ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                       41. 3. Nagavimanavannana
     alankata manikancanacitanti nagavimanam. Tassa ka uppatti? bhagava
baranasiyam viharati isipatane migadaye. Tena samayena baranasivasini eka upasika
saddha pasanna silacarasampanna bhagavantam uddissa vatthayugam vayapetva
suparidhotam karapetva upasankamitva bhagavato padamule thapetva evamaha
@Footnote: 1 cha.Ma. pasanna  2-2 ka. abhippasannayeva devaputta mam atikkamitva rocanti
@patapenti dasseti
"patigganhatu bhante bhagava imam vatthayugam anukampam upadaya yam mama assa
digharattam hitaya sukhaya"ti. Bhagava tam patiggahetva tassa upanissayasampattim
disva dhammam desesi, sa desanapariyosane 1- sotapattiphale patitthahitva bhagavantam
vanditva padakkhinam katva geham agamasi. Sa na cirasseva kalam katva tavatimsesu
uppanna sakkassa devarajassa piya ahosi vallabha yasuttara nama namena.
Tassa punnanubhavena hemajalasanchanno kunjaravaro nibbatti, tassa ca khandhe
manimayo mandapo, majjhe supannattaratanapallanko nibbatti, dvisu dantesu cassa
kamalakuvalayujjala ramaniya dve pokkharaniyo paturahesum. Tattha padumakannikasu
thita devadhita paggahitapancangikaturiya naccanti ceva gayanti ca.
     Sattha baranasiyam yathabhirantam viharitva yena savatthi tena carikam pakkami.
Anupubbena savatthim patva tatra sudam bhagava savatthiyam viharati jetavane
anathapindikassa arame. Atha sa devata attana anubhuyyamanam dibbasampattim
oloketva tassa karanam upadharenti "satthu vatthayugadanakaranan"ti natva
sanjatasomanassa bhagavati pasadabahumana vanditukama abhikkantaya rattiya
hatthikkhandhavaragata akasena agantva tato otaritva bhagavantam vanditva anjalim
paggayha ekamantam atthasi. Tam ayasma vangiso bhagavato anunnaya imahi gathahi
pucchi:-
     [705]           "alankata manikancanacitam
                      sovannajalacitam 2- mahantam
                      abhiruyha gajavaram sukappitam
                      idhagama vehayasam antalikkhe.
@Footnote: 1 cha.Ma. desanavasane  2 Si. suvannajalacittam
     [706]            Nagassa dantesu duvesu nimmita
                      acchodaka paduminiyo suphulla
                      padumesu ca turiyagana pabhijjare
                      ima ca naccanti manoharayo.
     [707]            Deviddhipattasi mahanubhave
                      manussabhuta kimakasi punnam
                      kenasi evanjalitanubhava
                      vanno ca te sabbadisa pabhasati"ti.
    #[705]  Tattha alankatati sabbabharanavibhusita. Manikancanacitanti tehi
dibbamanehi manisuvannehi acitam. Sovannajalacitanti hemajalasanchannam. 1- Mahantanti
vipulam. Sukappitanti gamanasannahavasena sutthu sannaddham. Vehayasanti vehayasabhute 2-
hatthipitthe. Antalikkheti akase, "alankatamanikancanacitan"tipi patho. Ayam hettha
sankhepattho:- devate tvam sabbalankarehi alankata alankatamanikancanacitam, ativiya
dibbamanehi manihi kancanehi ca alankaranavasena 3- khacitam, hemajalehi kumbhalankaradi-
bhedehi hatthalankarehi citam 4- amuttam mahantam ativiya brahantam 5- uttamam gajam
aruyha hatthipitthiya nisinna akaseneva idha amhakam santikam agatati.
    #[706]  Nagassa dantesu duvesu nimmitati eravanassa viya nagarajassa
imassa dvisu dantesu dve pokkharaniyo sucaritasippina sutthu viracita. Turiyagana-
ti pancangikaturiyasamuha. Pabhijjareti dvadasannam layabhedanam vasena pabhedam gacchanti.
@Footnote: 1 ka. hemajalapaticchannam  2 Si. vehasagate
@3 ka. alankatakaranavasena  4 Si. cittam  5 Si.,i. brahantam sajjam
"pavajjare"ti ca pathanti, pakarehi vadiyantiti attho. Evam therena puttha devata
imahi gathahi vissajjesi:-
     [708]            "baranasiyam upasankamitva
                       buddhassa'ham vatthayugam adasim
                       padani vanditva 1- chama nisidim
                       vitta ca'ham anjalikam akasim. 2-
     [709]             Buddho ca me kancanasannibhattaco
                       adesayi samudayadukkhaniccatam
                       asankhatam dukkhanirodhasassatam
                       maggam adesayi 3- yato vijanisam.
     [710]             Appayuki kalakata tato cuta
                       upapanna tidasaganam yasassini
                       sakkassa'ham annatara pajapati
                       yasuttara nama disasu vissuta"ti.
    #[708-9]  Tattha chamati bhumiyam. Bhummatthe hi idam paccattavacanam. Vittati
tuttha. Yatoti  yato satthu samukkamsikadhammadesanato. Vijanisanti cattari
ariyasaccani pativijjhim.
    #[710]   Appayukiti "idisam nama ularam punnam katva na taya etasmim
dukkhabahule manussattabhave evam thatabban"ti sanjatabhisandhina viya parikkhayam
gatena kammuna appayuka samana. Annatara pajapatiti solasasahassanam mahesinam
@Footnote: 1 Si. vanditva  2 i.,Ma. adasim  3 Si. adesesi
AnnataRa. Disasu vissutati dvisu devalokesu sabbadisasu pakata pannata.
Sesam vuttanayameva.
                      Nagavimanavannana  nitthita.
                       ------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 204-208. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=4314&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=4314&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=41              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=1443              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=1431              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=1431              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]