ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

                   Khuddakavatthukkhandhakavannana
                       --------
     {243} khuddakavatthukkhandhake. Mallamutthikati mutthimalla . Gama-
putavati chaviragamandananuyutta nagarikamanussa. Gamapotakatipi
patho. Esevattho.
     Thambheti nahanatitthe nikkhanitva thapitatthambhe.
     Kuddeti itthakasiladarukuddanam annatarasmim.
     Atthane nahayantiti ettha atthanam nama rukkham phalakam
viya tacchetva atthapadakarena rajiyo chinditva nahanatitthe
nikkhananti. Tattha cunnani akiritva manussa kayam ghamsanti.
     Gandhabbahatthakenati nahanatitthe thapitena darumayahatthena.
Tena kira cunnani gahetva manussa sariram ghamsanti.
     Kuruvindakasuttiyati kuruvindakapasanacunnani lakhaya
madditva katagulikakalapako vuccati. Tam ubhosu antesu gahetva
sariram ghamsanti.
     Viggayha parikammam karapentiti annamannam sarirena sariram
ghamsanti. Mallakannama makaradantake chinditva mallakamulasanthanena
katamallakam vuccati. Idam gilanassapi na vattati. {244} Akatamallakam
nama makaradante achinditva katam idam agilanassa na vattati.
Itthakakhandam pana kapalakhandam va vattati.
     Ukkasikanti vatthavattim. Tasma nahayantassa yassa kassaci
nahanasatakavattiya pitthim ghamsitum vattati.
     Puthupanikanti hatthaparikammam vuccati. Tasma sabbesam hatthena
patthiparikammam katum vattati.
     {245} Vallikati kannato nikkhantamuttolambikadinam etam adhivacanam.
Na kevalanca vallikayeva yankinci kannapilandhanam antamaso
talapannampi na vattati. Pamanganti yankinci pamangasuttam.
Kanthasuttakanti yankinci givupagam abharanam. Katisuttakanti yankinci
katipilandhanam antamaso suttatantumattampi. Ovattakanti valayam.
Keyuradini pakataneva. Yankinci abharanam na vattati.
     {246} Dumasikam va duvangulam vati ettha sace kesa anto-
dvemase dvangulam papunanti antodvemaseyeva chinditabba.
Dvangulam atikkametum na vattati. Sacepi na digha dvimasato
ekadivasampi atikkametum na labhatiyeva. Evamayam ubhayenapi
ukkatthaparicchedova vutto. Tato orampana na vattanabhavo
nama natthi.
     Kocchena osanhentiti kocchena olakkhitva sannisidapenti.
Phanakenati dantamayadisu yenakenaci. Hatthaphanakenati hattheneva
phanakiccam karonta angulihi osanhenti. Sitthatelakenati madhu-
sitthakaniyasadisu yenakenaci cikkalena. Udakatelakenati udakamissakena
Telena. Mandanatthaya sabbattha dukkatam. Uddhaggani pana
lomani anulomanipatanattham hattham temetva sisam punchitabbam.
Unhabhitattarajassiranampi allahatthena punchitum vattati.
     {247} Na bhikkhave adase va udakapatte vati ettha
kamsapattadinipi yesu mukhanimittam pannayati sabbani adasasankhameva
gacchanti. Kanjiyadinipi udakapattasankhameva. Tasma yattha katthaci
olokentassa dukkatam.
     Abadhappaccayati sanchavi nukho me vano udahu na tavati
jananattham jinno nukhomhi noti evamayusankharam olokanatthampi
vattatiti vuttam.
     Mukham alimpentiti vippasannacchavibhavakarehi mukhalepanehi
alimpenti. Ummaddentiti nanaummaddanehi ummaddenti.
Cunnentiti mukhacunnakena makkhenti. Manosilakaya mukham lanchentiti
manosilaya tilakadini lanchanani karonti. Tani haritaladihipi
na vattantiyeva angaragadayo pakatayeva. Sabbattha dukkatam.
     {248} Na bhikkhave naccam vatiadisu yankinci naccam antamaso
moranaccampi dassanaya gacchantassa dukkatam. Sayampi naccantassa
va naccapentassa va dukkatameva. Gitampi yankinci natagitam va
sadhugitam va antamaso dantagitampi. Mayam gayissamati pubbabhage
okujanta karonti etampi na vattati. Sayam gayantassapi
gayapentassapi dukkatameva. Vaditampi yankinci na vattati.
Yampana nitthahanto va sasanke va thito accharam va potheti
panim va paharati tattha anapatti. Sabbam antararame thitassa
passato anapatti. Passissamiti viharato viharam gacchantassa
apattiyeva. Asanasalayam nisinno passati anapatti.
Passissamiti utthahitva gacchato apatti. Vithiyam thatva givam
parivattetva passatopi apattiyeva.
     {249} Sarakuttinti sarakiriyam. Bhango hotiti aladdham samadhim
uppadetum na sakkoti laddham samapajjitum. Pacchima janatati
amhakam acariyapi upajjhayapi evam gayimsuti pacchima janata
ditthanugatim apajjati tatheva gayati. Na bhikkhave ayatakenati
ettha ayatako nama tantam vattam bhinditva akkharani vinasetva
pavatto. Dhamme pana suttantavattam nama atthi jatakavattam
nama atthi gathavattam nama atthi tam vinasetva atidigham katum
na vattati. Caturassena vattena parimandalani padabyanjanani
dassetabbani.
     Sarabhannanti sarena bhananam. Sarabhanne kira tarangavattadohakavatta-
galitavattadini dvattimsavattani atthi. Tesu yam icchati tam
katum labhati. Sabbesam padabyanjananam avinasetva vikaramakatva
samanasaruppena caturassena nayena pavattanamyeva lakkhanam.
     Bahiralomim unninti unnalomani bahi katva unnapavaram
parupanti. Tatha dharentassa dukkatam. Lomani anto
Katva parupitum vattati.
     Samanakappakatha bhutagamasikkhapadavannanayam vutta.
     {251} Na bhikkhave attano angajatanti angajatam chindantasseva
thullaccayam. Annam pana kannanasanguliadinam yankinci chindantassa
tadisam va dukkham uppadentassa dukkatam. Ahikitadatthadisu pana
annaabadhappaccaya va lohitam va mocentassa chindantassa
anapatti.
     {252} Candanaganthi uppanna hotiti candanaghatika uppanna hoti.
So kira uddhanca adho ca jalani parikkhipapetva gangaya
nadiya kilati. Tassa nadiya sotena vuyhamana candanaganthi
agantva jale laggi. Tamassa parisa aharitva adamsu.
Evam sa uppanna hoti. Iddhipatihariyanti ettha vikubbana-
iddhipatihariyam patikkhittam. Adhitthanaiddhi pana appatikkhittati
veditabba.
     Na bhikkhave sovannamayo pattotiadisu sace hi gihi
bhattaggesu suvannatattakadisu byanjanam katva upanamenti amasitumpi
na vattati. Phalikamayakacamayakamsamayadini pana tattakadini bhajanani
puggalikaparibhogeneva na vattanti. Sanghikaparibhogena va
gihivikatani va vattanti. Tambalohamayopi patto na vattati.
Thalakam pana vattatiti idam sabbam kurundiyam vuttam. Manimayoti
ettha pana indaniladimanimayo vutto. Kamsamayoti ettha
Vattalohamayopi sangahito.
     {253} Likhitunti tanukaranatthayetam vuttam.
     Pakatimandalanti makaradantachindakamandalameva.
     {254} Avattitvati annamannam paharitva.
     Pattadharakanti ettha dantavalivettadihi kate bhumiadharake
tayo daruadharake dve patte uparupari thapetum vattatiti kurundiyam
vuttam. Mahaatthakathayam pana vuttam bhumiadharake tinnam pattanam
anokase dve thapetum vattati daruadharakadandadharakesupi
susajjitesu eseva nayo bhamakotisadiso pana daruadharako tihi
dandakehi baddho dandakadharako ca ekassapi pattassa anokaso
tattha thapetvapi hatthena gahetva evam nisiditabbam bhumiyam pana
nikkujjitva ekameva thapetabbanti.
     Midhanteti alindakamidhakadinam ante. Sace pana parivattetva
tattheva patitthati evarupaya vitthinnaya midhiyava thapetum vattati.
     Paribhandanteti bahirapasse kataya tanukamidhikaya ante.
Midhiyam vuttanayeneva etthapi vinicchayo veditabbo.
     Colakanti yam pattharitva patto thapiyati tasmim pana asati
katasarake va tattikaya va mattikaparibhandakataya bhumiya va
yattha na dussati tatharupaya va balikaya va thapetum vattati.
Pamsurajadisu pana kharabhumiyam va thapentassa dukkatam.
     Pattamalakanti itthakahi va daruhi va katum vattati.
     Pattakundolikati mahamukhakundalasanthana bhandakukkhalika
vuccati.
     Yo laggeyyati yattha katthaci laggentassa dukkatameva.
Civaravamsepi bandhitva thapetum na vattati. Bhandakatthapanatthameva
va katam hotu nisidanasayanattham va yattha katthaci mance va
pithe va thapentassa dukkatam. Annena pana bhandakena saddhim
bandhitva thapetum vattati. Attaniyam bandhitva olambetum va
vattati. Bandhitva upari thapetum na vattatiyeva. Sace pana
mancam va pitham va ukkhipitva civaravamsadisu attakacchannena thapitam
hoti tattha thapetum vattati. Amsavaddhakena amsakute laggetva
anke thapetum vattati chatte bhattapuropi amsakute laggitapattopi
thapetum na vattati. Bhandakena pana saddhim bandhitva va attakam
bandhitva thapite va yokoci thapetum vattati.
     {255} Pattahatthenati ettha na kevalam yassa patto hatthe soyeva
pattahattho na kevalanca kavatameva panametum na labhati.
Api ca kho pana hatthe va pitthipade va yattha katthaci sariravayave
pattasmim sati hatthena va pitthipadena va sisena va yena va
kenaci sariravayavena kavatam va panametum ghatikam va ukkhipitum
sucim va kuncikaya apapuritum 1- na labhati. Amsakute pana pattam
laggetva yathasukham kavatam apapuritum 1- labhatiyeva.
@Footnote: 1. avapurituntipi.
     Tumbakatahanti alabukataham vuccati. Tam pariharitum na vattati.
Labhitva pana tavakalikam paribhunjitum vattati. Ghatikatahepi eseva
nayo. Ghatikatahanti ghatikapalam.
     Abbhummeti utrasavacanametam. Sabbapamsukulikenati ettha
civaranca mancapithanca pamsukulam vattati. Ajjhoharaniyampana
dinnakameva gahetabbam.
     Calakaniti chaddetva vametva appavitthamisani. Atthikaniti
macchamamsaatthikani. Ucchitthodakanti mukhavikkhalanodakam. Etesu
yankinci pattena niharantassa dukkatam. Pattam patiggahanam katva
hattham dhovitumpi na labhati. Hatthadhovanapadadhovanaudakampi patte
akiritva niharitum na vattati. Anucchittham visuddhapattam ucchitthahatthena
ganhitum na vattati. Vamahatthena panettha udakam asincitva
ekam udakagandusam gahetva ucchitthahatthena ganhitum vattati.
Ettavatapi hi so ucchitthapatto hoti. Ucchitthahatthampana
bahi udakena vikkhaletva gahetum vattati. Macchamamsaphalaphaladini
khadanto yam tattha atthim va calakam va chaddetukamo hoti tam
patte thapetum na labhati. Yam pana patikhaditukamo hoti tam
patte thapetum labhati. Atthikakantakadini tattheva katva hatthena
luncitva khaditum vattati. Mukhato nihatam pana yankinci puna
khaditukamo hoti tam patte thapetum na labhati. Singivera-
nalikerakhandadini damsitva puna thapetum labhati.
     {256} Namatakanti satthakavethanakapilotikakhandam.
     Dandasatthakanti pipphalakam va annampi va yankinci dandam
yojetva katasatthakam.
     Kannakitayo hontiti malaggahita honti. Kinnena
puretunti kinnacunnena puretum. Sattuyati haliddamissakena
pitthacunnena puretum. Saritakanti pasanacunnampi vuccati. Tena
puretum anujanamiti attho. Madhusitthakena saretunti madhusitthakena
makkhetum. Saritakampi paribhijjatiti tam makkhitamadhusitthakam bhijjati.
Saritasipatikanti madhusitthakapilotikam satthakosakam. Sipatika pana
saritasipatikaya anulomati kurundiyam vuttam.
     Kathinanti nissenimpi tattha attharitabbam katasarakakilanjanam
annatarampi. Kathinarajjunti yaya duppatacivaram sibbanta kathine
civaram bandhanti. Kathinam nappahotiti dighassa bhikkhuno pamanena
katam kathinam tattha rassassa bhikkhuno civaram atthariyamanam nappahoti
antoyeva hoti dandake na papunatiti attho. Dandakathinanti
tassa majjhe itarassa bhikkhuno pamanena annam nissenim bandhitum
anujanamiti attho. Vidalakanti  dandakathinappamanena katasarakassa
pariyante patisamharitva duggunakaranam. Salakanti duppatacivarassa
antare pavesanasalakam. Vinaddhanarajjunti 1- tattha mahanisseniya saddhim
khuddakanissenim vinaddhitarajjum 2-. Vinaddhanasuttakanti 3- khuddakanisseniya
@Footnote: 1. vinandhanarajjuntitipi .  2. vinandhitam rajjum itipi.
@3. vinandhanasuttakantitipi.
Civaram vinaddhitasuttakam 1-. Vinaddhitva 2-  civaram sibbetunti tena suttakena
tattha civaram vinaddhitva 2- sibbetum. Visama hontiti kaci khuddaka
honti kaci mahanta. Kalimbakanti pamanasannakaranam yankinci
talapannadim. Moghasuttakanti vaddhakinam darusu kalasuttena viya
haliddisuttena sannakaranam.
     Anguliya patigganhantiti sucimukham anguliya paticchanti.
Patiggahanti angulikosakam. {257} Avesanavitthakannama yankinci
paticangotakadi. Uccavatthukanti pamsum akiritva uccavatthukam
katum anujanamiti attho.
     Ogumbetva ullittavalittam katunti chadanam odhunitva
ghanadandakam katva anto ca bahi ca mattikaya limpetunti attho.
     Goghamsikayati velum va rukkhadandakam va anto katva tena saddhim
sangharitunti attho. Bandhanarajjunti tatha sangharitassa bandhanarajjum.
     {258} Katacchuparissavanam nama tisu dandakesu vinaddhitva 2- katam.
     {259} Yo na dadeyyati aparissavanakasseva yo na dadati tasseva
apatti. Yo pana attano hatthe parissavane vijjamanepi
yacati tassa na akama databbam.
     Dandakaparissavananti rajakanam kharaparissavanam viya catusu padesu
bandhanissenikaya satakam bandhitva majjhe dandake udakam asincitabbam.
Tam ubhopi kotthase puretva parissavati. Ottharikam
@Footnote: 1. vinandhitum suttakam itipi .  2. vinandhitva.
Nama yam udake ottharitva ghatena udakam ganhanti. Tam hi
catusu dandakesu vattham bandhitva udake cattaro khanuke nikkhanitva
tesu bandhitva sabbe pariyante udakato mocetva majjhe ottharitva
ghatena udakam ganhanti.
     Makasakutikati civarakutika vuccati.
     {260} Abhisannakayati semhadidosabhisannakaya.
     Aggalavatti nama dvarabahaya samappamanoyeva aggalatthambho
vuccati yattha tini cattari chiddani katva suciyo denti.
Kapisisakam nama dvarabaham vijjhitva tattha pavesito aggalapasako
vuccati. Sucikati tattha majjhe chiddam katva pavesita.
Ghatikati upari yojita. Mandalikam katunti nicavatthukam cinitum .
Dhumanettanti dhumanikkhamanachiddam.
     Vasetunti gandhehi vasetum.
     Udakanidhananti udakatthapanatthanam tattha ghatena udakam thapetva
saravakena valanjetabbam.
     Kotthakoti dvarakotthako.
     {261} Tisso paticchadiyoti ettha jantagharapaticchadi ca udaka-
paticchadi ca parikammam karontasseva vattati sesesu abhivadanadisu
na vattati. Vatthapaticchadi sabbakammesu vattati. Udakam na hotiti
nahanaudakam na hoti.
     {262} Tulanti pannikanam viya udakaubbahanatulam. Karakatakoti
Vuccati gone va yojetva hatthehi va gahetva dighavarattahi
akaddhanayantam. Cakkavattakanti arahataghatiyantam 1-. Cammakhandam
nama tulaya va karakatakena va yojetabbakam cammabhajanam.
     Pakata hotiti aparikkhitta hoti.
     Udakapunchaniti dantamayapi visanamayapi darumayapi vattati.
Tassa asati colakena udakam paccuddharitum vattati.
     {263} Udakamatikanti udakassa agamanamatikam.
     Nillekham jantagharannama aviddhapakkhapasakam vuccati. Gopanasinam
uparimandale pakkhapasake thapetva katakutacchadanassetam namam.
     Catumasam nisidanenati nisidanena cattaro mase na
vippavasitabbanti attho.
     {264} Pupphabhikinnesuti pupphehi santhitesu.
     Namatakanti elakalomehi katam avayimam cammakhandapariharena
paribhunjitabbam.
     Asittakupadhanannama tambalohena va rajatena va kataya
pelaya etam adhivacanam. Patikkhittatta pana darumayapi na
vattati.
     Malorikanti 2- dandadharako vuccati. Yatthiadharakapatta-
dharakapacchikapitthanipi ettheva pavitthani. Adharakasankhepagamanato
hi patthaya chiddam viddhampi aviddhampi vattatiyeva.
@Footnote: 1. arahatthaghatiyantam itipi .  2. mallorikantitipi. Ma. malorikati.
     Ekabhajaneti ettha sace eko bhikkhu bhajanato phalam va
puvam va gahetva gacchati tasmim bhikkhumhi apagate itarassa sesakam
bhunjitum vattati. Itarassapi tasmim khane puna gahetum vattati.
     {265} Atthahangehiti ettha ekekenapi angena samannagatassa
antosimaya va nissimam gantva nadiadisu va nikkujjitum vattatiyeva.
Evam nikkujjite pana patte tassa gehe koci deyyadhammo
na gahetabbo. Asukassa gehe bhikkham ma ganhathati annesupi
viharesu pesetabbam. Ukkujjanakale pana yavatatiyam yacapetva
hatthapasam vijahapetva nattidutiyakammena ukkujjitabbo.
     {268} Purakkhitvati aggato katva. Samharantuti samhariyantu.
Celapatikanti celasantharam. So kira sace aham puttam lacchami
akkamissati me bhagava celapatikanti imina ajjhasayena santhari.
Abhabbo cesa puttapatilabhassa tasma bhagava na akkami. Yadi
akkameyya paccha puttam alabhanto nayam sabbannuti ditthim
ganheyya idantava bhagavato anakkamane karanam. Yasma pana
bhikkhupi ye ajananta akkameyyum te gihinam paribhuta bhaveyyum
tasma bhikkhu paribhavato mocetum sikkhapadam pannapesi. Idam
sikkhapadapannapane karanam.
     Mangalatthaya yaciyamanenati apagatagabbha va hotu
garugabbha va evarupesu thanesu mangalatthaya yaciyamanena akkamitum
vattati. Dhotapadakannama padadhovanatthane dhotehi padehi
Akkamanatthaya paccattharanam atthatam hoti tam akkamitum vattati.
     {269} Katakannama padumakannikakaram padaghamsanattham kantake
utthapetva katam tam vattam va hotu caturassadibhedam va bahullikanu-
yogatta patikkhittameva neva patiggahetum na paribhunjitum vattati.
     Sakkharati pasano vuccati. Pasanaphenakopi vattati.
     Vidhupananti vijani vuccati. Talavantam pana talapannehi
va katam hotu veludantavilivehi va morapinjehi va cammavikatihi
va sabbam vattati.
     Makasavijaniti dantamayavisanamayadandakapi vattati. Vakamayavijaniya
ketakaparohakandalapannadimayapi sangahita.
     {270} Gilanassa chattanti ettha yassa kayadaho va cittakopo
va hoti cakkhum va dubbalam anno va koci abadho vina
chattena uppajjati. Tassa game va aranne va chattam vattati.
Vasse pana civaraguttattham valamigacorabhayesu ca attaguttatthampi vattati.
Ekapannachattampana sabbattheva vattati.
     Asissati asi assa. Vijotalatiti vijoteti.
     Dandasammatinti ettha pamanayutto catuhatthoyeva dando
sammannitva databbo. Tato onatiritto vinapi sammatiya
sabbesam vattati.
     Sikka pana agilanassa na vattati. Gilanassapi sammannitvava
databba.
     {273} Romatthakassati ettha thapetva romatthakam sesanam uggaram
mukhe santharetva gilantanam apatti. Sace pana asantharitameva
paragalam gacchati vattati.
     Yam diyamananti idam bhojanavagge vannitameva.
     {274} Kuppam karissamiti saddam karissami. Nakhadihi nakhacchedane
apatti natthi. Attanurakkhanattham pana nakhacchedanam anunnatam.
     Visatimatthanti visatipi nakhe likhitamatthe karapenti.
Malamattanti nakhato malamattam apakaddhitum anujanamiti attho.
     {275} Khurasipatikanti khurakosakam.
     Massum kappapentiti kattariya massum chedapenti. Massum
vaddhapentiti massum digham karapenti. Golomikanti hanukamhi
digham katva thapitam elakamassukam vuccati. Caturassakanti catukkonam.
Parimukhanti ure lomarajisamharanam. Addharukanti udare
lomarajithapanam. Apatti dukkatassati massukappanadisu sabbattha
apatti dukkatassa.
     Abadhappaccaya sambadhe lomanti gandavanaruciadi-
abadhappaccaya 1-.
     Abadhappaccaya kattarikayati gandavanarucisisarogabadhappaccaya 1-.
     Sakkharadihi nasikalomagahapane apatti natthi.
@Footnote: 1. rudhi itipi.
     Attanurakkhanatthampana sandaso anunnato.
     Na bhikkhave palitam gahapetabbanti ettha yam bhamukayam va
lalate va dathikaya va uggantva vibhaccham thitam tadisam lomam
va palitam va apalitam va gahetum vattati.
     {277} Kamsapattharikati kamsabhandabanija.
     Bandhanamattanti vasikattarayatthikadinam bandhanamattam.
     {278} Na bhikkhave akayabandhanenati ettha abandhitva nikkhamantena
yattha sarati tattha bandhitabbam. Asanasalaya bandhissamiti gantum
vattati. Saritva yava na bandhati na tava pindaya caritabbam.
     Kalabukannama bahurajjukam. Deddubhakannama udakasappasisasadisam.
Murajjannama murajjavattasanthanam vethetva katam. Maddavinannama
pamangasanthanam. Idisam hi ekampi na vattati pageva bahuni.
Pattikam sukarantakanti ettha pakativita va macchakantakavayima va
pattika vattati. Sesa kunjaracchikadibheda na vattati.
Sukarantakannama sukaravattikuncikakosakasanthanam hoti. Ekarajjukampana
muddikakayabandhananca sukarantakam anulometi. Anujanami bhikkhave
murajjam maddavinanti idam dasasuyeva anunnatam. Pamangadasa
cettha catunnam upari na vattati. Sobhakannama vethetva
mukhavattisibbanam. Gunakannama muddikasanthanena sibbanam. Evam
sibbita hi anta thira honti. Pavanantoti pasanto
vuccati.
     {280} Hatthisondikannama nabhimulato hatthisondasanthanam olambakam
katva nivattham colakaitthinam nivasanam viya. Macchavalakannama ekato
dasantam ekato pasantam olambitva nivattham. Catukannakannama
upari dve hetthato dveti evam cattaro kanne dassetva
nivattham. Talavantakannama talavantakarena satakam olambetva
nivasanam. Satavallikannama dighasatakam anekakkhattum obhanjitva
ovattikam karontena nivattham. Vamadakkhinapassesu va nirantaram
valliyo dassetva nivattham. Sace pana januto patthaya eka va
dve va valliyo pannayanti vattati.
     Samveliyam nivasentiti mallakammakaradayo viya kaccham bandhitva
nivasenti. Evam nivasetum gilanassapi maggapatipannassapi
na vattati. Yampi maggam gacchanta ekam va dve va kone
ukkhipitva antaravasakassa upari laggenti anto va ekam
kasavam tatha nivasetva bahi aparam nivasenti sabbam na vattati.
Gilano pana anto kasavassa ovattikam dassetva aparampi upari
nivasetum labhati. Agilanena dve nivasentena sagunampi katva
nivasetabbani. Iti yanca idha patikkhittam yanca sekhiyavannanayam
tam sabbam vajjetva nibbikaram timandalam paticchadentena parimandalam
nivasetabbam. So yankinci vikaram karonto dukkata na muccati. Na
bhikkhave gihiparutam parupitabbanti evam patikkhittam gihiparupanam
aparupitva ubho kanne samam katva parupanam parimandalaparupanannama.
Tam parupitabbam. Tattha yankinci setapataparupanam paribbajakaparutam
ekasatakaparutam sondaparutam antepurikaparutam mahajetthakaparutam
kutippavesakaparutam brahmanaparutam palikarakaparutantievamadi-
parimandalalakkhanato annatha parutam sabbametam gihiparutam nama.
Tasma yatha setapata addhapalika nigantha parupanti yatha ca
ekacce paribbajaka uram vivaritva dvisu amsakutesu parupanam thapenti
yatha ca ekasataka manussa nivatthasatakassa ekena antena pitthim
parupitva ubho kanne ubhosu amsakutesu thapenti yatha ca
surasondadayo satakena givam parikkhipanta ubho ante udare
va olambanti pitthiyam va khipanti yatha ca antepurikadayo
akkhitarakamattam dassetva ogunthikam parupanti yatha ca mahajetthaka
dighasatakam nivasetva tasseva ekena antena sakalasariram
parupanti yatha ca kasaka khettakutim pavisanta satakam palivethetva
upakacchake pakkhipitva tasseva ekena antena sariram parupanti
yatha ca brahmana ubhinnam upakacchakanam antarena satakam pavesetva
amsakutesu pakkhipanti yatha ca palikarako bhikkhu ekamsaparupanena
parutam vamabahum vivaritva civaram amsakutam aropeti evameva
aparupitva sabbepi ete anne ca evarupe parupanadose
vajjetva nibbikaram parimandalam parupitabbam. Tatha aparupetva
arame va antaraghare va anadarena yankinci vikaram karontassa
dukkatam.
     {281} Mundavattiti yatha ranno kuhinci gacchato parikkharabhandavahamanussati
adhippayo.
     Antarakajanti majjhe laggetva dvihi vahitabbabharam.
     {282} Acakkhussanti cakkhunam hitam na hoti parihanim janeti. Na
chadetiti na ruccati.
     Atthangulaparamanti manussanam pamanangulena atthangulaparamam.
     Atimandahakanti atikhuddakam.
     {283} Dayam alepentiti tinavanadisu aggim denti.
     Patagginti patiaggim datum. Parittanti apaharitakaranena va
parikkhakhananena va parittanam. Ettha pana anupasampanne sati
sayam aggim datum na labhati asati aggimpi datum bhumim tacchetva
tinanipi haritum parikkhampi khanitum allasakham bhanjitva aggim
nibbapetumpi labhati. Senasanam pattam va appattam va tatha
nibbapetum labhatiyeva. Udakena pana kappiyeneva labhati na itarena.
     {284} Sati karaniyeti sukkhakatthadiggahanakicce sati. Porisiyanti
purisappamanam. Apadasuti valamigadayo va disva maggamulho
va disa oloketukamo hutva davadaham va udakogham agacchantam
va disva evarupasu apadasu atiuccampi rukkham arohitum vattati.
     {285} Kalyanavakkaranati madhurasadda. Chandaso aropemati
vedam viya sakkatabhasaya vacanamaggam aropema. Sakaya niruttiyati
ettha saka nirutti nama sammasambuddhena vuttappakaro
Magadhikavoharo. {286} Lokayatam nama sabbam ucchittham sabbam anucchittham
seto kako kalo bako imina ca imina ca karanenati-
evamadiniratthakakaranapatisamyuttam titthiyasattham.
     {288} Antara ahositi antarika ahosi paticchanna.
     {289} Abadhappaccayati yassa abadhassa lasunam bhesajjam tappaccayati
attho.
     {290} Passavapadukanti ettha paduka itthakahipi silahipi daruhipi
katum vattati. Vaccapadukayapi. Eseva nayo.
     Parivenanti vaccakutiparikkhepabbhantaram.
     {293} Yathadhammo karetabboti dukkatavatthumhi dukkatena pacittiyavatthumhi
pacittiyena karetabbo.
     Paharanattham katam paharaniti vuccati. Yassa kassaci avudha-
sankhatassetam adhivacanam. Tam thapetva annam sabbam lohabhandam
anujanamiti attho. Katakanca kumbhakarikancati ettha katakam
vuttameva. Kumbhakarikati dhaniyasseva sabbamattikamayakuti vuccati.
Sesam sabbattha uttanamevati.
               Khuddakavatthukkhandhakavannana nitthita.
                       ---------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 333-352. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=6814&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=6814&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=1              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=1              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=1              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=1              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]