ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

page322.

Samathakkhandhakavannana ------- {186-187} samathakkhandhake. Adhammavadi puggalotiadini cha matikapadani nikkhipitva adhammavadi puggalo dhammavadim puggalam sannapetitiadina nayena vittharo vutto. Tattha sannapetiti karanapatirupakani vacanani vatva paritosetva janapeti. Nijjhapetiti yatha so tam attham nijjhapeti oloketi evam karoti. Pekkheti anupekkhetiti yatha so tam attham pekkheti ceva punappunam ca pekkheti evam karoti. Dasseti anudassetiti tesanneva pariyayavacanani. Adhammena vupasamatiti yasma so adhammameva ayam dhammotiadina nayena tam mohetva dasseti tasma adhammena vupasamati nama. {188} Dhammena vupasamatiti yasma dhammavadi dhammameva ayam dhammotiadina nayena amohetva dasseti tasma dhammena vupasamati nama. {195} Pancimani bhikkhave dhammikani sativinayassa dananiti ettha suddhassa apattikassa danam ekam anuvaditassa danam ekam yacitassa danam ekam sanghena danam ekam dhammena samaggena danam ekanti evam panca. Etani pana ekekaangavasena na labbhanti. Tasma desanamattamevetam. Pancangasamannagatam pana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page323.

Sativinayadanam dhammikanti ayamettha attho. Tattha ca anuvadantiti codenti. Sesam uttanameva. Ayampana sativinayo khinasavasseva databbo na annassa antamaso anagaminopi. So ca kho annena codiyamanasseva na acodiyamanassa. Dinne ca pana tasmim codakassa katha na ruhati. Codentopi ayam khinasavo sativinayaladdho ko tuyham katham gahessatiti apasadetabbatam apajjati. {196} Bhasitaparikantanti vacaya bhasitam kayeneva parikantam parakkamitva katanti attho. Saratayasma evarupim apattim apajjitati etatha saratu ayasma evarupim apattim apajjita ayasma evarupiya apattiyati ayamattho. Apajjitvati va patho. Tassattho pathamam apajjitva paccha tam apattim saratu ayasmati. {202} Yebhuyyasikaya vupasametunti ettha yassa kiriyaya dhammavadino bahutara esa yebhuyyasika nama. {204} Adhammikasalakagahesu. Oramattakanti parittam appamattakam bhandanamattameva. Na ca gatigatanti dve tayo avase na gatam tattha tattheva va dvattikkhattum avinicchitam. Na ca saritasaritanti dvattikkhattum tehi bhikkhuhi sayam saritam va annehi saritam va na hoti. Janatiti salakam gahento janati adhammavadino bahutarati. Appevanamati imina niharena salakaya gahiyamanaya appevanama adhammavadino bahutara assuti ayamassa ajjhasayo hoti. Aparesupi dvisu padesu eseva nayo. Adhammena ganhantiti adhammavadino evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page324.

Mayam bahutara bhavissamati dve dve salakayo ganhanti. Vagga ganhantiti dve dhammavadino ekam dhammavadisalakam ganhanti evam dhammavadino na bahutara bhavissantiti mannamana. Na ca yathaditthiya ganhantiti dhammavadino hutva balavapakkham bhavissamati adhammavadisalakam ganhanti. Dhammikasalakagahesu ayamevattho parivattetva veditabbo. Evam salakam gahetva sace bahutara dhammavadino honti yatha te vadanti evam tam adhikaranam vupasametabbam evam yebhuyyasikaya vupasantam hoti. Ayamettha sankhepo. Vittharo pana paratopi agamissati. {207} Asuciti asucihi kayavacikammehi samannagato. Alajjiti sancicca apajjanadina alajjilakkhanena samannagato. Sanuvadoti saupavado. Iti imesanca tinnam anganam vasena tini karanani sanghena karanam dhammena samaggena karananti imani ca dveti panca tassa papiyasikakammassa karanani nama honti. Sesamettha tajjaniyadisu vuttanayameva. Ayampanettha vacanattho. Idanhi yo papussannataya papiyo puggalo tassa kattabbato tassa papiyasikakammanti vuccati. {212} Kakkhalataya valatayati kakkhalabhavaya ceva valabhavaya ca. Bhedayati sanghabhedaya. Sabbeheva ekajjhanti kassaci chandam anaharitva gilanepi tattheva anetva ekato sannipatitabbam. Tinavattharakena vupasameyyati ettha idam kammam tinavattharakasadisatta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page325.

Tinavattharakoti vuttam. Yatha hi gutham va muttam va ghatiyamanam duggandhataya badhati tinehi avattharitva supaticchaditassa panassa so gandho na badhati evameva yam adhikaranam mulanumulam gantva vupasamiyamanam kakkhalataya valataya bhedaya samvattati tam imina kammena vupasantam gutham viya tinavattharakena paticchannam suvupasantam hotiti idam kammam tinavattharakasadisatta tinavattharakoti vuttam. {213} Thullavajjanti parajikanceva sanghadisesam ca. Gihipatisamyuttanti gihinam hinena khumsanavambhanadhammikapatissavesu apannam apattim thapetva. {214} Evanca pana bhikkhave te bhikkhu tahi apattihi vutthita hontiti evam tinavattharakakammavacaya kataya kammavacapariyosane yattaka tattha sannipatita antamaso suttapi samapannapi annavihitapi sabbe te bhikkhu yava upasampadamandalato patthaya thullavajjanca gihipatisamyuttam ca thapetva avasesa apattiyo apanna sabbahi tahi apattihi vutthita honti. Ditthavikamnanti ye pana na metam khamatiti annamannam ditthavikammam karonti tehi va saddhim apattim apajjitvapi tattha anagata agantva va chandam datva parivenadisu nisinna te tahi apattihi na vutthita honti. Tena vuttam thapetva ditthavikammam thapetva ye na tattha hontiti. {215} Bhikkhuninam anupakhajjati bhikkhuninam anto pavisitva. Vivadadhikaranadinam vacanattho dutthadosasamvannanayam vuttoyeva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page326.

Vipaccataya voharoti cittadukkhattham voharo. Pharusavacananti attho. Yo tattha anuvadoti yo tesu anuvadantesu upavado. Anuvadanati akaradassanametam. Upavadanati attho. Anullapana anubhananati ubhayam anuvadanaya vevacanamattameva. Anusampavankatati punappunam kayacittavacahi tattheva sampavankata anuvankatabhavoti attho. Abbhussahanatati kasma evam na upavadissamiyevati ussaham katva anuvadana. Anubalappadananti purimavacanassa karanam dassetva pacchimavacanena balappadanam. Kiccayata karaniyatati ettha kiccameva kiccayam kiccayassa bhavo kiccayata. Karaniyassa bhavo karaniyata. Ubhayametam sanghakammasseva adhivacanam. Apalokanakammantiadi pana tasseva pabhedadassanattham. Tattha apalokanakammam nama simatthakasangham sodhetva chandarahanam chandam aharitva samaggassa sanghassa anumatiya tikkhattum savetva kattabbakammam. Nattikammam nama vuttanayeneva samaggassa sanghassa anumatiya ekaya nattiya kattabbakammam. Nattidutiyakammam nama vuttanayeneva samaggassa sanghassa anumatiya ekaya nattiya ekaya ca anusavanayati evam nattidutiyaya anusavanaya kattabbakammam. Natticatutthakammam nama vuttanayeneva samaggassa sanghassa anumatiya ekaya nattiya tihi ca anusavanahiti evam natticatutthahi tihi anusavanahi kattabbakammam. Tattha apalokanakammam apaloketvava katabbam nattikammadivasena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page327.

Na katabbam. Nattikammampi ekam nattim thapetva katabbam apalokanakammadivasena na katabbam. Nattidutiyakammam pana apaloketva kattabbampi atthi akattabbampi atthi. Tattha simasammati simasamuhananam kathinadanam kathinubbharo kutivatthudesana viharavatthudesanati imani cha kammani garukani apaloketva katum na vattati. Nattidutiyakammavacam savetvava katabbani. Avasesa terasasammatiyo senasanagahakamatakacivaradanadisammatiyo cati evarupani lahukakammani apaloketvapi katum vattati. Nattikamma- natticatutthakammavasena pana na katabbameva. Natticatutthakammam nattim ca tisso ca kammavacayo savetvava katabbam. Apalokanakammadivasena na katabbanti. Ayamettha sankhepo. Vittharato pana imani cattari kammani katihakarehi vipajjantiti- adina nayena parivaravasane kammavagge etesam vinicchayo agatoyeva. Yampana tattha anuttanam tam kammavaggeyeva vannayissama. Evanhi sati na atthane vannana bhavissati. Adito patthaya ca tassa tassa kammassa vinnatatta suvinneyyo bhavissati. {216} Vivadadhikaranassa kim mulantiadini paliya vaseneva veditabbani. {220} Vivadadhikaranam siya kusalantiadisu yena vivadanti so cittuppado vivado samathehi ca adhikaraniyataya adhikarananti- evamadina nayena attho veditabbo. {222} Apattadhikaranam siya akusalam siya abyakatam natthi apattadhikaranam kusalanti ettha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page328.

Sandhaya bhasitavasena attho veditabbo. Yasmim hi pathavikhananadike apattadhikarane kusalacittam angam hoti tasmim sati na sakka vattum natthi apattadhikaranam kusalanti. Tasma nayidam angapahonakacittam sandhaya vuttam. Idam pana sandhaya vuttam. Yantava apattadhikaranam lokavajjam tam ekantato akusalameva tattha siya kusalanti vikappo natthi. Yampana pannattivajjam tam yasma sancicca idam apattim vitikkamamiti vitikkamantasseva akusalam hoti. Asancicca pana kinci ajanantassa sahaseyyadivasena apajjanato abyakatam hoti. Tasma tattha sanciccasanciccavasena imam vikappabhavam sandhaya idam vuttam apattadhikaranam siya akusalam siya abyakatam natthi apattadhikaranam kusalanti. Sace pana yam kusalacitto apajjati idam vuccati apattadhikaranam kusalanti vadeyya. Acittakanam elakalomapadasodhammadesanadisamutthananampi kusalacittam apajjeyya na ca tattha vijjamanampi kusalacittam apattiya angam. Kayavacivinnattivasena pana calitapavattanam kayavacanam annatarameva angam. Tanca rupakkhandhapariyapannatta abyakatanti yam janantotiadimhi pana ayamattho. Yam cittam apattiya angam hoti tena vatthum jananto idam vitikkamamiti ca vitikkamakarena saddhim jananto sanjananto vitikkamacetanavasena cetetva pakappetva upakkamavasena maddanto abhivitaritva nirasankacittam pesetva yam apattadhikaranam vitikkamati apajjati. Tassa evam vitikkamato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page329.

Yo vitikkamo idam vuccati apattadhikaranam akusalam. Abyakatavarepi yam cittam apattiya angam hoti tassa abhavena ajananto vitikkamakarena ca saddhim ajananto asanjananto apattiangabhutaya vitikkamacetanayabhavena acetetva sancicca maddanassa abhavena anabhivitaritva nirasankacittam apesetva yam apattadhikaranam vitikkamati apajjati. Tassa evam vitikkamato yo vitikkamo idam vuccati apattadhikaranam abyakatanti. {224} Ayam vivado no adhikarananti- adisu samathehi adhikaraniyataya abhavato no adhikarananti evamattho veditabbo. {228} Yavatika bhikkhu kammappattati ettha catuvaggakarane kamme cattaro pancavaggakarane panca dasavaggakarane dasa visativaggakarane visati bhikkhu kammappattati veditabba. {230} Supariggahitanti sutthupariggahitam katva paticchitabbam. Paticchitva ca pana ajja bhandakam dhovama ajja pattam pacama ajjeko palibodho atthiti mananiggahatthaya katipaham atikkametabbam. {231} Anantani ceva bhassani jayantiti aparimanani itocito ca vacanani uppajjanti. Bhasanitipi patho. Ayamevattho. Ubbahikaya sammannitabboti apaloketva va sammannitabbo parato vuttaya nattidutiyaya va kammavacaya. Evam sammatehi pana bhikkhuhi visum nisiditva va tassayeva va parisaya annehi na kinci kathetabbanti savetva tam adhikaranam vinicchitabbam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page330.

{233} Tatrassati tassam parisati bhaveyya. Neva suttam agatanti na matika agata. No suttavibhangoti vinayo na paguno. Byanjanachayaya attham patibahatiti byanjanamattameva gahetva attham patisedheti. Jataruparajatakhettavatthupatiggahanadisu vinayadharehi bhikkhuhi apattiya kariyamane disva kimime apattiya karetha nanu jataruparajatapatiggahana pativirata hontiti evam sutte pativirati- mattameva vuttam natthi ettha apattiti vadati. Aparo dhammakathiko suttassa agatatta olambetva nivasentanam apattiya aropiyamanaya kimimesam aropetha nanu parimandalam nivasessamiti sikkha karaniyati evam sikkhakaranamattamevettha vuttam natthi ettha apattiti vadati. {234} Yatha bahutara bhikkhuti ettha ekenapi adhika bahutarava. Ko pana vado dvihi tihi. {235} Sannattiyati sannapanatthaya. Gulhakantiadisu alajjussannaya parisaya gulhako salakagaho katabbo. Lajjussannaya vivatako. Balussannaya sakannajappako. Vannavannayo katvati dhammavadinanca adhammavadinanca salakayo nimittasannam arocetva annamannam visabhaga katabba. Tato ta sabbapi civarabhoge katva vuttanayeneva gahetabba. Duggahoti paccukkaddhitabbanti duggahita salakayoti vatva puna gahetva yavatatiyam gahetabba. Suggahoti savetabbanti ekasmimpi dhammavadismim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page331.

Atireke jate suggahita salakayoti savetabbam. Yatha ca te dhammavadino vadanti tatha tam adhikaranam vupasametabbanti. Atha yavatatiyampi adhammavadino bahutarava honti. Ajja akalo sve janissamati vutthahitva alajajinam pakkham vibhedatthaya dhammavadipakkham pariyesitva punadivase salakagaho katabbo. Ayam gulhako salakagaho. Sakannajappake pana gahite vattabboti ettha sace sanghatthero adhammavadisalakam ganhati so evam avabodhetabbo bhante tumhe mahallaka vayo anuppatta tumhakam etam na yuttam ayam pana adhammavadi- salakati. Tassa itara salaka dassetabba. Sace so tam ganhati databba. Atha neva avabujjhati. Tato ma kassaci arocehiti vattabbo. Sesam vuttanayameva. Vivatakoti vivatatthoyeva. {238} Parajikasamantam vati ettha methunadhamme parajikasamantam nama dukkatam hoti. Sesesu adinnadanadisu thullaccayam. Nivethentanti na saramiti vacanena nibbethiyamanam. Ativethetiti inghayasmatiadivacanehi ativethiyati. Sarami kho aham avusoti parajikam paticchadanatthaya evam patijanati. Puna tena ativethiya- mano sarami khoti patinnam datva idani mam nasessantiti bhayena davaya metiadimaha etassa tassapapiyasikakammam katabbam. Sace silava bhavissati vattam puretva patipassaddhim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page332.

Labhissati. No ce tatha nasitakova bhavissati. Sesam sabbattha uttanamevati. Samathakkhandhakavannana nitthita. --------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 322-332. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=6602&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=6602&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=131              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=3588              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=3685              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=3685              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]