ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 26 : PALI ROMAN U.A. (paramatthadi.)

                       4. Yakkhapaharasuttavannana
    [34] Catutthe kapotakandarayanti evamnamake vihare. Tasmim kira
pabbatakandare pubbe bahu kapota vasimsu, tena sa pabbatakandara 1-
"kapotakandara"ti vuccati. Aparabhage tattha kataviharopi "kapotakanda"tveva
pannayittha. Tena vuttam "kapotakandarayan"ti evamnamake vihare"ti. Junhaya
rattiyati sukkapakkharatti yam. Navoropitehi kesehiti aciraoharitehi kesehi,
itthambhutalakkhane cetam karanavacanam. Abbhokaseti yattha uparicchadanam parikkhepam va
natthi, tadise akasangane.
    Tattha ayasma sariputto suvannavanno, ayasma mahamoggallano
niluppalavanno. Ubhopi pana te mahathera udiccabrahmanajacca kappanam
satasahassadhikam ekam asankhyeyyam abhiniharasampanna chalabhinnapatisambhidappatta
mahakhinasava sabbasamapattilabhino 2- sattasatthiya savakaparaminananam matthakam
patta etam kapotakandaraviharam upasobhayanta ekam kanakaguham pavittha dve
siha viya. Ekam vijambhanabhumim otinna dve byaggha viya, ekam supupphitasalavanam
pavittha dve chaddantanagarajano viya, ekam simbalivanam pavittha dve
supannarajano viya, ekam naravahanayanam abhirulha dve vessavana viya, ekam
@Footnote: 1 Si. upaccaka  2 cha.Ma. samapattilabhino
Pandukambalasilasanam abhinisinna dve sakka viya, ekavimanabbhantaragata dve
mahabrahmano viya, ekasmim gaganatthane thitani dve candamandalani viya,
dve suriyamandalani viya ca virocesum. Tesu ayasma mahamoggallano tunhi
nisidi, ayasma pana sariputto samapajji. Tena vuttam "annataram samadhim
samapajjitva"ti.
    Tattha annataram samadhinti upekkhabrahmaviharasamapattim. Keci
sannavedayitanirodhasamapattin"ti vadanti, apare panahu "aruppapadakam
phalasamapattin"ti. Ima eva hi tisso kayarakkhanasamattha samapattiyo. Tattha
nirodhasamapattiya samadhipariyayasambhavo hettha vuttoyeva, pacchimamyeva pana acariya
vannenti. Uttaraya disaya dakkhinadisam gacchatiti uttaraya disaya yakkhasamagamam
gantva attano bhavanam gantum dakkhinadisam gacchanti. Patibhati manti upatthati mama.
Manti hi patisaddayogena samiatthe upayogavacanam, imassa sise paharam datum
cittam me uppajjatiti attho. So kira purimajatiyam there baddhaghato, tenassa
theram disva padutthacittassa evam ahosi. Itaro pana sappannajatiko, tasma
tam patisedhento "alam samma"tiadimaha. Tattha ma asadesiti ma ghattesi,
ma paharam dehiti vuttam hoti. Ularoti ularehi uttamehi siladigunehi
samannagato.
    Anadiyitvati adaram akatva, tassa vacanam aggahetva. Yasma pana
tassa vacanam agganhanto tam anadiyanto nama hoti, tasma vuttam "tam yakkham
anadiyitva"ti. Sise paharam adasiti sabbathamena ussaham janetva akase
thitova sise khatakam adasi, muddhani mutthighatam akasiti attho. Tava mahati
thamamahattena tattakam mahanto paharo ahosi. Tena paharenati tena paharena
Karanabhutena. Sattaratananti pamanamajjhimassa purisassa ratanena sattaratanam. Soti
yakkho. 1- Naganti hatthinagam. Osadeyyati pathaviyam osidapeyya nimujjapeyya.
"osareyya"tipi patho, cunnavicunnam kareyyati attho. Addhatthamaratananti
addhena atthannam puranani addhatthamani, addhatthamani ratanani pamanam
etassati addhatthamaratano, tam addhatthamaratanam. Mahantam pabbatakutanti
kelasakutappamanam vipulam girikutam. Padaleyyati sakalikakarena bhindeyya. Api
osadeyya, api padaleyyati sambandho.
    Tavadeva cassa sarire mahaparilaho uppajji, so vedanaturo akase
thatum asakkonto bhumiyam pati, tamkhananneva atthasatthisahassadhikayojanasatasahassubbedham
sinerumpi pabbatarajanam sandharenti catunahutadhikadviyojanasatasahassabahala
mahapathavi tam papasattam dharetum asakkonti viya vivaramadasi. Avicito jala
utthahitva kandantamyeva tam ganhimsu, so kandanto vippalapanto pati. Tena
vuttam "atha ca pana 2- so yakkho `dayhami dayhami'ti vatva tattheva
mahaniraye apatasi"ti. 3- Tattha apatasiti 2- apati.
    Kimpana so yakkhattabhaveneva nirayam upagacchiti? na upagacchi, yam hettha
Ditthadhammavedaniyam papakammam ahosi, tassa balena yakkhattabhave mahantam dukkham
anubhavi. Yampana upapajjavedaniyam anantariyakammam, tena cutianantaram niraye
uppajjiti. Therassa pana samapattibalena upatthambhitasarirassa na koci vikaro
ahosi. Samapattito avutthitakale hi tam yakkho pahari, tatha paharantam tam
dibbacakkhuna disva ayasma mahamoggallano dhammasenapatim upasankami,
upasankamanasamakalameva ca dhammasenapati samapattito vutthasi. Atha nam
@Footnote: 1 cha.Ma. soti yakkhoti patha na dissanti  2 Si.,Ma.,ka. atha kho
@3 Si.,Ma.,ka. mahaniraye avatthasiti  4 Si.,Ma.,ka. avatthasiti
Mahamoggallano tam sariravuttim 1- pucchi, sopissa byakasi, tena vuttam "addasa
kho ayasma mahamoggallano .pe. Apica me sisam thokam dukkhan"ti.
    Tattha thokam dukkhanti thokam appamattakam madhurajatam viya me sisam dukkhitam,
dukkhappattanti attho. Dukkhadhitthanam hi sisam dukkhanti vuttam. "sise thokam
dukkhan"tipi patho. Kathampana samapattibalena sarire upatthambhite 2- therassa sise
thokampi dukkham ahositi? acireneva vutthitatta. Antosamapattiyam apannayamana-
dukkhanhi kayanissitatta niddam upagatassa makasadijanitam viya patibuddhassa
thokam pannayittha.
    "mahabalena yakkhena tatha sabbussahena pahate sarirepi vikaro nama
natthi"ti acchariyabbhutacittajatena ayasmata mahamoggallanena "acchariyam avuso
sariputta"tiadina dhammasenapatino mahanubhavataya vibhavitaya sopissa
"acchariyam avuso moggallana"tiadina iddhanubhavamahantatapakasanapadesena
attano issamacchariyahankaradimalanam suppahinatam dipeti. Pamsupisacakampi na
passamati sankarakutadisu vicaranakakhuddakapetampi na passama. Iti adhigamappicchanam
aggabhuto mahathero tasmim kale anavajjanena tesam adassanam sandhaya vadati.
Tenevaha "etarahi"ti.
    Bhagava pana veluvane thito ubhinnam aggasavakanam imam kathasallapam
dibbasotena assosi. Tena vuttam "assosi kho bhagava"tiadi, tam vuttatthameva.
    Etamattham viditvati etam ayasmato sariputtassa samapattibalupagatam
iddhanubhavamahantatam viditva. Imam udananti tasseva tadibhavappattidipakam imam
udanam udanesi.
@Footnote: 1 Si.,ka. tam paribhavam  2 Ma. upatthaddhe
    Tattha yassa selupamam cittam, thitam nanupakampatiti yassa khinasavassa cittam
ekagghanasilamayapabbatupamam sabbesam injananam abhavato vasibhavappattiyava thitam
sabbehipi lokadhammehi nanupakampati na pavedhati. Idanissa akampanakaram
saddhim karanena dassetum "virattan"tiadi vuttam. Tattha virattam rajaniyesuti
viragasankhatena ariyamaggena rajaniyesu raguppattihetubhutesu tebhumakadhammesu
virattam, tattha sabbaso samucchinnaraganti atko. Kopaneyyeti patighatthaniye
sabbasmimpi aghatavatthusmim na kuppati na dussati na vikaram apajjati. Yassevam
bhavitam cittanti yassa yathavuttassa ariyapuggassa cittam evam vuttanayena
tadibhavavahanabhavena bhavitam. Kuto tam dukkhamessatiti tam uttamapuggalam kuto
sattato sankharato va dukkham upagamissati, na tadisassa dukkham atthiti attho.
                       Catutthasuttavannana nitthita.
                        -----------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 260-264. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=5823&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=5823&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=93              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=2618              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=2676              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=2676              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]