ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                        2. Cakkavattisuttavannana
    [223] Dutiye ranno bhikkhave cakkavattissati ettha attano sirisampattiya
rajati, 1- catuhi va sangahavatthuhi lokam ranjetiti raja, tassa ranno.
"pavattatu bhavam cakkaratanan"ti punnanubhavena abbhuggataya vacaya codento cakkam
vattetiti cakkavatti, tassa cakkavattissa. Patubhavati patubhavena. Sattannanti
gahanaparicchedo. Ratanananti paricchinnaatthadassanam. Vacanattho panettha ratijananatthena
ratanam. Apica:-
                 cittikatam mahagghanca       atulam dullabhadassanam
                 anomasattaparibhogam       ratanam tena vuccatiti.
    Cakkaratanassa ca nibbattakalato patthaya annam devatthanam nama na hoti,
sabbeva gandhapupphadihi tasseva pujanca abhivadanadini ca karontiti cittikatatthena
@Footnote: 1 Si.,ka. ranjati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page221.

Ratanam. Cakkaratanassa ca "ettakam nama dhanam agghati"ti aggho natthi, iti mahagghatthenapi ratanam. Cakkaratananca annehi loke vijjamanaratanehi asadisanti atulatthena ratanam. Yasma pana yasmim kappe buddha uppajjanti, tasmimyeva cakkavattino, buddha ca kadaci karahaci uppajjanti, tasma dullabhadassanatthena ratanam. Tadetam jatirupakulaissariyadihi anomassa ularasattasseva uppajjati, na annassati anomasattaparibhogatthenapi ratanam. Yatha ca cakkaratanam, evam sesanipiti. Tena vuttam:- "cittikatam mahagghanca atulam dullabhadassanam anomasattaparibhogam ratanam tena vuccati"ti. Patubhavo hotiti nibbatti 1- hoti. Tatrayam yojana:- cakkavattissa patubhava sattannam ratananam patubhavoti ayuttam. Uppannam hi cakkam vattetva so cakkavatti nama hotiti nayuttam, 2- kasma? cakkavattananiyamapekkhataya. 3- Yo hi niyamena cakkam vattessati, so patisandhito pabhuti "cakkavatti patubhuto"ti vattabbatam apajjati. Laddhanamassa ca purisassa muluppattivacanatopi yuttamevetam. Yo hi esa cakkavattiti laddhanamo sattaviseso, tassa patisandhisankhato patubhavoti ayamettha attho. Tassa hi patubhava ratanani patubhavanti. Patubhutehi pana tehi saddhim paripakke punnasambhare so samyujjati, tada lokassa tesu patubhavacittam uppajjati. Bahulavacanato capi yuttamevetam. Yada hi lokassa tesu patubhavasanna uppajjati, tada ekameva pathamam, paccha itarani cha patubhavantiti bahulavacanato capi etam yuttam. Patubhavassa ca atthabhedatopi yuttamevetam. Na kevalam hi patubhutameva 4- patubhavo, patubhavayatiti patubhavo. Ayam patubhavassa @Footnote: 1 ka. nippatti 2 Si.,ka. yuttam @3 Si.,ka. cakkavattiniyamapekkhataya 4 Si.,ka. patubhavameva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page222.

Atthabhedo. Yasma yo so punnasambharo rajanam cakkavattim patisandhivasena patubhavayati, 1- patubhavo ayam patubhavassa atthabhedo. 1- Tasma ranno cakkavattissa patubhava. Na kevalam hi cakkavattiyeva, imani pana satta ratananipi patubhavantiti ayamettha attho. Yatheva hi so punnasambharo janakahetu, evam ratananampi pariyayena upanissayahetuti yuttamevetam "ranno bhikkhave cakkavattissa patubhava sattannam ratananam patubhavo hoti"ti. Idani tesam ratananam sarupavasena dassanattham katamesam sattannam cakkaratanassatiadimaha. Tattha cakkaratanassatiadisu ayam sankhepadhippayo:- dvisahassadipaparivaranam catunnam mahadipanam sirivibhavam gahetva datum samatthassa cakkaratanassa patubhavo hoti, tatha purebhattameva sagarapariyantam pathavim anupariyayanasamatthassa 2- vehasangamassa hatthiratanassa, tadisasseva assaratanassa caturangasamannagatepi andhakare yojanappamanam andhakaram vidhamitva alokadassanasamatthassa maniratanassa chabbidham dosam vivajjetva manapacarino atthiratanassa, yojanappamane padese antopathavigatanam nidhinam dassanasamatthassa gahapatiratanassa, aggamahesiya kucchimhi nibbattitva sakalarajjanusasanasamatthassa jetthaputtasankhatassa parijhayakaratanassa ca patubhavo hotiti. Ayamettha sankhePo. Vittharato pana tesam cakkaratanadinam patubhavavidhanam mahasudassanadisu suttesu agatameva, atthopissa tesam vannanaya samvannitoyeva. Satisambojjhangaratanassatiadisu sarikkhakata evam veditabba:- yatheva hi cakkavattino cakkaratanam sabbaratananam purecaram, evam satisambojjhangaratanam sabbesam catubhumakadhammanam purecaranti 3- purecaranatthena cakkavattiranno cakkaratanasadisam hoti. @Footnote: 1-1 cha.Ma. ime patha na dissanti 2 Si.,ka. anuyayanasamatthassa 3 ka. pure carati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page223.

Cakkavattino ca ratanesu mahakayupapannam accuggatam vipulam mahantam hatthiratanam, idampi dhammavicayasambojjhangaratanam mahantam dhammakayupapannam accuggatam vipulam mahantanti hatthiratanasadisam hoti. Cakkavattino assaratanam sigham lahum javam, idampi viriyasambojjhangaratanam sigham lahu javanti imaya sighalahujavataya assaratanasadisam hoti. Cakkavattino maniratanam andhakaram vidhamati, alokam dasseti, idampi pitisambojjhangaratanam taya ekantakusalatta kilesandhakaram vidhamati, sahajatapaccayadivasena nanalokam dassetiti imina andhakaravidhamanaalokadassanabhavena maniratanasadisam hoti. Cakkavattino itthiratanam kayacittadaratham patipassambheti, parilaham vupasameti, idampi passaddhisambojjhangaratanam kayacittadaratham patipassambheti, parilaham vupasametiti itthiratanasadisam hoti. Cakkavattino gahapatiratanam icchiticchitakkhane dhanadanena vikkhepam pacchinditva cittam ekaggam karoti idampi samadhisambojjhangaratanam yathicchitadivasena appanam sampadeti, vikkhepam pacchinditva cittam ekaggam karotiti gahapatiratanasadisam hoti. Cakkavattino ca parijhayakaratanam sabbatthakiccasampadanena appossukkatam karoti, idampi upekkhasambojjhangaratanam cittuppadam linuddhaccato mocetva payogamajjhatte thapayamanam appossukkatam karotiti parinayakaratanasadisam hoti. Iti imasmim sutte catubhumako sabbasangahikadhammaparicchedo kathitoti veditabbo.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 220-223. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=4780&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=4780&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=213              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=3223              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=3180              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=3180              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]