ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                          2. Dutiyapannasaka
                            6. Mahavagga
                         1. Sonasuttavannana
     [55] Chatthassa pathame sonoti sukhumalasonatthero. Sitavaneti evamnamake
susane. Tasmim kira patipatiya panca sankamanasalasatani mapitani, tesu
thero attano sappayasankamanam gahetva samanadhammam karoti. Tassa araddhaviriyassa
hutva cankamato padatalani bhijjimsu, jannuhi cankamato jannukanipi hatthatalanipi
bhijjimsu, chiddani ahesum. Evam araddhaviriyo viharanto okasanimittamattakampi
dassetum nasakkhi. Tassa viriyena kilamitakayassa cankamanakotiyam 1- pasanaphalake
nisinnassa yo vitakko udapadi, tam dassetum athakho ayasmatotiadi
vuttam. Tattha araddhaviriyati paripunnapaggahitaviriya. Na anupadaya asavehi
cittam vimuccatiti sace hi aham ugghatitannu va assam vipacitannu va neyyo
va, nuna 2- me cittam vimucceyya. Addha panasmi padaparamo, yena na me cittam
vimuccatiti sannitthanam katva samvijjanti kho panatiadini cintesi. Tattha bhogati
upayogatthe paccattam.
     Pataruhositi therassa cittavaram 3- natva "ayam sono ajja sitavane
padhanabhumiyam nisinno imam vitakkam vitakketi, gantvassa vitakkam sahottham 4-
ganhitva vinopamam kammatthanam kathessami"ti sammukhe 5- pakato ahosi. Pannatte
asaneti padhanikabhikkhu attano vasanatthane ovaditum agatassa buddhassa bhagavato
nisidanattham yathalabhena asanam pannapetvava padhanam karonti, annam alabhamana
puranapannanipi santharitva upari sanghatim pannapenti. Theropi asanam
pannapetvava padhanam akasi. Tam sandhaya vuttam "pannatte asane"ti.
@Footnote: 1 cha.Ma. kotiyam  2 Ma. tena
@3 cha.Ma. cittacaram  4 cha.Ma. sahottham  5 cha.Ma. pamukhe
     Tam kim mannasiti sattha "imassa bhikkhuno avasesakammatthanehi attho
natthi, ayam gandhabbasippe cheko cinnavasi, attano visaye kathiyamanam khippameva
sallakkhessati"ti vinopamam kathetum "tam kim mannasi"tiadimaha. Vinaya tantissare
kusalata nama vinaya vadanakusalata, so ca tattha kusalo. Matapitaro hissa
"amhakam putto annam sippam sikkhanto kayena kilamissati, idam pana sayane
nisinneneva sakka ugganhitun"ti gandhabbasippameva ugganhapesum. Tassa:-
            "satta sara tayo gama         mucchana ekavisati
             thana ekunapannasa           iccete saramandalan"ti-
adikam gandhabbasippam sabbameva pagunam ahosi. Accayatati atiayata kharamucchana.
Saravatiti sarasampanna. Kammannati kammakkhama kammayogga. Atisithilati mandamucchana.
Same gune patitthitati majjhime sare thapetva mucchita.
     Accaraddhanti atigalham. Uddhaccaya samvattatiti uddhatabhavaya samvattati.
Atilinanti atisithilam.  kosajjayati kusitabhavatthaya. Viriyasamatam adhitthahiti 1-
viriyasampayuttam samatham adhitthaha, viriyam samathena yojehiti attho. Indriyananca samatam
pativijjhati saddhadinam indriyanam samatam samabhavam adhitthahi. Tattha saddham pannaya,
pannanca saddhaya, viriyam samadhina, samadhinca viriyena yojayata 2- indriyanam
samata adhitthita nama hoti. Sati pana sabbatthika, sa sadapi 3- balavatiyeva
vattati, tanca pana tesam yojanavidhanam visuddhimagge 4- pakasitameva. Tattha ca
nimittam ganhahiti tasmim ca samabhave sati yena adase mukhabimbeneva nimittena
uppajjitabbam, tam samathanimittam vipassananimittam magganimittam phalanimittanca
ganhahi nibbattehiti evamassa sattha arahatte pakkhipitva kammatthanam kathesi.
@Footnote: 1 cha.Ma. viriyasamatham adhitthahati  2 Si.,Ma. yojita
@3 cha.Ma. sada  4 visuddhi. 1/164 pathavikasinaniddesa
     Tattha ca nimittam aggahesiti samathanimittanca vipassananimittanca aggahesi.
Chatthananiti cha karanani. Adhimutto hotiti pativijjhitva paccakkham katva
thito hoti. Nekkhammadhimuttotiadi sabbam arahattavaseneva vuttam. Arahattanhi
sabbakilesehi nikkhantatta nekkhammam, teheva pavivittatta paviveko, byapajjha-
bhavato abyapajjham, tanhakkhayante uppannatta tanhakkhayo, upadanakkhayante
uppannatta upadanakkhayo, sammohabhavato asammohoti vuccati.
     Kevalam saddhamattakanti pativedhavirahitam kevalam pativedhapannaya asammissakam
saddhamattakam. Paticayanti punappunam karanena vaddhim. Vitaragattati maggapativedhena
ragassa vigatattayeva nekkhammasankhatam arahattam pativijjhitva sacchikatva thito
hoti, phalasamapattiviharena viharati, tanninnamanasoyeva ca hotiti attho. Sesapadesupi
eseva nayo.
     Labhasakkarasilokanti catupaccayalabhanca tesamyeva sukatabhavanca vannabhanananca.
Nikamayamanoti icchamano patthayamano. Pavivekadhimuttoti pavivekadhimutto ahanti
evam arahattam byakarotiti attho.
     Silabbataparamasanti silanca vattanca paramasitva gahitaggahanamattam.
Sarato paccagacchantoti sarabhavena jananto. 1- Abyapajjhadhimuttoti abyapajjham
arahattam byakaroti iminava nayena sabbatthanesu attho datthabbo. Apicettha
"nekkhammadhimuttoti imasminneva arahattam kathitam, sesesu pancasu nibbanan"ti
eke vadanti. Apare "asammohadhimuttoti ettheva nibbanam kathitam, sesesu
arahattan"ti vadanti. Ayam panettha saro:- sabbesveva tesu arahattampi nibbanampi
kathitamevati.
     Bhusati balavanto dibbarupasadisa. Nevassa cittam pariyadiyantiti etassa
@Footnote: 1 Ma. gacchanto
Khinasavassa cittam gahetva thatum na sakkonti. Kilesa hi uppajjamana cittam
ganhanti nama. Amissikatanti kilesa hi arammanena saddhim cittam missam
karonti, 1- tesam abhava amissikatam. Thitanti patitthitam. Anenjappattanti
acalappattam. Vayancassanupassatiti tassa cesa 2-  cittassa uppadampi vayampi
passati. Bhusa vatavutthiti balava vatakkhandho. Neva sankampeyyati ekabhagena caletum
na sakkuneyya. Na sampakampeyyati thunam viya sabbabhagato kampetum na sakkuneyya.
Na sampavedheyyati vedhetva pavedhetva caletum 3- na sakkuneyya.
     Nekkhammamadhimuttassati arahattam pativijjhitva thitassa khinasavassa.
Sesapadesupi arahattameva kathitam. Upadanakkhayassa cati upayogatthe samivacanam.
Asammohanca cetasoti cittassa ca asammoham adhimuttassa. Disva ayatanuppadanti
ayatananam uppadanca vayanca disva. Samma cittam vimuccatiti samma
hetuna nayena imaya vipassanapatipattiya phalasamapattivasena cittam vimuccati,
nibbanarammane adhimuccati. Athava imina khinasavassa patipada kathita. Tassa
hi ayatanuppadam disva imaya vipassanaya adhigatassa ariyamaggassanubhavena
sabbakilesehi samma cittam vimuccati. Evam tassa sammavimuttassa .pe. Na
vijjati. Tattha santacittassati nibbutacittassa. Sesamettha uttanatthamevati.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 135-138. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=3038&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=3038&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=326              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=8830              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=8810              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=8810              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]