ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 30 : PALI ROMAN Vimana.A. (paramatthadi.)

                     81. 7. Kanthakavimanavannana 1-
     punnamase yatha candoti kanthakavimanam. Tassa ka uppatti? bhagava
savatthiyam viharati jetavane. Tena samayena ayasma mahamoggallano hettha
vuttanayeneva devacarikam caramano tavatimsabhavanam gato, tasmim khane kanthako 2- devaputto
sakabhavanato nikkhamitva dibbayanam abhiruhitva mahantena parivarena mahatiya
deviddhiya uyyanam gacchanto ayasmantam mahamoggallanam disva sanjatagarava-
bahumano sahasa yanato oruyha theram upasankamitva pancapatitthitena vanditva
sirasmim anjalim paggayha atthasi. Atha nam thero:-
     [1171]   "punnamase yatha cando      nakkhattaparivarito
               samanta anupariyati         tarakadhipati saSi.
     [1172]    Tathupamam idam byamham          dibbam devapuramhi ca
               atirocati vannena          udayantova ramsima.
@Footnote: 1 cha.Ma. kandakavimana... evamuparipi  2 Si.,i. kanthako

--------------------------------------------------------------------------------------------- page368.

[1173] Veluriyasuvannassa phalika rupiyassa ca masaragallamuttahi lohitangamanihi ca. [1174] Citra manorama bhumi veluriyassa santhata kutagara subha ramma pasado te sumapito. [1175] Ramma ca te pokkharani puthulomanisevita acchodaka vippasanna sonnavalukasanthata. [1176] Nanapadumasanchanna pundarikasamotata surabhim sampavayanti manunna maluterita. [1177] Tassa te ubhato passe vanagumba sumapita upeta puppharukkhehi phalarukkhehi cubhayam. [1178] Sovannapade pallanke muduke gonakatthate 1- nisinnam devarajamva upatitthanti acchaRa. [1179] Sabbabharanasanchanna nanamalavibhusita ramenti tam mahiddhikam vasavattiva modasi. [1180] Bherisankhamudingahi vinahi panavehi ca ramasi ratisampanno naccagite suvadite. [1181] Dibba te vividha rupa dibba sadda atho rasa gandha ca te adhippeta photthabba ca manorama. @Footnote: 1 Si. colasanthate

--------------------------------------------------------------------------------------------- page369.

[1182] Tasmim vimane pavare devaputta mahappabho atirocasi vannena udayantova bhanuma. [1183] Danassa te idam phalam atho silassa va pana atho anjalikammassa tam me akkhahi pucchito"ti adhigatasampattikittanamukhena katakammam pucchi. [1184] So devaputto attamano moggallanena pucchito panham puttho viyakasi yassa kammassidam phalam. [1185] "aham kapilavatthusmim sakiyanam puruttame suddhodanassa puttassa kanthako sahajo aham. [1186] Yada so addharattayam bodhayamabhinikkhami so mam muduhi panihi jalitambanakhehi 1- ca. [1187] Satthim akotayitvana `vaha samma'ti ca bravi `aham lokam tarayissam patto sambodhimuttamam.' [1188] Tam me giram sunantassa haso me vipulo ahu udaggacitto sumano abhisisim 2- tada aham. [1189] Abhirulhanca mam natva sakyaputtam mahayasam udaggacitto mudito vahissam purisuttamam. [1190] Paresam vijitam gantva uggatasmim divakare mamam channanca ohaya anapekkho so apakkami. @Footnote: 1 Si. jalatambanakhehi 2 Si. abhisisim, i. abhisisi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page370.

[1191] Tassa tambanakhe pade jivhaya parilehisam gacchantanca mahaviram rudamano udikkhisam. [1192] Adassanenaham tassa sakyaputtassa sirimato alattham garukabadham khippam me maranam ahu. [1193] Tasseva anubhavena vimanam avasamiham sabbakamagunupetam devo devapuramhiva. 1- [1194] Yanca me ahuva haso saddam sutvana bodhiya teneva kusalamulena phusissam asavakkhayam. [1195] Sace hi bhante gaccheyyasi satthu buddhassa santike mamapi nam vacanena sirasa vajjasi vandanam. [1196] Ahampi datthum gacchissam jinam appatipuggalam dullabham dassanam hoti lokanathana tadinan"ti sopi attana katakammam kathesi. Ayam hi anantare attabhave amhakam bodhisattena sahajato kanthako assaraja ahosi. So abhinikkhamanasamaye abhirulho teneva rattavasesena tini rajjani mahapurisam atikkamapetva anomanaditiram sampapesi. Atha so mahasattena suriye uggate ghatikaramahabrahmuna 2- upanitani pattacivarani gahetva pabbajitva channena saddhim kapilavatthum uddissa vissajjito sinehabharikena hadayena mahapurisassa pade attano jivhaya lehitva pasadasommani akkhini ummiletva yava dassanapatha olokento dassanupacaram pana atikkante lokanathe "evam vidham nama lokagganayakam mahapurisam aham vahim, saphalam vata me sariram ahosi"ti @Footnote: 1 Ma. dibbam devapuramhi ca 2 Si. ghatikaramahabrahmuna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page371.

Pasannamanaso hutva puna cirakalam sangatassa pemassa vasena viyogadukkham asahanto bhaviniya dibbasampattiya vasena dhammataya codiyamano kalam katva tavatimsa- bhavane nibbatti. Tam sandhaya vuttam "punnamase yatha cando .pe. Aham kapilavatthusmin"tiadi. #[1171] Tattha punnamaseti punnamasiyam sukkapakkhe pannarasiyam. Tarakadhipatiti tarakanam adhipati. Sasiti sasalanchanava. "tarakadhipa dissati"ti keci pathanti, tesam tarakadhipati avibhattiko niddeso, tarakanam adhipo hutva dissati anupariyati cati yojana katabba. #[1172] Dibbam devapuramhi cati devapurasmimpi dibbam. Yatha manussanam thanato devapuram uttamam, evam devapurato capi idam tava vimanam uttamanti dasseti. Tenaha "atirocati vannena, udayantova ramsima"ti, uggacchanto suriyo viyati attho. #[1173] Veluriyasuvannassati veluriyena suvannena ca idam byamham nimmitanti vacanasesena yojana. Phalikati phalikamanina. #[1175] Pokkharaniti pokkharaniyo. #[1177-8] Tassati tassa pokkharaniya. Vanagumbati uyyane supupphagacche sandhaya vadati. Devarajamvati sakkam viya. Upatitthantiti upatthanam karonti. #[1179] Sabbabharanasanchannati sabbehi itthalankarehi paticchadita, sabbaso vibhusitasarirati attho. Vasavattivati vasavattidevaraja viya. #[1180] Bherisankhamudingahiti lingavipallasena vuttam, bherihi ca sankhehi ca mudingehi cati yojana. Ratisampannoti dibbaya ratiya samangibhuto. Naccagite

--------------------------------------------------------------------------------------------- page372.

Suvaditeti nacce ca gite ca sundare vadite ca, naccane ca gayane ca sundare vadite ca hetubhute. Nimittatthe hi etam bhummam, pavattiteti va vacanaseso. #[1181] Dibba te vividha rupati devalokapariyapanna nanappakara cakkhuvinneyya rupa tuyham adhippeta yathadhippeta manorama vijjantiti kiriyapadam anetva yojetabbam. Dibba saddatiadisupi eseva nayo. #[1185] Kanthako sahajo ahanti ettha ahanti nipatamattam. "ahu"ti 1- keci pathanti, kanthako nama assaraja mahasattena saha ekasmimyeva divase jatatta sahajo ahosinti attho. #[1186] Addharattayanti addharattiyam, majjhimayamasamayeti attho. Bodhayamabhinikkhamiti makaro padasandhikaro, abhisambodhiattham mahabhinikkhamanam nikkhamiti attho. Muduhi panihiti muduhatthatam mahapurisalakkhanam vadati. Jalitambanakhehiti jalavantehi 2- abhilohitanakhehi. Tena jalahatthatam mahapurisalakkhanam tambanakhatam anubyanjananca dasseti. #[1187] satthi nama jangha, idha pana satthino asannatthanabhuto uruppadeso "satthi"ti vutto. Akotayitvanati appothetva. `vaha Samma'ti cabraviti "samma kanthaka ajjekarattim mam vaha, mayham opavuyham hohi"ti ca kathesi. Vahane pana payojanam tada mahasattena dassitam vadanto "aham lokam tarayissam, patto sambodhimuttaman"ti aha. Tena "aham uttamam anuttaram sammasambodhim patto adhigato hutva sadevakam lokam samsaramahoghato tarayissami, tasma nayidam gamanam yam kinciti cinteyyasi"ti gamane payojanassa anuttarabhavam dasseti. @Footnote: 1 ka. ahunti 2 Si. jalavannehi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page373.

#[1188-9] Hasoti tutthi. Vipuloti mahaularo. Abhisisinti asisim icchim sampaticchim. Abhirulhanca mam natva, sakyaputtam mahayasanti patthatavipulayasam sakya- rajaputtam mahasattam mam abhiruyha nisinnam janitva. Vahissanti vahim nesim. #[1190-91] Paresanti pararajunam. Vijitanti desam pararajjam. Ohayati vissajjitva. Apakkamiti apakkamitum arabhi. "paribbaji"ti ca pathanti. Parilehisanti parito lehim. Udikkhisanti olokesim. #[1192-3] Garukabadhanti garukam balham abadham, maranantikam dukkhanti attho. Tenaha "khippam me maranam ahu"ti. So hi anekasu jatisu mahasattena dalhabhattiko hutva agato, tasma viyogadukkham sahitum nasakkhi, "sammasambodhim adhigantum nikkhanto"ti pana sutva niramisam ularam pitisomanassanca uppajji, tena marananantaram tavatimsesu nibbatti, ulara cassa dibbasampattiyo paturahesum. Tena vuttam "tasseva anubhavena"ti, thanagatassa pasadamayapunnassa balena. Devo devapuramhivati tavatimsabhavane sakko devaraja viya. #[1194] Yanca me ahuva haso, saddam sutvana bodhiyati "patto sambodhimuttaman"ti pathamataram bodhisaddam sutva tada mayham haso ahu, yam hasassa bhavanam tussanam, teneva kusalamulena teneva kusalabijena phusissanti phusissami papunissami. #[1195] Evam devaputto yathadhigataya anagataya bhavasampattiya karanabhutam attano kusalakammam kathento idani attana bhagavato santikam gantukamopi puretaram therena satthu vandanam pesento "sace"ti gathamaha. Tattha sace gaccheyyasiti yadi gamissasi. "sace gacchasi"ti keci pathanti, so evattho. Mamapi nam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page374.

Vacanenati na kevalam tava sabhaveneva, atha kho mamapi vacanena bhagavantam. Vajjasiti vadeyyasi mamapi sirasa vandananti yojana. #[1196] Yadipi dani vandananca pesemi, pesetva eva pana na titthamiti dassento aha "ahampi datthum gacchissam, jinam appatipuggalan"ti. Gamane pana dalhataram karanam dassetum "dullabham dassanam hoti, lokanathana tadinan"ti aha. [1197] "so katannu katavedi sattharam upasankami sutva giram cakkhumato dhammacakkhum visodhayi. [1198] Visodhetva 1- ditthigatam vicikiccham vatani ca vanditva satthuno pade tatthevantaradhayatha"ti ima dve gatha sangitikarehi thapita. #[1197] Tattha sutva giram cakkhumatoti pancahi cakkhuhi cakkhumato samma- sambuddhassa vacanam sutva. Dhammacakkhunti sotapattimaggam. Visodhayiti adhigacchi. Adhigamoyeva hi tassa visodhanam. #[1198] Visodhetva ditthigatanti ditthigatam samugghatetva. Vicikiccham vatani cati solasavatthukam atthavatthukanca vicikicchanca "silabbatehi suddhi"ti pavattanaka- silabbataparamase ca visodhayiti yojana. Tattha hi 2- saha pariyayehi tatha pavatta paramasa "vatani"ti vuttam. Sesam vuttanayameva. Kanthakavimanavannana nitthita. ----------------- @Footnote: 1 ka. visodhayitva 2 i. vatassa hi


             The Pali Atthakatha in Roman Book 30 page 367-374. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=30&A=7732&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=30&A=7732&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=81              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=2622              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=2722              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=2722              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]