ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

page224.

6. Bojjhangasakacchavagga 1- 1. Aharasuttavannana [232] Chatthavaggassa pathame ayamaharo anuppannassa va satisambojjhangassa uppadayatiadisu ayam purimanayato viseso. Na kevalanhi satisambojjhangadinam ete vuttappakarava uppadaya, uppannanam va bhavanaya paripuriya paccaya honti, annepi pana evam veditabba. Aparepi hi cattaro dhamma satisambojjhangassa uppadaya samvattanti satisampajannam mutthassatipuggala- parivajjanata upatthitassatipuggalasevanata tadadhimuttatati. Abhikkantadisupi hi sattasu thanesu satisampajannena, bhattanikkhittakakasadise mutthassatipuggale parivajjanena, tissadattattheraabhayattheradisadise upatthitassatipuggale sevanena, thananisajjadisu satisamutthapanattham ninnaponapabbharacittataya ca satisambojjhango uppajjati. Evam catuhi karanehi uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti. Satta dhamma dhammavicayasambojjhangassa uppadaya samvattanti:- paripucchakata vatthuvisadakiriya indriyasamattapatipadana duppannapuggalaparivajjana pannavantapuggalasevana gambhirannanacariyapaccavekkhana tadadhimuttatati, tattha paripucchakatati khandhadhatuayatanaindriyabalabojjhangamaggangajhanangasamathavipassananam atthasannissitaparipucchabahulata. Vatthuvisadakiriyati ajjhattikabahiranam vatthunam visadabhavakaranam. Yada hissa kesanakhalomani dighani honti, sariram va ussannadosanceva sedamalamakkhitanca, tada ajjhattikavatthu avisadam hoti aparisuddham. Yada pana civaram jinnam kilittham @Footnote: 1 cha.Ma. sakacchavagga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page225.

Duggandham hoti, senasanam va uklapam, tada bahiravatthu avisadam hoti aparisuddham. Tasma kesadichedanena uddhamvirecanaadhovirecanadihi sarirasallahukabhavakaranena ucchadananhapanena ca ajjhattikavatthu visadam katabbam. Sucikammadhovanarajana- paribhandakaranadihi bahiravatthu visadamkatabbam. Etasmim hi ajjhattikabahire vatthumhi avisade uppannesu cittacetasikesu nanampi avisadam aparisuddham hoti aparisuddhani dipakapallakavattitelani nissaya uppannadipasikhaya obhaso viya. Visade pana ajjhattikabahire vatthumhi uppannesu cittacetasikesu nanampi visadam hoti parisuddhani dipakapallakavattitelani nissaya uppannadipasikhaya obhaso viya. Tena vuttam "vatthuvisadakiriya dhammavicayasambojjhangassa uppadaya samvattati"ti. Indriyasamattapatipadana nama saddhadinam indriyanam samabhavakaranam. Sace hissa saddhindriyam balavam hoti, itarani mandani, tato viriyindriyam paggahakiccam, satindriyam upatthanakiccam, samadhindriyam avikkhepakiccam, pannindriyam dassanakiccam katum na sakkoti. Tasma tam dhammasabhavapaccavekkhanena va, yatha va manasikaroto balavam jatam, tatha amanasikaranena hapetabbam. Vakkalittheravatthu cettha nidassanam. Sace pana viriyindriyam balavam hoti, atha neva saddhindriyam adhimokkhakiccam katum sakkoti, na itarani itarakiccabhedam. Tasma tam passaddhadibhavanaya hapetabbam. Tatrapi 1- sonattherassa vatthu dassetabbam. Evam sesesupi ekassa balavabhave sati itaresam attano kiccesu asamatthata veditabba. Visesato panettha saddhapannanam samadhiviriyananca samatam pasamsanti. Balavasaddho hi mandapanno muduppasanno 2- hoti, avatthusmim pasidati. Balavapanno pana mandasaddho keratikapakkham bhajati, bhesajjasamutthito viya rogo atekiccho @Footnote: 1 cha.Ma. tatthapi 2 cha.Ma. mudhappasanno

--------------------------------------------------------------------------------------------- page226.

Hoti. Cittuppadamatteneva kusalam hotiti atidhavitva danadini akaronto niraye uppajjati. Ubhinnam samataya vatthusmimyeva pasidati. Balavasamadhim pana mandaviriyam samadhissa kosajjapakkhatta kosajjam abhibhavati. Balavaviriyam mandasamadhim viriyassa uddhaccapakkhatta uddhaccam abhibhavati. Samadhi pana viriyena samyojito kosajje patitum na labhati, viriyam samadhina samyojitam uddhacce patitum na labhati. Tasma tadubhayam samam katabbam ubhayasamataya hi appana hoti. Apica samadhikammikassa balavatipi saddha vattati. Evam saddahanto okappento appanam papunissati. Samadhipannasu pana samadhikammikassa ekaggata balavati vattati. Evam hi so appanam papunati. Vipassanakammikassa panna balavati vattati. Evam hi so lakkhanapativedham papunati. Ubhinnam pana samatayapi appana hotiyeva. Sati pana sabbattha balavati vattati. Sati hi cittam uddhaccapakkhikanam saddhaviriyapannanam vasena uddhaccapatato, kosajjapakkhikena ca ca samadhina kosajjapatato rakkhati. Tasma sa lonadhupanam viya sabbabyanjanesu, sabbakammikaamacco viya ca sabbarajakiccesu sabbattha icchitabba. Tenaha "sati ca pana sabbatthika vutta bhagavata, kimkarana? cittam hi satipatisaranam, arakkhapaccupatthana ca sati, na vina satiya cittassa paggahaniggaho hoti"ti. Duppannapuggalaparivajjana nama khandhadibhede anogalhapannanam dummedhapuggalanam araka parivajjanam. Pannavantapuggalasevana nama samapannasakhanapariggahikaya udayabbayapannaya samannagatapuggalasevana. Gambhirannanacariyapaccavekkhana nama gambhiresu khandhadisu pavattaya gambhirapannaya pabhedapaccavekkhana. Tadadhimuttata nama thananisajjadisu dhammavicayasambojjhanga- samutthapanattham ninnaponapabbharacittata. Evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page227.

Ekadasa dhamma viriyasambojjhangassa uppadaya samvattanti:- apayabhayapaccavekkhanata anisamsadassavita gamanavithipaccavekkhanata pindapatapacayanata dayajjamahattapaccavekkhanata satthumahattapaccavekkhanata jatimahattapaccavekkhanata sabrahmacarimahattapaccavekkhanata kusitapuggalaparivajjanata araddhaviriyapuggalasevanata tadadhimuttatati. Tattha "nirayesu pancavidhabandhanakammakaranato patthaya mahadukkham anubhavanakalepi, tiracchanayoniyam jalakhipanakuminadihi gahitakalepi, pajanakantakadippaharatunnassa pana sakatavahanadikalepi, pettivisaye anekanipi vassasahassani ekam buddhantarampi khuppipasahi aturibhutakalepi, kalakancikaasuresu satthihatthaasitihatthappamajhena atthicammamatteneva attabhavena vatatapadidukkhanubhavanakalepi na sakka viriyasambojjhangam uppadetum, ayameva te bhikkhu kalo"ti evam apayabhayam paccavekkhantassapi viriyasambojjhango uppajjati. "na sakka kusitena navalokuttaradhammam laddhum, araddhaviriyeneva sakka ayamanisamso viriyassa"ti evam anisamsadassavinopi uppajjati. "sabbabuddhapaccekabuddhamahasavakeheva 1- gatamaggo te gantabbo, so ca na sakka kusitena gantun"ti evam gamanavithim paccavekkhantassapi uppajjati. "ye tam pindapatadihi upatthahanti, ime te manussa neva nataka, na dasakammakara, napi `tam nissaya jivissama'ti te panitani pindapatadini denti. Athakho attano karanam mahapphalatam paccasimsamana denti. Sattharapi `ayam ime paccaye paribhunjitva kayadalhibahulo sukham viharissati'ti nam evam sampassata tuyham paccaya anunnata, athakho `ayam ime paribhunjamanova samanadhammam katva vattadukkhato muccissati'ti te paccaya anunnata, so dani @Footnote: 1 Ma. sabbannubuddhapacceka.....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page228.

Tvam kusito viharanto na tam pindam apacayissasi, araddhaviriyasseva hi pindapatapacayanam nama hoti"ti evam pindapatapacayanam paccavekkhantassapi uppajjati mahamittattherassa viya. Thero kira kassakalene nama pativasati. Tasseva gocaragame eka mahaupasika theram puttam katva patijaggati. Sa ekadivasam arannam gacchanti dhitaram aha "amma asukasmim thane puranatandula, asukasmim khiram, asukasmim sappi, asukasmim phanitam, tava bhatikassa ayyamittassa agatakale bhattam pacitva khirasappiphanitehi saddhim dehi, tvanca bhunjeyyasi, aham pana hiyyo pakkam parivasikabhattam kanjiyena bhuttamhi"ti. Diva kim bhunjissasi ammati. Sakapannam pakkhipitva kanatandulehi ambilayagum pacitva thapehi ammati. Thero civaram parupitva pattam niharantova tam saddam sutva attanam ovadi "mahaupasika kira kanjiyena parivasikabhattam bhunjitva divapi sakapannambilayagum 1- bhunjissati, tuyham atthaya pana puranatanduladini acikkhati, tam nissaya kho panesa neva khettam na vatthum na bhattam na vattham paccasimsati, tisso pana sampattiyo patthayamana deti, tvam etissa ta sampattiyo datum sakkhissasi, na sakkhissasiti, ayam kho pana pindapato taya saragena sadosena samohena na sakka ganhitun"ti 2- pattam thavikaya pakkhipitva ganthikam muncitva nivattitva kasakalenameva gantva pattam hetthamance, civaram civaravamse thapetva "arahattam apapunitva na nikkhamissami"ti viriyam adhitthahitva nisidi. Digharattam appamatto hutva nivutthabhikkhu vipassanam vaddhetva purebhattameva arahattam patva vikasamanamiva 3- padumam mahakhinasavo sitam karontova nikkhami. Lenadvare rukkhamhi adhivattha devata:- @Footnote: 1 cha.Ma. kanapannambilayagum 2 Ma. bhunjitunti 3 Ma. vikasitamiva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page229.

Namo te purisajanna namo te purisuttama yassa te asava khina dakkhineyyosi marisati udanam udanetva "bhante pindaya pavitthanam tumhadisanam arahantanam bhikkham datva mahallakitthi dukkha muccissanti"ti aha. Thero utthahitva dvaram vivaritva kalam olokento "patoyeva"ti natva pattacivaram adaya gamam pavisi. Darikapi bhattam sampadetva "idani me bhata agamissati, idani agamissati"ti dvaram olokayamana nisidi. Sa there gharadvaram sampatte pattam gahetva sappiphanitayojitassa khirapindapatassa puretva hatthe thapesi. Thero "sukham hotu"ti anumodanam katva pakkami. Sapi tam olokayamanava atthasi. Therassa hi tada ativiya parisuddho chavivanno ahosi, vippasannani indriyani, mukham bandhana muttatalapakkam viya ativiya virocittha. Mahaupasika arannato agantva "kim amma bhatiko te agato"ti pucchi. Sa sabbam tam pavattim arocesi. Upasika "ajja me puttassa pabbajitakiccam matthakam pattan"ti natva "abhiramati te amma bhata buddhasasane, na ukkanthati"ti aha. "mahantam kho panetam satthu dayajjam, yadidam satta ariyadhanani nama, tam na sakka kusitena gahetum. Yatha hi vippatipannam puttam matapitaro `ayam amhakam aputto'ti paribahiram karonti, so tesam accayena dayajjam na labhati, evam kusitopi idam ariyadhanadayajjam na labhati, araddhaviriyova labhati"ti dayajja mahattam paccavekkhatopi uppajjati. "maha kho pana te sattha, satthuno hi te matu kucchismim patisandhiggahanakalepi abhinikkhamanepi abhisambodhiyampi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page230.

Dhammacakkappavattanayamakapatihariya devorohanaayusankharavossajjanesupi parinibbanakalepi dasasahassilokadhatu akampittha, yuttam nu kho te evarupassa satthu sasane pabbajitva kusitena bhavitun"ti evam satthumahattam paccavekkhatopi uppajjati. "jatiyapi tvam idani na lamakajatiko, asambhinnaya mahasammatappaveniya agataokkakarajavamse 1- jatosi, suddhodanamaharajassa ca mahamayaya deviyaya 2- ca natta, rahulabhaddassa kanittho, taya nama evarupena jinaputtena hutva na yuttam kusitena viharitun"ti evam jatimahattam paccavekkhatopi uppajjati. "sariputtamoggallana ceva asitimahasavaka ca viriyeneva lokuttaradhammam pativijjhimsu, tvam pana etesam sabrahmacarinam maggam patipajjasi, na patipajjasi"ti evam sabrahmacarimahattam paccavekkhatopi uppajjati. Kucchim puretva thitaajagarasadise vissatthakayikacetasikaviriye kusitapuggale parivajjentassapi, araddhaviriye pahitatte puggale sevantassapi thananisajjadisu viriyuppadanattham ninnaponapabbharacittassapi uppajjati. Evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti. Ekadasa dhamma pitisambojjhangassa uppadaya samvattanti:- buddhanussati dhammasamghasilacagadevatanussati upasamanussati lukhapuggalaparivajjanata siniddhapuggalasevanata pasadaniyasuttantapaccavekkhanata tadadhimuttatati. Buddhagune anussarantassapi hi yava upacara sakalasariram pharamano pitisambojjhango uppajjati, dhammasamghagune anussarantassapi, digharattam akhandam katva rakkhitam catuparisuddhisilam paccavekkhantassapi, gihino dasasilapancasilani paccavekkhantassapi, dubbhikkhabhayadisu panitabhojanam sabrahmacarinam datva "evam @Footnote: 1 cha.Ma. agataukkakarajavamse 2 cha.Ma. mahamayadeviya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page231.

Nama adamha"ti cagam paccavekkhantassapi, gihinopi evarupe kale silavantanam dinnadanam paccavekkhantassapi, yehi gunehi samannagata devattam patta, tatharupanam attani atthitam paccavekkhantassapi, samapattiya vikkhambhita kilesa satthipi sattatipi vassani na samudacarantiti paccavekkhantassapi, cetiyanganabodhiyanganatheradassanesu 1- asakkaccakiriyaya samsucitalukhabhave 2- buddhadisu pasadasinehabhavena gadrabhapittharajasadise lukhapuggale parivajjentassapi, buddhadisu pasadabahule muducitte siniddhapuggale sevantassapi, ratanattayagunaparidipake pasadaniye suttante paccavekkhantassapi, thananisajjadisu pitiuppadanattham ninnaponapabbharacittassapi uppajjati. Evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti. Satta dhamma passaddhisambojjhangassa uppadaya samvattanti:- panitabhojanasevanata utusukhasevanata iriyapathasevanata majjhattappayogata saraddhakayapuggalaparivajjanata passaddhakayapuggalasevanata tadadhimuttatati. Panitam hi siniddham bhojanam bhunjantassapi situnhesu utusu thanadisu ca iriyapathesu sappayam utunca iriyapathanca sevantassapi passaddhi uppajjati. Yo pana mahapurisajatiko sabbautuiriyapathakkhamova hoti, na tam sandhayetam vuttam. Yassa sabhagavisabhagata atthi, tasseva visabhage utuiriyapathe vajjetva sabhage sevantassa uppajjati. Majjhattappayogo vuccati attano ca parassa ca kammassakatapaccavekkhana imina majjhattappayogena uppajjati. Yo leddudandadihi param vihethayamanova vicarati, evarupam saraddhakayapuggalam parivajjentassapi, samyatapadapanim passaddhakayam puggalam sevantassapi, thananisajjadisu @Footnote: 1 cha.Ma. cetiyadassanabodhidassanatheradassanesu 2 Si.,ka. samsappitalukhabhave

--------------------------------------------------------------------------------------------- page232.

Passaddhipadanatthaya ninnaponapabbharacittassapi uppajjati, evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hotiti. Dasa dhamma 1- samadhisambojjhangassa uppadaya samvattanti:- vatthuvisadakiriyata indriyasamattapatipadanata nimittakusalata samaye cittassa pagganhanata samaye cittassa nigganhanata samaye sampahamsanata samaye ajjhupekkhanata asamahitapuggalaparivajjanata samahitapuggalasevanata tadadhimuttatati. Tattha vatthuvisadakiriyata ca indriyasamattapatipadanata ca vuttanayeneva veditabba. Nimittakusalata nama kasinanimittassa uggahanakusalata. Samaye cittassa pagganhanatati yasmim samaye atisithilaviriyatadihi linam cittam hoti, tasmim samaye dhammavicayaviriyapitisambojjhangasamutthapanena tassa pagganhanam. Samaye cittassa nigganhanatati yasmim samaye accaraddhaviriyatadihi uddhatam cittam hoti, tasmim samaye passaddhisamadhiupekkhasambojjhangasamutthapanena tassa nigganhanam. Samaye sampahamsanatati yasmim samaye cittam pannapayogamandataya va upasamasukhanam vigamena va nirassadam hoti, tasmim samaye atthasamvegavatthupaccavekkhanena samvejeti. Attha samvegavatthuni nama jatijarabyadhimaranani cattari, apayadukkham pancamam, atite vattamulakam dukkham, anagate vattamulakam dukkham, paccuppanne aharapariyetthimulakam dukkhanti. Ratanattayagunanussaranena ca pasadam janeti, ayam vuccati "samaye sampahamsanata"ti. Samaye ajjhupekkhanata nama yasmim samaye sammapatipattim agamma alinam anuddhatam anirassadam 2- arammane samappavattam samathavithim patipannam cittam hoti, tadassa paggahaniggahasampahamsanesu na byaparam apajjati sarathi viya @Footnote: 1 su.vi. 2/385/409, pa.su. 1/118/314 2 Si.,ka. nirassadam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page233.

Samappavattesu assesu. Ayam vuccati "samaye ajjhupekkhanata"ti. Asamahitapuggala- parivajjanata nama upacaram va appanam va appattanam vikkhittacittanam puggalanam araka parivajjanam. Samahitapuggalasevanata nama upacarena va appanaya va samahitacittanam sevana bhajana payirupasana. Tadadhimuttata nama thananisajjadisu samadhiuppadanatthameva ninnaponapabbharacittata. Evam hi patipajjato esa uppajjati. Evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti. Panca dhamma upekkhasambojjhangassa uppadaya samvattanti:- sattamajjhattata sankharamajjhattata sattasankharakelayanapuggalaparivajjanata sattasankhara- majjhattapuggalasevanata tadadhimuttatati. Tattha dvihakarehi sattamajjhattatam samutthapeti "tvam attano kammena agantva attanova kammena gamissasi, esopi attano kammena agantva attanova kammena gamissati, tvam kam kelayasi"ti evam kammassakatapaccavekkhanena ca, "paramatthato sattoyeva natthi, so tvam kam kelayasi"ti evam nissattapaccavekkhanena ca. Dvihevakarehi sankharamajjhattatam samutthapeti "idam civaram anupubbena vannavikaratanceva jinnabhavanca upagantva padapunchanacolakam hutva yatthikotiya chaddaniyam bhavissati, sace panassa samiko bhaveyya, nayam evam vinassitum dadeyya"ti evam assamikabhavapaccavekkhanena ca, "anaddhaniyam idam tavakalikan"ti evam tavakalikabhavapaccavekkhanena ca. Yatha ca civare, evam pattadisupi yojana katabba. Sattasankharakelayanapuggalaparivajjanatati ettha yo puggalo gihi va attano puttadhitadike, pabbajito va attano antevasikasamanupajjhayakadike mamayati, sahatthava nesam kesacchedanasucikammacivaradhovanarajanapattapacanadini karoti, muhuttampi apassanto "asuko samanero kuhim, asuko daharo kuhin"ti bhantamigo viya ito

--------------------------------------------------------------------------------------------- page234.

Cito ca aloketi, annena kesacchedanadinam atthaya "muhuttam tava asukam pesetha"ti yaciyamanopi "amhepi tam attano kammam na karema, tumhe nam gahetva kilamessatha"ti na deti, ayam sattakelayano nama. Yo pana civarapattathalakakattarayatthiadini mamayati, annassa hatthena paramasitumpi na deti, tavakalikam yacitopi "mayampi imam dhanayanta na paribhunjama, tumhakam kim dassama"ti vadati, ayam sankharakelayano nama. Yo pana tesu dvisupi vatthusu majjhatto udasino, ayam sattasankharamajjhatto nama. Iti ayam upekkhasambojjhango evarupam sattasankharakelayanapuggalam araka parivajjentassapi, sattasankharamajjhattam puggalam sevantassapi, thananisajjadisu taduppadanattham ninnaponapabbharacittassapi uppajjati. Evam uppannassa panassa arahattamaggena bhavanaparipuri hoti. Asubhanimittanti uddhumatakadibheda dasa asubharammana dhamma. Yonisomanasikarabahulikaroti ettha ca 1- yonisomanasikaro nama upayamanasikaro pathamanasikaro uppadakamanasikaro. Apica cha dhamma kamacchandassa pahanaya samvattanti:- asubhanimittassa uggaho, asubhabhavananuyogo, indriyesu guttadvarata, bhojane mattannuta, kalyanamittata, sappayakathati. Dasavidhanhi asubhanimittam ugganhantassapi kamacchando pahiyati, bhaventassapi, indriyesu guttadvarassapi, catunnam pancannam alopanam okase sati udakam pivitva yapanasilataya bhojane mattannunopi. Tenetam vuttam:- "cattaro panca alope abhutva udakam pive alam phasuviharaya pahitattassa bhikkhuno"ti. 2- Asubhakammikatissattherasadise asubhabhavanarate kalyanamitte sevantassapi kamacchando pahiyati, thananisajjadisu dasaasubhanimittaya sappayakathayapi pahiyati. @Footnote: 1 cha.Ma. pana 2 khu.thera 26/983/395

--------------------------------------------------------------------------------------------- page235.

Tena vuttam "../../bdpicture/cha dhamma kamacchandassa pahanaya samvattanti"ti. Imehi pana chahi dhammehi pahinassa kamacchandassa arahattamaggena ayatim anuppado hoti. Metta cetovimuttiti ettha mettati vutte appanapi upacaropi vattati, cetovimuttiti appanayeva. Yonisomanasikaro vuttalakkhanova. Apica cha dhamma byapadassa pahanaya samvattanti:- mettanimittassa uggaho mettabhavananuyogo kammassakatapaccavekkhanata patisankhanabahulata kalyanamittata sappayakathati. Odissakaanodissakadisapharanananhi annataravasena mettam ugganhantassapi byapado pahiyati, tatha odisoanodisodisapharanavasena mettam bhaventassapi, "tvam etassa kuddho kim karissasi, kimassa siladini nasetum sakkhissasi, nanu tvam attano kammena agantva attano kammeneva gamissasi, parassa kujjhanam nama vitaccitangaratattaayasalakaguthadini gahetva param paharitukamatasadisam hoti. 1- Esopi tava kuddho kim karissati, kim te siladini vinasetum sakkhissati, esa attano kammena agantva attano kammeneva gamissati, appaticchitapahenakam viya pativatam khittarajomutthi viya ca etassevesa kodho matthake patissati"ti evam attano ca parassa ca kammassakatam paccavekkhatopi, ubhayakammassakatam paccavekkhitva patisankhane thitassapi, assaguttattherasadise mettabhavanarate kalyanamitte sevantassapi byapado pahiyati, thananisajjadisu mettanissitasappayakathayapi pahiyati. Tena vuttam "../../bdpicture/cha dhamma byapadassa pahanaya samvattanti"ti. Imehi pana chahi dhammehi pahinassa byapadassa anagamimaggena ayatim anuppado hoti. Atthi bhikkhave aratitiadi vuttatthameva. Apica cha dhamma thinamiddhassa pahanaya samvattanti:- atibhojane nimittaggaho iriyapathasamparivattanata alokasannamanasikaro abbhokasavaso kalyanamittata sappayakathati. @Footnote: 1 Ma. hoti, pativatam khittarajova

--------------------------------------------------------------------------------------------- page236.

Aharahatthakabhuttavamitakatatravattakaalamsatakakakamasakabhojanam bhunjitava rattitthanadivatthane nisinnassa hi samanadhammam karoto thinamiddham mahahatthi viya ottharantam agacchati, catupancaalopaokasam 1- pana thapetva paniyam pivitva yapanasilassa bhikkhuno tam na hotiti evam atibhojane nimittam ganhantassapi thinamiddham pahiyati. Yasmim iriyapathe thinamiddham okkamati, tato annam parivattentassapi, rattim candalokadipalokaukkaloke diva suriyalokam manasikarontassapi, abbhokase vasantassapi, mahakassapattherasadise pahinathinamiddhe kalyanamitte sevantassapi thinamiddham pahiyati, thananisajjadisu dhutanganissitasappayakathayapi pahiyati. Tena vuttam "../../bdpicture/cha dhamma thinamiddhassa pahanaya samvattanti"ti. Imehi pana chahi dhammehi pahinassa thinamiddhassa arahattamaggena ayatim anuppado hoti. Atthi bhikkhave cetaso vupasamotiadini vuttatthaneva. Apica cha dhamma uddhaccakukkuccassa pahanaya samvattanti:- bahussutata paripucchakata vinaye pakatannuta vuddhasevitata kalyanamittata sappayakathati. Bahusaccenapi hi ekam va dve va tayo va cattaro va panca va nikaye palivasena ca atthavasena ca ugganhantassapi uddhaccakukkuccam pahiyati, kappiyakappiyaparipucachabahulassapi, vinayapannattiyam 2- cinnavasibhavataya pakatannunopi, vuddhe mahallakatthere upasankamantassapi, upalittherasadise vinayadhare kalyanamitte sevantassapi uddhaccakukkuccam pahiyati, thananisajjadisu kappiyakappiyanissitasappayakathayapi pahiyati. Tena vuttam "../../bdpicture/cha dhamma uddhaccakukkuccassa pahanaya samvattanti"ti. Imehi pana chahi dhammehi pahine uddhaccakukkucce uddhaccassa arahattamaggena, kukkuccassa anagamimaggena ayatim anuppado hotiti. @Footnote: 1 Ma. catupancaalopakotthasam 2 Ma. vinayapakatiyam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page237.

Kusalakusala dhammatiadinipi vuttatthaneva. Apica cha dhamma vicikicchaya pahanaya samvattanti:- bahussutata paripucchakata vinaye pakatannuta adhimokkhabahulata kalyanamittata sappayakathati. Bahusaccenapi hi ekam va .pe. Panca va nikaye palivasena ca atthavasena ca ugganhantassapi vicikiccha pahiyati, tini ratanani arabbha paripucchabahulassapi, vinaye cinnavasibhavassapi, tisu ratanesu okappaniyasaddhasankhata adhimokkhabahulassapi, saddhadhimutte vakkalittherasadise kalyanamitte sevantassapi vicikiccha pahiyati, thananisajjadisu tinnam ratananam gunanissitasappayakathapi pahiyati. Tena vuttam "../../bdpicture/cha dhamma vicikicchaya pahanaya samvattanti"ti. Imehi pana chahi dhammehi pahinaya vicikicchaya sotapattimaggena ayatim anuppado hoti. Iti bhagava imasmim sutte desanam tihi bhavehi nivattetva 1- arahattena kutam ganhi. Desanapariyosane pancasata bhikkhu arahattam papunimsu.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 224-237. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=4860&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=4860&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=226              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=3430              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=3345              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=3345              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]