ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                          3. Vajjivagga 1-
                        1. Sarandadasuttavannana
     [21] Tatiyassa pathame sarandade cetiyeti evamnamake vihare. Anuppanne
kira tathagate tattha sarandadassa yakkhassa nivasanatthanam cetiyam ahosi, athettha
bhagavato viharam karesum. So sarandadacetiyantveva sankhyam gato. Yavakivancati
yattakam kalam. Abhinham sannipatati divasassa tikkhattum sannipatantapi antarantara
sannipatantapi abhinham sannipatava. Sannipatabahulati "hiyyopi purimadivasampi
sannipatamha, puna ajja kimattham sannipatama"ti vosanam anapajjanena
sannipatabahula. Vuddhiyeva licchavi vajjinam patikankha no parihaniti abhinham
asannipatanta hi disasu agatam sasanam na sunanti, tato "asukagamasima va
nigamasima va akula, asukatthane cora pariyutthita"ti na jananti. Corapi
"pamatta rajano"ti natva gamanigamadini paharanta janapadam nasenti. Evam
rajunam parihani hoti. Abhinham sannipatanta pana tam tam pavuttim sunanti, tato
balam pesetva amittamaddanam karonti. Corapi "appamatta rajano, na sakka
amhehi vaggabandhena vicaritun"ti bhijjitva palayanti. Evam rajunam vuddhi hoti.
Tena vuttam "vuddhiyeva licchavi vijjinam patikankha no parihani"ti
     samaggatiadisu sannipatabheriya niggataya "ajja me kiccam atthi mangalam
atthi"ti vikkhepam karonta na samagga sannipatanti nama. Bherisaddam pana
sutvava bhunjamanapi alankurumanapi vatthani nivasayamanapi addhabhutta
addhalankata vattham nivasentava sannipatanta samagga sannipatanti nama.
Sannipatita pana cintetva mantetvava kattabbam katva ekatova avutthahanta
@Footnote: 1 cha.Ma. vajjisattakavagga
Na samagga vutthahanti nama. Evam vutthitesu hi ye pathamam gacchanti, tesam evam
hoti "amhehi bahirakathava suta, idani vinicchayakatha bhavissati"ti. Ekato
vutthahanta pana samagga vutthahanti nama. Apica "asukatthane gamasima
va nigamasima va akula, cora va pariyutthita"ti sutva "ko gantva
amittamaddanam karissati"ti vutte "aham pathamam aham pathaman"ti vatva gacchantapi
samagga vutthahanti nama. Ekassa pana kammante osidamane sesa puttabhataro
pesetva tassa kammantam upatthambhayamanapi agantukarajanam "asukassa geham
gacchatu, asukassa geham gacchatu"ti avatva sabbe ekato sanganhantapi ekassa
mangale va roge va annasmimpi va pana tadise sukhadukkhe uppanne sabbe
tattha sahayabhavam gacchantapi samagga vajjikaraniyani karonti nama.
     Appannattantiadisu pubbe akatam sunkam va balim va dandam va
aharapenta appannattam pannapenti nama. Poranappaveniya agatameva
pana aharapenta 1- pannattam na 2- samucchindanti nama. Coroti gahetva dassite
vinicchinitvava 3- chejjabhejjam anusasanta poranam vajjidhammam samadaya vattanti
nama. 4- Tesam appannattam pannapentanam abhinavasunkadipilita manussa
"atiupaddutamha, ke imesam vijite vasissanti"ti paccantam pavisitva cora va
corasahaya va hutva janapadam hananti. Pannattam samucchindantanam paveniagatani
sunkadini agganhantanam koso parihayati, tato hatthiassabalakayaorodhadayo
yathanibaddham vattam alabhamana thamabalena parihayanti. Te neva balayuddhakkhama 5- honti na
paricariyakkhama. Poranam vajjidhammam samadaya avattantanam vijite manussa "amhakam
puttam pitaram bhataram acoramyeva coroti katva chindimsu bhindimsu"ti kujjhitva
paccantam pavisitva cora va corasahaya va hutva janapadam hananti. Evam rajunam
parihani
@Footnote: 1 cha.Ma. anaharapenta  2 cha.Ma. ayam saddo na dissati  3 cha.Ma. avicinitva
@4 cha.Ma. na vattanti nama  5 cha.Ma. yuddhakkhama
Hoti. Appannattam na pannapentanam pana "paveniagatamyeva rajano karonti"ti
manussa hatthatuttha kasivanijjadike kammante sampadenti. Pannattam
asamucchindantanam paveniagatani sunkadini ganhantanam koso vaddhati, tato
hatthiassabalakayaorodhadayo yathaniddham vattam labhamana thamabalasampanna yuddhakkhama
ceva paricariyakkhama ca honti. Porane vajjidhamme samadaya vattantanam manussa
na ujjhayanti. "rajano poranappaveniya karonti, atthakusalasenapatiuparajuhi 1-
parikkhitam sayampi parikkhipitva pavenipotthakam vacapetva anucchavikameva dandam
pavattayanti, etesam doso natthi, amhakamyeva doso"ti appamatta kammante karonti.
Evam rajunam vuddhi hoti.
     Sakkarissantiti yankinci tesam sakkaram karonta sundarameva karissanti.
Garukarissantiti garubhavam paccupatthapetva karissanti. Manessantiti manena piya
bhavissanti. 2- Pujessantiti paccayapujaya pujessanti. Sotabbam mannissantiti
divasassa dve tayo vare upatthanam gantva tesam katham sotabbam saddhatabbam
mannissanti. Tattha ye evam mahallakanam rajunam sakkaradini na karonti, ovadatthaya
va nesam upatthanam na gacchanti, te tehi vissattha anovadiyamana 3- kilapasuta
rajjato parihayanti. Ye pana tatha patipajjanti, tesam mahallaka rajano "idam
katabbam, idam na katabban"ti poranappavenim acikkhanti. Sangamam patvapi
"evam pavisitabbam, evam nikkhamitabban"ti upayam dassenti. Te tehi ovadiyamana
yathaovadam patipajjamana sakkonti rajjappavenim sandharetum. Tena vuttam "vuddhiyeva
licchavi vajjinam patikankha"ti.
     Kulitthiyoti kulagharaniyo. Kulakumariyoti anivittha 4- tasam dhitaro. Okkassati
va pasayhati va pasayhakarassevetam nama. Okasatipi pathanti. Tattha okkassati
@Footnote: 1 cha.Ma. vattakulikasenapati...  2 cha.Ma. manena piyayissanti  3 Si. atthe
@anovadiyamana  4 cha.Ma. anividdha
Avakasitva akaddhitva. Pasayhati abhibhavitva ajjhottharitvati ayam vacanattho.
Evanhi karontanam vijite manussa "amhakam gehe puttabhataropi, khelasinghanikadini
mukhena apanetva samvaddhita dhitaropi ime balakkarena gahetva attano ghare
vasenti"ti kupita paccantam pavisitva cora va corasahaya va hutva janapadam
hananti. Evam akarontanam pana vijite manussa appossukka sakani kammani
karonta rajakosam vaddhenti. Evamettha vuddhihaniyo veditabba.
     Vajjinam vajjicetiyaniti vajjirajunam vajjiratthe cittikatatthena cetiyaniti
laddhanamani yakkhatthanani. Abbhantaraniti antonagare thitani. Bahiraniti bahinagare
thitani. Dinnapubbam katapubbanti pubbe dinnanca katanca. No parihapessantiti
ahapetva yathapavattameva karissanti. Dhammikabalim parihapentananhi devata arakkham
susamvihitam na karonti, anuppannam sukham 1- uppadetum asakkontiyopi
uppannakasasisarogadim vaddhenti, sangame patte sahaya na honti. Aparihapentanam
pana arakkham susamvihitam karonti, anuppannam sukham uppadetum asakkontiyopi
uppannakasasisarogadim haranti, sangamasise sahaya hontiti. Evamettha vuddhihaniyo
veditabba.
     Dhammikarakkhavaranaguttiti ettha rakkhaeva yatha anicchitam nagacchati, evam
avaranato avaranam. Yatha icchitam na nassati, evam gopayanato gutti. Tattha
balakayena parivaretva rakkhanam pabbajitanam dhammikarakkhavaranagutti nama na hoti.
Yatha pana viharassa upavanarukkhe na chindanti, vapika vapam 2- na karonti, pokkharanisu
macche na ganhanti, evam karanam dhammikarakkhavaranagutti nama. Kintiti kena
nu kho karanena.
     Tattha ye anagatanam arahantanam agamanam na icchanti, te assaddha honti
@Footnote: 1 cha.Ma. dukkham  2 cha.Ma. vajika vajam
Appasanna. Pabbajite sampatte paccuggamanam na karonti, gantva na passanti,
patisantharam na karonti, panham na pucchanti, dhammam na sunanti, danam na denti,
anumodanam na sunanti, nivasanatthanam na samvidahanti. Atha nesam avanno uggacchati
"asuko nama raja assaddho appasanno, pabbajite sampatte paccuggamanam na
karoti .pe. Nivasanatthanam na samvidahati"ti. Tam sutva pabbajita tassa nagaradvarena
gacchantapi nagaram na pavisanti. Evam anagatanam arahantanam anagamanameva hoti.
Agatanam pana phasuvihare asati yepi ajanitva agata, te "vasissamati
tava cintetva agatamha, imesam rajunam imina niharena ke vasissanti"ti
nikkhamitva gacchanti. Evam anagatesu anagacchantesu agatesu dukkham viharantesu
so deso pabbajitanam anavaso hoti. Tato devatarakkha na hoti, devatarakkhaya asati
amanussa okasam labhanti, amanussa ussanna anuppannam byadhim uppadenti.
Silavantanam dassanapanhapucchanadivatthukassa punnassa anagamo hoti. Vipariyayena
yathavuttakanhapakkhaviparitassa sukkapakkhassa sambhavo hotiti evamettha vudadhihaniyo
veditabba.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 166-170. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=3695&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=3695&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=19              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=279              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=280              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=280              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]