ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                        10. Utthanasuttavannana
      [334] Utthahathati utthanasuttam. Ka uppatti? ekam samayam bhagava
savatthiyam viharanto rattim jetavane mahavihare vasitva pubbanhasamayam
bhikkhusamghaparivuto savatthiyam pindaya caritva pacinadvarena nagara nikkhamitva
migaramatupasadam agamasi divaviharatthaya. Acinnam kiretam bhagavato rattim
jetavanavihare vasitva migaramatupasade divaviharupagamanam, rattinca
migaramatupasade vasitva jetavane divaviharupagamanam. Kasma? dvinnam kulanam
anuggahatthaya mahapariccagagunaparidipanatthaya ca. Migaramatupasadassa ca. Hettha
panca kutagaragabbhasatani honti, yesu pancasata bhikkhu vasanti. Tattha
yada bhagava hetthapasade vasati, tada bhikkhu garavena uparipasadam
naruhanti. Tamdivasam pana bhagava uparipasade kutagaragabbham pavisi, tena
hetthapasade pancapi gabbhasatani pancasata bhikkhu pavisimsu. Te ca sabbeva
nava honti adhunagata imam dhammavinayam uddhata  unnala pakatindriya.
Te pavisitva divaseyyam supitva sayam utthaya mahatale sannipatitva "ajja
bhattagge tuyham kim ahosi, tvam kattha agamasi, aham avuso kosalaranno  gharam,
aham anathapindikassa, tattha evarupo ca bhojanavidhi ahosi"ti nanappakaram
amisakatham kathenta uccasaddamahasadda ahesum.
      Bhagava tam saddam sutva "ime maya saddhim vasantapi evam  pamatta,
aho ayuttakarino"ti. Mahamoggallanattherassa agamanam  cintesi. Tavadeva
ayasma mahamoggallano bhagavato cittam natva iddhiya agamma padamule
vandamanoyeva ahosi. Tato nam bhagava amantesi "ete te moggallana
sabrahmacarino pamatta, sadhu ne samvejehi"ti. "evam bhante"ti kho so
ayasma mahamoggallano bhagavato patissunitva tavadeva apokasinam
samapajjitva kamabhumiyam 1- thitam mahapasadam navam viya mahavato padangutthakena
kampesi saddhim patitthitapathavippadesena. Atha te bhikkhu bhita vissaram karonta
sakasakacivarani chaddetva catuhi dvarehi nikkhamimsu. Bhagava tesam attanam
dassento annena dvarena gandhakutim pavisanto viya ahosi, te bhagavantam
disva vanditva atthamsu. Bhagava "kim bhikkhave bhitattha"ti pucchi, "ayam bhante
migaramatupasado kampito"ti ahamsu. Janatha bhikkhave kenati. Na janama
bhanteti. Atha bhagava "tumhadisanam bhikkhave mutthassatinam asampajananam
pamadaviharinam samvegajananattham moggallanena kampito"ti vatva tesam bhikkhunam
dhammadesanattham imam suttamabhasi.
      Tattha utthahathati asana 2- utthahatha ghatatha vayamatha, ma kusita hotha.
Nisidathati pallankam abhujitva kammatthananuyogatthaya nisidatha. Ko attho
supitena voti ko tumhakam anupadaparinibbanatthaya pabbajitanam supitena
attho. Na hi sakka supantena koci attho papunitum. Aturanam hi ka
nidda, sallaviddhana ruppatanti yatra ca nama appakepi sarirappadese utthitena
cakkhurogadina rogena aturanam ekadvangulamattampi pavitthena
@Footnote: 1 cha.Ma. karisabhumiyam, i. karanjabhumiyam  2 Si.,i. alasabhava
Ayasallaatthisalladantasallavisanasallakatthasallanam annatarena sallena ruppamananam
manussanam nidda natthi, tattha tumhakam sakalacittasarirasantanam bhunjitva
uppannehi nanappakarakilesarogehi aturananhi ka nidda ragasalladihi ca pancahi
sallehi antohadayam pavisiya viddhatta sallaviddhanam ruppatam.
      [335] Evam vatva puna bhagava bhiyyoso mattaya te bhikkhu ussahento
samvejento ca aha "utthahatha .pe. Vasanuge"ti. Tatrayam sadhippayayojana
atthavannana:- evam kilesasallaviddhanam hi vo bhikkhave kalo pabujjhitum. 1-
Kimkaranam? mandapeyyamidam bhikkhave brahmacariyam, sattha sammukhibhuto, ito pubbe
pana vo digharattam suttam, girisu suttam, nadisu suttam, samesu, visamesu suttam,
rukkhaggesupi suttam adassana ariyasaccanam, tasma tassa niddaya antakiriyattham
utthahatha nisidatha dalham sikkhatha santiya.
      Tattha purimapadassattho vuttanayo eva. Dutiyapade pana santiti tisso
santiyo accantasanti tadangasanti sammutisantiti, nibbanavipassanaditthigatanametam
adhivacanam. Idha pana accantasanti nibbanamadhippetam, tasma nibbanattham dalham
sikkhatha, asithilaparakkama hutva sikkhathati vuttam hoti. Kimkaranam? ma vo
pamatte vinnaya maccuraja amohayittha vasanuge, ma tumhe "pamatta
ete"ti evam natva maccurajapariyayanamo maro vasanuge amohayittha, yatha
tassa vasam gacchatha, evam vasanuge karonto ma amohayitthati vuttam hoti.
      [336] Yato tassa vasam anugacchante 2- yaya deva ca manussa ca
.pe. Samappita, yaya deva ca manussa ca atthika rupasaddagandharasaphotthabbatthika,
tam rupadim sita nissita allina hutva  titthanti, taratha samatikkamatha
@Footnote: 1 ka. pamajjitum  2 cha.Ma.,i.  anupagacchanta
Etam nanappakaresu visayesu visatavitthinnavisalatta visattikam bhavabhogatanham.
Khano vo ma upaccaga, ayam tumhakam samanadhammakaranakkhano ma atikkami.
Yesam hi ayamevarupo khano atikkamati, ye ca imam khanam atikkamanti, te
khanatita hi socanti nirayamhi samappita, nirassadatthena nirayasannite
catubbidhepi apaye patitthita "akatam vata no   kalyanan"tiadina nayena
socanti.
      [337] Evam bhagava te bhikkhu ussahetva samvejetva ca idani tesam
tam pamadaviharam garahitva sabbeva te appamade niyojento "pamado
rajo"ti imam gathamaha. Tattha pamadoti sankhepato sativippavaso, so
cittamalinatthena rajo. Tam pamadam anupatito pamadanupatito, pamadanupatitatta
aparaparuppanno pamado eva, sopi rajo. Na hi kadaci pamado nama
arajo atthi. Tena kim dipeti? ma tumhe "dahara tava mayam, paccha
janissama"ti vissasamapajjittha. Daharakalepi hi pamado rajo, majjhimakalepi
therakalepi pamadanupatitatta maharajo sankarakuto eva hoti, yatha ghare
ekadvedivasiko rajo rajo eva, vaddhamano pana ganavassiko sankarakuto
eva hoti. Evam santepi pana pathamavaye buddhavacanam pariyapunitva itaravayesu
samanadhammam karonto, pathamavaye va pariyapunitva majjhimavaye sunitva pacchimavaye
samanadhammam karontopi bhikkhu pamadavihari na hoti, appamadanulomapatipadam
patipannatta. Yo pana sabbavayesu pamadavihari divaseyyam amisakathanca
anuyutto seyyathapi tumhe, tasseva so pathamavaye pamado rajo, itaravayesu
pamadanupatito mahapamado ca maharajoyevati.
      Evam tesam pamadaviharam vigarahitva appamade niyojento aha
"appamadena vijjaya, abbulhe 1- sallamattano"ti. Tassattho:- yasma
evameso sabbadapi pamado rajo, tasma satiavippavasasankhatena appamadena
asavanam khayananasankhataya ca vijjaya pandito kulaputto uddhare attano
hadayanissitam ragadipancavidham sallanti arahattanikutena desanam samapesi.
      Desanapariyosane samvegamapajjitva tameva dhammadesanam manasikaritva
paccavekkhamana vipassanam arabhitva pancasatapi te bhikkhu arahatte patitthahimsuti.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                      utthanasuttavannana nitthita.
                         ---------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 152-156. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=3417&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=3417&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=327              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=8093              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=8077              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=8077              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]