ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 13 : PALI ROMAN Sam.A. (sarattha.3)

                        9. Vesalisuttavannana
    [985] Navame vesaliyanti evamnamake itthilingavasena pavattavohare nagare. Tam
hi nagaram tikkhattum pakaraparikkhepavaddhanena visalibhutatta vesaliti vuccati. Idampi
ca nagaram sabbannutam patteyevasammasambuddhe sabbakaravepullatam pattanti veditabbam.
Evam gocaragamam dassetva nivasatthanamaha mahavane kutagarasalayanti. Tattha
mahavanam nama sayam jatam aropimam saparicchedam mahantam vanam. Kapilavatthusamanta pana mahavanam
@Footnote: 1 Si....muttagulikadisadisam
Himavantena saha ekabaddham aparicchedam hutva mahasamuddam ahacca thitam. Idam
tadisam na hoti, saparicchedam mahantam vananti mahavanam. Kutagarasala pana mahavanam
nissaya kate arame kutagaram anto katva hamsavattakacchannena kata
sabbakarasampanna buddhassa bhagavato gandhakutiti veditabba.
    Anekapariyayena asubhakatham kathetiti anekehi karanehi asubhakarasandassanappavattam
kayavicchandaniyakatham 1- katheti. Seyyathidam? atthi imasmim kaye kesa loma
nakha danta .pe. Muttanti. Kim vuttam hoti:- bhikkhave imasmim byamamatte
kalevare sabbakarenapi vicinanto na koci kinci muttam va manim va veluriyam
va agarum va candanam va kunkumam va kappuram va vasacunnadim va anumattampi
sucibhavam passati, athakho paramaduggandham jegucchaassirikadassanam kesalomadinanappakaram
asucimeva passati, tasma na ettha chando va rago va karaniyo. Yepi
uttamange sirasmim jata kesa nama. Tepi asubha ceva asucino ca patikula
ca. So ca nesam asubhasucipatikulabhavo vannatopi santhanatopi gandhatopi asayatopi
okasatopiti pancahakarehi veditabbo. Evam lomadinampiti ayamettha sankhepo,
vittharo pana visuddhimagge 2- vuttanayeneva veditabbo. Iti bhagava ekamekasmim
kotthase pancapancappabhedena anekapariyayena asubhakatham katheti.
    Asubhaya vannam bhasatiti uddhumatakadivasena asubhamatikam nikkhipitva
padabhajaniyena tam vibhajanto vannento asubhaya vannam bhasati. Asubhabhavanaya
vannam bhasatiti ya ayam kesadisu va uddhumatakadisu va ajjhattabahiddha
vatthusu asubhakaram gahetva pavattassa cittassa bhavana vaddhana phatikammam,
tassa asubhabhavanaya anisamsam dassento vannam bhasati, gunam parikitteti.
@Footnote: 1 Ma. kayavicchindaniyakatham           2 visuddhi. 2/165 (sya)
Seyyathidam? "asubhabhavanabhiyutto bhikkhave bhikkhu kesadisu va vatthusu
uddhumatakadisu va pancangavippahinam pancangasamannagatam tividhakalyanam
dasalakkhanasampannam pathamajjhanam patilabhati. So tam pathamajjhanasankhatam cittamanjusam
nissaya vipassanam vaddhetva uttamattham arahattam papunati"ti.
    Icchamaham bhikkhave addhamasam patisalliyitunti aham bhikkhave ekam addhamasam
patisalliyitum niliyitum ekakova hutva viharitum icchamiti attho. Namhi kenaci
upasankamitabbo annatra ekena pindapataniharakenati yo attana payuttavacam
akatva mamatthaya saddhesu kulesu patiyattapindapatam niharitva mayham upanameti,
tam pindapataniharakam ekam bhikkhum thapetva namhi annena kenaci bhikkhuna
va gahatthena va upasankamitabboti.
    Kasma pana evamahati? atite kira pancasata migaluddaka mahatihi
Dandavaguradihi 1- arannam parikkhipitva hatthatuttha ekatoyeva yavajivam
migapakkhighatakakammena jivitam kappetva niraye uppanna. Te tattha paccitva pubbe
katena kenacideva kusalakammena manussesu uppanna kalyanupanissayavasena
sabbepi bhagavato santike pabbajjanca upasampadanca labhimsu. Tesam tato mulakusala-
kammato avipakkavipaka aparaparacetana tasmim addhamasabbhantare attupakkamena
ca parupakkamena ca jivitupacchedaya okasamakasi. Tam bhagava addasa. Kammavipako
ca nama na sakka kenaci patibahitum. Tesu ca bhikkhusu puthujjanapi atthi,
sotapannasakadagamianagamikhinasavapi. Tattha khinasava appatisandhika, itare
ariyasavaka niyatagatika sugatiparayana, 2- puthujjananam gati aniyata.
    Atha bhagava cintesi "ime attabhave chandaragena maranabhayabhita na
sakkhissanti gatim visodhetum, handa nesam chandaragappahanaya asubhakatham kathemi. Tam
@Footnote: 1 Ma. leddudandavakuradihi         2 Si.,ka. niyatagatiparayana
Sutva attabhave vigatacchandaragataya gativisodhanam katva sagge patisandhim
ganhissanti, evam tesam mama santike pabbajja satthika bhavissati"ti. Tato
tesam anuggahaya asubhakatham kathesi kammatthanasisena, no maranavannasamvannanadhippayena.
Kathetva ca panassa etadahosi "sace imam addhamasam bhikkhu passissanti,
`ajja eko bhikkhu mato, ajja dve .pe. Ajja dasa'ti agantva
arocessanti, ayanca kammavipako na sakka maya va annena va patibahitum,
svaham tam sutvapi kim karissami, kim me anatthakena anayabbayasanena sutena,
handaham bhikkhunam adassanam upagacchami"ti. Tasma evamaha "icchamaham bhikkhave
addhamasam patisalliyitum, namhi kenaci upasankamitabbo annatra ekena
pindapataniharakena"ti.
    Apare panahu "parupavadavivajjanattham evam vatva patisallino"ti. Pare
kira bhagavantam upavadissanti "ayam `sabbannu aham saddhammavaracakkavatti'ti
patijanamano attanopi savake annamannam ghatente nivaretum na sakkoti,
kimannam sakkhissati"ti. Tatra pandita vakkhanti "bhagava patisallanamanuyutto na
imam pavattim janati, kocissa arocayitapi natthi, sace janeyya addha
nivareyya"ti idam pana icchamattam, pathamamevettha karanam. Nassudhati ettha
assudhati padapuranamatte avadharanatthe va 1- nipato, neva koci bhagavantam
upasankamiti.
    Anekehi vannasanthanadihi karanehi vokaro assati anekakaravokaro.
Anekakaravokinno anekakarena sammissoti vuttam hoti. Ko so?
Asubhabhavananuyogo, tam anekakaravokaram. Asubhabhavananuyogamanuyutta viharantiti
@Footnote: 1 Si. avadharanamatte va
Yuttappayutta viharanti. Attiyamanati tena kayena atta dukkhita honti.
Harayamanati lajjamana. Jigucchamanati jiguccham uppadayamana. Satthaharakam
pariyesantiti jivitaharanakasattham pariyesanti. Na kevalanca te sattham pariyesitva attana
va 1- attanam jivita voropenti, migalandikampi pana samanakuttakam upasankamitva
"sadhu no avuso jivita voropehi"ti vadanti. Ettha ca ariya neva panatipatam
karimsu, na samadapesum, na samanunna ahesum. Puthujjana pana sabbamakamsu.
    Patisallana vutthitoti tesam pancannam bhikkhusatanam jivitakkhayappattabhavam
natva tato ekibhavato vutthito janantopi ajananto viya kathasamutthapanattham
ayasmantam anandam amantesi. Kim nu kho ananda tanubhuto viya bhikkhusamghoti
ito ananda pubbe bahu bhikkhu ekato upatthanam agacchanti, uddesam
paripuccham ganhanti, sajjhayanti, ekapajjoto viya aramo dissati. Idani
pana addhamasamattassa accayena tanubhuto viya tanuko mando appako viralo
viya jato bhikkhusamgho, kim nu kho karanam, kim disasu pakkanta bhikkhuti.
    Athayasma anando kammavipakena tesam jivitakkhayappattim asallakkhento
asubhakammatthananuyogapaccaya pana sallakkhento tathahi pana bhante bhagavati
adim vatva bhikkhunam arahattappattiya annam kammatthanam yacanto sadhu bhante
bhagavatiadimaha. Tassattho:- sadhu bhante bhagava annam karanam acikkhatu,
yena bhikkhusamgho arahatte patitthaheyya. Mahasamuddam orohanatitthani viya
annanipi dasanussatidasakasinacatudhatuvavatthanabrahmaviharaanapanassatipabhedani
bahuni nibbanorohanani santi, tesu bhagava bhikkhu samassasetva annataram
kammatthanam acikkhatuti adhippayo.
@Footnote: 1 Si. attanava
    Atha bhagava tathakatukamo theram uyyojento tenahanandatiadimaha.
Tattha vesalim upanissayati vesaliyam upanissaya 1- samanta gavutepi addhayojanepi
yavatika viharanti, te sabbe sannipatehiti attho. Sabbe upatthanasalayam
sannipatetvati attana gantum yuttatthanam sayam gantva annattha daharabhikkhu
pahinitva muhutteneva anavasese bhikkhu upatthanasalayam samuham katva.
Yassadani bhante bhagava kalam mannatiti ettha yamadhippayo:- bhagava bhikkhusamgho
sannipatito, esa kalo 2- bhikkhunam dhammakatham katum, anusasanim datum, idani yassa
tumhe kalam janatha, tam katabbanti.
    Atha kho bhagava bhikkhu amantesi ayampi kho bhikkhaveti amantetva
ca pana bhikkhunam arahattappattiya pubbe acikkhitaasubhakammatthanato annam
pariyayam acikkhanto anapanassatisamadhitiadimaha. Tattha anapanassatisamadhiti
anapanapariggahikaya satiya saddhim sampayutto samadhi, anapanassatiyam va
samadhi anapanassatisamadhi. Bhavitoti uppadito vaddhito va. Bahulikatoti
punappunam kato. Santo ceva panito cati santo ceva panito ceva.
Ubhayattha evasaddena niyamo veditabbo. Kim vuttam hoti:- ayam hi yatha
asubhakammatthanam kevalam pativedhavasena santanca panitanca, olarikarammanatta pana
patikularammanatta 3- ca arammanavasena neva santam na panitam, na evam kenaci
pariyayena asanto va appanito va, athakho 4- arammanasantatayapi santo
vupasanto nibbuto, pativedhasankhataya angasantatayapi, arammanappanitataya
panito atittikaro, angappanitatayapiti. Tena vuttam "santo ceva panito ca"ti.
@Footnote: 1 Si. vesalim nissaya              2 ka. desanakalo
@3 Si.,ka. uppattikkhanarammanatta      4 cha.Ma. apica kho
    Asecanako ca sukho ca viharoti ettha pana nassa secananti
asacanako, anasittako abbokinno patiyekko, aveniko, natthi ettha
parikammena va upacarena va santata, adisamannaharato 1- pabhuti attano
sabhaveneva santo ca panito cati attho. Keci "asecanakoti anasittako
ojavanto, sabhaveneva madhuro"ti vadanti. Evamayam asecanako ca appitappitakkhane
kayikacetasikasukhappatilabhaya samvattanato sukho ca viharo cati 2- veditabbo.
    Uppannuppanneti avikkhambhite. Papaketi lamake. Akusale dhammeti
akosallasambhute dhamme. Thanaso antaradhapetiti khaneneva antaradhapeti vikkhambheti.
Vupasametiti sutthu upasameti, nibbedhabhagiyatta anupubbena ariyamaggavuddhippatto
samucchindati, patippassambhetiti vuttam hoti. Gimhanam pacchime maseti
asalhamase. Uhatam rajojallanti atthamase vatatapasukkhaya gomahimsadipadap-
paharasambhinnaya pathaviya uddham hatam uhatam akase samutthitam rajam ca renum
ca. Mahaakalameghoti sabbam nabham ajjhottharitva utthito asalhajunhapakkhe
sakalam addhamasam vassanakamegho. So hi asampatte vassakale uppannatta
akalameghoti idha adhippeto. Thanaso antaradhapeti vupasametiti khaneneva
adassanam neti pathaviyam sannisidapeti. Evameva khoti opammanidassanametam. Tato
param vuttanayameva.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 13 page 344-350. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=7505&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=7505&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=              Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]