ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

                      6. Accharasanghatavaggavannana
      [51] Chatthassa pathame tam assutava puthujjanoti tam bhavangacittam sutavirahito
puthujjano. Tattha agamadhigamabhava neyyo assutava iti. Yo hi idam suttam
adito patthaya atthavasena upaparikkhanto "idam bhavangacittam nama pakatiparisuddhampi
javanakkhane uppannehi lobhadihi upakkilesehi upakkilitthan"ti neva agamavasena
na adhigamavasena janati. Yassa ca khandhadhatuayatanapaccayakarasatipatthanadisu
uggahaparipucchaya virahitatta 1- yathabhutananapativedhako 2- neva agamo, patipattiya
adhigantabbassa anadhigatatta na adhigamo atthi, so agamadhigamabhava neyyo
assutava iti. Svayam:-
             puthunam jananadihi           karanehi puthujjano
             puthujjanantogadhatta        puthu vayam jano iti.
      So hi puthunam nanappakaranam kilesanam 3- jananadihi karanehi puthujjano.
Yathaha:-
          "puthu kilese janentiti puthujjana, puthu avihatasakkayaditthikati
    puthujjana, puthu sattharanam mukhullokikati 4- puthujjana, puthu sabbagatihi
    avutthitati puthujjana, puthu nanabhisankharehi 5- abhisankharontiti puthujjana,
    puthu nanaoghehi vuyhantiti puthujjana, puthu nanasantapehi
    santappantiti puthujjana, puthu nanaparilahehi paridayhantiti puthujjana,
    puthu pancasu kamagunesu ratta giddha gadhita mucchita ajjhopanna 6-
    lagga laggita palibuddhati puthujjana, puthu pancahi nivaranehi avuta
    nivuta ovuta 7- pihita paticchanna patikujjitati puthujjana"ti. 8-
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. uggahaparipucchavinicchayavirahitatta  2 cha.Ma.,i......pativedhasadhako
@3 cha.Ma.,i. kilesadinam  4 Si. mukhullokakati  5 cha.Ma. nanabhisankhare
@6 Ma. ajjhosanna  7 cha.Ma. avuta nivuta ovuta
@8 khu.maha. 29/239/179 tissametteyyasuttaniddesa (sya)
      Puthunam va gananapathatitanam ariyadhammaparammukhanam nicadhammasamacaranam jananam
antogadhattatipi 1- puthujjana, puthu va ayam visumyeva sankhyam gato, visamsattho
silasutadigunayuttehi ariyehi janoti puthujjano. Evametehi "assutava puthujjano"ti
dvihi padehi vuttam 2- :-
            duve puthujjana vutta      buddhenadiccabandhuna
            andho puthujjano eko     kalyaneko puthujjanoti
dve puthujjana vutta, tesu andhaputhujjano vutto hotiti veditabbo.
      Yathabhutam na janatiti "idanca bhavangacittam evam agantukehi upakkilesehi
upakkilittham nama hoti, evam vippamuttam nama"ti yathasabhavato na janati.
Tasmati yasma na janati, tasma. Cittabhavana natthiti cittatthiti cittapariggaho
natthi, natthibhaveneva "natthi"ti vadamiti dasseti. Pathamam.
      [52] Dutiye sutavati sutasampanno. Vittharato panettha assutavati padassa
patipakkhavasena attho veditabbo. Ariyasavakoti atthi ariyo na savako seyyathapi
buddho ceva paccekabuddho ca, atthi savako na ariyo seyyathapi gihi anagataphalo,
atthi neva ariyo na savako seyyathapi puthu titthiya. Atthi ariyo ceva savako
ca seyyathapi samana sakyaputtiya agataphala vinnatasasana. Idha pana gihi
va hotu pabbajito va, yo koci sutavati ettha vuttassa atthassa vasena
sutasampanno, ayam ariyasavakoti veditabbo. Yathabhutam pajanatiti "evamidam
bhavangacittam agantukehi upakkilesehi vippamuttam hoti, evam upakkilitthan"ti
yathasabhavato pajanati. Cittabhavana atthiti cittatthiti cittapariggaho atthi,
atthibhaveneva "atthi"ti vadamiti dasseti. Imasmim sutte balavavipassana kathita. Keci
tarunavipassanati vadanti. Dutiyam.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. antogadhattapi  2 cha.Ma.,i. ye te
      [53] Tatiyam atthuppattiyam kathitam. Katarayam pana atthuppattiyam? aggikkhandho-
pamasuttantaatthuppattiyam. Bhagava kira ekasmim samaye savatthiyam upanissaya jetavanamaha-
vihare pativasati. Buddhananca yattha katthaci pativasantanam pancavidham kiccam avijahitameva
hoti. Panca hi buddhakiccani 1- nama purebhattakiccam pacchabhattakiccam
purimayamakiccam majjhimayamakiccam pacchimayamakiccanti.
      Tatridam purebhattakiccam:- bhagava hi patova vutthaya upatthakanuggahattham
sariraphasukatthanca mukhadhovanadisariraparikammam katva yava bhikkhacaravela, tava
vivittasane vitinametva bhikkhacaravelaya antaravasakam 2- nivasetva kayabandhanam
bandhitva civaram parupitva pattamadaya kadaci ekakova, kadaci bhikkhusamghaparivuto
gamam va nigamam va pindaya pavisati kadaci pakatiya, kadaci anekehi patihariyehi
pavattamanehi. Seyyathidam? pindaya pavisato lokanathassa purato purato gantva
mudugata vata pathavim sodhenti, valahaka udakaphussitani muncitva 3- magge renum
vupasametva upari vitanam hutva titthanti, apare vata pupphani 4- upasamharitva
magge okiranti, unnatabhumippadesa onamanti, onata unnamanti, padanikkhepasamaye
samatala bhumi 5- hoti, sukhasamphassani padumapupphani va pade sampaticchanti.
Indakhilassa anto thapitamatte dakkhinapade sarira chabbannarasmiyo nikkhamitva
suvannapinjarani 6- viya vicitravattiparikkhittani 7- viya ca pasadakutagaradini
karontiyo 8- ito cito ca dhavanti, 9- hatthiassavihangamadayo 10- sakasakatthanesu
thitayeva madhurenakarena saddam karonti, tatha bheripanavadini 11- turiyani manussananca
kayupagani abharanani. Tena sannanena manussa jananti "ajja bhagava idha pindaya
pavittho"ti. Te sunivattha suparuta gandhapupphadini adaya ghara nikkhamitva
antaravithim patipajjitva
@Footnote: 1 Ma. buddhakiccam  2 cha.Ma. ayam patho na dissati  3 cha.Ma. muncanta  4 Ma. valukani
@pupphani ca  5 cha.Ma. samava bhumi  6 cha.Ma. suvannarasapinjarani
@7 Si. citrapattaparikkhittani, cha.Ma. citrapataparikkhittani  8 cha.Ma. alankarontiyo
@9 Si. vidhavanti  10 cha. hatthiassavihangadayo, Ma. hatthiassamahimsadayo
@11 cha.Ma. bherivinadini
      Bhagavantam gandhapupphadihi sakkaccam pujetva vanditva "amhakam bhante dasa
bhikkhu, amhakam visati, pannasam .pe. Amhakam bhikkhusatam detha"ti yacitva
bhagavatopi pattam gahetva asanam pannapetva sakkaccam pindapatena patimanenti.
Bhagava katabhattakicco tesam santanani 1- oloketva tatha dhammam deseti, yatha keci
saranagamane 2- patitthahanti, keci pancasu silesu, keci sotapattisakadagamianagamiphalanam
annatarasmim, keci pabbajitva aggaphale arahatteti. Evam mahajanam anuggahetva
utthayasana viharam gacchati. Tattha gantva gandhamandalamale pannattapavarabuddhasane
nisidati bhikkhunam bhattakiccapariyosanam agamayamano. Tato bhikkhunam bhattakiccapariyosane
upatthako bhagavato nivedeti. Atha bhagava gandhakutim pavisati. Idam tava purebhattakiccam.
      Atha bhagava evam katapurebhattakicco gandhakutiya pamukhatthane 3- nisiditva
pade dhovitva 4- bhikkhusamgham ovadati "bhikkhave appamadena sampadetha, dullabho
buddhuppado lokasmim, dullabho manussapatilabho, 5- dullabha saddhasampatti, 6-
dullabha pabbajja, dullabham dhammassavanan"ti. 7- Tattha keci bhagavantam kammatthanam
pucchanti. Bhagava tesam cariyanurupam kammatthanam deti. Tato sabbepi bhagavantam
vanditva attano 8- rattitthanadivatthanani gacchanti. Keci arannam, keci
rukkhamulam, keci pabbatadinam annataram, keci catummaharajikabhavanam .pe. Keci
vasavattibhavanam. 9- Tato bhagava gandhakutim pavisitva sace akankhati, dakkhinena passena
sato sampajano muhuttam sihaseyyam kappeti. Atha samassasitakayo utthahitva
dutiyabhage lokam oloketi. Tatiyabhage yam gamam va nigamam va upanissaya viharati,
tattha mahajano purebhattam danam datva pacchabhattam sunivattho suparuto gandhapupphadini
adaya vihare sannipatati. Tato bhagava sampattaparisaya anurupena patihariyena gantva
dhammasabhayam pannattapavarabuddhasane nisajja
@Footnote: 1 cha.Ma. upanissayacittasantanani  2 cha.Ma. saranagamanesu  3 cha.Ma. upatthane
@4 cha.Ma. pakkhaletva padapithe thatva  5 cha.Ma. manussattapatilabho  6 cha.Ma. khanasampatti
@7 cha.Ma. saddhammassavananti  8 cha.Ma.,i. attano attano  9 cha.Ma.,i. vasavattibhavananti
Dhammam deseti kalayuttam samayayuttam, atha kalam viditva parisam uyyojeti, manussa
bhagavantam vanditva pakkamanti. Idam pacchabhattakiccam.
     So evam nitthitapacchabhattakicco sace gattani osincitukamo hoti, buddhasana
utthaya nhanakotthakam pavisitva upatthakena patiyaditaudakena gattani utum
gahapeti. 1- Upatthakopi buddhasanam anetva gandhakutiparivene pannapeti. Bhagava
surattam duppattam 2- nivasanam nivasetva kayabandhanam bandhitva uttarasangam
katva 3- tattha agantva nisidi 4- ekakova muhuttapatisallino, atha bhikkhu tato 5-
agamma bhagavato upatthanam gacchanti. 6- Tattha ekacce panham pucchanti, ekacce
kammatthanam yacanti, ekacce dhammassavanam yacanti. Bhagava tesam adhippayam
sampadento purimayamampi vitinameti. Idam purimayamakiccam.
     Purimayamakiccapariyosane pana bhikkhusu bhagavantam vanditva pakkantesu
sakaladasasahassilokadhatudevatayo okasam labhamana bhagavantam upasankamma 7- panham pucchanti
yathabhisankhatam caturakkharampi. 8- Bhagava tasam devatanam panham vissajjento majjhimayamam
vitinameti. Idam majjhimayamakiccam.
     Pacchimayamam pana tayo kotthase katva purebhattato patthaya nisajjapilitassa
sarirassa kilasubhavamocanattham ekam kotthasam cankamena vitinameti, dutiyakotthase
gandhakutim pavisitva dakkhinena passena sato sampajano sihaseyyam kappeti.
Tatiyakotthase paccutthaya nisiditva purimabuddhanam santike danasiladivasena
katadhikarapuggaladassanattham buddhacakkhuna lokam voloketi. Idam pacchimayamakiccam.
     Tampi divasam bhagava imasmimyeva kicce thito lokam volokento idam addasa:- maya
kosalaratthe carikam carantena aggikkhandhena upanametva ekasmim sutte desite
@Footnote: 1 cha.Ma. ganhapeti  2 Si.,i. rattadupattam  3 cha.Ma. ekamsam katva
@4 cha.Ma.,i. nisidati  5 cha.Ma.,i. tato tato  6 cha.Ma. agacchanti
@7 cha.Ma.,i. upasankamitva  8 cha.Ma.,i. antamaso caturakkharampi
Satthi bhikkhu arahattam papunissanti, satthimattanam unham lohitam mukhato
uggacchissati, satthimatta gihibhavam gamissanti. Tattha ye arahattam papunissanti,
te yankinci dhammadesanam sutva papunissantiti. 1- Itaresam pana bhikkhunam
sangahatthaya carikam caritukamo hutva "ananda bhikkhunam arocehi"ti aha.
      Thero anuparivenam gantva "avuso sattha mahajanassa sangahatthaya carikam
caritukamo, gantukama agacchatha"ti aha. Bhikkhu mahalabham labhitva viya
tutthamanasa "labhissama vata mahajanassa dhammam desentassa bhagavato suvannavannam
sariram oloketum madhuradhammakatham sotun"ti parulhakesa kese oharapetva 2-
malaggahitapatta patte pacitva kilitthacivara civarani dhovitva gamanasajja ahesum.
Sattha aparicchinnena bhikkhusamghena parivuto kosalarattham carikaya nikkhanto
gamanigamapatipatiya ekadivasam ekagavutadvigavutatigavutayojanaparamam 3- carikam
gantva 4- ekasmim padese mahantam susirarukkham aggina sampajjalitam disva
"imameva vatthum katva sattahi angehi patimandetva dhammakatham 5- kathessami"ti
gamanam pacchinditva annataram rukkhamulam upasankamitva nisajjakaram dassesi.
Anandatthero satthu adhippayam natva "addha karanam bhavissati, na akaranam 6-
tathagata gamanam pacchinditva nisidanti"ti catuggunam sanghatim pannapeti. 7- Sattha
nisiditva bhikkhu amantetva "passatha no tumhe bhikkhave amum mahantam
aggikkhandhan"ti aggikkhandhopamasuttam 8- desesi. 9-
       Imasmim ca pana veyyakarane bhannamane satthimattanam bhikkhunam unham lohitam
mukhato uggacchi, satthimatta bhikkhu sikkham paccakkhaya hinayavattimsu,
satthimattanam bhikkhunam anupadaya asavehi cittani vimuccimsu. Tanhi veyyakaranam
sutva satthimattanam bhikkhunam namakayo santatto, namakaye santatte karajakayo
santatto,
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. papunissanateva  2 cha.Ma.,i. oharetva
@3 cha.Ma. gavutaaddhayojanatigavutayojanaparamam  4 cha.Ma.,i. caranto  5 cha.Ma.,i. dhammadesanam
@6 cha.Ma. akaranena  7 cha.Ma.,i. pannapesi  8 cha.Ma.,i. aggikkhandhopamasuttantam,
@an.sattaka. 23/69/129 mahavagga (sya)  9 cha.Ma. deseti
Karajakaye santatte nidhanagatam unham lohitam mukhato uggacchi. Satthimatta bhikkhu
"dukkaram vata buddhasasane yavajivam paripunnam parisuddham brahmacariyam caritun"ti
sikkham paccakkhaya hinayavattanti, 1- satthimatta bhikkhu satthudesanabhimukham nanam
pesetva saha patisambhidahi arahattam patta.
      Tattha yesam unham lohitam mukhato uggacchi, te parajikam apajjimsu. Ye
gihibhavam patta, te khuddanukhuddakani sikkhapadani maddanta vicarimsu. Ye arahattam
patta, te parisuddhasilava ahesum. Satthu dhammadesana imesam tinnampi saphala
jata. Arahattam pattanam tava saphala hotu, itaresam katham saphala jatati 2- ?
tepi hi sace imam dhammadesanam na suneyyum, pamattava hutva thanam jahitum na
sakkuneyyum. Tato nesam tam papam vaddhamanam apayesuyeva samsidapeyya. Imam pana
desanam sutva jatasamvega thanam jahitva samanerabhumiyam thita dasa silani puretva
yoniso manasikare yuttapayutta keci sotapanna keci sakadagamino keci
anagamino ahesum, keci devaloke nibbattimsu, evam parajikapannanampi saphala
ahosi. Itare pana sace imam dhammadesanam na suneyyum, gacchante gacchante kale
samghadisesampi parajikampi apajjeyyum. 3- Imam pana dhammadesanam sutva "aho
sallekhitam buddhasasanam, na sakka amhehi yavajivam imam patipattim puretum, sikkham
paccakkhaya upasakadhammam puretva dukkha muccissama"ti gihibhavam upasankamimsu. 4-
Te tisu saranesu patitthaya panca silani rakkhitva upasakadhammam puretva keci
sotapanna keci sakadagamino keci anagamino jata, keci devaloke nibbattati.
Evametesampi saphalava ahosi.
      Imam pana satthu dhammadesanam sutva devasangha yehipi suta, yehipi na
suta, sabbesamyeva arocenta vicarimsu. Bhikkhu sutva sutva "dukkaram bho buddhanam
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. hinayavatta  2 cha.Ma. saphalava jatati
@3 cha.Ma. anupubbena sanghadisesampi parajikampi papunitva apayesuyeva
@uppajjitva mahadukkham anubhaveyyum  4 cha.Ma. upagamimsu
Sasane yavajivam paripunnam parisuddham brahmacariyam caritun"ti ekakkhaneneva dasapi
bhikkhu visatipi satthipi satampi sahassampi bhikkhu gihi honti. Sattha yatharuciya
carikam caritva na puna jetavanameva gantva bhikkhu amantesi "bhikkhave tathagato
carikam caramano ciram akinno vihasi, icchamaham bhikkhave addhamasam patisalliyitum,
namhi kenaci upasankamitabbo annatra ekena pindapataniharakena"ti. Addhamasam
ekibhavena vitinametva patisallana vutthito anandattherena saddhim viharacarikam
caramano olokitolokitatthane pana tanubhutam bhikkhusamgham disva janantoyeva theram
pucchi "ananda annasmim kale tathagate carikam caritva jetavanam agate sakalaviharo
kasavapajjoto isivatapativato 1- hoti, idani pana tanubhuto bhikkhusamgho dissati,
yebhuyyena ca uppanduppandukajata bhikkhu, kim nu kho etan"ti. Etarahi bhagava
tumhakam aggikkhandhopamadhammadesanam kathitakalato patthaya bhikkhu samvegappatta hutva
"mayam etam dhammam sabbakarena paricaritum 2- na sakkhissama, asammavattantananca
janassa saddhadeyyam paribhunjitum ayuttan"ti gihibhavam sankamantiti.
      Tasmim khane bhagavato dhammasamvego uppajji. Tato theram aha "mayi patisallane
vitinamente na koci mama puttanam ekam assasatthanam kathesi. Sagarassa
hi otaranatitthani viya bahuni imasmim sasane assasakaranani. Gacchananda
gandhakutiparivene buddhasanam pannapetva bhikkhusamgham sannipatehi"ti. Thero tatha
akasi. Sattha buddhasanavaragato bhikkhu amantetva "bhikkhave mettaya sabbapubbabhago
nama neva appana, na upacaro, sattanam hitapharanamattameva"ti vatva imissa
atthuppattiya imam accharasanghatasuttam 3- desesi.
      Tattha accharasanghatamattanti accharapaharanamattam, dve anguliyo paharitva
saddakaranamattanti attho. Mettacittanti sabbasattanam hitapharanacittam. Asevatiti
@Footnote: 1 Si.,i. isivataparivato  2 cha.Ma. paripuretum, i. puretum
@3 cha.Ma. culaccharasanghatasuttam
Katham asevati? avajjento asevati, jananto asevati, passanto asevati,
paccavekkhanto asevati cittam adhitthahanto 1- asevati, saddhaya adhimuccanto
asevati, viriyam pagganhanto asevati, satim upatthapento asevati, cittam
samadahanto asevati, pannaya pajananto asevati, abhinneyyam abhijananto asevati,
parinneyyam parijananto asevati, pahatabbam pajahanto asevati, bhavetabbam bhavento
asevati, sacchikatabbam sacchikaronto asevatiti. 2- Idha pana mettapubbabhage 3-
hitapharanapavattamatteneva asevatiti veditabbam. 4-
      Arittajjhanoti atucchajjhano apariccattajjhano va. Viharatiti iriyati
vattati 5- paleti yapeti yapeti carati viharati. Tena vuccati viharatiti. Imina
padena mettam asevantassa bhikkhuno iriyapathaviharo kathito. Satthusasanakaroti
satthuanusasanikaro. Ovadapatikaroti ovadakarako. Ettha ca sakim vacanam ovado,
punappunam vacanam anusasani. Sammukha vacanampi ovado, pesetva parammukha vacanam
anusasani. Otinne vatthusmim vacanam ovado, otinne anotinne vatthusmim va pana
vacanam 6- anusasani. Evam viseso veditabbo. Paramatthato pana ovadoti va anusasaniti
va esa 7- eke ekatthe same sabhage tajjate tannevati. Ettha ca
"accharasanghatamattampi ce bhikkhave bhikkhu mettacittam asevati"ti idameva satthu
sasananceva ovado ca, tassa karanato esa sasanakaro ovadapatikaroti veditabbo.
      Amoghanti atuccham. Ratthapindanti natiparivattam pahaya rattham nissaya
pabbajitena paresam gehato patiladdhatta pindapatova ratthapindo nama vuccati.
Paribhunjatiti cattaro paribhoga theyyaparibhogo inaparibhogo dayajjaparibhogo
samiparibhogoti. Tattha dussilassa paribhogo theyyaparibhogo nama. Silavato
apaccavekkhitaparibhogo inaparibhogo nama. Sattannam sekhanam paribhogo dayajjaparibhogo
nama.
@Footnote: 1 ka. paccupatthapento  2 khu.pati. 31/535/434 yuganaddhakatha  3 cha.Ma.,i.....bhagena
@4 cha.Ma. veditabbo  5 cha.Ma.,i. pavattati  6 cha.Ma.,i. otinne va anotinne va
@vatthusmim tantithapanavasena vacanam  7 cha.Ma. ese
Khinasavassa paribhogo samiparibhogo nama. Tattha imassa bhikkhuno ayam
ratthapindaparibhogo dvihi karanehi amogho hoti. Accharasanghatamattampi mettacittam
asevanto bhikkhu ratthapindassa samiko hutva paribhunjatitipissa 1- amogho
ratthapindaparibhogo. Accharasanghatamattampi mettacittam asevantassa bhikkhuno
dinnadanam mahiddhiyam 2- hoti mahapphalam mahanisamsam mahajutikam mahavippharantipissa
amogho ratthapindaparibhogo. Ko pana vado ye nam bahulikarontiti ye pana imam
mettacittam bahulam asevanti bhaventi punappunam karonti, te amogham ratthapindam
paribhunjantiti ettha vattabbameva. 3- Evarupa hi bhikkhu ratthapindassa samino
anana dayada hutva paribhunjantiti.
      [54-55] Catutthe bhavetiti uppadeti vaddheti. Pancame manasikarotiti
manasmim karoti. Sesam imesu dvisupi tatiye vuttanayeneva veditabbam. Yo hi
asevati, ayameva bhaveti, ayam manasikaroti. Yena cittena asevati, teneva
bhaveti, tena manasikaroti. Sammasambuddho pana yaya dhammadhatuya supatividdhatta
desanavilasasampanno 4- nama hoti, tassa supatividdhatta attano desanavilasam
dhammissariyatam patisambhidapabhedakusalatam appatihatasabbannutananatanca nissaya ekakkhane
uppannam ekacittameva tihi kotthasehi vibhajitva dassetiti. 5-
     [56] Chatthe ye keciti aniyamitavacanam. Akusalati etesam niyamitavacanam. Ettavata
sabbakusala asesato pariyadinna honti. Akusalabhagiya akusalapakkhikati akusalanamevetam
namam. Akusalayeva hi ekacce akusala 6- sahajatavasena, ekacce upanissayavasena
bhajanti ceva, tesanca pakkha bhavantiti "akusalabhagiya akusalapakkhika"ti vuccanti.
Sabbe te manopubbangamati mano pubbam pathamataram gacchati etesanti manopubbangama.
Ete hi kincapi manena saddhim ekuppadaekavatthukaekanirodhaekarammana
@Footnote: 1 cha.Ma. samiko hutva anano hutva dayado hutva paribhunjatitipissa
@2 cha.Ma. mahaddhiyam  3 cha.,i. vattabbameva kim, Ma. vattabbameva natthi
@4 cha.Ma. desanavilasappatto, i. desanavilasappatta  5 cha.Ma.,i. dassesiti
@6 cha.Ma.,i. akusalam
Honti, yasma pana tesam mano uppadako karako janako samutthapako nibbattako,
tasma manopubbangama nama honti.
      Pathamam uppajjatiti yatha nama "raja nikkhanto"ti vutte "rajayeva
nikkhanto, sesa rajasena 1- nikkhanta anikkhanta"ti pucchitabbakaranam natthi,
sabba nikkhantatveva 2- pannayanti, evameva mano uppannoti vuttakalato 3-
patthaya avasesa sahajatasamsatthasampayutta uppanna na uppannati pucchitabbakaranam
natthi, sabbe te uppannatveva pannayanti. Etamatthavasampaticca 4- tehi
samsatthasampayutto ekuppadekanirodhopi samano mano tesam dhammanam pathamam uppajjatiti
vutto. Anvadevati anudeva, saheva ekatoyevati attho. Byanjanacchayam pana gahetva
pathamam cittam uppajjati, paccha cetasikati na gahetabbam. Attho hi patisaranam, na
byanjanam. "manopubbangama dhamma, manosettha manomaya"ti gathayapi eseva nayo.
      [57] Sattame kusalati catubhumikapi kusala dhamma kathita. Sesam chatthe
vuttanayeneva veditabbam.
      [58] Atthame yathayidam bhikkhave pamadoti ettha bhikkhaveti alapanam, yatha
ayam pamadoti attho. Pamadoti pamajjanakaro. Vuttanhetam:-
             "tattha katamo pamado? kayaduccarite va vaciduccarite va
      manoduccarite va pancasu va kamagunesu cittassa vossaggo
      vossagganuppadanam kusalanam va dhammanam bhavanaya asakkaccakiriyata
      asataccakiriyata anatthitakiriyata olinavuttita nikkhittacchandata
      nikkhittadhurataanasevana abhavana abahulikammam anadhitthanam ananuyogo pamado, 5-
      yo evarupo pamado pamajjana pamajjitattam, ayam vuccati pamado"ti. 6-
@Footnote: 1 Ma. rajaparisa  2 cha.Ma.,i. nikkhantateva  3 Ma. tassa uppadakalato  4 Ma. etamattham
@sampaticcha  5 cha.Ma.,i. nikkhittadhurata anadhitthanam ananuyogo anasevana abhavana
@abahulikammam  6 abhi.vi. 35/846/427 khuddakavatthuvibhanga
      Uppanna ca kusala dhamma parihayantiti idam jhanavipassananam vasena vuttam.
Maggaphalanam pana sakim uppannanam puna parihanam nama natthi.
      [59] Navame appamado pamadapatipakkhavasena vittharato veditabbo.
      [60] Dasame kosajjanti kusitabhavo. Sesam vuttanayamevati.
                    Accharasanghatavaggavannana nitthita.
                           Chattho vaggo.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 54-65. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=1271&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=1271&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=52              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=210              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=221              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=221              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]