ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 27 : PALI ROMAN Iti.A. (paramatthadi.)

                        6. Pathamasekhasuttavannana
      [16] Chatthe sekhassati ettha kenatthena sekho? sekkhadhammapatilabhato
sekho. Vuttanhetam:-
           "kittavata nu kho bhante sekho hotiti, idha bhikkhu sekhaya
      sammaditthiya samannagato hoti .pe. Sekhena sammasamadhina
      samannagato hoti. Ettavata kho bhikkhu sekho hoti"ti. 1-
    Apica sikkhatiti sekho. Vuttampi cetam:-
           "sikkhatiti kho bhikkhu tasma sekhoti vuccati. Kinca sikkhati,
      adhisilampi sikkhati, adhicittampi sikkhati, adhipannampi sikkhati, sikkhatiti
      kho bhikkhu tasma sekhoti vuccati"ti. 2-
    Yopi kalyanaputhujjano anulomapatipadaya paripurakari silasampanno indriyesu
guttadvaro bhojane mattannu jagariyanuyogamanuyutto pubbarattapararattam
@Footnote: 1 sam.maha. 19/13/11     2 an.tika. 20/86/225
Bodhipakkhiyanam dhammanam bhavananuyogamanuyutto viharati "ajja va sev va
annataram samannaphalam adhigamissami"ti, sopi vuccati sikkhatiti sekhoti. Imasmim
atthe na pativijjhantova sekho adhippeto, atha kho kalyanaputhujjanopi.
Appattam manasam etenati appattamanaso. Manasanti "antalikkhacaro paso
yvayam carati manaso"ti. 1- Ettha rago manasanti vutto. "cittam mano
manasan"ti 2- ettha cittam. "appattamanaso sekho, kalam kayira janesuta"ti 3-
ettha arahattam. Idhapi arahattameva adhippetam. Tena appattarahattassati
vuttam hoti.
      Anuttaranti settham, asadisanti attho. Catuhi yogehi khemam anupaddutanti
yogakkhemam, arahattameva adhippetam. Patthayamanassati dve patthana tanhapatthana
kusalacchandapatthana ca. "patthayamanassa hi jappitani, paveditam vapi pakappitesu"ti
ettha tanhapatthana.
            "../../bdpicture/chinnam papimato sotam      viddhastam vinalikatam
             pamojjabahula hotha      khemam patthetha bhikkhavo"ti 4-
ettha kattukamyatakusalacchandapatthana, ayameva idhadhippeta. Tena patthayamanassati
tam yogakkhemam gantukamassa tanninnassa tapponassa tappabbharassati attho.
Viharatoti ekam iriyapathadukkham annena iriyapathena vicchinditva aparipatantam
attabhavam harato. Atha va "sabbe sankhara aniccati adhimuccanto saddhaya
viharati"tiadina niddesanayena cettha attho datthabbo. Ajjhattikanti
niyakajjhattasankhate ajjhatte bhavam ajjhattikam. Anganti karanam. Iti karitvati
evam katva. Na annam ekangampi samanupassamiti ettha ayam sankhepattho:-
@Footnote: 1 vi.maha. 4/332/8, sam.sa. 15/151/135     2 abhi.san. 34/65/32
@3 sam.sa. 15/159/146     4 mu.Ma. 12/352/315
Bhikkhave ajjhattam attano santane samutthitam karananti katva annam
ekakaranampi na samanupassami yam evam bahupakaram, yathayidam yoniso manasikaroti
upayamanasikaro pathamanasikaro aniccadisu aniccadinayeneva manasikaro,
aniccanulomikena va cittassa 1- avajjana anvavajjana 1- abhogo samannaharo
manasikaro, ayam yoniso manasikaro.
      Idani yoniso manasikarassa anubhavam dassetum "yoniso bhikkhave bhikkhu
manasi karonto akusalam pajahati, kusalam bhaveti"ti vuttam. Tattha yoniso
manasi karontoti "idam dukkham ariyasaccam, ayam dukkhasamudayo ariyasaccam, ayam
dukkhanirodho ariyasaccam, ayam dukkhanirodhagamini patipada ariyasaccan"ti catusu
ariyasaccesu yonisomanasikaram pavattento.
      Tatrayam atthavibhavana:- yadipi idam suttam avisesena sekkhapuggalavasena
agatam, catumaggasadharanavasena pana sankhepeneva kammatthanam kathayissama. Yo
catusaccakammatthaniko yogavacaro "tanhavajja tebhumaka khandha dukkham, tanha
dukkhasamudayo 2- ubhinnam appavatti nirodho, nirodhasampapako maggo"ti evam
pubbe eva acariyasantike uggahitacatusaccakammatthano, so aparena samayena
vipassanamaggam samarulho samano tebhumake khandhe "idam dukkhan"ti yoniso
manasikaroti, upayena pathena samannaharati ceva vipassati ca, vipassana hi
idha manasikarasisena vutta. Ya panayantassa dukkhassa samutthapika purimabhavika
tanha, ayam dukkhasamudayoti yoniso manasikaroti. Yasma pana idam dukkham ayanca
samudayo idam thanam patva nirujjhanti nappavattanti, tasma yadidam nibbanam
nama, ayam dukkhanirodhoti yoniso manasikaroti. Nirodhasampapakam atthangikam maggam
@Footnote: 1-1 cha.Ma. avattana anvavattana     2 cha.Ma. samudayo
"ayam dukkhanirodhagamini patipada"ti yoniso manasikaroti, upayena pathena
samannaharati ceva vipassati ca.
      Tatrayam upayo:- abhiniveso nama khandhe hoti, na vivatte, tasma
ayamattho:- "imasmim kaye pathavidhatu apodhatu"tiadina 1- nayena cattari
mahabhutani tadanusarena upadarupani ca pariggahetva "ayam rupakkhandho"ti
vavatthapeti, tam vavatthapayato uppanne tadarammane cittacetasikadhamme "ime
cattaro arupakkhandha"ti vavatthapeti, tato "ime pancakkhandha dukkhan"ti
vavatthapeti, te pana sankhepato namanca rupanceti dve bhaga honti, idanca
namarupam sahetu sappaccayam uppajjati, tassa ayam avijjabhavatanhadiko hetu,
ayam aharadiko paccayoti hetupaccaye vavatthapeti. So tesam paccayananca
paccayuppannananca yathavasarasalakkhanam vavatthapetva "ime dhamma ahutva bhavanti
hutva nirujjhanti, tasma anicca"ti aniccalakkhanam aropeti,
"udayabbayapatipilitatta dukkha"ti dukkhalakkhanam aropeti, "avasavattanato anatta"ti
anattalakkhanam aropeti.
      Evam tilakkhanani aropetva vipassanto udayabbayananuppattiya
uppanne obhasadike vipassanupakkilese `amaggo'ti udayabbayananameva
"ariyamaggassa upayabhuto pubbabhagamaggo"ti maggamaggam vavatthapetva puna
udayabbayananam patipatiya bhangananadini ca uppadento sotapattimaggadayo
papunati. Tasmim khane cattari saccani ekappativedheneva pativijjhati
ekabhisamayena abhisameti. Tattha dukkham parinnapativedhena pativijjhanto, samudayam
pahanappativedhena pativijjhanto sabbam akusalam pajahati, nirodham sacchikiriyapativedhena
@Footnote: 1 di.maha. 10/378/250
Pativijjhanto, maggam bhavanapativedhena pativijjhanto, sabbam kusalam
bhaveti, ariyamaggo hi nippariyayato kucchitasalanadiatthena kusalo, tasmim ca
bhavite sabbepi kusala anavajjabodhipakkhiyadhamma bhavanaparipurim gacchantiti.
Evam yoniso manasikaronto akusalam pajahati, kusalam bhaveti. Tatha hi vuttam
"idam dukkhanti yoniso manasikaroti, ayam dukkhasamudayoti yoniso manasikaroti"tiadi.
1- Aparampi vuttam "yonisomanasikarasampannassetam bhikkhave bhikkhuno patikankham
ariyam atthangikam maggam bhavessati, ariyam atthangikam maggam bahulikarissati"ti. 2-
      Yoniso manasikaroti gathaya ayam sankhepattho:- sikkhati, sikkhapadani
tassa atthi, sikkhanasiloti va sekho. Samsare bhayam ikkhatiti bhikkhu. Tassa
sekhassa bhikkhuno uttamatthassa arahattassa pattiya adhigamaya yatha yoniso
manasikaro, evam bahukaro bahupakaro anno koci dhammo natthi. Kasma?
yasma yoniso upayena manasikaram purakkhatva padaham catubbidhasammappadhanavasena
padahanto khayam dukkhassa papune sankilesavattadukkhassa parikkhayam pariyosanam
nibbanam papune adhigaccheyya, tasma yoniso manasikaro bahukaroti.
                        Chatthasuttavanna nitthita.
                          ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 27 page 69-73. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=1503&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=1503&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=194              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=4644              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=4881              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=4881              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]