ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

page66.

7. Viriyarambhadivaggavannana [61] Sattamassa pathame viriyarambhoti catukiccassa sammappadhanaviriyassa arambho, paggahitaparipunnaviriyatati 1- attho. [62] Dutiye mahicchatati mahalobho. Yam sandhaya vuttam:- "tattha katama mahicchata? itaritarehi civarapindapatasenasana- gilanapaccayabhesajjaparikkharehi pancahi va kamagunehi asantutthassa bhiyyokamyata, ya evarupa iccha icchagata mahicchata rago sarago cittassa sarago. Ayam vuccati mahicchata"ti. 2- [63] Tatiye appicchatati alobho. Appicchassati anicchassa. Ettha hi byanjanam savasesam viya, attho pana niravaseso. Na hi appamattikaya icchaya atthibhavena so appicchoti vutto, icchaya pana abhavena punappunam asevitassa alobhasseva bhavena appicchoti vutto. Apicettha atricchata papicchata mahicchata appicchatati ayam bhedo veditabbo. Tattha sakalabhe atittassa paralabhe patthana atricchata nama, taya samannagatassa ekabhajane pakkapuvepi attano patte pakkhitte 3- na supakko viya khuddako viya ca khayati, sveva parassa patte pakkhitto supakko viya mahanto viya ca khayati. Asantagunapakasanata 4- pana patiggahane ca amattannuta papicchata nama, sapi "idhekacco assaddho samano saddhoti mam jano janatu"tiadina 5- nayena abhidhamme agatayeva, taya samannagato puggalo kohanne patitthati. Santagunapakasanata @Footnote: 1 cha.Ma.,i. araddhapaggahita.... 2 abhi.vi. 35/850,851/428 khuddakavatthuvibhanga @3 cha.Ma.,i. patite 4 cha.Ma.,i. asantagunasambhavanata @5 abhi.vi. 35/851/428 khuddakavatthuvibhanga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Pana patiggahane ca amattannuta mahicchata nama, sapi "idhekacco saddho samano saddhoti mam jano janatuti icchati, silava samano silavati mam jano janatu"ti 1- imina nayena agatayeva. Taya samannagato puggalo dussantappiyo 2- hoti, vijatamatapissa cittam gahetum na sakkoti. Tenetam vuccati:- "aggikkhandho samuddo ca mahiccho capi puggalo sakatena paccaye dente 3- tayopete atappiya"ti. 4- Santagunaniguhanata pana patiggahane ca mattannuta appicchata nama, taya samannagato puggalo attani vijjamanampi gunam paticchadetukamataya saddho samano "saddhoti mam jano janatu"ti na icchati. Silava, pavivitto, bahussuto, araddhaviriyo, samadhisampanno, pannava, khinasavo samano "khinasavoti mam jano janatu"ti na icchati seyyathapi majjhantikatthero. Thero kira mahakhinasavo ahosi, pattacivaram panassa padamattameva agghati. So asokassa dhammaranno viharamahadivase samghatthero ahosi, athassa atilukhabhavam disva manussa "bhante thokam bahi hotha"ti ahamsu. Thero "madise khinasave ranno sangaham akaronte anno ko karissati"ti pathaviyam nimujjitva samghattherassa ukkhipitam pindam 5- ganhantoyeva ummujji. Evam khinasavo samano "khinasavoti mam jano janatu"ti na icchati. Evam appiccho ca pana bhikkhu anuppannalabham uppadeti, uppannam va 6- thavaram karoti, dayakanam cittam aradheti. Yatha yatha hi so attano appicchataya appam ganhati, tatha tatha tassa vatte pasanna manussa bahu denti. @Footnote: 1 abhi.vi. 35/851/428 khuddakavatthuvibhanga 2 cha.Ma. dussantappayo, ka. duttappiyo, @pa.su. 2/186 (sya) 3 bahuke .pe. na puraye, sammohavinodani @618 khuddakavatthuvibhangavannana (sya) 4 pa.su. 2/186 rathavinitasuttavannana (sya) @5 cha.Ma. ukkhittapindam 6 cha.Ma.,i. va-saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Aparopi catubbidho appiccho paccayaappiccho dhutangaappiccho pariyattiappiccho adhigamaappicchoti. Tattha catusu paccayesu appiccho paccayaappiccho nama. So dayakassa vasam janati, deyyadhammassa vasam janati, attano thamam janati. Yadi hi deyyadhamma bahu honti, dayako appam 1- datukamo, dayakassa vasena appam ganhati. Deyyadhammo appo, dayako bahum datukamo, deyyadhammassa vasena appam ganhati. Deyyadhammopi bahu, dayakopi bahum datukamo, attano thamam natva pamanameva ganhati. Dhutangasamadanassa attani atthibhavam na janapetukamo dhutangaappiccho nama. Tassa vibhavanattham imani vatthuni:- sosanikamahakumarakassapatthero 2- kira satthivassani susane vasi, anno ekabhikkhupi na annasi. Tenevaha:- "susane satthi vassani abbokinnam vasamaham dutiyo mam na janeyya aho sosanikuttamo"ti. Cetiyapabbate dve bhatikatthera vasimsu. Kanittho upatthakena pesite ucchukhandike 3- gahetva jetthakassa santikam agamasi "paribhogam bhante karotha"ti. Therassa ca bhattakiccam katva mukhavikkhalanakalo ahosi. So "alam avuso"ti aha. Kacci bhante ekasanikatthati aha. Ahara avuso ucchukhandiketi pannasa vassani ekasaniko samanopi dhutangam niguhamano paribhogam katva mukham vikkhaletva puna dhutangam adhitthaya gato. Yo pana saketatissatthero viya bahussutabhavam janapetum na icchati, ayam pariyattiappiccho nama. Thero kira "khano natthiti uddesaparipucchasu okasam akaronto kada maranakkhanam bhante labhissatha"ti codito ganam vissajjetva @Footnote: 1 cha.Ma. appamattakam @2 cha.Ma.,i. sosanikamahakumaratthero, pa.su. 2/187, sosanikamahasumatthero (sya) @abbokinno, pa.su. 2/187 3 cha.Ma. pesitam ucchukhandikam, i. pesita @ucchukhandika, Si. ucchubhandikam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Kanikaravalikasamuddaviharam gato. Tattha antovassam theranavamajjhimanam upakaro hutva mahapavaranaya uposathadivase dhammakathaya janapadam khobhetva gato. Yo pana sotapannadisu annataro hutva sotapannadibhavam janapetum na icchati, ayam adhigamaappiccho nama tayo kulaputta 1- viya ghatikarabhumbhakaro 2- viya ca. Imasmim panatthe laddhasevanena balavaalobhena samannagato sekhopi puthujjanopi appicchoti veditabbo. [64] Catutthe asantutthitati asantutthe puggale sevantassa bhajantassa payirupasantassa uppanno asantosasankhato lobho. [65] Pancame santutthitati santutthe puggale sevantassa bhajantassa payirupasantassa uppanno alobhasankhato santoso. Santutthassati itaritarapaccayasantosena samannagatassa. So panesa santoso dvadasavidho hoti. Seyyathidam? civare yathalabhasantoso yathabalasantoso yathasaruppasantosoti tividho. Evam pindapatadisu. Tassayam pabhedasamvannana:- idha bhikkhu civaram labhati sundaram va asundaram va. So teneva yapeti annam na pattheti, 3- labhantopi na ganhati. Ayamassa civare yathalabhasantoso. Aparo pana 4- pakatidubbalo va hoti abadhajarabhibhuto va, garucivaram parupanto 5- kilamati. So sabhagena bhikkhuna saddhim tam parivattetva lahukena yapentopi santutthova hoti. Ayamassa civare yathabalasantoso. Aparo panitapaccayalabhi hoti. Somarapattacivaradinam 6- annataram mahaggham labhitva bahuni va pana civarani labhitva `idam theranam cirapabbajitanam, idam bahussutanam anurupam, @Footnote: 1 Ma.mu. 12/325/289 culagosingasutta 2 Ma.Ma. 13/282/258 ghatikarasutta @3 ka.pattheti. evamuparipi 4 cha.Ma. atha pana 5 Ma. dharento 6 cha.Ma.,i. so @pattacivaradinam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page70.

Idam gilananam, idam appalabhinam 1- hotu"ti datva tesam puranacivaram va sankarakutadito va apanantarikani 2- uccinitva tehi sanghatim katva dharentopi santutthova hoti. Ayamassa civare yathasaruppasantoso. Idha pana bhikkhu pindapatam labhati lukham va panitam va, so teneva yapeti, annam na pattheti, labhantopi na ganhati. Ayamassa pindapate yathalabhasantoso. Yo pana attano pakativiruddham va byadhiviruddham va pindapatam labhati, yena 3- paribhuttena aphasu hoti, so sabhagassa bhikkhuno tam datva tassa hatthato sappayabhojanam bhunjitva samanadhammam karontopi santutthova hoti. Ayamassa pindapate yathabalasantoso. Aparo bahum panitapindapatam labhati. So tam civaram viya cirapabbajitabahussutaappalabhagilananam 4- datva tesam va santika 5- pindaya va caritva missakaharam bhunjantopi santutthova hoti. Ayamassa pindapate yathasaruppasantoso. Idha pana bhikkhu senasanam labhati manapam va amanapam va, so tena neva somanassam na patigham 6- uppadeti, antamaso tinasantharakenapi yathaladdheneva tussati. Ayamassa senasane yathalabhasantoso. Yo pana attano pakativiruddham va byadhiviruddham va senasanam labhati, yatthassa vasato aphasu hoti, so tam sabhagassa bhikkhuno datva tassa santake sappayasenasane vasantopi santutthova hoti. Ayamassa senasane yathabalasantoso. Aparo mahapunno lenamandapakutagaradini bahuni panitasenasanani labhati. So tanipi civarani 7- viya cirapabbajitabahussutaappalabhagilananam datva yattha katthaci vasantopi santutthova hoti. Ayamassa senasane yathasaruppasantoso. Yopi @Footnote: 1 cha.Ma.,i. appalabhanam 2 cha.Ma.,i. nantakani 3 cha.Ma.,i. yenassa @4 cha.Ma. theracira....evamuparipi 5 cha.Ma. sesakam, Si.,i. santakam 6 cha.Ma. na domanassam @7 cha.Ma. tani civaradini

--------------------------------------------------------------------------------------------- page71.

"uttamasenasanam nama pamadatthanam, tattha 1- nisinnassa thinamiddham okkamati, niddabhibhutassa pana patibujjhato papavitakka patubhavanti"ti patisancikkhitva tadisam senasanam pattampi na sampaticchati, so tam patikkhipitva abbhokasarukkhamuladisu vasantopi santutthova hoti. Ayamassa senasane yathasaruppasantoso. Idha pana bhikkhu bhesajjam labhati lukham va panitam va, so yam labhati, teneva tussati, annam na pattheti, labhantopi na ganhati. Ayamassa gilanapaccaye yathalabhasantoso. Yo pana telena atthiko phanitam labhati, so tam sabhagassa bhikkhuno datva tassa hatthato telam gahetva annadeva va pariyesitva bhesajjam karontopi santutthova hoti. Ayamassa 2- gilanapaccaye yathabalasantoso. Aparo mahapunno bahum telaphanitadipanitabhesajjam 3- labhati. So tam civaram viya cirapabbajitabahussutaappalabhagilananam datva tesam abhatena yena kenaci yapentopi santutthova hoti. Yo pana ekasmim bhajane muttaharitakam thapetva ekasmim catumadhuram "ganhatha bhante yadicchasi"ti 4- vuccamano "sacassa tesu annatarenapi rogo vupasammati, atha muttaharitakam nama buddhadihi vannitan"ti catumadhuram patikkhipitva muttaharitakena bhesajjam karontopi paramasantutthova hoti. Ayamassa gilanapaccaye yathasaruppasantoso. Imesam pana paccekapaccayesu 5- tinnam tinnam santosanam yathasaruppasantosova aggo. [66-67] Chatthasattamesu ayonisomanasikarayonisomanasikara hettha vuttalakkhanava. Sesamettha uttanatthamevati. [68] Atthame asampajannanti asampajanabhavo, mohassetam adhivacanam. Asampajanassati ajanantassa mulhassa. 6- @Footnote: 1 i. yattha 2 cha.Ma. ayampissa @3 cha.Ma.,i. telamadhuphanitadi.... 4 cha.Ma. yadicchakanti 5 Ma. imesu pana catusu @paccayesu 6 cha. sammutthassa, Ma. pamutthassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page72.

[69] Navame sampajannanti sampajanabhavo, pannayetam namam. Sampajanassati sampajanantassa. [70] Dasame papamittatati yassa papa lamaka mitta, so papamitto. Papamittassa bhavo papamittata, tenakarena pavattanam catunnam khandhanamevetam namam. Vuttampi cetam:- "tattha katama papamittata? ye te puggala assaddha dussila appassuta maccharino duppanna. Ya tesam sevana nisevana samsevana bhajana sambhajana bhatti sambhatti sampavankata. Ayam vuccati papamittata"ti. 1- Viriyarambhadivaggavannana nitthita. Sattamo vaggo. -------------------- @Footnote: 1 abhi.vi. 35/901/439 dukaniddesa


             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 66-72. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=1554&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=1554&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=62              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=247              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=262              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=262              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]