ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                        10. Cetiyasuttavannana
    [822] Dasame nisidananti cammakkhandam adhippetam. Udenam cetiyanti
udenayakkhassa cetiyatthane kataviharo vuccati. Gotamakadisupi eseva nayo. Bhavitati
vaddhita. Bahulikatati punappunam kata. Yanikatati yuttayanam viya kata. Vatthukatati
@Footnote: 1 abhi.vi. 35/431 adi/260            2 visuddhi. 2/206 (sya)
Patitthanatthena vatthu viya kata. Anutthitati adhitthita. Paricitati samantato cita
suvaddhita. Susamaraddhati sutthu samaraddha.
    Iti aniyamena kathetva puna niyametva dassento tathagatassa khotiadimaha.
Ettha ca kappanti ayukappam, tasmim tasmim kale yam manussanam ayuppamanam,
tam paripunnam karonto tittheyya. Kappavasesam vati "appam va bhiyyo"ti
vuttavassasatato atirekam va. Mahasivatthero panaha "buddhanam atthane gajjitam nama
natthi yatheva hi veluvagamake uppannamaranantikavedanam dasa mase vikkhambhesi,
evam punappanam tam samapattim samapajjitva dasa dasa masepi vikkhambhento imam
bhaddakappameva tittheyya"ti.
    Kasma pana na thitoti? upadinnakasariram nama khandiccadihi abhibhuyyati,
Buddha nama khandiccadibhavam apatva pancame ayukotthase bahujanassa
piyamanapakaleyeva parinibbayanti. Buddhanubuddhesu ca mahasavakesu parinibbutesu
ekakena khanukena viya thatabbam hoti, daharasamaneraparivarena va, tato "aho
buddhanam parisa"ti hiletabbatam apajjeyya, tasma na thitoti. Evam vuttepi
so pana na ruccati, "ayukappo"ti idameva atthakathayam niyamitam.
    Yatha tam marena pariyutthitacittoti ettha tanti nipatamattam. Yatha marena
pariyutthitacitto ajjhotthatacitto annopi koci puthujjano pativijjhitum na
sakkuneyya evameva nasakkhi pativijjhitunti attho. Maro hi yassa sabbena sabbam
dvadasa vipallasa appahina, tassa cittam pariyutthati. Therassa ca cattaro vipallasa
appahina, tenassa maro cittam pariyutthasi. So pana cittam pariyutthanam karonto
kim karotiti? bheravam ruparammanam va dasseti, saddarammanam va saveti, tato
Satta tam disva va sutva va satim vissajjetva vivattamukha honti, tesam mukhena
hattham pavesetva hadayam maddati, te visanniva 1- hutva titthanti. Therassa panesa
mukhena hattham pavesetum kim sakkhissati, bheravarammanam pana dasseti, tam disva
thero nimittobhasam na pativijjhi. Janantoyeva bhagava kimattham yavatatiyakam
amantesiti. Purato 2- "titthatu bhante bhagava"ti yacite "tuyhevetam dukkatam,
tuyhevetam aparaddhan"ti dosaropanena sokatanukaranattham.
    Maro papimati ettha satte anatthe niyojento maretiti maro.
Papimati tasseva vevacanam, so hi papadhammasamannagatatta "papima"ti vuccati.
Kanho antako namuci pamattabandhutipi tasseva namani. Bhasita kho panesati
ayanhi bhagavato sambodhipattiya atthame sattahe bodhimandamyeva 3- agantva
"bhagava yadattham tumhehi paramiyo purita, so vo attho anuppatto, patividdham
sabbannutananam, kim vo lokavicaranena"ti vatva yatha ajja, evameva
"parinibbatu dani bhante bhagava, parinibbatu sugato"ti yaci. Bhagava cassa "na
tavahan"tiadini vatva patikkhipi. Tam sandhaya "bhasita kho panesa
bhante"tiadimaha.
    Tattha viyattati maggavasena byatta. Tatheva vinita. Tatha visarada.
Bahussutati tepitakavasena bahu sutametesanti bahussuta. Tadeva dhammam dharetiti
dhammadhaRa. Athava pariyattibahussuta ceva pativedhabahussuta ca pariyattipativedhadhammanamyeva
dharanato dhammadharati evamettha attho datthabbo. Dhammanudhammappatipannati
ariyadhammassa anudhammabhutam vipassanadhammam patipanna. Samicippatipannati anucchavika-
patipadam patipanna. Anudhammacarinoti anudhammacaranasila. Sakam acariyakanti attano
@Footnote: 1 cha.Ma. visanni        2 cha.Ma. parato          3 Ma. bodhimandeyeva
Acariyavadam. Sahadhammenati sahetukena sakaranena vacanena. Sappatihariyanti yava
niyyanikam katva dhammam desissanti.
    Brahmacariyanti sikkhattayasangahitam sakalasasanabrahmacariyam. Iddhanti samiddham
jhanassadavasena. Phitanti vuddhippattam sabbaphaliphullam 1- viya abhinnasampattivasena.
Vittharitanti 2- vitthatam tasmim tasmim disabhage patitthitavasena. Bahujannanti bahuhi
natam patividdham mahajanabhisamayavasena. Puthubhutanti sabbakarena puthulabhavappattam.
Katham? yava devamanussehi suppakasitam, yattaka vinnujatika deva ceva manussa
Ca atthi, sabbehi sutthu pakasitanti attho.
    Appossukkoti niralayo. Tvam hi papima atthamasattahato patthaya
"parinibbatu dani bhante bhagava, parinibbatu sugato"ti viravanto ahindittha,
ajja dani patthaya vigatussaho hohi, ma mayham parinibbanattham vayamam
karohiti vadati.
    Sato sampajano ayusankharam ossajjiti satim supatitthitam katva nanena
paricchinditva ayusankharam vissajji pajahi. Tattha na bhagava hatthena leddum
viya ayusankharam ussajji, temasamattameva pana phalasamapattim samapajjitva tato
param na samapajjissamiti cittam uppadesi. Tam sandhaya vuttam "ossajji"ti.
Ussajjitipi patho. Mahabhumicaloti mahanto pathavikamPo. 3- Tada kira
dasasahassilokadhatu akampittha. Bhimsanakoti bhayajanako. Devadundubhiyo ca phalimsuti devabheriyo
phalimsu, devo sukkhagajjitam 4- gajji, akalavijjulata niccharimsu, khanikavassam vassiti
vuttam hoti.
@Footnote: 1 cha.Ma. sabbapaliphullam      2 cha. vittharikanti
@3 Ma. bhumicalo           4 Si. sugajjitam
    Udanam udanesiti kasma udanesi? koci nama vadeyya "bhagava
pacchato pacchato anubandhitva, `parinibbayatha bhante parinibbayatha bhante'ti
upadduto bhayena ayusankharam vissajjesi"ti. Tassokaso ma hotuti. Bhitassa hi
udanam nama natthiti pitivegavisattham udanesi.
    Tattha sabbesam sonasingaladinampi paccakkhabhavato tulitam paricchinnanti
tulam. Kintam? kamavacarakammam. Na tulam, na va assa tulam sadisamannam 1- lokiyakammam
atthiti atulam. Kintam? mahaggatakammam. Athava kamavacaram rupavacaram ca tulam,
arupavacaram atulam. Appavipakam tulam, bahuvipakam atulam. Sambhavanti sambhavahetubhutam, 2-
pindakarakam rasikarakanti attho. Bhavasankharanti punabbhavassa sankharam. Avassajiti
vissajjesi. Muniti buddhamuni. Ajjhattaratoti niyakajjhattarato. Samahitoti
upacarappanasamadhivasena samahito. Abhindi kavacamivati kavacam viya abhindi.
Attasambhavanti attani jatam kilesam. Idam vuttam hoti:- savipakatthena sambhavam
bhavabhisankharanatthena 3- bhavasankharanti ca laddhanamam tulatulasankhatam lokiyakammanca
ossaji, sangamasise mahayodho kavacam viya attasambhavam kilesanca ajjhattarato
samahito hutva abhinditi.
    Athava tulanti tulento tirento. Atulanca sambhavanti nibbananceva
bhavanca. Bhavasankharanti bhavagamikammam. Avassaji muniti "pancakkhandha anicca,
pancannam  khandhanam nirodho nibbanam niccan"tiadina nayena tulayanto
buddhamuni bhave adinavam nibbane canisamsam disva tam khandhanam mulabhutam bhavasankharam
"kammakkhayaya samvattati"ti evam vuttena kammakkhayakarena ariyamaggena avassaji.
Katham? ajjhattarato samahito abhindi kavacamivattasambhavam. So hi vipassanavasena
@Footnote: 1 cha.Ma. na va tulam sadisamassa annam          2 Si.,ka. tesam bhavahetubhutam
@3 Ma. bhavakaranatthena. cha. bhavabhisankhanatthena
Ajjhattarato, samathavasena samahitoti evam pubbabhagato patthaya samathavipassanabalena
kavacamiva attabhavam pariyonaddhitva  1- thitam, attani sambhavatta attasambhavanti
laddhanamam sabbakilesajatam abhindi. Kilesabhavena ca kammam appatisandhikatta
avasittham 2- nama hotiti evam kilesappahanena kammam jahi. Pahinakilesassa ca 3-
bhayam nama natthi. Tasma abhitova ayusankharam ussajji. Abhitabhavam napanattham ca
udanam udanesiti veditabbo.
                         Capalavaggo pathamo.
                          ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 327-332. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=7153&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=7153&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=577              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=7579              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=7459              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=7459              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]