ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                          5. Parayanagavagga
                         1. Vatthugathavannana
      [983] Kosalanam pura rammati parayanavaggassa vatthugatha. Tasam 1-
uppatti:- atite kira baranasivasi eko rukkhavaddhaki sake acariyake
adutiyo, tassa solasa sissa, ekamekassa sahassam antevasika. Evam te
sattarasadhikasolasasahassa acariyantevasino te 2- sabbepi baranasim upanissaya
jivikam kappetva pabbatasamipam gantva rukkhe gahetva tattheva nanapasadavikatiyo
nitthapetva kullam bandhitva gangaya baranasim anetva sace raja
atthiko hoti, ranno ekabhumikam va .pe. Sattabhumikam va pasadam yojetva
denti. No ce, annesampi vikkinitva puttadare 3- posenti. Atha nesam
ekadivasam acariyo "na sakka vaddhakikammena niccam jivikam kappetum, 4- dukkaram
hi jarakale etam kamman"ti cintetva antevasike amantesi "tata
udumbaradayo appasararukkhe anetha"ti. Te "sadhu"ti patissunitva anayimsu.
So tehi katthasakunam 5- katva tassa abbhantaram pavisitva yantam puresi. Katthasakuno
hamsaraja 6- viya akasam langhitva vanassa upari caritva antevasinam purato
oruhi. Athacariyo sisse aha "tata idisani katthavahanani katva sakka
sakalajambudipe rajjam gahetum, tumhepi tata etani karotha, rajjam gahetva
jivissama, dukkham vaddhakisippena jivitun"ti. Te tatha katva tassa acariyassa
pativedesum. Tato ne acariyo aha "katamam tata 7- rajjam ganhama"ti.
Baranasirajjam acariyati. Alam tata ma etam rucci, mayam hi tam gahetvapi
"vaddhakiraja vaddhakiyuvaraja"ti vaddhakivada na muccissama, mahanto jambudipo,
annattha gacchamati.
@Footnote: 1 ka. ka  2 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati  3 cha.Ma. puttadaram
@4 ka. jivitum  5 ka. katthehi sakunam  6 cha.Ma.,i. supannaraja  7 ka. tava
      Tato saputtadara katthavahanani abhiruhitva sajjavudha 1- hutva
himavantabhimukha gantva himavati annataram nagaram pavisitva ranno nivesaneyeva
paccutthahamsu. Te tattha rajjam gahetva acariyam rajje abhisincimsu. So
"katthavahano raja"ti pakato ahosi. Tampi nagaram tena gahitatta
"katthavahananagaran"tveva namam labhi, tatha sakalaratthampi. Katthavahano raja dhammiko
ahosi, tatha yuvaraja amaccatthanesu ca thapita solasa sissa. Tam rattham
ranna catuhi sangahavatthuhi sangayhamanam ativiya iddham phitam nirupaddavanca
ahosi. Nagara janapada rajananca rajaparisanca ativiya mamayimsu "bhaddako
no raja laddho, bhaddika rajaparisa"ti.
      Athekadivasam majjhimadesato vanija bhandam gahetva katthavahananagaram
agamimsu, pannakaranca gahetva rajanam passimsu. Raja "kuto agatattha"ti
sabbam pavattim 2- pucchi. Baranasito devati. So tattha sabbam pavattim pucchitva
"tumhakam ranna saddhim mama mittabhavam karotha"ti aha. Te "sadhu"ti
sampaticchimsu. So tesam paribbayam 3- datva gamanakale sampatte puna adarena
vatva vissajjesi. Te baranasim gantva tassa ranno arocesum. Raja
"katthavahanarattha agatanam vanijakanam ajjatagge sunkam muncami"ti bherim
carapetva "atthu me katthavahano mitto"ti. Dvepi aditthamitta ahesum.
Katthavahanopi ca sakalanagare bherim carapesi "ajjatagge baranasito agatanam
vanijakanam sunkam muncami, 4- paribbayo ca nesam databbo"ti. Tato
baranasiraja katthavahanassa lekham pesesi "sace tasmim janapade datthum va sotum va
araharupam kinci acchariyam uppajjati, amhepi dakkhapetu ca savetu ca"ti. 5-
@Footnote: 1 ka. sannavudha  2 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati  3 ka. pariccayam
@4 ka. muncati  5 ka. dakkhapetunca savetunca
Sopissa tatheva patilekham pesesi. Evam tesam katikam katva vasantanam kadaci
katthavahanassa atimahaggha accantasukhuma kambala uppajjimsu balasuriyarasmisadisa 1-
vannena. Te disva raja "mama sahayassa pesemi"ti dantakarehi
attha dantakarandake likhapetva tesu karandakesu te kambale pakkhipitva
lakhacariyehi bahi lakhagolakasadise karapetva atthapi lakhagolake samugge
pakkhipitva vatthena vethetva rajamuddikaya lanchetva "baranasiranno
detha"ti amacce pesesi, lekhanca adasi "ayam pannakaro nagaramajjhe
amaccaparivutena pekkhitabbo"ti.
      Te gantva baranasiranno adamsu. So lekham vacetva amacce
sannipatetva nagaramajjhe rajangane lanchanam bhinditva palivethanam apanetva
samuggam vivaritva attha lakhagolake disva "mama sahayo lakhagolakehi
kilanakabalakanam viya mayham lakhagolake pesesi"ti manku hutva ekalakhagolakam
attano nisinnasane pahari, tavadeva lakha paripati, dantakarandako vivaram
datva dvebhago ahosi. So abbhantare kambalam disva itarepi vivari,
sabbattha tathevahosi. Ekameko kambalo dighato solasahattho vittharato
atthahattho ahosi. Pasarite kambale rajanganam suriyappabhaya obhasitamiva 2-
ahosi, tam disva mahajano anguliyo vidhuni, celukkhepamakasi, 3- "amhakam
ranno aditthasahayo katthavahanaraja evarupam pannakaram pesesi, yuttam
evarupam mittam katun"ti attamano ahosi. Raja voharike 4- pakkosapetva
ekamekam kambalam agghapesi, sabbepi anaggha ahesum. Tato cintesi "paccha
pesentena pathamam pesitapannakarato atirekam pesetum vattati, sahayena ca
@Footnote: 1 i. balasuriyamaruttamalakasadisa  2 ka. obhasamiva
@3 cha.Ma. celukkhepanca akasi  4 i. pavarike
Me anaggho pannakaro pesito, kim nu kho aham sahayassa peseyyan"ti.
Tena ca samayena kassapo bhagava uppajjitva baranasiyam viharati. Atha ranno
etadahosi "vatthuttayaratanato annam uttamaratanam natthi, handaham vatthuttayaratanassa
uppannabhavam sahayassa pesemi"ti. So:-
          "buddho loke samuppanno             hitaya sabbapaninam
           dhammo loke samuppanno             sukhaya sabbapaninam
           samgho loke  samuppanno             punnakkhettam anuttaran"ti
imam gatham yava arahattam, tava ekabhikkhussa patipattinca suvannapatte
jatihingulakena likhapetva sattaratanamaye samugge pakkhipitva tam samuggam manimaye
samugge, manimayam masaragallamaye, masaragallamayam lohitangamaye, lohitangamayam
suvannamaye, suvannamayam rajatamaye, rajatamayam dantamaye, dantamayam saramaye,
saramayam samuggam pelaya pakkhipitva pelam dussena vethetva lanchetva
mattavaravaranam sovannaddhajam 1- sovannalankaram 2- hemajalasanchannam 3- karetva
tassa upari pallankam pannapetva pallanke pelam aropetva setacchattena
dhariyamanena sabbagandhapupphadihi pujaya kariyamanaya sabbatalavacarehi
thutisatani gayamanehi 4- yava attano rajjasima, tava maggam alankarapetva
sayameva nesi. Tatra ca thatva samantarajunam pannakaram pesesi "evam
sakkarontehi ayam pannakaro pesetabbo"ti. Tam sutva te te rajano
patimaggam agantva yava katthavahanassa rajjasima, tava nayimsu.
      Katthavahanopi sutva patimaggam agantva tatheva pujento nagaram
pavesetva amacce ca nagare ca sannipatapetva rajangane palivethanadussam
@Footnote: 1 i. sonnaddhajam  2 i. sonnalankaram
@3 ka. hemajalapaticchannam  4 ka. kariyamanehi
Apanetva pelam vivaritva pelaya samuggam passitva anupubbena sabbasamugge
vivaritva suvannapatte lekham passitva "kappasatasahassehi atidullabham mama sahayo
pannakararatanam pesesi"ti attamano hutva "asutapubbam vata sunimha `buddho
loke uppanno'ti, yannunaham gantva buddhanca passeyyam dhammanca suneyyan"ti
cintetva amacce amantesi "buddhadhammasamgharatanani kira loke uppannani, kim
katabbam mannatha"ti. Te ahamsu "idheva tumhe maharaja hotha, mayam gantva
pavattim janissama"ti.
      Tato solasasahassaparivara solasaamacca rajanam abhivadetva "yadi
buddho loke uppanno, puna dassanam natthi, yadi na uppanno,
agamissama"ti niggata. Ranno pana bhagineyyo paccha rajanam vanditva "ahampi
gacchami"ti aha. Tata tvam tattha buddhuppadam natva puna agantva mama
arocehiti. So "sadhu"ti sampaticchitva agamasi. Te sabbepi sabbattha
ekarattivasena gantva baranasim patta. Asampattesveva ca tesu bhagava
parinibbayi. Te "ko buddho kuhim buddho"ti sakalaviharam ahindanta
sammukhasavake disva pucchimsu. Te tesam "buddho parinibbuto"ti acikkhimsu. Te
"aho duraddhanam 1- agantva dassanamattampi na labhimha"ti paridevamana "kim
bhante koci bhagavata dinnaovado atthi"ti pucchimsu. Ama upasaka atthi,
saranattaye patitthatabbam, panca silani samadatabbani, atthangasamannagato
uposatho upavasitabbo, danam databbam, pabbajitabbanti. Te sutva tam
bhagineyyam amaccam thapetva sabbe pabbajimsu. Bhagineyyo paribhogadhatum gahetva
katthavahanaratthabhimukho pakkami. Paribhogadhatu nama bodhirukkhapattacivaradini. Ayam
@Footnote: 1 ka. duratthanam
Pana bhagavato dhammakarakam 1- dhammavinayadharamekam theranca gahetva pakkami,
anupubbena ca nagaram gantva "buddho loke uppanno ca parinibbuto ca"ti
ranno arocetva bhagavata dinnovadam acikkhi. Raja theram upasankamitva
dhammam sutva viharam karapetva cetiyam patitthapetva bodhirukkham ropetva
saranattaye pancasu ca niccasilesu patitthaya atthangupetam uposatham upavasanto
danadini dento yavatayukam thatva kamavacaradevaloke nibbatti. Tepi
solasasahassa pabbajitva puthujjanakalakiriyam katva tasseva ranno parivara
sampajjimsu.
      Te ekam buddhantaram devaloke khepetva amhakam bhagavati anuppanneyeva
devalokato cavitva acariyo pasenadiranno pitu purohitassa putto jato
namena "bavari"ti, tihi mahapurisalakkhanehi samannagato tinnam vedanam paragu,
pituno ca accayena purohitatthane atthasi. Avasesapi solasadhikasolasa-
sahassa 2- tattheva savatthiya brahmanakulesu 3- nibbatta. Tesu solasa
jetthantevasino bavarissa 4- santike sippam uggahesum, itare solasasahassa
tesamyeva santiketi evam te punapi sabbe samagacchimsu. Mahakosalarajapi
kalamakasi, tato pasenadim rajje abhisincimsu. Bavari tassapi purohito ahosi,
raja pitara dinnanca annanca bhogam bavarissa adasi. Sopi 5- daharakale
tasseva santike sippam uggahesi. Tato bavari ranno arocesi "pabbajissamaham
maharaja"ti. Acariya tumhesu thitesu mama pita thito viya hoti, ma
pabbajitthati. Alam maharaja pabbajissamiti. Raja nivaretum asakkonto
"sayam patam mama dassanatthane rajuyyane pabbajatha"ti yaci. Acariyo
@Footnote: 1 cha.Ma. dhammakaranam  2 ka. solasasahassa, evamuparipi
@3 cha.Ma. brahmanakule  4 ka. acariyassa  5 cha.Ma. sohi
Solasasahassaparivarehi solasahi sissehi saddhim tapasapabbajjam pabbajitva
rajuyyane vasi, raja catuhi paccayehi upatthahati, sayam patancassa upatthanam
gacchati.
      Athekadivasam antevasino acariyam ahamsu "nagarasamipe vaso nama
mahapalibodho, vijanasampatam acariya okasam gacchama, pantasenasanavaso nama
bahupakaro pabbajitanan"ti acariyo "sadhu"ti sampaticchitva ranno arocesi.
Raja tikkhattum varetva varetum asakkonto dvesatasahassani kahapanani
datva dve amacce anapesi "yattha isigano vasam icchati, tattha assamam
katva detha"ti. Tato acariyo solasadhikasolasasahassajatilaparivuto amaccehi
anuggahamano uttarajanapada dakkhinajanapadabhimukho agamasi. Tamattham gahetva
ayasma anando sangitikale parayanavaggassa nidanam aropento ima
gathayo abhasi.
      Tattha kosalanam purati kosalaratthassa nagara, savatthitoti vuttam hoti.
Akincannanti akincanabhavam, pariggahupakaranam vivekanti vuttam hoti.
      [984] So assakassa visaye, mulakassa 1- samasaneti so brahmano
assakassa ca mulakassa 1- cati dvinnampi rajunam 2- samasanne visaye asanne
ratthe, majjheti adhippayo. Godhavarikuleti godhavariya nadiya kule. Yattha
godhavari dvidha bhijjitva tiyojanappamanam antaradipamakasi sabbam kapitthavanasanchannam,
yattha pubbe sarabhangadayo vasimsu, tasmim deseti adhippayo. So
kira tam padesam disva "ayam pubbasamanalayo pabbajitasaruppan"ti 3- amaccanam
nivedesi. Amacca bhumiggahanattham assakaranno satasahassam, mulakaranno 4-
@Footnote: 1 cha.Ma.,i. alakassa  2 Si. dvinnam andhakarajanam
@3 ka. anupubbamano eso pabbajitasaruppoti  4 cha.Ma.,i. alakaranno
Satasahassam adamsu, te tanca padesam annanca dviyojanamattanti sabbampi
pancayojanamattam padesam adamsu. Tesam kira rajjasimantare so padeso hoti.
Amacca tattha assamam karetva savatthito ca annam dhanampi aharapetva
gocaragamam nivesetva agamamsu. Unchena ca phalena cati unchacariyaya ca
vanamulaphalena ca. Tasma vuttam "tasseva upanissaya, gamo ca vipulo ahu"ti.
      [985] Tattha tassati tassa godhavarikulassa, tassa va brahmanassa,
upayogatthe cetam samivacanam, tam upanissayati attho. Tato jatena ayena,
mahayannamakappayiti tasmim game kasikammadina satasahassam ayo uppajji, tam
gahetva kutumbika ranno assakassa santikam agamamsu "sadiyatu devo ayan"ti.
So "naham sadiyami, acariyasseva upanetha"ti aha. Acariyopi tam attano
aggahetva danayannam akappayi. Evam so samvacchare samvacchare danamadasi.
      [986] Mahayannanti gathayattho:- so evam samvacchare samvacchare
danayannam yajanto ekasmim samvacchare tam mahayannam yajitva tato gama
nikkhamma puna pavisi assamam. Pavittho ca pannasalam pavisitva "sutthu
dinnan"ti 1- danam anumajjanto nisidi. Tasmim patipavitthamhi tarunaya
brahmaniya ghare kammam katukamaya "eso brahmana bavari godhavaritire
anusamvaccharam satasahassam vissajjeti, gaccha tato pancasatani yacitva dasim me
anehi"ti pesito anno aganchi brahmanoti.
      [987-8] Ugghattapadoti maggakkamanena ghattapadatalo, panhikaya
va panhikam, goppakena va goppakam, jannukena va jannukam ahacca
ghattapado. Sukhanca kusalam pucchiti sukhanca kusalanca pucchi "kacci te brahmana
sukham, kacci kusalan"ti.
@Footnote: 1 ka. dinnam mayati
      [989-91] Anujanahiti anumannahi saddahahi. Sattadhati sattavidhena.
Abhisankharitvati gomayavanapupphakusatinadini adaya sigham sigham bavarissa assamadvaram
gantva gomayena bhumim upalimpitva 1- pupphani vikkiritva tinani santharitva
vamapadam kamandaludakena dhovitva sattapadamattam gantva attano padatale
paramasanto evarupam kuhanam katvati vuttam hoti. Bheravam so akittayiti bhayajanakam
vacanam akittayi, "sace me yacamanassa"ti imam gathamabhasiti adhippayo.
Dukkhitoti domanassajato.
      [992-4] Ussussatiti tassa tam vacanam kadaci saccam bhaveyyati mannamano
sussati. Devatati assame adhivattha devata eva. Muddhani muddhapate vati 2-
muddhe va muddhapate va.
      [995-6] Bhoti carahi janatiti bhoti ce janati. Muddhadhipatancati
muddhapatanca. Nanametthati nanam me ettha.
      [998] Purati ekunatimsavassavayakale. Bavaribrahmane pana godhavaritire
vasamane atthannam vassanam accayena buddho loke udapadi. Apaccoti
anuvamso.
      [999] Sabbabhinnabalappattoti sabbabhinnaya balappatto, sabba
va abhinnayo ca balani ca patto. Vimuttoti arammanam katva pavattiya
vimuttacitto.
      [1001-3] Sokassati soko assa. Pahutapannoti mahapanno.
Varabhurimedhasoti uttamavipulapanno, bhute abhiratavarapanno va. Vidhuroti vigatadhuro,
appatimoti vuttam hoti.
@Footnote: 1 ka. opunchitva  2 ka. muddhadhipate cati
      [1004-9] Mantaparageti vedaparage. Passavhoti passatha. Ajanatanti
ajanantanam. Lakkhanati lakkhanani. Byakkhatati kathitani, vittharitaniti
vuttam hoti. Samattati samattani, paripunnaniti vuttam hoti. Dhammena manusasatiti
dhammena anusasati.
      [1011] Jatim gottanca lakkhananti "kivaciram jato"ti mama jatinca
gottanca lakkhananca. Mante sisseti maya paricitavede 1- ca mama sisse ca.
Manasayeva pucchathati ime satta panhe citteneva pucchatha.
      [1013-8] Tissametteyyoti ekoyeva esa namagottavasena vutto.
Dubhayoti ubho. Paccekaganinoti visum visum ganavanto. Pubbavasanavasitati pubbe
kassapassa bhagavato sasane pabbajitva gatapaccagatavattapunnavasanaya vasitacitta.
Puramahissatinti mahissatinamikam puram, nagaranti 2- vuttam hoti. Tanca nagaram
pavitthati adhippayo, evam sabbattha. Gonaddhanti godhapurassa 3- namam. Vanasavhayanti
pavananagaram 4- vuccati, "vanasavatthin"ti eke. Evam vanasavatthito kosambim,
kosambito ca saketam anuppattanam kira tesam solasannam jatilanam chayojanamatta
parisa ahosi.
      [1019] Atha bhagava "bavarissa jatila mahajanam samvaddhenta agacchanti,
na ca tava nesam indriyani paripakam gacchanti, napi ayam deso sappayo,
magadhakhette pana tesam pasanakacetiyam sappayam. Tatra hi mayi dhammam desente
mahajanassa dhammabhisamayo bhavissati, sabbanagarani ca pavisitva agacchanta
bahutarena janena agamissanti"ti bhikkhusamghaparivuto savatthito rajagahabhimukho
@Footnote: 1 ka. kathitavede  2 Si.,i. mahissatinti mahissatinamikam purimanagaranti
@3 Ma. gonaddhapurassa  4 Si. bhumbavanagaram, i. tumbavanagaram
Agamasi. Tepi jatila savatthim agantva viharam pavisitva "ko buddho kuhim
buddho"ti vicinanta gandhakutimulam gantva bhagavato padanikkhepam disva "rattassa
hi ukkutikam padam bhave .pe. Vivatacchadassa idamidisam padan"ti 1- "sabbannu
buddho"ti nittham gata. Bhagavapi anupubbena setabyakapilavatthuadini nagarani
pavisitva mahajanam samvaddhento pasanakacetiyam gato. Jatilapi tavadeva
savatthito nikkhamitva sabbani tani nagarani pavisitva pasanakacetiyameva
agamamsu. Tena vuttam "kosambincapi saketam, savatthinca puruttamam. Setabyam
kapilavatthun"tiadi.
      [1020] Tattha magadham puranti magadhapuram, rajagahanti adhippayo. Pasanakam
cetiyanti mahato 2- pasanassa upari pubbe devatthanam ahosi, uppanne pana
bhagavati viharo jato. So teneva purimavoharena "pasanakam cetiyan"ti
vuccati.
      [1021] Tasitovudakanti te hi jatila vegasa bhagavantam anubandhamana
sayam gatamaggam pato, pato gatamagganca sayam gacchanta "ettha bhagava"ti
sutva ativiya pitipamojjajata tam cetiyamabhiruhimsu. Tena vuttam "turita
pabbatamaruhun"ti.
      [1024] Ekamantam thito hatthoti tasmim pasanake cetiye sakkena
mapitamahamandape nisinnam bhagavantam disva "kacci isayo khamaniyan"tiadina
nayena bhagavata patisammodaniye kate "khamaniyam bho gotama"tiadihi sayampi
patisantharam karitva ajito jetthantevasi ekamantam thito hatthacitto hutva
manopanhe pucchi. 3-
@Footnote: 1 mano.pu. 1/382, dhammapada.A. 2/40 (sya), visuddhi. 1/132 (sya)
@2 ka. bahuno  3 ka. apucchi
      [1025] Tattha adissati "kativasso"ti 1- evam uddissa. Jammananti 2-
"amhakam acariyassa jatim bruhi"ti pucchati. Paraminti nitthagamanam.
      [1026-7] Visam vassasatanti visativassadhikam vassasatam. Lakkhaneti
mahapurisalakkhane, etasmim ito paresu ca itihasadisu anavayoti adhippayo. Parapadam
va anetva tesu paramim gatoti yojetabbam. Pancasatani vacetiti
pakatialasadummedhamanavakanam pancasatani sayam mante vaceti. Sadhammeti sake
brahmanadhamme, tevijjake pavacaneti vuttam hoti.
      [1028] Lakkhananam pavicayanti lakkhananam vittharam, "katamani tanissa
gatte tini lakkhanani"ti pucchati.
      [1030-31] Pucchanhiti pucchamanam. Kametam patibhasatiti devadisu kam
puggalam etam panhavacanam patibhasati. 3-
      [1032-33] Evam brahmano pancannam panhanam veyyakaranam sutva
avasese dve pucchanto "muddham muddhadhipatanca"ti aha. Athassa bhagava te
byakaronto "avijja muddha"ti gathamaha. Tattha yasma catusu saccesu
annanabhuta avijja samsarassa sisam, tasma "avijja muddha"ti aha. Yasma
ca arahattamaggavijja attana sahajatehi saddhasatisamadhikattukamyatachandaviriyehi
samannagata indriyanam ekarasatthabhavamupagatatta tam muddham adhipateti, tasma
"vijja muddhadhipatini"tiadimaha.
      [1034-38] Tato vedena mahatati atha imam panhaveyyakaranam sutva
uppannaya mahapitiya santhambhitva alinabhavam, kayacittanam odaggam patvati
attho. Patitva ca "bavari"ti imam gathamaha, atha nam anukampamano bhagava
@Footnote: 1 ka. tisso pussoti  2 Ma. jappananti  3 cha.Ma.,i. patibhasatiti
"sukhito"ti gathamaha. Vatva ca "bavarissa ca"ti sabbannupavaranam pavaresi.
Tattha sabbesanti anavasesanam solasasahassanam. Tattha pucchi tathagatanti tattha
pasanake cetiye, tattha va parisaya, tesu va pavaritesu ajito pathamam
panham pucchiti. Sesam sabbagathasu pakatamevati.
                     Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya
                          suttanipatatthakathaya
               1- ayam tavettha 1- vatthugathavannana nitthita.
                          ------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 421-433. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=9468&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=9468&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=424              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10810              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10877              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10877              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]