ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                     5. Mahamoggallanasuttavannana
    [25] Pancame kayagataya satiyati kayanupassanavasena kaye gataya
kayarammanaya satiya, itthambhutalakkhane idam karanavacanam. Ajjhattanti idha
ajjhattam nama niyakajjhattam, tasma attani attasantaneti attho, atha va yasma
kammatthanabhuto kesadiko dvattimsakotthasasamudayo idha kayoti adhippeto,
tasma ajjhattanti padassa gocarajjhattanti attho veditabbo. Supatthitayati
niyakajjhattabhute gocarajjhattabhute va kaye sutthu upatthitaya. Ka panayam
sati, ya "ajjhattam supatthita"ti vutta? yvayam bhagavata "atthi imasmim kaye
kesa loma"tiadina 1- ajjhattakesadiko dvattimsakaro kayo vutto, tattha
ya patikulamanasikaram pavattentassa upacarappanavasena kaye upatthita sati,
sa "kayagatasati"ti vuccati. Yatha cayam, evam anapanacatuiriyapathasatisampajannanam
vasena uddhumatakavinilakadivasena ca manasikaram pavattentassa yatharaham
upacarappanavasena kaye upatthita sati "kayagatasati"ti vuccati. Idha pana ajjhattam
kayagata sati pathaviadika catasso dhatuyo sasambharasankhepadisu catusu yena kenaci
ekenakarena vavatthapetva tesam aniccadilakkhanasallakkhanavasena upatthita
vipassanasampayutta sati "kayagata sati"ti adhippeta. Thero pana tatha vipassitva
attano phalasamapattimeva samapajjitva nisidi. Idhapi gathaya evam imassa
atthassa vinnatabbata "na cayam nisajja"tiadina vuttanayanusarena
yojetabba.
    Etamatthanti etam therassa catudhatuvavatthanamukhena kayanupassanasatipatthanena
vipassanam ogahetva phalasamapattisamapajjanasankhatam attham viditva. Imam udananti
imam satipatthanabhavanaya nibbanadhigamadipakam udanam udanesi.
@Footnote: 1 di.maha. 10/377/250-1, Ma.mu. 12/110/79, khu.khu. 25/3/2
    Tattha sati kayagata upatthitati pubbe vuttalakkhana sati saddhapubbangamanam
samadhiviriyapannanam yathasakam kiccanipphadanena sahayabhavam apannatta
pahinapatipakkha tato eva tikkhavisadabhuta ca yathavuttakayasamvaranavasena ca
aviparitasabhavam sallakkhenti upagantva thita hoti, etena kayasankhatanam catunnam
dhatunam tannissitananca upadarupanam sallakkhanavasena paccaye vavatthapetva
tato param tesam aniccadilakkhanasallakkhanavasena ca pavattam nanaparamparagatam satim
dasseti, satisisena va tamsampayuttam parinnattayapariyapannananaparamparameva
dasseti. Chasu phassayatanesu samvutoti yathavuttaya kaye upatthitassatitaya
samannagato cakkhvadisu phassassa karanabhutesu chasu dvaresu kayanupassanaya
abhavitaya uppajjanarahanam abhijjhadinam 1- tassa bhavitatta nanappavattim
pativedhento 2- te pidahanto "tattha samvuto"ti vuccati, etena nanasamvaram
dasseti.
    Sattam bhikkhu samahitoti so bhikkhu evam upatthitassati sabbattha ca samvuto
puthuttarammane cittam avissajjetva aniccadivasena sammasanto vipassanam
ussukkapetva nane tikkhe sure vahante vipassanasamadhina tava satatam
nirantaram samahito anulomanananantaram gotrabhunanodayato patthaya. Janna
nibbanamattanoti annesam puthujjananam supinantepi agocarabhavato ariyanam pana
tassa tasseva avenikatta attasadisatta ca "atta"ti laddhavoharassa
maggaphalananassa satisayavisayabhavato 3- ekantasukhavaham nibbanam asankhatadhatu
"attano"ti vuttam, tam nibbanam janna janeyya, maggaphalananehi
pativijjheyya, sacchikareyyati attho. Etena ariyanam nibbane adhimuttatam 4-
@Footnote: 1 Ma. avijjadinam  2 Si. patisedhento
@3 Si. satiyabhavato  4 Si. vimuttatam
Dasseti. Ariya hi adhicittappavattikalepi ekanteneva nibbane
ninnaponapabbharabhavena viharanti. Ettha ca yassa sati kayagata upatthita, so bhikkhu
chasu phassayatanesu samvuto tato eva satatam samahito attapaccakkhakaranena nibbanam
attano janeyyati evam gathapadanam sambandho veditabbo. Evam
kayanupassanasatipatthanamukhena yava arahatta ekassa 1- bhikkhuno niyyanamaggam dasseti
dhammaraja.
    Aparo nayo:- sati kayagata upatthitati etena kayanupassanasatipatthanam
dasseti. Chasu phassayatanesu samvutoti phasso ayatanam karanam etesanti
phassayatanani, tesu phassayatanesu. Phassahetukesu phassapaccaya nibbattesu chasu
cakkhusamphassajadivedayitesu tanhadinam appavattiya samvuto, etena
vedananupassanasatipatthanam dasseti. Satatam bhikkhu samahitoti satatam niccakalam nirantaram
vikkhepabhavato samahito bhikkhu. So cayam avikkhepo sabbaso satipatthanabhavanaya
matthakappattaya hoti. Sammasanto hi atitadibhedabhinnesu pancupadanakkhandhesu
anavasesatova pariggahetva sammasatiti. Etena sesasatipatthane dasseti. Janna
nibbanamattanoti evam catusatipatthanabhavanam matthakam papatva thito bhinnakileso
bhikkhu attano kilesanibbanam paccavekkhannanena sayameva janeyyati attho.
    Atha va sati kayagata upatthitati attano paresanca kayassa
yathasabhavaparinnadipanena therassa sativepullappatti dipita. Chasu phassayatanesu samvutoti
cakkhvadisu chasu dvaresu accantasamvaradipanena chasattaviharivasena 2- therassa
sampajannappakasini pannavepullappatti dipita. Satatam bhikkhu samahitoti
samapattibahulatadassanena navanupubbaviharasamapattiyo dassita. Evambhuto pana
@Footnote: 1 Si. etassa  2 Si. santaviharadivasena
Bhikkhu janna nibbanamattanoti katakiccatta uttari karaniyabhavato kevalam
attano anupadisesanibbanameva janeyya cinteyya, annampi tassa cintetabbam
natthiti adhippayo.
                       Pancamasuttavannana nitthita.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 200-203. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=4481&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=4481&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=77              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=2266              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=2286              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=2286              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]