บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Vipassisuttavannana [4] Catutthe vipassissati tassa kira bodhisattassa yatha lokiyamanussanam kincideva passantanam parittakammabhinibbattassa kammajapasadassa dubbalatta akkhini vipphandanti, na evam vipphandimsu. Balavakammanibbattassa pana kammajapasadassa balavatta avipphandantehi animmisehi evam akkhihi passi seyyathapi deva tavatimsa. Tena vuttam "animmisanto 1- kumaro pekkhatiti kho bhikkhave vipassissa kumarassa `vipassi vipassi'tveva samanna udapadi"ti. 2- Ayam hettha adhippayo:- antarantara nimisajanitandhakaravirahena visuddham passati, vivatehi va akkhihi passatiti vipasSi. Ettha ca kincapi pacchimabhavikanam sabbabodhisattanam balavakammanibbattassa kammajapasadassa balavatta akkhini na vipphandanti, so pana bodhisatto eteneva namam labhi. Apica viceyya viceyya passatiti vipassi, vicinitva vicinitva passatiti attho. Ekadivasam kira vinicchayatthane nisiditva atthe anusasantassa ranno alankatapatiyattam mahapurisam aharitva anke thapayimsu. Tassa tam anke katva palalayamanasseva 3- amacca samikam assamikam akamsu. Bodhisatto anattamanasaddam @Footnote: 1 cha.Ma., i. animisanto 2 di.Ma. 10/40-41/18 @3 Si.,i. upalalayamanasseva--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.
Niccharesi. Raja "kimetam kimetam upadharetha"ti aha. Upadharayamana annam adisva "atthassa 1- dubbinicchitatta evam katam bhavissati"ti puna samikameva samikam katva "natva nu kho kumaro evam karoti"ti vimamsanta puna samikam assamikam akamsu. Puna bodhisatto tatheva saddam niccharesi. Athakho raja "janati mahapuriso"ti tato patthaya appamatto ahosi. Tena vuttam "viceyya viceyya kumaro atthe manayatiti kho 2- bhikkhave vipassissa kumarassa bhiyyoso mattaya `vipassi vipassi'tveva samanna udapadi"ti. 3- Bhagavatoti bhagyasampannassa. Arahatoti ragadinam arinam 4- hatatta, samsaracakkassa va aranam hatatta, paccayanam va arahatta arahati evam gunato uppannanamadheyyassa. Sammasambuddhassati samma nayena hetuna samam paccattapurisakarena cattari saccani buddhassa. Pubbeva sambodhati sambodho vuccati catusu maggesu nanam. Tato pubbeva. Bodhisattasseva satoti ettha bodhiti nanam, bodhima 5- satto bodhisatto, nanava pannava panditoti attho. Buddhanam 6- hi padamule abhiniharato patthaya panditova so satto, na andhabaloti bodhisatto. Yatha va udakato uggantva thitam paripakagatam padumam suriyarasmisamphassena avassam bujjhissatiti bujjhanakapadumanti vuccati, evam buddhanam santike byakaranassa laddhatta avassam anantarayena paramiyo puretva bujjhissatiti bujjhanakasattotipi bodhisatto. Ya ca esa catumaggananasankhata bodhi, tam patthayamano pavattatiti bodhiyam satto asattotipi bodhisatto. Evam gunato uppannanamavasena bodhisattasseva sato. Kicchanti dukkham. Apannoti anuppatto. Idam vuttam hoti:- aho ayam sattaloko dukkham anuppattoti. Cavati @Footnote: 1 cha.Ma., i. attassa 2 cha.Ma., i. nayenati @3 di. Ma. 10/41/18 4 cha.Ma. ragadiarinam @6 cha.Ma., i. purimabuddhanam--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.
Ca upapajjati cati idam aparaparam cutipatisandhivasena vuttam. Nissarananti nibbanam. Tam hi jaramaranadukkhato nissatatta tassa nissarananti vuccati. Kudassu namati katarasmim nu kho kale. Yonisomanasikarati upayamanasikarena pathamamanasikarena. Ahu pannaya abhisamayoti pannaya saddhim 1- jaramaranakaranassa abhisamayo samavayo samayogo ahosi, "jatipaccaya jaramaranan"ti idantena ditthanti attho. Athava yonisomanasikara ahu pannayati yonisomanasikarena ca pannaya ca abhisamayo ahu, "jatiya kho sati jaramaranan"ti evam jaramaranakaranassa pativedho ahositi attho. Esa nayo sabbattha. Iti hidanti evamidam. Samudayo samudayoti ekadasasu thanesu sankharadinam samudayam sampindetva niddisati. Pubbe ananussutesuti "avijjapaccaya sankhara avijjaya sankharanam samudayo hoti"ti 2- evam ito pubbe ananussutesu dhammesu catusu va ariyasaccadhammesu. Cakkhuntiadini nanavevacananeva. Nanameva hettha dassanatthena cakkhum, nanatthena 3- nanam, pajananatthena panna, pativedhanatthena vijja, obhasanatthena alokoti vuttam. Tam panetam catusu saccesu lokiyalokuttaramissakam nidditthanti veditabbam. Nirodhavarepi iminava nayena attho veditabbo. Catuttham -------------------------The Pali Atthakatha in Roman Book 12 page 23-25. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=505&modeTY=2&pagebreak=1 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=505&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=22 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=102 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=101 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=101 Contents of The Tipitaka Volume 16 http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]