ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                      8. Sallasuttavannana
      [580] Animittanti sallasuttam. Ka uppatti? bhagavato kira upatthako
eko upasako, tassa putto kalamakasi. So puttasokabhibhuto sattaham
niraharo ahosi. Tam anukampanto bhagava tassa gharam gantva sokavinodanattham
idam 1- suttamabhasi.
      Tattha animittanti kiriyakaranimittavirahitam. Yatha hi "yada aham akkhim
va nikhanissami, bhamukam va ukkhipissami, tena nimittena tam bhandam
avahara"tiadisu kiriyakaranimittam atthi, na evam jivite. Na hi sakka laddhum
"yavaham idam va idam va karomi, tava tvam jiva, ma miyya"ti. Anannatanti
ato eva na sakka ekamsena annatum "ettakam va ettakam va kalam
imina jivitabban"ti gatiya ayupariyantavasena va. Yatha hi catumaharajikadinam
parimitam ayu, na tatha maccanam, evampi ekamsena anannatam.
      Kasiranti anekapaccayapatibaddhavuttibhavato kiccham, na sukhayapaniyam. Tatha hi
tam assasapatibaddhanca passasapatibaddhanca mahabhutapatibaddhanca kabalikarahara-
patibaddhanca usmapatibaddhanca vinnanapatibaddhanca. Anassasantopi hi na jivati
@Footnote: 1 cha.Ma. imam
Apassasantopi. Catusu ca dhatusu katthamukhadiasivisadattho viya kayo
pathavidhatuppakopena tava thaddho hoti kalingarasadiso yathaha:-
            "patthaddho bhavati kayo      dattho katthamukhena va
            pathavidhatuppakopena         hoti katthamukheva so"ti. 1-
      Apodhatuppakopena putibhavam apajjitva paggharitapubbamamsalohito
atthicammavasesova hoti. Yathaha:-
            "putiko bhavati kayo        dattho putimukhena va
            apodhatuppakopena        hoti putimukheva so"ti. 1-
      Tejodhatuppakopena angarakasuyam pakkhitto viya samanta paridayhati.
Yathaha:-
            "santatto bhavati kayo      dattho aggimukhena va
            tejodhatuppakopena        hoti aggimukheva so"ti. 1-
      Vayodhatuppakopena sanchijjamanasandhibandhano pasanehi kottetva
sancunniyamanatthiko viya ca hoti. Yathaha:-
            "sanchinno bhavati kayo      dattho satthamukhena va
            vayodhatuppakopena        hoti satthamukheva so"ti. 1-
      Dhatuppakopabyapannakayopi ca na jivati. Yada pana ta dhatuyo
annamannam patitthanadikiccam sadhentapi samam vahanti, tada jivitam pavattati.
Evam mahabhutapatibaddhanca jivitam. Dubbhikkhadisu pana aharupacchedanena sattanam
jivitakkhayo pakato eva. Evam kabalikaraharapatibaddhanca jivitam. Tatha
@Footnote: 1 abhi.A. 1/359
Asitapitadiparipake kammajateje khine satta jivitakkhayam papunantapi pakata
eva. Usmapatibaddhanca jivitam. Vinnane pana niruddhe niruddhato pabhuti
sattanam na hoti jivitanti evampi loke pakatameva. Evam vinnanapatibaddhanca
jivitam. Evamanekappaccayapatibaddhavuttibhavato kasiram veditabbam.
      Parittancati appakam, devanam jivitam upanidhaya tinagge ussavabindusadisam,
cittakkhanato uddham abhavena va parittam. Atidighayukopi hi satto atitena
cittena jivittha, na jivati, na jivissati, anagatena jivissati, na jivati, na jivittha,
paccuppannena jivati, na jivittha, na jivissati. Vuttam cetam:-
             "jivitam attabhavo ca           sukhadukkha ca kevala
             ekacittasamayutta            lahuso vattati 1- khano.
             Cullasitisahassani             kappe 2- titthanti ye maru
             natveva tepi jivanti           dvihi cittehi samahitati. 3-
      Tanca dukkhena samyutanti tanca 4- jivitam evam animittamanannatam kasiram
parittanca samanampi situnhadamsamakasadisamphassakhuppipasasankharadukkhaviparinamadukkha-
dukkhadukkhehi samyuttam. Kim vuttam hoti? yasma idisam maccanam jivitam, tasma
tvam yava tam parikkhayam na gacchati, tava dhammacariyameva bruhaya, ma
puttamanusocati.
      [581] Athapi manneyyasi "sabbupakaranehi puttamanurakkhantassapi me
so mato, tena socami"ti, evampi ma soci. Na hi so upakkamo atthi,
yena jata na miyyare, na hi sakka kenaci upakkamena jata satta ma
@Footnote: 1 cha.Ma. vattate  2 cha.Ma. kappa
@3 cha.Ma.,i. samyutati, khu.maha. 29/49/49 (sya)  4 ka. tam cetam
Marantuti rakkhitunti vuttam hoti. Tato yasma so "jaram patva nama bhante
maranam anurupam, atidaharo me putto mato"ti cintesi, tasma aha "jarampi
patva maranam, evamdhamma hi panino"ti, jaram patvapi appatvapi maranam, natthi
ettha niyamoti vuttam hoti.
      [582] Idani tamattham nidassanena sadhento "phalanamiva pakkanan"ti-
adimaha. Tassattho:- yatha phalanam pakkanam yasma suriyuggamanato pabhuti
suriyatapena santappamane rukkhe pathaviraso ca aporaso ca pattato sakham
sakhato khandham khandhato mulanti evam anukkamena mulato pathavimeva pavisati,
ogamanato pabhuti pana pathavito mulam mulato khandhanti evam anukkamena
sakhapattapallavadini puna arohati, evam arohanto ca paripakagataphalam 1-
vantamulam na pavisati. Atha suriyatapena tappamane vantamule parilaho
uppajjati. Tena tani phalani pato pato niccakalam patanti, nesam pato
patanato 2- bhayam hoti, patana bhayam hotiti attho. Evam jatanam maccanam niccam
maranato bhayam. Pakkaphalasadisa hi sattati.
      [583-6] Kinca bhiyyo:- "yathapi kumbhakarassa .pe. Jivitanti.
Tasma "dahara ca .pe. Parayana"ti evam ganha, evanca gahetva "tesam
maccu .pe. Nati va pana natake"ti evampi ganha. Yasma ca na pita
tayate puttam, nati va pana natake, tasma pekkhatamyeva .pe. Niyyati.
      Tattha ayam yojana:- passamananamyeva natinam "amma tata"tiadina
nayena puthu anekappakarakam lalapatamyeva maccanam ekameko macco yatha go
vajjho evam niyyati, evam passa upasaka yava atano lokoti.
@Footnote: 1 Si.,i. paripakagataphale, cha.Ma. paripakagate phale  2 Si.,i., Ma. patato
      [587] Tattha ye buddhapaccekabuddhadayo dhitisampanna, te "evamabbhahato
loko maccuna ca jaraya ca, so na sakka kenaci parittanam katun"ti 1-
yasma jananti, tasma dhira na socanti viditva lokapariyayam, imam lokasabhavam
natva na socantiti vuttam hoti.
      [588] Tvam pana yassa maggam .pe. Paridevasi. Kim vuttam hoti? yassa
Matukucchismim agatassa agatamaggam va, ito cavitva annattha gatassa gatamaggam
va na janasi, tassa ime ubho ante asampassam nirattham paridevasi. Dhira
pana te passanta viditva lokapariyayam nanusocantiti.
      [589] Idani "nirattham paridevasi"ti ettha vuttaparidevanaya niratthakabhavam
sadhento "paridevayamano ce"tiadimaha. Tattha udabbaheti ubbaheyya
dhareyya, attani sanjaneyyati attho. Sammulho himsamattananti sammulho
hutva attanam himsanto. 2- Kayira cenam vicakkhanoti yadi tadiso kanci attham
udabbahe, vicakkhanopi nam paridevam kareyya.
      [590] Na hi runnenati etthayam yojana:- na pana koci runnena
va sokena va cetaso santim pappoti, apica  kho pana rodato ca socato ca
bhiyyo assa uppajjate dukkham, sariranca dubbanniyadihi upahannatiti.
      [591] Na tena petati tena paridevanena kalakata na palenti na
yapenti, na tam tesam upakaraya hoti. Tasma nirattha paridevanati.
      [592] Na kevalanca nirattha, anatthampi avahati. Kasma? yasma
Sokamappajaham .pe. Vasamanvaguti. Tattha anutthunantoti anusocanto. Vasamanvaguti
vasam gato.
@Footnote: 1 ka. parittapetunti  2 cha.Ma.,i. badhento
      [593] Evampi niratthakattam anatthavahattanca sokassa dassetva idani
sokavinayattham ovadanto "annepi passa"tiadimaha. Tattha gamineti gamike,
paralokagamanasajje thiteti vuttam hoti. Phandantevidha panineti 1- maranabhayena
phandamaneyeva idha satte.
      [594] Yena yenati yenakarena mannanti "dighayuko bhavissati,
arogo bhavissati"ti. Tato tam annathayeva hoti, so evam mannito maratipi,
rogipi hoti. Etadiso ayam vinabhavo mannitappaccanikena hoti, passa upasaka
lokasabhavanti evamettha adhippayayojana veditabba.
      [596] Arahato sutvati imam evarupam arahato dhammadesanam sutva.
Neso labbha maya ititi so peto "idani maya puna jivatu"ti na labbha
iti parijananto, vineyya paridevitanti vuttam hoti.
      [597] Kinca bhiyyo:- "yatha saranamadittam .pe. Dhamsaye"ti. Tat
dhiro dhitisampadaya, sappanno sasambharikapannaya, 2- pandito bahusaccapannaya,
kusalo cintakajatikataya veditabbo. Cintamayasutamayabhavanamayapannahi va
yojetabbam.
      [598-9] Na kevalanca sokameva, paridevam .pe. Sallamattano. Tattha
pajappanti tanham. Domanassanti cetasikam dukkham. Abbaheti uddhare. Sallanti
etameva tippakaram dunniharanatthena antovijjhanatthena ca sallam, pubbe vuttam
sattavidham va ragadisallam. Etasmim hi abbulhe salle abbulhasallo .pe.
Nibbutoti arahattanikutena desanam nitthapesi. Tattha asitoti tanhaditthihi
@Footnote: 1 cha.Ma.....noti  2 cha.Ma.,i. sabhavikapannaya
Anissito. Pappuyyati papunitva. Sesam idha ito pubbe vuttatta
uttanatthameva, tasma na vannitanti.
                    Paramatthajotikaya   khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
                       sallasuttavannana nitthita.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 284-290. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=6411&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=6411&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=380              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=9205              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=9284              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=9284              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]