บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
9. Paharadasuttavannana [19] Navame paharadoti evamnamako. Asurindoti asurajetthako. Asuresu hi vepacitti rahu paharadoti ime tayo jetthaka. Yena bhagava tenupasankamiti dasabalassa abhisambuddhadivasato patthaya "ajja gamissami sve gamissami"ti ekadasavassani atikkamitva dvadasame vasse satthu veranjayam vasanakale "sammasambuddhassa santikam gamissami"ti cittam uppadetva "mama `ajja sve'ti dvadasavassani jatani, handaham idaneva gamissami"ti 4- tamkhanamyeva asuraganaparivuto asurabhavana nikkhamitva diva divasassa yena bhagava tenupasankami, ekamantam atthasiti so kira "tathagatam panham pucchitvaeva dhammakatham 5- sunissami"ti agato, tathagatassa pana ditthakalato patthaya buddhagaravena pucchitum asakkontopi sattharam vanditva ekamantam atthasi. Tato sattha cintesi "ayam paharado mayi akathente pathamataram kathetum na sakkhissati, cinnavasitthaneyeva nam kathasamutthanattham 6- ekam panham pucchissami"ti. @Footnote: 1 Ma. pahitamattham 2 cha.Ma. asandiddhanti @3 cha.Ma. runnenati 4 cha.Ma. gacchamiti @5 cha.Ma. dhammam 6 cha.Ma. samutthapanattham Atha nam pucchanto api pana paharadatiadimaha. Tattha abhiramantiti ratim vindanti, anukkanthamana vasantiti attho. So "paricinnatthaneyeva mam bhagava pucchati"ti attamano hutva abhiramanti bhanteti aha. Anupubbaninnotiadini sabbani anupatipatiya ninnabhavassa vevacanani. Na ayatakeneva papatoti na chinnatatamahasobbho viya aditova papato. So hi tirappadesato 1- patthaya ekanguladvangulavidatthiratanayatthiusabhaaddhagavutagavutaaddhayojanayojanadivasena 2- gambhiro hutva gacchanto sinerupadamule caturasitiyojanasahassagambhiro hutva thitoti dasseti. Thitadhammoti thitasabhavo patitthitasabhavo. 3- Kunapenati yena kenaci hatthiassadinam kalevarena. Thalam ussahetiti 4- hatthena gahetva viya vicippahareneva thale 5- khipati. Gangayamunati idha thatva imasam nadinam uppattikatham kathetum vattati. Ayam tava jambudipo dasasahassayojanaparimano, tattha catusahassayojanaparimano padeso udakena ajjhotthato mahasamuddoti sankham gato, tisahassayojanappamane manussa vasanti, tisahassayojanappamane thane 6- himava patitthito ubbedhena pancayojanasatiko caturasitikutasahassapatimandito samantato sandamanahi pancamahanadihi vicitto, 7- yattha ayamavittharena ca gambhirato ca pannasapannasayojana diyaddhayojana- sataparimandala anotattadaho kannamundadaho rathakaladaho 8- chandantadaho kunaladaho mandakinidaho sihappatadahoti satta mahasara patitthita. 9- Tesu anotatto sudassanakutam cittakutam kalakutam gandhamadanakutam kelasakutanti imehi pancahi pabbatehi parikkhitto. Tattha sudassanakutam sovannamayam dviyojana- satubbedham antovankam kakamukhasanthanam tameva saram paticchadetva thitam. 10- Cittakutam @Footnote: 1 cha.Ma. tirato 2 cha.Ma....addhayojanadivasena 3 cha.Ma. ayam patho na dissati @4 cha.Ma. thalam ussaretiti 5 cha.Ma. thalam 6 cha.Ma. ayam patho na dissati @7 cha.Ma. sandamanapancasatanadivicitto 8 cha.Ma. rathakaradaho @9 cha.Ma. patitthanti 10 cha.Ma. titthati Sabbaratanamayam, kalakutam anjanamayam, gandhamadanakutam sanumayam abbhantare muggavannam, mulagandho saragandho pheggugandho tacagandho papatikagandho rasagandho pattagandho pupphagandho phalagandho gandhagandhoti 1- imehi dasahi gandhehi ussannam, nanappakaraosadhasanchannam kalapakkhauposathadivase adittamiva angaram jalantam titthati, kelasakutam rajatamayam, sabbani sudassanena samanubbedhasanthanani tameva saram paticchadetva thitani. Tani sabbani devanubhavena naganubhavanena ca pavassanti, 2- nadiyo ca tesu 3- sandanti. Tam sabbampi udakam anotattameva pavisati. Candimasuriya dakkhinena va uttarena va gacchanta pabbatantarena gacchanti 4- tattha obhasam karonti, ujum gacchanta na karonti. Tenevassa anotattoti sankha udapadi. Tattha manoharasilatalani 5- nimmacchakacchapani phalikasadisani nimmalokadani nhanatitthani supatiyattani honti, yesu buddha khinasava ca paccekabuddha ca iddhimanta ca isayo nhayanti, devayakkhadayo ca 6- udakakilam kilanti. 7- Tattha catusu passesu sihamukham hatthimukham assamukham usabhamukhanti cattari mukhani honti, yehi catasso nadiyo sandanti. Sihamukhena nikkhantanaditire siha bahutara honti. Hatthimukhadihi nikkhantanaditire 8- hatthiassausabha. Puratthimadisato nikkhantanadi anotattam tikkhattum padakkhinam katva itara tisso nadiyo anupagamma pacinahimavanteneva amanussapatham gantva mahasamuddam pavisati. Pacchimadisato ca uttaradisato ca nikkhantanadiyopi tatheva padakkhinam katva pacchimahimavanteneva uttarahimavanteneva ca amanussapatham gantva 9- mahasuddam pavisanti. Dakkhinamukhato nikkhantanadi pana tam @Footnote: 1 Si.,ka. khandhagandhoti 2 cha.Ma. vassanti 3 cha.Ma. cetesu @4 cha.Ma. ayam patho na dissati 5 Si.,Ma. manoharapadasilani @6 cha.Ma. ayam saddo na dissati 7 Ma. uyyanakilam @8 cha.Ma. ayam patho na dissati 9 Si. manussapatham agantva Tikkhattum padakkhinam katva uttarena ujukam pasanapittheneva satthiyojanani gantva pabbatam paharitva vutthaya parikkhepena tigavuttappamana udakadhara hutva akasena satthiyojanani gantva tiyaggale nama pasane patita, pasano udakadharavegena bhinno. Tattha pannasayojanappamana tiyaggala nama mahapokkharani jata, pokkharaniya kulam bhinditva pasanam pavisitva satthiyojanani gata. Tato ghanapathavim bhinditva ummangena 1- satthiyojanani gantva vijjham 2- nama tiracchanapabbatam paharitva hatthatale pancangulisadisa pancadhara hutva pavattati. Sa tikkhattum anotattam padakkhinam katva gatatthane avattagangati vuccati. Ujukam pasanapitthena satthiyojanani gatatthane kanhagangati, 3- akasena satthiyojanani gatatthane akasagangati, tiyaggalapasane pannasayojanokase thita tiyaggalapokkharaniti, 4- kulam bhinditva pasanam pavisitva satthiyojanani gatatthane bahalagangati, ummangena satthiyojanani gatatthane ummangagangati vuccati. Vijjham 5- nama tiracchanapabbatam paharitva pancadhara hutva pavattatthane 6- pana ganga yamuna aciravati sarabhu mahiti pancadha sankham gata. Evameta panca mahanadiyo himavantato pavattantiti veditabbava. Savantiyoti ya kaci savamana gacchantiyo mahanadiyo va kunnadiyo va. Appentiti alliyanti osaranti. Dharati vutthidhaRa. Purattanti punnabhavo. Mahasamuddassa hi ayam dhammatava:- "imasmim kale devo mando jato, jalakkhipadini adaya macchakacchape ganhissama"ti va "imasmim kale mahanta vutthi, labhissama nu kho pitthipasanatthanan"ti va vattum na sakka. Pathamakappikakalato patthaya hi yam sinerumekhalam ahacca udakam thitam, tato ekangulamattam 7- udakam neva hettha osidati, na uddham uttarati. Ekarasoti asambhinnaraso. @Footnote: 1 Si. ummaggena, cha.Ma. umangena. evamuparipi 2 cha.Ma. ginjham 3 cha.Ma. kanhaganga @4 cha.Ma. iti-saddo na dissati 5 cha.Ma. vinjham @6 Si. gatatthane 7 cha.Ma. ekangulamattampi Muttati khuddakamahantavattadighadibheda anekavidha. Maniti rattaniladibheda anekavidha. 1- Veluriyoti vamsavannasirisapupphavannadibhedo anekavidho. Sankhoti dakkhinavattatambakucchikadhamanasankhadibhedo anekavidho. Silati setakalamuggavannadibheda anekavidha. Pavalanti khuddakamahantarattaghanarattadibhedam anekavidham. Masaragallanti kavaramani. 2- Nagati umipitthavasinopi vimanatthakanagapi. Attha paharadati sattha atthapi dhamme vattum sakkoti, solasapi dvattimsapi catusatthipi satampi sahassampi, paharadena attha kathita, ahampi teheva sarikkhake katva kathessamiti cintetva evamaha. Anupubbasikkhatiadisu anupubbasikkhaya tisso sikkha gahita, anupubbakiriyaya terasa dhutangani, anupubbapatipadaya satta anupassana attharasa mahavipassana atthatimsa arammanavibhattiyo sattatimsa bodhipakkhiya- dhamma. Na ayatakeneva annapativedhoti mandukassa uppatitva gamanam viya aditova silapuranadim akatva arahattapativedho nama natthiti, 3- patipatiya pana silasamadhipannayo puretvava sakka arahattam pattunti attho. Arakavati dureyeva. Na tena nibbanadhatuya unattam va purattam vati asankhyeyyepi kappe buddhesu anuppajjantesu 4- ekasattopi parinibbatum na sakkoti, tadapi "tuccha nibbanadhatu"ti na sakka vattum. Buddhakale ca pana ekekasmim samagame asankhyeyyapi satta amatam aradhenti, tadapi na sakka vattum "pura nibbanadhatu"ti.The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 240-244. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=5375&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=5375&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=92 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=2728 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=2825 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=2825 Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]