ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                          5. Mahayannavagga
                   1-2. Sattavinnanatthitisuttadivannana
     [44-45] Pancamassa pathame vinnanatthitiyoti patisandhivinnanassa thanani.
Seyyathapiti nidassanatthe nipato, yatha manussati attho. Aparimanesu hi cakkavalesu
aparimananam manussanam vannasanthanadivasena dvepi ekasadisa nama 1- natthi.
Yepi hi katthaci yamakabhataro vannena va santhanena va sadisa honti,
tesampi alokitavilokitakathitahasitagamanatthanadihi viseso hotiyeva. Tasma nanattakayati
vutta. Patisandhisanna pana nesam tihetukapi duhetukapi ahetukapihoti. Tasma
nanattasanninoti vutta. Ekacce ca devati cha kamavacaradeva. Tesu hi kesanci
kayo nilo hoti, kesanci pitakadivanno. Sanna pana tesam duhetukapi tihetukapi
hoti, ahetuka natthi. Ekacce ca vinipatikati catuapayavinimutta uttaramata
yakkhini, piyankaramata, phussamitta, dhammaguttati evamadika anne ca vemanika
peta. Etesanhi pitaodatakalamankuracchavisamavannadivasena ceva kisathularassadigha-
vasena ca kayo nana hoti, manussanam viya duhetukatihetukaahetukavasena sannapi.
Te pana deva viya na mahesakkha, kapanamanussa viya appesakkha dullabhaghasacchadana
dukkhapilita viharanti, ekacce kalapakkhe dukkhita junhapakkhe sukhita honti.
Tasma sukhasamussayato vinipatitatta vinipatikati vutta. Ye panettha tihetuka,
tesam dhammabhisamayopi hoti piyankaramatadinam viya.
     Brahmakayikati brahmaparisajjabrahmapurohitamahabrahmano. Pathamabhinibbattati
te sabbepi pathamajjhanena abhinibbatta. Brahmaparisajja 2- pana parittena
abhinibbatta, tesam kappassa tatiyo bhago ayuppamanam. Brahmapurohita majjhimena,
tesam
@Footnote: 1 cha.Ma. ayam saddo na dissati                  2 su.vi. 2/127/109-110
Upaddhakappo ayuppamanam, kayo ca tesam vippharikataro hoti. Mahabrahmano
panitena, tesam kappo ayuppamanam, kayo ca pana tesam ativippharikova hoti.
Iti te kayassa nanatta pathamajjhanavasena sannaya ekatta nanattakaya
ekattasanninoti veditabba.
     Yatha ca te, evam catusu apayesu satta. Nirayesu hi kesanci gavutam, kesanci
addhayojanam, kesanci yojanam attabhavo hoti, devadattassa pana yojanasatiko jato.
Tiracchanesupi keci khuddaka, keci mahanta. Pittivisayesupi keci satthihattha,
keci asitihattha honti, keci suvanna, keci dubbanna. Tatha kalakancika
asuRa. Apicettha dighapitthikaasura 1- nama satthiyojanika honti. Sanna pana sabbesampi
akusalavipaka ahetukava hoti. Iti apayikapi nanattakaya ekattasanninotveva
sankhyam gacchanti.
     Abhassarati dandaukkaya acci viya etesam sarirato abha chijjitva chijjitva
patanti viya sarati nissaratiti 2- abhassaRa. Tesu pancakanaye dutiyatatiyajjhanadvayam
parittam bhavetva uppanna parittabha nama honti, tesam dve kappa ayuppamanam.
Majjhimam bhavetva uppanna appamanabha nama honti, tesam cattaro
kappa ayuppamanam. Panitam bhavetva uppanna abhassara nama honti, tesam
attha kappa ayuppamanam. Idha pana ukkatthaparicchedavasena sabbeva te gahita.
Sabbesanhi tesam kayo ekavippharova hoti, sanna pana avitakkavicaramatta
va avitakkaavicara vati nana.
     Subhakinhati subhena vokinna vikinna, subhena sarirappabhavannena
ekagghanati attho. Etesanhi na abhassaranam viya chijjitva chijjitva pabha gacchati.
@Footnote: 1 cha.Ma......peta  2 cha.Ma. vissaratiti
Pancakanaye pana parittamajjhimapanitassa catutthajjhanassa vasena solasadvattimsa-
catusatthikappayuka parittappamanasubhakinha nama hutva nibbattanti. Iti sabbepi
te ekattakaya ceva catutthajjhanasannaya ekattasannino cati veditabba.
Vehapphalapi catutthavinnanatthitimeva bhajanti. Asannisatta vinnanabhava ettha
sangaham na gacchanti, sattavasesu gacchanti.
     Suddhavasa vivattapakkhe thita na sabbakalika, kappasatasahassampi asankhyeyyampi
buddhasunne loke na uppajjanti. Solasakappasahassabbhantare buddhesu uppannesuyeva
uppajjanti. Dhammacakkappavattissa bhagavato khandhavarasadisa 1- honti. Tasma neva
vinnanatthitim na sattavasam bhajanti. Mahasivatthero pana "na kho pana
so sariputta avaso 2- sulabharupo, so maya anavutthapubbo imina dighena
addhuna annatra suddhavasehi devehi"ti 3- imina suttena suddhavasapi catuttha-
vinnanatthitinca catutthasattavasanca bhajantiti vadati, tam appatibahiyatta suttassa
anunnatam.
     Nevasannanasannayatanam yatheva sannaya, evam vinnanassapi sukhumatta
neva vinnanam navinnanam. Tasma vinnanatthitisu na vuttam. Dutiye samadhi-



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 180-182. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=4005&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=4005&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=41              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=1001              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=1010              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=1010              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]