ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 28 : PALI ROMAN Sutta.A.1 (paramattha.1)

                         11. Vijayasuttavannana
     caram va yadi va titthanti nandasuttam. "vijayasuttam kayavicchandanikasuttan"tipi
vuccati. Ka uppatti? idam kira suttam dvisu thanesu vuttam, tasma assa duvidha
uppatti. Tattha bhagavata anupubbena kapilavatthum anuppatva sakiye vinetva
nandadayo pabbajetva anunnataya matugamassa pabbajjaya anandattherassa 2-
bhagini nanda, khemakasakkassa ranno dhita abhirupananda, janapadakalyani
nandati tisso nandayo pabbajimsu. Tena ca samayena bhagava savatthiyam viharati.
Abhirupananda abhirupa eva ahosi dassaniya pasadika, tenevassa abhirupanandati
namam akamsu. Janapadakalyani nandapa rupena attana sadisam na passati. Ta
ubhopi rupamadamatta "bhagava rupam vivanneti garahati, anekapariyayena rupe
adinavam dasseti"ti bhagavato upatthanam na gacchanti, datthumpi na icchanti.
@Footnote: 1 an.ekaka. 20/251/28   2 i. nandattherassa
Evam appasanna kasma pabbajitati ce? agatiya. 1- Abhirupanandaya hi
vareyyadivaseyeva samiko saccakumaro 2- kalamakasi, atha nam matapitaro akamakam
pabbajesum. Janapadakalyani nandapi ayasmante nande arahattappatte
nirasa hutva "mayham samiko ca mata ca mahapajapati anne ca nataka
pabbajita, natihi vina dukkho gharavaso"ti gharavase assadamalabhanti
pabbajita, na saddhaya.
      Atha bhagava tasam nanaparipakam viditva mahapajapatim anapesi "sabbapi
bhikkhuniyo patipatiya ovadam agacchantu"ti. Ta attano vare sampatte
annam pesenti, tato bhagava "sampatte vare attanava agantabbam, na anna
pesetabba"ti aha. Athekadivasam abhirupananda agamasi, tam bhagava nimmitarupena
samvejetva "atthinam nagaram katan"ti imaya dhammapadagathaya:-
        "aturam asucim putim         passa nande samussayam
         uggharantam paggharantam       balanam abhipatthitam. 3-
         Animittanca bhavehi       mananusayamajjaha 4-
         tato manabhisamaya       upasanta carissasi"ti 5-
imahi therigathahi ca anupubbena arahatte patitthapesi. Athekadivasam savatthivasino
purebhattam danam datva samadinnuposatha sunivattha suparuta gandhapupphadini
adaya dhammassavanatthaya jetavanam gantva dhammassavanapariyosane bhagavantam
vanditva nagaram pavisanti. Bhikkhunisamghopi dhammakatham sutva bhikkhuniupassayam
gacchati. Tattha manussa ca bhikkhuniyo ca bhagavato vannam bhasanti. Catuppamanike hi
@Footnote: 1 ka. pakatiya                 2 cha.Ma. sakyakumaro
@3 khu.theri. 26/19-20/435      4 ka. mananusayam pabbajaha
@5 khu.su. 25/345/398, khu.theri. 26/20/435
Lokasannivase sammasambuddham disva appasidako 1- nama natthi. Rupappamanika
hi puggala bhagavato lakkhanakhacitamanubyanjanavicitrasamujjalitaketumalabyamappabhavinaddham
samalankaratthamiva lokassa samuppannam rupam disva pasidanti, ghosappamanika
anekasatesu jatakesu kittighosam atthangasamannagatam karavikamadhuranigghosam
brahmassaram sutva, lukhappamanikapi civaradilukhatam dukkarakarikalukhatam va disva,
dhammappamanika silakkhandhadisu yam kinci dhammakkhandham upaparikkhitva. Tasma
sabbatthanesu bhagavato vannam bhasanti. Janapadakalyani nanda bhikkhuniupassayam
patvapi anekapariyayena bhagavato vannam bhasantanam tesam sutva bhagavantam
upagantukama hutva bhikkhuninam arocesi, bhikkhuniyo tam gahetva bhagavantam
upasankamimsu.
      Bhagava patikacceva tassagamanam viditva kantakena kantakam, aniya ca
anim niharitukamo puriso viya rupeneva rupamadam vinetum attano iddhibalena
pannarasasolasavassuddesikam atidassaniyam itthim passe thatva vijamanam abhinimmini.
Nanda bhikkhunihi saddhim upasankamitva bhagavantam vanditva bhikkhunisamghassa 2-
antare nisiditva padatala pabhuti yava kesagga bhagavato rupasampattim disva puna tam
bhagavato passe thitam nimmitarupanca disva "aho ayam itthi rupavati"ti attano
rupamadam jahitva tassa rupe abhirattabhava ahosi, tato bhagava tam itthim
visativassappamanam katva dassesi. Matugamo hi solasavassuddesikoyeva sobhati,
na tato uddham, atha tassa rupaparihanim disva nandaya tasmim rupe chandarago
tanuko ahosi. Tato bhagava avijayanavannam, 3- sakim vijayanavannam, 4- majjhimitthivannam,
mahallakitthivannanti 5- evam yava vassasatikam obhaggam dandaparayanam tilakahatagattam
@Footnote: 1 cha.Ma. appasidanto                        2 ka. bhikkhusamghassa
@3 cha.Ma. avijatavanna      4 cha.Ma. vijatavannam   5 cha.Ma. mahitthivanna
Katva dassetva passamanayeva nandaya tassa maranam uddhumatakadibhedam
kakadihi samparivaretva vijjhamanam 1- duggandhajegucchapatikulabhavanca dassesi.
Nandaya tam matugamam 2- disva "evameva 3- mamapi annesampi sabbasadharano
ayam kayo"ti 4- aniccasanna santhati, 5- tadanusarena ca dukkhanattasannapi,
tayo bhava adittamiva agaram appatisaranam 6- hutva upatthahimsu. Atha bhagava
"kammatthane pakkhantam nandaya cittan"ti natva tassa sappayavasena ima
gathayo abhasi:-
        "aturam asucim putim           passa nande samussayam
         uggharantam paggharantam         balanam abhipatthitam. 7-
         Yatha idam tatha etam        yatha etam tatha idam
         dhatuyo 8- sunnato passa    ma lokam punaragama 9-
         bhave chandam virajetva      upasanta carissasi"ti.
      Gathapariyosane nanda sotapattiphale patitthasi. Athassa bhagava
uparimaggadhigamanattham sunnataparivaram vipassanakammatthanam kathento imam suttam
abhasi. Ayam tavassa eka uppatti.
      Bhagavati pana rajagahe viharante va sa civarakkhandhake 10- vittharato
vuttasamutthanaya salavatiya ganikaya dhita jivakassa kanittha sirima nama matu
accayena tam thanam labhitva "akkodhena jine kodhan"ti imissa gathaya
vatthumhi punnasetthidhitaram avamannitva bhagavantam khamapenti dhammadesanam sutva
@Footnote: 1 cha.Ma. khajjamanam         2 cha.Ma. kamam     3 cha.Ma. evamevam
@4 cha.Ma.,i. kamoti        5 cha.Ma. santhasi  6 cha.Ma. appatisarana
@7 khu.theri. 26/19/435                  8 dhatuso
@9 cha.Ma. punaragami                      10 vi.maha. 5/326/123
Sotapanna hutva attha niccabhattani pavattesi. Tam arabbha annataro
niccabhattiko bhikkhu ragam uppadesi. Aharakiccampi ca katum asakkonto
niraharo nipajjiti dhammapadagathavatthumhi vuttam. Tasmim tathanipanneyeva sirima
kalam katva yamabhavane suyamassa devi ahosi. Atha tassa sarirassa aggikiccam
nivaretva amakasusane ranna nikkhipapitam sariram dassanaya bhagava
bhikkhusamghaparivuto agamasi tampi bhikkhum adaya, tatha nagara 1- ca raja ca.
Tattha manussa bhananti "pubbe sirimaya atthuttarasahassenapi dassanam dullabham,
tam danajja kakanikayapi datthukamo natthi"ti. Sirimapi devakanna pancahi
rathasatehi parivuta tatra agamasi. Tatrapi bhagava sannipatitanam dhammadesanattham
imam suttam tassa bhikkhuno ovadattham "passa cittakatam bimban"ti 2- imanca
dhammapadagatham abhasi. Ayamassa dutiya uppatti.
      [195] Tattha caram vati sakalarupakayassa gantabbadisabhimukhenabhiniharena
gacchanto va. Yadi ya titthanti tasseva ussapanabhavena titthanto va.
Nisinno va uda va sayanti tasseva hetthimabhagasaminjanauparimabhagasamussapanabhavena
nisinno va, tiriyam pasaranabhavena sayanto va. Saminjeti pasaretiti
tani tani pabbani saminjeti ca pasareti ca.
      Esa kayassa injanati sabbapesa imasseva savinnanakakayassa
injana calana phandana, natthettha anno koci caranto va pasarento va,
apica kho pana "carami"ti citte uppajjante tamsamutthana vayodhatu kayam
pharati, tenassa gantabbadisabhimukho abhiniharo hoti, desantaruppannabhavoti 3-
attho. Tena "caran"ti vuccati. Tatha "titthami"ti citte uppajjante
@Footnote: 1 ka. mahajano               2 khu.dha. 25/147/43
@3 cha.Ma.,i. desantare rupantarapatubhavo
Tamsamutthana vayodhatu kayam pharati, tenassa samussapanam hoti, uparuparitthanena
rupapatubhavoti attho. Tena "titthan"ti vuccati. Tatha "nisidami"ti citte
uppajjante tamsamutthana vayodhatu kayam pharati, tenassa hetthimabhagasaminjanam
purimabhagasamussapanam ca hoti, tathabhavena rupapatubhavoti attho. Tena
"nisinno"ti vuccati. Tatha "sayami"ti citte uppajjante tamsamutthana vayodhatu
kayam pharati, tenassa tiriyam pasaranam hoti, tathabhavena rupapatubhavoti attho.
Tena "sayan"ti vuccati.
      Evancayamayasma 1- yo koci itthannamo caram va tittham va nisinno
va uda va 2- sayam yametam tattha tattha iriyapathe tesam tesam pabbanam
saminjanappasaranavasena saminjeti pasaretiti vuccati, tampi yasma
saminjanappasaranacitte uppajjamane yathavutteneva nayena hoti, tasma esa kayassa
injana, natthettha anno koci, sunnamidam kenaci carantena va pasarentena
va sattena va puggalena va, kevalam pana:-
         cittananattamagamma        nanattam hoti vayuno
         vayunanattato nana      hoti kayassa injanati
ayamettha paramattho.
      Evametaya gathaya bhagava yasma ekasmim iriyapathe ciraviniyogena 3-
kayapilanam hoti, tassa ca vinodanattham iriyapathaparivattanam kariyati, tasma "caram
va"tiadihi iriyapathapaticchannam dukkhalakkhanam dipeti, tatha caranakale
thanadinamabhavato sabbametam caranadibhedam "esa kayassa injana"ti bhananto
@Footnote: 1 Si. evanca yasma   2 cha.Ma. ciram va yadi va tittham, nisinno uda va
@3 ka. viharati yogena
Santatipaticchannam aniccalakkhanam taya 1- samaggiya pavattaya "esa kayassa
injana"ti ca attapatikkhepena bhananto attasannaghanapaticchannam anattalakkhanam
dipeti.
      [196] Evam lakkhanattayadipanena sunnatakammatthanam kathetva puna
savinnanakavinnanakaasubhadassanattham "atthinharuhi samyuttoti 2- arabhi. Tassattho:-
yassa cesa kayassa injana, svayam kayo visuddhimagge dvattimsakaravannanaya
vannasanthanadisokasaparicchedabhedena abyaparanayena ca pakasitehi satthadhikehi 3-
tihi atthisatehi navahi nharusatehi ca samyuttatta atthinharuhi samyuttoti, 4-
tattheva pakasitena aggapadangulitacadina tacena ca navapesisatappabhedena ca
mamsena avalittatta tacamamsavalepano paramaduggandhajegucchapatikuloti veditabbo.
Kimettha veditabbam siya, yadi esa ya sa majjhimassa purisassa sakalasarirato
sankaddhita badaraatthippamana bhaveyya, taya makkhikapattasukhumacchaviya
niladirangajatena gehabhitti viya paticchanno na bhaveyya, ayam pana evam
sukhumayapi chaviya kayo paticchanno pannacakkhuvirahitehi balaputhujjanehi
yathabhutam na dissati. Chaviragaranjito hissa paramajegucchapatikulasankhato tacopi
tacapalivethitam yantam pabhedato:-
        "navapesisata mamsa         avalitta kalevare
         nanakimikulakinnam         milhatthanamva putika"ti
evam vuttamamsasatampi, 5- mamsavalitta ye te:-
        "nava nharusata honti      byamamatte kalevare
         bandhanti atthisanghatam       agaramiva valliya"ti.
@Footnote: 1 cha.Ma. taya taya             2 cha.Ma. atthinaharusamyutto
@3 ka. saddhim adhikehi             4 cha.Ma. itisaddo na dissati
@5 cha.Ma. vuttam navamamsasatampi
Tepi nharusamothitani 1- patipatiya avatthitani 2- putiduggandhani tini
satthadhikani atthisatanipi yathabhutam na dissanti yato anadiyitva tam
makkhikapattasukhumacchavim. Yani panassa 3- chaviragarattena tacena palivethitatta sabbalokassa
apakatani nanappakarani abbhantarakunapani paramasuciduggandhajegucchaniyapatikulani,
tanipi pannacakkhuna pativijjhitva evam passitabbo "antapuro udarapuro .pe.
Pittassa ca vasaya ca"ti
      [197] Tattha antassa puro antapuro. Udarassa puro udarapuro.
Udaranti ca udariyassetam adhivacanam, tanhi thananamena "udaran"ti. Vuttam.
Yakanapelassati yakanapindassa. Vatthinoti muttassa. Thanupacarena panetam
"vatthi"ti vuttam. Puroti adhikaro, tasma yakanapelassa puro vatthino puroti
evam yojetabbam. Esa nayo hadayadisu. 4- Sabbaneva cetanipi antadini
vannasanthanadisokasaparicchedabhedena abyaparanayena ca visuddhimagge
vuttanayavaseneva veditabbani.
      [199-200] Evam bhagava "na kincettha ekampi gayhupagam muttamanisadisam
atthi, annadatthu asuciparipuro cayam 5- kayo"ti abbhantarakunapam dassetva
idani tameva abbhantarakunapam bahi nikkhamanakunapena pakatam katva dassento
pubbe vuttanca sanganhitva "athassa navahi sotehi"ti gathadvayamaha.
      Tattha athati pariyayantaranidassanam, aparenapi pariyayena asucibhavam
passati vuttam hoti. Assati imassa kayassa. Navahi sotehiti
@Footnote: 1 Si.,i. nharusamotthatani, cha.Ma. nharusamutthitani
@2 cha.Ma. avatthitani            3 ka. makkhikapattasukhumacchaviya paticchannassa
@4 hadayassatiadisu             5 cha.Ma. asuciparipurovayam
Ubhoakkhicchiddakannacchiddanasanchiddamukhavaccamaggapassavamaggehi. Asuci savatiti
sabbalokapakatananappakaraparamaduggandhajegucchaasuciyeva savati sandati paggharati, na annam
kinci agarucandanadigandhajatam va manimuttadiratanajatam va. Sabbadati tanca kho
sabbada rattimpi divapi pubbanhepi sayanhepi titthatopi gacchatopiti. Kintam
asuciti ce? "akkhimha akkhiguthako"tiadi. Etassa hi dvihi akkhicchiddehi
apanitatacamamsasadiso akkhiguthako, kannacchiddehi rajojallasadiso kannaguthako,
nasacchiddehi pubbasadisa singhanika savati, mukhena ca vamati, kim vamatiti ce?
ekada pittam, yada abaddhapittam kuppitam hoti, tada tam vamatiti adhippayo.
Semham cati na kevalam pittam, yampi tam udarapatale ekapatthapurappamanam
semham titthati, tampi ekada vamati. Tam panetam vannadito visuddhimagge 1-
vuttanayena veditabbam. "semham ca"ti casaddena semhanca annanca evarupam
udariyalohitadiasucim vamatiti dasseti. Evam sattahi dvarehi asucivamanam dassetva
kalannu ca puggalannu ca parisannu ca bhagava taduttari dve dvarani
visesavacanena anamasitva aparena pariyayena sabbasmapi kaya asucisavanam
dassento aha "kayamha sedajallika"ti. Tattha sedajallikati sedo ca
lonapatalamalabheda jallika ca, tassa "savati sabbada"ti imina saddhim sambandho.
      [201] Evam bhagava yatha nama bhatte paccamane tandulamalanca
udakamalanca 2- phenena saddhim utthahitva ukkhalimukham makkhetva bahi galati,
tathapi 3- asitapitadibhede ahare kammajena aggina paccamane yam asitapitadimalam
utthahitva "akkhimha akkhiguthako"tiadina bhedena nikkhamantam akkhiadini
makkhetva bahi galati, tassapi vasena imassa kayassa asucibhavam dassetva
@Footnote: 1 visuddhi. 1/234 (sya)           2 Si. tandulanca ukkhalimalanca
@3 cha.Ma. pisaddo na dissati
Idani yam loke uttamangasammatam sisam ativisitthabhavato paccenta
vandaneyyanampi vandanam na karonti, tassapi nissarataya asucitaya cassa
asucibhavam dassento "athassa susiram sisan"ti imam gathamaha.
      Tattha susiranti chiddam. Matthalungassa puritanti dadhibharitaalabukam viya
matthalungabharitam. Tanca panetam matthalungam visuddhimagge vuttanayeneva veditabbam.
Subhato nam mannati baloti tametam evam nanavidhakunapabharitam kayampi
duccintitacinti balo subhato mannati, subham sucim ittham kantam manapanti tihipi
tanhaditthimanamannanahi mannati. Kasma? yasma avijjaya purakkhato
catusaccapaticchadakena mohena purakkhato codito pavattito, "evam adiya, evam
abhinivisa, evam mannahi"ti gahitoti adhippayo. Passa yava anitthakarana 1-
avijjati.
      [202] Evam bhagava savinnanakavasena asubham dassetva idani
avinnanakavasena dassetum, yasma va cakkavattirannopi kayo yathavuttakunapabharitoyeva
hoti, tasma sabbappakarehi 2- sampattibhavesu 3- asubham dassetva idani
vipattibhave dassetum "yada ca so mato seti"ti gathamaha.
      Tassattho:- svayamevamvidho kayo yada ayuusmavinnanapagamena
mato vatabharitabhasta viya uddhumatako vannaparibhedena vinilako susanamhi
niratthamva kalingaram chadditatta apaviddho seti, atha "na danissa puna utthanam
bhavissati"ti ekamsatoyeva anapekkha honti natayo. Tattha matoti aniccatam
dasseti, setiti nirihakattam. Tadubhayena ca jivitabalamadappahane niyojeti.
@Footnote: 1 cha.Ma. anatthakara cayam, i. anatthakarana
@2 Si. sabbappakarepi, cha.Ma. sabbappakarenapi     3 cha.Ma. sampattibhave
Uddhumatakoti santhanavipattim dasseti. Vinilakoti chaviragavipattim. Tadubhayena ca
rupamadappahane vannapokkharatam paticca manappahane ca niyojeti. Apaviddhoti
gahetabbabhavam dasseti. Susanasminti anto adhivasetumanaraham jigucchaniyabhavam.
Tadubhayenapi "maman"ti gahassa subhasannaya ca pahane niyojeti. Anapekkha
honti natayoti patikiriyabhavam dasseti. Tena ca parivaramadappahane niyojeti.
      [203] Evamimaya gathaya aparibhinnavinnanakavasena asubham dassetva
idani paribhinnavasenapi dassetum "khadanti nan"ti gathamaha. Tattha ye canneti
ye cannepi kakakulaladayo kunapabhakkha panino santi, tepi nam khadantiti
attho. Sesamuttanameva.
      [204] Evam "caram va"tiadina nayena sunnatakammatthanavasena,
"atthinharuhi samyutto"tiadina savinnanakasubhavasena, "yada ca so mato
seti"tiadina avinnanakasubhavasena kayam dassetva evam niccasukhattabhavasunne
ekantaasubhe capi kayasmim "subhato nam mannati balo, avijjaya purakkhato"ti
imina balassa vuttim pakasetva avijjamukhena ca vattam dassetva idani
tattha panditassa vuttim parinnamukhena ca vivattam dassetum "sutvana buddhavacanan"ti
arabhi.
      Tattha sutvanati yoniso nisametva. Buddhavacananti kayavicchandanakaram
buddhavacanam. Bhikkhuti sekkho va puthujjano va. Pannanavati pannanam vuccati
vipassana aniccadippakaresu pavattatta, taya samannagatoti attho. Idhati
sasane. So kho nam parijanatiti so imam kayam tihi parinnahi parijanati.
Katham? yatha nama kusalo vanijo idancidancati bhandam oloketva
"ettakeneva 1- gahite ettako nama udayo bhavissati"ti tulayitva tatha
katva puna saudayam mulam ganhanto tam bhandam chaddeti, evameva 2-
"atthinharuadayo ime kesalomadayo ca"ti nanacakkhuna olokento
nataparinnaya parijanati, "anicca ete dhamma dukkha anatta"ti tulayanto
tiranaparinnaya parijanati, evam tiretva 3- ariyamaggam papunanto tattha
chandaragappahanena pahanaparinnaya parijanati. Savinnanakavinnanakaasubhavasena
va passanto nataparinnaya parijanati, aniccadivasena passanto tiranaparinnaya,
arahattamaggena tato chandaragam avakaddhitva 4- tam pajahanto pahanaparinnaya
parijanati.
      Kasma so evam parijanatiti ce? yathabhutanhi passati, yasma yathabhutam
Passatiti attho. "pannanava"tiadina eva ca etasmim atthe siddhe yasma
buddhavacanam sutva tassa pannanavattam hoti, yasma ca sabbajanassa pakatopayam
kayo assutva buddhavacanam na sakka parijanitum, tasma tassa nanahetum
ito bahiranam evam datthumasamatthatam ca dassetum "sutvana buddhavacanan"ti
aha. Nandabhikkhunim tanca vipallatthacittam bhikkhu arabbha desanapavattito
aggaparisato tappatipattippattanam bhikkhubhavadassanato ca "bhikkhu"ti aha.
      [205] Idani "yathabhutanhi passati"ti ettha yatha passanto yathabhutam
passati, tam dassetum aha "yatha idam tatha etam, yatha etam tatha idan"ti.
Tassattho:- yatha idam savinnanakasubhamayuusmavinnananam anapagama carati
titthati nisidati sayati, tatha etam etarahi susane sayitam avinnanakampi pubbe
@Footnote: 1 cha.Ma. ettakena
@2 cha.Ma. evamevam  3 cha.Ma. tirayitva  4 cha.Ma. apakaddhitva
Tesam dhammanam anapagama ahosi. Yatha ca etam etarahi matasariram tesam dhammanam
apagama na carati na titthati na nisidati na seyyam kappeti, tatha idam
savinnanakampi tesam dhammanam apagama bhavissati. Yatha ca idam savinnanakam
etarahi na susane matam seti, na uddhumatakadibhavamupagatam, tatha etam etarahi
matasarirampi pubbe ahosi. Yatha panetam etarahi avinnanakasubham matam susane
seti, uddhumatakadibhavanca upagatam, tatha idam savinnanakampi gamissatiti.
      Tattha yatha idam tatha etanti attana matassa sarirassa samanabhavam
karonto bahire dosam pajahati. Yatha etam tatha idanti matasarirena attano
samanabhavam karonto ajjhattike ragam pajahati. Yenakarena ubhayam samam karoti,
tam pajananto ubhayattha moham pajahati. Evam yathabhutadassanena pubbabhageyeva
akusalamulappahanam sodhetva 1- yasma ettha 2- patipanno bhikkhu anupubbena
arahattamaggam patva sabbacchandaragam virajetum samattho hoti, tasma aha
"ajjhattanca bahiddha ca, kaye chandam virajaye"ti. Evam patipanno bhikkhu
anupubbenati pathaseso.
      [206] Evam sekkhabhumim dassetva idani asekkhabhumim dassento aha
"../../bdpicture/chandaragaviratto so"ti. Tassattho:- bhikkhu arahattamaggananena pannanava
magganantaraphalam papunati, atha sabbaso chandaragassa pahinatta "../../bdpicture/chandaragaviratto"ti
ca, maranabhavena panitatthena va amatam sabbasankharavupasamanato santim
tanhasankhatavanabhavato nibbanam cavanabhavato accutanti samvannitam padamajjhagati
ca vuccati. Atha va so bhikkhu arahattamaggananena pannanava magganantaraphale
thito chandaragaviratto nama hoti, vuttappakaranca padamajjhagati veditabbo.
Tena "idamassa pahinam, idancanena laddhan"ti dipeti.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. sadhetva           2 cha.Ma. evam
      [207-208] Evam savinnanakavinnanakavasena asubhakammatthanam saha
nipphattiya kathetva puna sankhepadesanaya evam mahato anisamsassa antarayakaram
pamadaviharam garahanto "dipadakoyan"ti 1- gathadvayamaha. Tattha kincapi
apadakadayopi kaya asuciyeva, idhadhikaravasena pana ukkatthaparicchedavasena va,
yasma va anne asucibhutapi kaya lonambiladihi abhisankharitva manussanam
bhojanepi upaniyanti, na tveva manussakayo, tasma asucitarabhavamassa 2-
dassentopi "dipadako"ti 3- aha.
      Ayanti manussakayam dasseti. Duggandho parihiratiti 4- duggandho samano
pupphagandhadihi 5- abhisankharitva parihirati. Nanakunapparipuroti kesadianekappakara-
kunapabharito. Vissavanto tato tatoti pupphagandhadihi paticchadetum
ghatentanampi tam vayamam nipphalam katva navahi dvarehi khelasinghanikadini,
lomakupehi ca sedajallikam vissavantoyeva. Tattha dani passatha:- etadisena
kayena yo puriso va itthi va koci balo manne unnametave
tanhaditthimanamannanahi "ahan"ti va "maman"ti va "nicco"ti vatiadina
nayena yo unnamitum manneyya, param va jatiadihi avajaneyya attanam
uccatthane thapento, kimannatra adassana thapetva ariyamaggena
ariyasaccadassanabhavam kimannam tassa evam unnamavajananakaranam siyati.
      Desanapariyosane nanda bhikkhuni samvegamapadi "aho vata re aham
bala, ya mamyeva arabbha evam vividhadhammadesanapavattakassa bhagavato upatthanam
nagamasin"ti. Evam samvigga ca tameva dhammadesanam samannaharitva teneva
@Footnote: 1 cha.Ma. dvipadakoyanti
@2 cha.Ma. asucitarabhavamassa              3 cha.Ma. dvipadakoti
@4 Ma. pariharatiti                    5 cha.Ma. pupphagandhadihi
Kammatthanena katipayadivasabbhantare arahattam sacchakasi. Dutiyatthanepi kira
desanapariyosane caturasitiya panasahassanam dhammabhisamayo ahosi, sirima
devakanna anagamiphalam patta, so ca bhikkhu sotapattiphale patitthahiti.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                       vijayasuttavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 28 page 272-286. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=28&A=6424&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=28&A=6424&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=312              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=7571              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=7510              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=7510              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]