṃ @Footnote: 1 cha.Ma. ayaṃ pāṭho na dissati 2 Ma. māghena 3 cha.Ma. kira tassa Tāvatiṃsānan"ti 1- tasmā nāma paṇṇattiyevesā tassa devalokassāti veditabbā. Evaṃ hi niddosapadaṃ hoti. Nandanavaneti ettha taṃ vanaṃ paviṭṭhe paviṭṭhe nandayati tosetīti nandanaṃ. Pañcasu hi maraṇanimittesu uppannesu "sampattiṃ pahāya cavissāmā"ti 2- paridevamānā devatā sakko devānamindo "mā paridevittha, abhijjanadhammā nāma saṅkhārā natthī"ti ovaditvā tattha pavesāpeti. Tāsaṃ aññāhi devatāhi bāhāsu gahetvā pavesitānaṃpi tassa sampattiṃ disvāva maraṇasoko vūpasamati, pītipāmojjameva uppajjati. Atha 3- tasmiṃ kīḷamānāeva uṇhasantatto himapiṇḍo viya vilīyanti, vātāpahatadīpasikhā viya pavijjhāyantīti. Evaṃ yaṅkiñci anto paviṭṭhaṃ nandayati tosetiyevāti nandanaṃ, tasmiṃ nandane. Accharāsaṅghaparivutāti accharāti devadhītānaṃ nāmamaṃ, tāsaṃ samūhena parivutā. Dibbehīti devaloke nibbattehi. Pañcahi kāmaguṇehīti manāpapiyarūpasaddagandha- rasaphoṭṭhabbasaṅkhātehi pañcahi kāmabandhanehi kāmakoṭṭhāsehi vā. Samappitāti upetā. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Paricāriyamānāti ramayamānā, 4- tesu tesu vā rūpādīsu indriyāni sañcārayamānā. Tāyaṃ velāyanti tasmiṃ paricāraṇakāle. So panassa devaputtassa adhunābhinibbattakālo veditabbo. Tassa hi paṭisandhikkhaṇeyeva rattasuvaṇṇakkhandho viya virocayamāno tigāvutapmāṇo attabhāvo nibbatti. So dibbavatthanivattho dibbālaṅkārapaṭimaṇḍito dibbamālāvilepanadharo dibbehi candanacuṇṇehi samavikiriyamāno 5- dibbehi pañcahi kāmaguṇehi ophuto niphuto 6- pariyonaddho lobhābhibhūto hutvā lobhanissaraṇaṃ nibbānaṃ apassanto āsabhiṃ vācaṃ bhāsanto viya mahāsaddena "na te sukhaṃ pajānantī"ti imaṃ gāthaṃ bhāsamāno 7- nandanavane vicari. Tena vuttaṃ "tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsī"ti. @Footnote: 1 aṅ. dasaka. 24/29/47 paṭhamakosalasutta 2 Sī., i. cavissāma cavissāmāti 3 Ma. tadā @4 cha.Ma., i. paricārayamānāti ramamānā 5 Sī., i. sammāvikiriyamāno, cha.Ma. samaṃ @vikiriyamāno 6 i., cha.Ma. ovuto nivuto 7 cha.Ma. gāyamāno Ye na passanti nandananti ye tatra pañcakāmaguṇānubhavanavasena nandanavanaṃ na passanti. Naradevānanti devanarānaṃ, devapurisānanti attho. Tidasānanti tikkhattuṃ dasannaṃ. Yasassinanti parivārasaṅkhātena yasena sampannānaṃ. Aññatarā devatāti ekā ariyasāvikā devatā. Paccabhāsīti "ayaṃ bāladevatā imaṃ sampattiṃ niccaṃ acalaṃ maññati, nāssā chedanabhedanaviddhaṃsanadhammataṃ jānātī"ti adhippāyaṃ vivaṭṭetvā dassentī "na tvaṃ bāle"ti imāya gāthāya paṭiabhāsi. Yathā arahataṃ vacoti yathā arahantānaṃ vacanaṃ, tathā tvaṃ na jānāsīti. Evaṃ tassādhippāyaṃ paṭikkhipitvā idāni arahantānaṃ vacanaṃ dassentī aniccātiādimāha. Tattha aniccā vata saṅkhārāti sabbe tebhūmikasaṅkhārā hutvā abhāvaṭṭhena aniccā. Uppādavayadhamminoti uppādavayasabhāvā. Uppajjitvā nirujjhantīti idaṃ purimassa vevacanaṃ. Yasmā vā uppajjitvā nirujjhanti, tasmā uppādavayadhamminoti. Uppādavayaggahaṇena cettha tadantarā vemajjhaṭṭhānaṃ 1- gahitameva hoti. Tesaṃ vūpasamo sukhoti tesaṃ saṅkhārānaṃ vūpasamasaṅkhātaṃ nibbānameva sukhaṃ. Idaṃ arahataṃ vacoti. Nandanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. ------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 11 page 28-30. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=733 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=733 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=23 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=141 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=124 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=124 Contents of The Tipitaka Volume 15 http://84000.org/tipitaka/read/?index_15
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]