ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 16 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.3)

                        9. Paharadasuttavannana
     [19] Navame paharadoti evamnamako. Asurindoti asurajetthako. Asuresu
hi vepacitti rahu paharadoti ime tayo jetthaka. Yena bhagava tenupasankamiti dasabalassa
abhisambuddhadivasato patthaya "ajja gamissami sve gamissami"ti ekadasavassani
atikkamitva dvadasame vasse satthu veranjayam vasanakale "sammasambuddhassa
santikam gamissami"ti cittam uppadetva "mama `ajja sve'ti dvadasavassani
jatani, handaham idaneva gamissami"ti 4- tamkhanamyeva asuraganaparivuto asurabhavana
nikkhamitva diva divasassa yena bhagava tenupasankami, ekamantam atthasiti
so kira "tathagatam panham pucchitvaeva dhammakatham 5- sunissami"ti agato, tathagatassa
pana ditthakalato patthaya buddhagaravena pucchitum asakkontopi sattharam vanditva
ekamantam atthasi. Tato sattha cintesi "ayam paharado mayi akathente pathamataram
kathetum  na sakkhissati, cinnavasitthaneyeva nam kathasamutthanattham 6- ekam panham
pucchissami"ti.
@Footnote: 1 Ma. pahitamattham           2 cha.Ma. asandiddhanti
@3 cha.Ma. runnenati        4 cha.Ma. gacchamiti
@5 cha.Ma. dhammam            6 cha.Ma. samutthapanattham
     Atha nam pucchanto api pana paharadatiadimaha. Tattha abhiramantiti ratim
vindanti, anukkanthamana vasantiti attho. So "paricinnatthaneyeva mam bhagava
pucchati"ti attamano hutva abhiramanti bhanteti aha. Anupubbaninnotiadini
sabbani anupatipatiya ninnabhavassa vevacanani. Na ayatakeneva papatoti
na chinnatatamahasobbho viya aditova papato. So hi tirappadesato 1- patthaya
ekanguladvangulavidatthiratanayatthiusabhaaddhagavutagavutaaddhayojanayojanadivasena 2-
gambhiro hutva gacchanto sinerupadamule caturasitiyojanasahassagambhiro hutva thitoti
dasseti.
     Thitadhammoti thitasabhavo patitthitasabhavo. 3- Kunapenati yena kenaci hatthiassadinam
kalevarena. Thalam ussahetiti 4- hatthena gahetva viya vicippahareneva thale 5- khipati.
     Gangayamunati idha thatva imasam nadinam uppattikatham kathetum vattati. Ayam
tava jambudipo dasasahassayojanaparimano, tattha catusahassayojanaparimano padeso
udakena ajjhotthato mahasamuddoti sankham gato, tisahassayojanappamane manussa
vasanti, tisahassayojanappamane thane 6- himava patitthito ubbedhena pancayojanasatiko
caturasitikutasahassapatimandito samantato sandamanahi pancamahanadihi vicitto, 7-
yattha ayamavittharena ca gambhirato ca pannasapannasayojana diyaddhayojana-
sataparimandala anotattadaho kannamundadaho rathakaladaho 8- chandantadaho kunaladaho
mandakinidaho sihappatadahoti satta mahasara patitthita. 9-
     Tesu anotatto sudassanakutam cittakutam kalakutam gandhamadanakutam kelasakutanti
imehi pancahi pabbatehi parikkhitto. Tattha sudassanakutam sovannamayam dviyojana-
satubbedham antovankam kakamukhasanthanam tameva saram paticchadetva thitam. 10- Cittakutam
@Footnote: 1 cha.Ma. tirato  2 cha.Ma....addhayojanadivasena 3 cha.Ma. ayam patho na dissati
@4 cha.Ma. thalam ussaretiti  5 cha.Ma. thalam  6 cha.Ma. ayam patho na dissati
@7 cha.Ma. sandamanapancasatanadivicitto  8 cha.Ma. rathakaradaho
@9 cha.Ma. patitthanti  10 cha.Ma. titthati
Sabbaratanamayam, kalakutam anjanamayam, gandhamadanakutam sanumayam abbhantare muggavannam,
mulagandho saragandho pheggugandho tacagandho papatikagandho rasagandho pattagandho
pupphagandho phalagandho gandhagandhoti 1- imehi dasahi gandhehi ussannam,
nanappakaraosadhasanchannam kalapakkhauposathadivase adittamiva angaram jalantam
titthati, kelasakutam rajatamayam, sabbani sudassanena samanubbedhasanthanani tameva
saram paticchadetva thitani. Tani sabbani devanubhavena naganubhavanena ca
pavassanti, 2- nadiyo ca tesu 3- sandanti. Tam sabbampi udakam anotattameva pavisati.
Candimasuriya dakkhinena va uttarena va gacchanta pabbatantarena gacchanti 4-
tattha obhasam karonti, ujum gacchanta na karonti. Tenevassa anotattoti sankha
udapadi.
     Tattha manoharasilatalani 5- nimmacchakacchapani phalikasadisani nimmalokadani
nhanatitthani supatiyattani honti, yesu buddha khinasava ca paccekabuddha
ca iddhimanta ca isayo nhayanti, devayakkhadayo ca 6- udakakilam kilanti. 7-
      Tattha catusu passesu sihamukham hatthimukham assamukham usabhamukhanti cattari mukhani
honti, yehi catasso nadiyo sandanti. Sihamukhena nikkhantanaditire siha bahutara
honti. Hatthimukhadihi nikkhantanaditire 8- hatthiassausabha. Puratthimadisato
nikkhantanadi anotattam tikkhattum padakkhinam katva itara tisso nadiyo anupagamma
pacinahimavanteneva amanussapatham gantva mahasamuddam pavisati. Pacchimadisato ca
uttaradisato ca nikkhantanadiyopi tatheva padakkhinam katva pacchimahimavanteneva
uttarahimavanteneva ca amanussapatham gantva 9- mahasuddam pavisanti. Dakkhinamukhato
nikkhantanadi pana tam
@Footnote: 1 Si.,ka. khandhagandhoti  2 cha.Ma. vassanti  3 cha.Ma. cetesu
@4 cha.Ma. ayam patho na dissati  5 Si.,Ma. manoharapadasilani
@6 cha.Ma. ayam saddo na dissati  7 Ma. uyyanakilam
@8 cha.Ma. ayam patho na dissati  9 Si. manussapatham agantva
Tikkhattum  padakkhinam katva uttarena ujukam pasanapittheneva satthiyojanani
gantva pabbatam paharitva vutthaya parikkhepena tigavuttappamana udakadhara
hutva akasena satthiyojanani gantva tiyaggale nama pasane patita,
pasano udakadharavegena bhinno. Tattha pannasayojanappamana tiyaggala nama
mahapokkharani jata, pokkharaniya kulam bhinditva pasanam pavisitva satthiyojanani
gata. Tato ghanapathavim bhinditva ummangena 1- satthiyojanani gantva vijjham 2-
nama tiracchanapabbatam paharitva hatthatale pancangulisadisa pancadhara hutva
pavattati. Sa tikkhattum anotattam padakkhinam  katva gatatthane avattagangati
vuccati. Ujukam pasanapitthena satthiyojanani gatatthane kanhagangati, 3- akasena
satthiyojanani gatatthane akasagangati, tiyaggalapasane pannasayojanokase
thita tiyaggalapokkharaniti, 4- kulam bhinditva pasanam pavisitva satthiyojanani
gatatthane bahalagangati, ummangena satthiyojanani gatatthane ummangagangati
vuccati. Vijjham  5- nama tiracchanapabbatam paharitva pancadhara hutva pavattatthane 6-
pana ganga yamuna aciravati sarabhu mahiti pancadha sankham gata. Evameta panca
mahanadiyo himavantato pavattantiti veditabbava.
     Savantiyoti ya kaci savamana gacchantiyo mahanadiyo va kunnadiyo va.
Appentiti alliyanti osaranti. Dharati vutthidhaRa. Purattanti punnabhavo.
Mahasamuddassa hi ayam dhammatava:- "imasmim kale devo mando jato,
jalakkhipadini adaya macchakacchape ganhissama"ti va "imasmim kale mahanta
vutthi, labhissama nu kho pitthipasanatthanan"ti va vattum na sakka. Pathamakappikakalato
patthaya hi yam sinerumekhalam ahacca udakam thitam, tato ekangulamattam 7- udakam neva
hettha osidati, na uddham uttarati. Ekarasoti asambhinnaraso.
@Footnote: 1 Si. ummaggena, cha.Ma. umangena. evamuparipi  2 cha.Ma. ginjham 3 cha.Ma. kanhaganga
@4 cha.Ma. iti-saddo na dissati  5 cha.Ma. vinjham
@6 Si. gatatthane  7 cha.Ma. ekangulamattampi
     Muttati khuddakamahantavattadighadibheda anekavidha. Maniti rattaniladibheda
anekavidha. 1- Veluriyoti vamsavannasirisapupphavannadibhedo anekavidho. Sankhoti
dakkhinavattatambakucchikadhamanasankhadibhedo anekavidho. Silati setakalamuggavannadibheda
anekavidha. Pavalanti khuddakamahantarattaghanarattadibhedam anekavidham. Masaragallanti
kavaramani. 2- Nagati umipitthavasinopi vimanatthakanagapi.
     Attha  paharadati sattha atthapi dhamme vattum sakkoti, solasapi dvattimsapi
catusatthipi satampi sahassampi, paharadena attha kathita, ahampi teheva sarikkhake
katva kathessamiti cintetva evamaha. Anupubbasikkhatiadisu anupubbasikkhaya
tisso sikkha gahita, anupubbakiriyaya terasa dhutangani, anupubbapatipadaya satta
anupassana attharasa mahavipassana atthatimsa arammanavibhattiyo sattatimsa bodhipakkhiya-
dhamma. Na ayatakeneva annapativedhoti mandukassa uppatitva gamanam viya
aditova silapuranadim akatva arahattapativedho nama natthiti, 3- patipatiya pana
silasamadhipannayo puretvava sakka arahattam pattunti attho.
     Arakavati dureyeva. Na tena nibbanadhatuya unattam va purattam vati
asankhyeyyepi kappe buddhesu anuppajjantesu 4- ekasattopi parinibbatum na
sakkoti, tadapi "tuccha nibbanadhatu"ti na sakka vattum. Buddhakale ca pana ekekasmim
samagame asankhyeyyapi satta amatam aradhenti, tadapi na sakka vattum
"pura nibbanadhatu"ti.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 240-244. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=5375&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=5375&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=92              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=2728              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=2825              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=2825              Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]