AtthaPali Vol.26

8. Saṃghabhedasuttavaṇṇanā [48] Aṭṭhame āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocāti abhimāre payojetvā nāḷāgiriṃ vissajjāpetvā silaṃ parivaṭṭetvā bhagavato anatthaṃ kātuṃ asakkonto "saṃghaṃ bhinditvā cakkabhedaṃ ^2- karissāmī"ti adhippāyena etaṃ "ajjatagge"tiādivacanaṃ avoca. Aññatreva bhagavatāti vinā eva bhagavantaṃ, satthāraṃ akatvāti attho. Aññatra bhikkhusaṃghāti vinā eva bhikkhusaṃghaṃ. Uposathaṃ karissāmi saṃghakammāni cāti bhagavato ovādakārakaṃ bhikkhusaṃghaṃ visuṃ katvā maṃ anuvattantehi bhikkhūhi saddhiṃ āveṇikaṃ uposathaṃ saṃghakammāni ca karissāmīti attho. Devadatto saṃghaṃ bhindissatīti @Footnote: ¹ aṅ. ekaka. 20/204/24 ² Sī. vaggabhedaṃ Bhedakarānaṃ sabbesaṃ devadattena sajjitattā ekaṃseneva devadatto ajja saṃghaṃ bhindissati dvidhā karissati. "adhammaṃ dhammo"tiādīsu hi aṭṭhārasasu bhedakaravatthūsu yaṅkiñci ekampi vatthuṃ dīpetvā tena tena kāraṇena "imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā"ti saññāpetvā salākaṃ gāhāpetvā visuṃ saṃghakamme kate saṃgho bhinno hoti. Vuttañhetaṃ:- "pañcahi upāli ākārehi saṃgho bhijjati kammena uddesena voharanto anussāvanena salākaggāhenā"ti. ^1- Tattha kammenāti apalokanakammādīsu catūsu kammesu aññatarena kammena. Uddesenāti pañcasu pātimokkhuddesesu aññatarena uddesena. Voharantoti tāhi tāhi uppattīhi "adhammaṃ dhammo"tiādīni ^2- aṭṭhārasabhedakaravatthūni dīpento anussāvanenāti "nanu tumhe jānātha mayhaṃ uccākulā pabbajitabhāvaṃ bahussutabhāvaṃ ca, mādiso nāma udadhammaṃ ubbinayaṃ gāheyyāti kiṃ tumhākaṃ cittampi uppādetuṃ yuttaṃ, kimahaṃ apāyato na bhāyāmī"tiādinā nayena kaṇṇamūle vacībhedaṃ katvā anussāvanena. Salākaggāhenāti evaṃ anussāvetvā tesaṃ cittaṃ upatthambhetvā anāvattidhamme katvā "gaṇhatha imaṃ salākan"ti salākaggāhena. Ettha ca kammameva uddeso vā pamāṇaṃ vohārānussāvanasalākaggāhā pana pubbabhāgā. Aṭṭhārasavatthudīpanavasena hi voharantena tattha rucijananatthaṃ anussāvetvā salākāya gāhitāyapi abhinnova hoti saṃgho. Yadā panevaṃ cattāro vā atirekā vā salākaṃ gāhāpetvā āveṇikaṃ uddesaṃ vā kammaṃ vā karonti, tadā saṃgho bhinno nāma hoti. Devadatto ca sabbaṃ saṃghabhedassa pubbabhāgaṃ nipphādetvā "ekaṃseneva ajja āveṇikaṃ uposathaṃ saṃghakammañca karissāmī"ti cintetvā @Footnote: ¹ vi.pa. 8/458/409 ² vi.cūḷa. 7/352/148, aṅ. dasaka. 24/37/58 "ajjatagge"tiādivacanaṃ avoca. Tenāha "ajja bhante devadatto saṃghaṃ bhindissatī"ti. Yato avocumhā "bhedakarānaṃ sabbesaṃ devadattena sajjitattā"ti. Etamatthaṃ viditvāti etaṃ avīcimahānirayuppattisaṃvattaniyaṃ kappaṭṭhiyaṃ atekicchaṃ devadattena nibbattiyamānaṃ saṃghabhedakammaṃ sabbākārato viditvā. Imaṃ udānanti kusalākusalesu yathākkamaṃ sappurisāsappurisasabhāgavisabhāgapaṭipattivasena pana sukusalāti idamatthavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi. Tattha sukaraṃ sādhunā sādhūti attano paresañca hitaṃ sādhetīti sādhu, sammāpaṭipanno. Tena sādhunā sāriputtādinā sāvakena paccekabuddhena sammāsambuddhena aññena vā lokiyasādhunā sādhu sundaraṃ bhaddakaṃ attano paresañca hitasukhāvahaṃ sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkā. Sādhu pāpena dukkaranti tameva pana vuttalakkhaṇaṃ sādhu pāpena devadattādinā pāpapuggalena dukkaraṃ kātuṃ na sakkā, na so taṃ kātuṃ sakkotīti attho. Pāpaṃ pāpena sukaranti pāpaṃ asundaraṃ attano paresañca anatthāvahaṃ pāpena yathāvuttapāpapuggalena sukaraṃ sukhena kātuṃ sakkuṇeyya. Pāpamariyehi dukkaranti ariyehi pana buddhādīhi taṃ taṃ pāpaṃ dukkaraṃ durabhisambhavaṃ. Setughātoyeva hi tesanti satthā dīpeti. Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā. ------------

The Pali Atthakatha in Roman Book 26 page 338-340. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=7583 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=7583 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=124 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=3260 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=3422 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=3422 Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25