ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                         8. Vibhangasuttavannana
    [8] Atthame katama ca bhikkhave sammaditthiti ekena pariyayena
atthangikamaggam vibhajitva puna aparena pariyayena vibhajitukamo idam desanam
arabhi. Tattha dukkhe nananti savanasammasanapativedhapaccavekkhanavasena catuhakarehi
uppannam nanam. Samudayepi eseva nayo. Sesesu pana dvisu sammasanassa
abhava tividhameva vattati. Evametam  "dukkhe nanan"tiadina catusaccakammatthanam
dassitam.
    Tattha purimani dve saccani vattam, pacchimani vivattam.  tesu bhikkhuno
vatte kammatthanabhiniveso hoti, vivatte natthi abhiniveso. Purimani hi dve
saccani "pancakkhandha dukkham, tanhasamudayo"ti evam sankhepena ca,  "katame
Pancakkhandha rupakkhandho"tiadina nayena vittharena ca acariyasantike
ugganhitva vacaya punappunam parivattento yogavacaro kammam karoti. Itaresu
pana dvisu saccesu "nirodhasaccam ittham kantam manapam, maggasaccam ittham kantam
manapan"ti evam savaneneva kammam karoti. So evam karonto cattari saccani
ekapativedhena pativijjhati, ekabhisamayena abhisameti. Dukkham parinnapativedhena
pativijjhati, samudayam pahanapativedhena, nirodham sacchikiriyapativedhena, maggam
bhavanapativedhena pativijjhati. Dukkham parinnabhisamayena .pe. Maggam bhavanabhisamayena
abhisameti.
    Evamassa pubbabhage dvisu saccesu uggahaparipucchasavanadharanasammasanapativedho
hoti, dvisu savanapativedhoyeva. Aparabhage tisu kiccato pativedho hoti,
nirodhe arammanapativedho. Paccavekkhana pana pattasaccassa hoti. Imassa bhikkhuno
pubbe pariggahato 1- "dukkham parijanami, samudayam pajahami, nirodham sacchikaromi,
maggam bhavemi"ti abhogasamannaharamanasikarapaccavekkhana natthi, pariggahato patthaya
hoti. Aparabhage pana dukkham parinnatameva .pe. Maggo bhavitova hoti.
    Tattha dve saccani duddasatta gambhirani, dve gambhiratta duddasani.
Dukkhasaccam hi uppattito pakatam, khanukantakappaharadisu "aho dukkhan"ti
vattabbatampi apajjati. Samudayampi khaditukamatabhunjitukamatadivasena uppattito
pakatam. Lakkhanapativedhato pana ubhayampi gambhiram. Iti tani duddasatta gambhirani.
Itaresam dvinnam dassanatthaya payogo bhavaggahanattham hatthappasaranam viya aviciphusanattham
padappasaranam viya sattadha bhinnassa valassa kotiya koti patipadanam viya ca
hoti. Iti tani gambhiratta duddasani evam duddasatta gambhiresu gambhiratta
@Footnote: 1 Si.,ka. paccavekkhanena pana catusaccassa pativedho hoti, no pubbe pariggaho
Ca duddasesu catusu saccesu uggahadivasena idam "dukkhe nanan"tiadi vuttam.
Pativedhalakkhane pana ekameva tam nanam hoti.
    Nekkhammasankappadisu kamapaccanikatthena kamato nissatabhavena va, kamam
sammasantassa uppannoti va, kamapadaghatam kamavupasamam karonto uppannoti
va, kamavittante uppannoti va, nekkhammasankapPo. Sesadvayepi eseva nayo.
Sabbepi ca te nekkhammasankappadayo kamabyapadavihimsaviramanasannanam 1- nanatta
pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu tisu thanesu uppannassa akusalasankappassa
padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamano ekova kusalasankappo
uppajjati. Ayam sammasankappo nama.
    Musavada veramaniadayopi musavadadihi viramanasannanam 2-  nanatta
pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu catusu thanesu uppannaya
akusaladussilyacetanaya padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana
ekava kusalaveramani 3- uppajjati. Ayam sammavaca nama.
    Panatipata veramaniadayopi panatipatadihi viramanasannanam nanatta
pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu tisu thanesu uppannaya
akusaladussilyacetanaya akiriyato padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana
ekava kusalaveramani uppajjati. Ayam sammakammanto nama.
    Micchaajivanti khadaniyabhojaniyadinam atthaya pavattitam kayavaciduccaritam.
Pahayati vajjetva. Sammaajivenati buddhapasatthena ajivena. Jivikam kappetiti
jivitappavuttim pavatteti. Sammaajivopi kuhanadihi viramanasannanam nanatta
pubbabhage nana, maggakkhane pana imesuyeva sattasu thanesu uppannaya
@Footnote: 1 Ma.....viramanapannanam    2 Ma. viramanapannanam    3 Si. akusalaveramani
Micchajivadussilyacetanaya padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana
ekava kusalaveramani uppajjati. Ayam sammaajivo nama.
    Anuppannananti ekasmim bhave tatharupe va arammane attano na
uppannanam, parassa pana uppajjamane disva "aho vata me evarupa papaka
dhamma na uppajjeyyun"ti evam anuppannanam papakanam akusalanam dhammanam
anuppadaya. Chandanti tesam akusalanam anuppadakapatipattisadhakam viriyachandam janeti.
Vayamatiti vayamam karoti. Viriyam arabhatiti viriyam pavatteti. Cittam pagganhatiti
viriyena cittam pagganhitam karoti. Padahatiti "kamam taco ca naharu ca atthi ca
avasussatu"ti 1- padhanam pavatteti. Uppannananti samudacaravasena attano
uppannapubbanam. Idani tadise na uppadessamiti tesam pahanaya chandam janeti.
    Anuppannanam kusalananti appatiladdhanam pathamajjhanadinam. Uppannananti tesamyeva
patiladdhanam. Thitiyati punappunam uppattipabandhavasena thitattham. Asammosayati
avinasattham. Bhiyyobhavayati uparibhavaya. Vepullayati vipullabhavaya. Paripuriyata
bhavanaya paripuranattham. Ayampi sammavayamo anuppannanam akusalanam
anuppadanadicittananatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesuyeva catusu thanesu
kiccasadhanavasena maggangam purayamanam ekameva kusalaviriyam uppajjati. Ayam sammavayamo
nama.
    Sammasatipi kayadipariggahakacittanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane
pana imesu catusu thanesu kiccasadhanavasena maggangam purayamana eka
sati uppajjati. Ayam sammasati nama.
    Jhanadisu 2- pubbabhage samapattivasena nana, maggakkhane nanamaggavasena.
Ekassa hi pathamamaggo pathamajjhaniko hoti, dutiyamaggadayopi
@Footnote: 1 Ma.Ma. 13/184/159   2 cha.Ma. jhanadini pubbabhagepi maggakkhanepi nana
Pathamajjhanika va dutiyadisu annatarajjhanika va. Ekassa pathamamaggo dutiyadinam
annatarajjhaniko hoti, dutiyadayopi dutiyadinam annatarajjhanika va pathamajjhanika
va. Evam cattaropi magga jhanavasena sadisa va asadisa va
ekaccasadisa va honti.
    Ayam panassa viseso padakajjhananiyamena hoti. Padakajjhananiyamena hi
pathamajjhanalabhino pathamajjhana vutthaya vipassantassa uppannamaggo pathamajjhaniko
hoti, maggangabojjhangani 1- panettha paripunnaneva honti. Dutiyajjhanato
vutthaya vipassantassa uppanno dutiyajjhaniko hoti, maggangani panettha satta
honti. Tatiyajjhanato vutthaya vipassantassa uppanno tatiyajjhaniko hoti,
maggangani panettha satta, bojjhangani cha honti. Esa nayo catutthajjhanato
patthaya yava nevasannanasannayatana.
    Aruppe catukkapancakajjhanam uppajjati, tam ca lokuttaram, no lokiyanti
vuttam, ettha 2- kathanti? etthapi pathamajjhanadisu yato vutthaya sotapattimaggam
patilabhitva arupasamapattim bhavetva so aruppe uppanno, tamjhanikavassa
tattha tayo magga uppajjanti. Evam padakajjhanameva niyameti. Keci pana thera
"vipassanaya arammanabhuta khandha niyamenti"ti vadanti. Keci "puggalajjhasayo
niyameti"ti vadanti. Keci "vutthanagaminivipassana niyameti"ti vadanti. Tesam
vadavinicchayo visuddhimagge vutthanagaminivipassanadhikare vuttanayeneva veditabbo.
Ayam vuccati bhikkhave sammasamadhiti ayam pubbabhage lokiyo, aparabhage lokuttaro
sammasamadhiti vuccati.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 186-190. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=4057&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=4057&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=8              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=79              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=76              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=76              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]