ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                       8. Pacalayamanasuttavannana
     [61] Atthame pacalayamanoti tam gamam upanissaya ekasmim vanasande
samanadhammam karonto sattaham cankamanaviriyena nimmathitatta kilantagatto cankamanakotiyam
pacalayamano nisinno hoti. Pacalayasi noti niddayasi nu. Anumajjitvati
parimajjitva. 1- Alokasannanti middhavinodanaalokasannam. Divasannanti divati-
sannam. Yatha diva tatha rattinti yatha diva alokasanna adhitthita, tatha nam
rattimpi adhitthaheyyasi. Yatha rattim tatha divati yatha ca te rattim alokasanna
adhitthita, tatha nam divapi adhitthaheyyasi. Sappabhasanti dibbacakkhunanatthaya
sahobhasam. Pacchapuresanniti purato ca pacchato ca abhiharanasannaya sannava.
Antogatehi indriyehiti bahi avikkhittehi anto anupavittheheva pancahi
indriyehi. Middhasukhanti niddasukham. Ettakena thanena bhagava therassa middhavinodana-
kammatthanam kathesi. Sondanti manasondam. Kiccakaraniyaniti ettha avassam
kattabbani kiccani, itarani karaniyani. Mankubhavoti nittejata domanassata.
Ettakena thanena satthara therassa bhikkhacaravattam kathitam.
     Idani bhasse pariyantakaritaya samadapetum tasmatihatiadimaha. Tattha
viggahikakathanti "na tvam imam dhammavinayam janasi"tiadinayappavattaviggahikakatha.
@Footnote: 1 Si. apanijitvati parimadditva
Naham moggallanatiadi papamittasamsaggavivajjanattham vuttam. Kittavata nu khoti
kittakena nu kho. Tanhasankhayavimutto hotiti tanhasankhaye nibbane tam arammanam
katva vimuttacittataya tanhasankhayavimutto nama sankhittena kittavata hoti. Yaya
patipattiya tanhasankhayavimutto hoti, tameva khinasavassa bhikkhuno pubbabhaga-
patipadam sankhittena desethati pucchati. Accantanitthoti khayavayasankhatam antam atitati
accanta, accanta nittha assati accantanittha, ekantanittha sasatanitthati
attho. Accantayogakkhemiti accantam yogakkhemi, niccayogakkhemiti attho. Accanta-
brahmacariti accantam brahmacari, niccabrahmacariti attho. Accantapariyosanoti
purimanayeneva accantapariyosano. Settho devamanussananti devananca manussananca
settho uttamo. Evarupo bhikkhu kittavata hoti, sankhepeneva tassa patipattim
kathethati yacati.
     Sabbe dhamma nalam abhinivesayati ettha sabbe dhamma nama pancakkhandha
dvadasayatanani attharasa dhatuyo, te sabbepi tanhaditthivasena abhinivesaya
nalam na pariyatta na samatta na yutta. Kasma? gahitakarena atitthanato.
Te hi nicca sukha attati gahitapi anicca dukkha anattava sampajjanti.
Tasma nalam abhinivesaya. Abhijanatiti aniccam dukkham anattati nataparinnaya
abhijanati. Parijanatiti tatheva tiranaparinnaya parijanati. Yankanci vedananti
antamaso pancavinnanasampayuttampi yankinci appamattakampi vedanam anubhavati. Imina
bhagava therassa vedanavasena vinivattetva arupapariggaham dasseti.
     Aniccanupassiti aniccato anupassanto. Viraganupassiti ettha dve viraga
khayavirago ca accantavirago ca. Tattha sankharanam khayam khayato passana vipassanapi,
accantaviragam nibbanam viragato dassanamaggananampi viraganupassana. Tadubhaya-
samangipuggalo viraganupassi nama. Tam sandhaya vuttam "viraganupassi"ti, viragato
Anupassantoti attho. Nirodhanupassimhipi eseva nayo. Nirodhopi hi khayanirodho
accantanirodhoti duvidhoyeva. Patinissagganupassiti ettha patinissaggo vuccati
vossaggo. So ca pariccagavossaggo pakkhandanavossaggoti duvidho hoti. Tattha
pariccagavossaggoti vipassana. Sa hi tadangavasena kilese ca khandhe ca vossajjati.
Pakkhandanavossaggoti maggo. So hi nibbanam arammanato pakkhandati. Dvihipi
va karanehi so vossaggoyeva, samucchedavasena khandhanam kilesananca vossajjanato
nibbane ca pakkhandanato. Tasma kilese ca khandhe ca pariccajatiti pariccagavossaggo.
Nirodhaya nibbanadhatuya cittam pakkhandatiti pakkhandanavossaggoti ubhayam cetam
magge sameti. Tadubhayasamangi puggalo imaya patinissagganupassanaya samannagatatta
patinissagganupassi nama hoti. Tam sandhayetam vuttam. Na kinci loke upadiyatiti
kinci ekampi sankharagatam tanhavasena na upadiyati na ganhati na paramasati.
Anupadiyam na paritassatiti agganhanto tanhaparitassanaya na paritassati. Paccattamyeva
parinibbayatiti sayameva kilesaparinibbanena parinibbayati. Khina jatitiadina panassa
paccavekkhana dassita. Iti bhagava sankhittena khinasavassa pubbabhagapatipadam pucchito
sankhitteneva kathesi. Idam pana suttam therassa ovadopi ahosi vipassanapi. So
imasmimyeva sutte vipassanam vaddhetva arahattam pattoti.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 192-194. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=4283&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=4283&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=58              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=1742              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=1807              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=1807              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]