ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                        16. Pingiyasuttavannana
      [1127] Jinnohamasmiti pingiyasuttam. Tattha jinnohamasmi abalo
vitavannoti so kira brahmano jarabhibhuto visavassasatiko jatiya, dubbalo ca
@Footnote: 1 cha.Ma. uddharitva, i. uttaritva
"idha padam karissami"ti annattheva karoti, vinatthapurimacchavivanno ca. Tenaha
"jinnohamasmi abalo vitavanno"ti. Maham nassam momuho antaravati maham
tuyham dhammam asacchikatva antara eva avidva hutva anassim. Jatijaraya idha
vippahananti idheva tava padamule pasanake va cetiye jatijaraya vippahanam
nibbanadhammam yamaham vijannam, tamme acikkha.
      [1128] Idani yasma pingiyo kaye sapekkhataya "jinnohamasmi"ti
gathamaha. Tenassa bhagava kaye sinehappahanattham "disvana rupesu vihannamane"ti
gathamaha, tattha rupesuti rupahetu rupapaccaya. Vihannamaneti kammakaranadihi
upahannamane. Ruppanti rupesuti cakkhurogadihi ca rupahetuyeva jana ruppanti
badhiyanti.
      [1129-30] Evam bhagavata yava arahattam, tava kathitam patipattim
sutvapi pingiyo jaradubbalataya visesam anadhigantvava puna "disa catasso"ti imaya
gathaya bhagavantam thomento desanam yacati. Athassa bhagava punapi yava arahattam,
tava patipadam dassento "tanhadhipanne"ti gathamaha. Sesam sabbattha pakatamevati.
      Evam idampi suttam bhagava arahattanikuteneva desesi, desanapariyosane
ca pingiyo anagamiphale patitthasi. So kira antarantara cintesi "evam
vicitrapatibhanam nama desanam na labhi mayham matulo bavari savanaya"ti. Tena
sinehavikkhepena arahattam papunitum nasakkhi. Antevasino panassa sahassajatila
arahattam papunimsu, sabbe eva iddhimayapattacivaradhara ehibhikkhavo ahesunti.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                      pingiyasuttavannana nitthita.
                         ---------------
                       Parayanatthutigathavannana
      ito param sangitikara desanam thomenta "idamavoca bhagava"tiadimahamsu.
Tattha idamavocati idam parayanam avoca. Paricarakasolasananti bavarissa
paricarakena pingiyena saha solasannam, buddhassa va bhagavato paricarakasolasanam.
Te eva ca brahmana. Tattha solasaparisa pana purato ca pacchato ca vamapassato
ca dakkhinapassato ca cha cha yojana nisinna ujukena dvadasayojanika
ahosi. Ajjhitthoti yacito. Atthamannayati paliatthamannaya. Dhammamannayati
palidhammamannaya. Parayananti evam imassa dhammapariyayassa adhivacanam aropetva
tesam brahmananam namani kittayanta "ajito tissametteyyo .pe.
Buddhasetthamupagamun"ti ahamsu.
      [1131-7] Tattha sampannacarananti nibbanapadatthanabhutena
patimokkhasiladina sampannam. Isinti mahesim. Sesam pakatameva. Tato param
brahmacariyamacarimsuti maggabrahmacariyam acarimsu. Tasma parayananti tassa parabhutassa
nibbanassa ayananti vuttam hoti.
                       Parayananugitigathavannana
      [1138] Parayanamanugayissanti assa ayam sambandho:- bhagavata hi
parayane desite solasasahassajatila arahattam papunimsu, avasesananca
cuddasakotisankhanam devamanussanam dhammabhisamayo ahositi. Vuttanhetam poranehi:-
          "tato pasanake ramme          parayanasamagame
           amatam papayi buddho             cuddasa panakotiyo"ti.
      Nitthitaya pana dhammadesanaya tato tato agata manussa bhagavato
anubhavena attano attano gamanigamadisveva paturahesum. Bhagavapi savatthimeva
Agamasi paricarakasolasadihi anekehi bhikkhusahassehi parivutoti. Tattha pingiyo
bhagavantam vanditva aha "gacchamaham bhante bavarissa buddhuppadam arocetum,
patissutanhi tassa maya"ti. Atha bhagavata anunnato jhanagamaneneva godhavaritiram
gantva padagamanena assamabhimukho agamasi. (1)- Sampattancapi nam pucchi
"kim pingiya buddho loke uppanno"ti. Ama brahmana uppanno, pasanake
cetiye nisinno amhakam dhammam desesi, tamaham tuyham desissamiti. Tato bavari
mahata sakkarena sapariso tam pujetva asanam pannapesi. Tattha nisiditva
pingiyo "parayanamanugayissan"tiadimaha.
      Tattha anugayissanti bhagavata gitam anugayissam. Yathaddakkhiti yatha samam
saccabhisambodhena asadharanananena ca addakkhi. Nikkamoti pahinakamo.
"nikkamo"tipi 2- patho, viriyavati attho, nikkhanto va akusalapakkha. Nibbanoti
kilesavanavirahito, tanhavirahito eva va. Kissa hetu musa bhaneti yehi
kilesehi musa bhaneyya, ete tassa pahinati dasseti. Etena brahmanassa
savane ussaham janeti.
      [1139-41] Vannupasanhitanti gunupasanhitam. Saccavhayoti "buddho"ti
sacceneva avhanena namena yutto. Brahmeti tam brahmanam alapati.
Kubbanakanti parittavanam. Bahupphalam kananamavaseyyati anekaphaladivikatibharitam
kananam agamma vaseyya. Appadasseti bavariyappabhutike parittapanne. 3-
Mahodadhinti anotattadimahantaudakarasim.
      [1142-4] Yeme pubbeti ye ime pubbe. Tamanudasinoti tamonudo
asino. Bhuripannanoti nanaddhajo. Bhurimedhasoti vipulapanno.
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. tamenam bavari brahmano maggam olokento nisinno duratova
@kharijatadivirahitam bhikkhuvesena agacchantam disva "buddho loke uppanno"ti
@nittham agamasi  2 Si.,i.,Ma. nikkhamotipi  3 ka. pahaya
Sanditthikakalikanti samam passitabbaphalam, na ca kalantare pattabbaphalam. Anitikanti
kilesadiitivirahitam. 1-
      [1145-50] Atha nam bavari aha "kinnu tamha"ti dve gatha.
Tato pingiyo bhagavato santika avippavasameva dipento "naham tamha"ti-
adimaha. Passami nam manasa cakkhunavati tam buddham aham cakkhuna viya manasa
passami. Namassamano vivasemi 2- rattinti namassamanova rattim atinamemi. Tena
teneva natoti yena disabhagena buddho, tena tenevahampi nato tanninno
tapponoti dasseti.
      [1151] Dubbalathamakassati appathamakassa, atha va dubbalassa
dutthamakassa ca, balaviriyahinassati vuttam hoti. Teneva kayo na paletiti teneva
dubbalathamakattena kayo na gacchati, yena va buddho, tena na gacchati. "na
pareti"tipi patho, so evattho. Tatthati buddhassa santike. Sankappayantayati 3-
sankappagamanena. Tena yuttoti yena buddho, tena yutto avippayutto 4-
anuyuttoti dasseti.
      [1152] Panke sayanoti kamakaddame 5- sayamano. Dipa dipam
upallavinti sattharadito sattharadim adhigacchim. Athaddasasim sambuddhanti soham
evam dudditthim gahetva anvahindanto atha pasanake cetiye buddhamaddakkhim.
      [1153] Imissa gathaya avasane pingiyassa ca bavarissa ca
indriyaparipakam viditva bhagava savatthiyam thitoyeva suvannobhasam munci. Pingiyo
bavarissa buddhagune vannayanto nisinno eva obhasam disva "kim idan"ti
@Footnote: 1 cha.Ma. kikesaitivirahitam  2 Si. namassamanova vasemi  3 Si. sankappayattayati
@4 cha.Ma.,i. payutto  5 ka. kamapankesu
Vilokento bhagavantam attano purato thitam viya disva bavarissa brahmanassa
"buddho agato"ti arocesi. Brahmano utthayasana anjalim paggahetva
atthasi. Bhagavapi obhasam pharitva brahmanassa attanam dassento ubhinnampi
sappayam viditva pingiyameva alapamano "yatha ahu vakkali"ti imam gatham abhasi.
      Tassattho:- yatha vakkalitthero saddhadhimutto ahosi, saddhadhurena ca
arahattam papuni, yatha ca solasannam eko bhadravudho nama, yatha ca
alavi gotamo, evameva tvampi pamuncassu saddham, tato saddhaya adhimuccanto
"sabbe sankhara anicca"tiadina nayena vipassanam arabhitva maccudheyyassa
param nibbanam gamissasiti arahattanikuteneva desanam nitthapesi,
desanapariyosane pingiyo arahatte, bavari anagamiphale patitthahi, bavarissa
brahmanassa pana sissa pancasata sotapanna ahesum.
      [1154-5] Idani pingiyo attano pasadam pavedento 1- "esa
bhiyyo"tiadimaha. Tattha patibhanavati patibhanapatisambhidaupeto. Adhideve
abhinnayati adhidevakare dhamme natva. Varovaranti 2- hinappanitam, attano
ca parassa ca adhidevattakaram sabbadhammajatam vediti vuttam hoti. Kankhinam patijanatanti
kankhinamyeva satam "nikkankhamha"ti patijanantanam.
      [1156] Asamhiranti ragadihi asamhariyam. Asankuppanti akuppam
aviparinamadhammam. Dvihipi padehi nibbanam bhanati. Addha gamissamiti ekamseneva tam
anupadisesanibbanadhatum gamissami. Na mettha kankhati natthi me ettha
nibbane kankha. Evam mam dharehi adhimuttacittanti pingiyo "evameva tvampi
pamuncassu saddhan"ti imina bhagavato ovadena attani saddham uppadetva
@Footnote: 1 ka. nivedento  2 ka. parovaranti
Saddhadhureneva ca vimuncitva tam saddhadhimuttatam pakasento bhagavantam aha
"evam mam dharehi adhimuttacittan"ti. Ayamettha adhippayo "yatha mam tvam avaca,
evameva adhimuttam dharehi"ti.
                    Iti paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                    solasabrahmanasuttavannana nitthita.
                Nitthito ca pancamo vaggo atthavannananayato,
                       namena parayanavaggoti.
                       ------------------
                             Nigamanakatha
      ettavata ca yam vuttam:-
          "uttamam vandaneyyanam          vanditva ratanattayam
           yo khuddakanikayamhi           khuddacarappahayina.
           Desito lokanathena          lokanittharanesina
           tassa suttanipatassa           karissamatthavannanan"ti.
Ettha uragavaggadipancavaggasangahitassa uragasuttadisattatisuttappabhedassa
suttanipatassa atthavannana kata hoti. Tenetam vuccati:-
          "imam suttanipatassa            karontenatthavannanam
           saddhammatthitikamena           yam pattam kusalam maya.
           Tassanubhavato khippam          dhamme ariyappavedite
           vuddhim virulhim vepullam          papunatu ayam jano"ti.
               Pariyattippamanato catucattalisamatta bhanavaRa.
      Paramavisuddhasaddhabuddhiviriyagunapatimanditena 1- silacarajjavamaddavadiguna-
samudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogahanasamatthena pannaveyyattiya-
samannagatena tipitakapariyattippabhede satthakathe satthu sasane appatihatananappabhavena
mahaveyyakaranena karanasampattijanitasukhaviniggatamadhurodaravacanalavannayuttena
yuttamuttavadina vadivarena mahakavina chalabhinnapatisambhidadippabhedaguna-
patimandite uttarimanussadhamme supatitthitabuddhinam theravamsappadipanam theranam
mahaviharavasinam vamsalankarabhutena vipulavisuddhabuddhina buddhaghosoti garuhi
gahitanamadheyyena therena kata ayam paramatthajotika nama suttanipatatthakatha:-
@Footnote: 1 cha.Ma......buddhaviriyappatimandatena
         Tava titthatu lokasmim            lokanittharanesinam
         dassenti kulaputtanam            nayam pannaya suddhiya. 1-
         Yava buddhoti namampi           suddhacittassa tadino
         lokamhi lokajetthassa           pavattati mahesinoti.
2- Buddhagunodadhimahattasattasatta bhavantu sukhita visada avera kayo arogo
paridhavatam mato jighanno sabbo jano samudayoti khayam yathaham uppadabhangakkhanamajjhagata
anicca khandha rajoragabhayadina nagarukkha maya marici kadaliva
asaraka attattaniyarahita avasamanatta evam vivayati sukhena bhavattayena
dantena kayavacimanotena hitva alokavidhapapagati anittham setthagatinti. Samudayatu
sivanca antevasiti. 2-
                      Suttanipatatthavannana nitthita.
                         --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 453-461. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=10200&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=10200&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=440              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=11405              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=11392              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=11392              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext book chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]