ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                  91. 6. Pancaputtakhadakapetivatthuvannana
     nagga dubbannarupasiti idam satthari savatthiyam viharante pancaputtakhadakapetim
arabbha vuttam.
     Savatthiyam kira avidure gamake annatarassa kutumbikassa bhariya vanjha
ahosi. Tassa nataka etadavocum "tava pajapati vanjha, annam te kannam
anema"ti. So tassa bhariyaya sinehena na icchi. Athassa bhariya tam pavattim
@Footnote: 1 Si.,i. hetusandassanam          2 Si. pasamsanam, ettha
@3 Ma. evamvidhanam tvam balanuppadoti ussahavaddhanena   4 Si. sampahamsanajananam
Sutva samikam evamaha "sami aham vanjha, anna kanna anetabba, ma
te kulavamso upacchijji"ti. So taya nippiliyamano annam anesi. Sa aparena
samayena gabbhini ahosi. Vanjhitthi "ayam puttam labhitva imassa gehassa issara
bhavissati"ti issapakata tassa gabbhapatanupayam pariyesanti annataram paribbajikam  1-
annapanadihi sanganhitva taya  2- tassa gabbhapatam dapesi. Sa gabbhe patite
attano matuya arocesi, mata attano natake samodhanetva tamattham nivedesi.
Te vanjhitthim etadavocum "taya imissa gabbho patito"ti. Naham patemiti.  3- sace
taya gabbho na patito, sapatham karohiti. "sace maya gabbo patito, duggatiparayana
khuppipasabhibhuta sayam patam panca panca  4- putte vijayitva khaditva tittim
na gaccheyyam, niccam duggandha makkhika parikinna ca bhaveyyan"ti musa vatva
sapatham akasi. Sa nacirasseva kalam katva tasseva gamassa avidure dubbannarupa  5-
peti hutva nibbatti.
     Tada janapade vutthavassa attha thera satthu dassanattham savatthim agacchanta
tassa gamassa avidure chayudakasampanne arannatthane vasam upagacchimsu. Atha sa
peti theranam attanam dassesi, tesu samghatthero tam petim:-
     [26] "nagga dubbannarupasi       duggandha puti vayasi
          makkhikahi parikinna  6-     ka nu tvam idha titthasi"ti
gathaya patipucchi.
     Tattha naggati niccola. Dubbannarupasiti virupa ativiya bibhaccharupena 7-
samannagata asi. Duggandhati anitthagandha. Puti vayasiti sarirato kunapagandham
vayasi. Makkhikahi parikinnati nilamakkhikahi samantato akinna. Ka nu tvam idha
titthasiti ka nama evarupa imasmim thane titthasi, ito cito ca vicarasiti attho.
@Footnote: 1 Ma. paribbajakam   2 Ma. tena    3 Si.,i. patesinti   4 Ma. panca
@5 Ma. vuttarupa   6 Si.,i. makkhikaparikinnava   7 Si. virupena ativiya
@bibhacchadassanarupena
     Atha sa peti mahatherena evam puttha attanam pakasenti sattanam samvegam
janenti:-
     [27] "aham bhadante petimhi      duggata yamalokika
            papakammam karitvana      petalokam ito gata.
     [28]   Kalena panca puttani    sayam panca punapare
            vijayitvana khadami     tepi na  1- honti me alam.
     [29]   Paridayhati dhumayati       khudaya hadayam mama
            paniyam na labhe patum     passa mam byasanam gatan"ti
ima tisso gatha abhasi.
    #[27] Tattha bhadanteti theram garavena alapati. Duggatati duggatim gata.
Yamalokikati "yamaloko"ti laddhaname petaloke 2- tattha pariyapannabhavena vidita. 3-
Ito gatati ito manussalokato petalokam upapajjanavasena gata, upapannati attho.
    #[28] Kalenati rattiya vibhatakale. Bhummatthe hi etam karanavacanam. Panca
puttaniti panca putte. Lingavipallasena hetam vuttam. Sayam panca punapareti
sayanhakale puna apare panca putte khadamiti yojana. Vijayitvanati divase
divase dasa dasa  4- putte vijayitva. Tepi na honti me alanti tepi dasa
putta ekadivasam mayham khudaya patighataya alam pariyatta na honti. Gathasukhattham
hettha naiti  5- digham katva vuttam.
    #[29] Paridayhati dhumayati khudaya hadayam mamati khudaya jighacchaya badhiyamanaya
mama hadayapadeso udaraggina parisamantato 6- jhayati dhumayati santappati.
@Footnote: 1 ka. na. evamuparipi  2 Si. laddhanamena petaloko vuccati  3 Ma. vinita
@4 Ma. dasa     5 Ma. gathasukhattham tepi naiti      6 Si.,i. parito
Paniyam na labhe patunti pipasabhibhuta tattha tattha vicaranti paniyampi patum
na labhami. Passa mam byasanam gatanti petupapattiya sadharanam asadharananca
imam idisam byasanam upagatam mam passa bhanteti attana anubhaviyamanam dukkham therassa
pavedesi.
     Tam sutva thero taya katakammam pucchanto:-
         [30] "kim nu kayena vacaya    manasa dukkatam katam
              kissakammavipakena        puttamamsani khadasi"ti
gathamaha.
     Tattha dukkatanti duccaritam. Kissakammavipakenati kidisassa kammassa vipakena,
kim panatipatassa, udahu adinnadanadisu annatarassati attho. "kena
kammavipakena"ti keci pathanti.
     Atha sa peti attana katakammam therassa kathenti:-
         [31] "sapati  1- me gabbhini asi  tassa papam acetayim
              saham padutthamanasa          akarim gabbhapatanam.
         [32] Tassa dvemasiko gabbho    lohitanneva pagghari
              tadassa mata kupita       mayham nati samanayi
              sapathanca mam akaresi        paribhasapayi ca mam.
         [33] Saham ghoranca sapatham         musavadam abhasisam
              `puttamamsani khadami        sace tam pakatam maya'.
@Footnote: 1 Si. sapatti
         [34] Tassa kammassa vipakena      musavadassa cubhayam
              puttamamsani khadami         pubbalohitamakkhita"ti
gathayo abhasi.
    #[31-32] Tattha sapatiti samanapatika itthi vuccati. Tassa papam acetayinti
tassa sapatiya papam luddakam kammam acetayim. Padutthamanasati padutthacitta, padutthena
va manasa. Dvemasikoti dvemasajato patitthito hutva dvemasiko. Lohitanneva
pagghariti vipajjamano  1- ruhiranneva  2- hutva vissandi. Tadassa mata kupita,
mayham nati samanayiti tada assa sapatiya mata mayham kupita attano natake
samodhanesi. "tatassa"ti va patho, tato assati padavibhago.
    #[33-34] Sapathanti sapanam. 3- Paribhasapayiti bhayena tajjapesi. Sapatham musavadam
abhasisanti "sace tam maya katam, idisi bhaveyyan"ti katameva papam akatam katva
dassenti musavadam abhutam sapatham abhasim. Puttamamsani khadami, sace tam pakatam
mayati idam tada sapathassa katakaradassanam, yadi etam gabbhapatanapapam maya
katam, ayatim punabbhavabhinibbattiyam mayham puttamamsaniyeva khadeyyanti attho. Tassa
kammassati tassa gabbhapatanavasena pakatassa panatipatakammassa. Musavadassa cati
musavadakammassa ca. Ubhayanti ubhayassapi kammassa ubhayena vipakena. Karanatthe
hi idam paccattavacanam. Pubbalohitamakkhitati pasavanavasena 4- paribhijjanavasena 5- ca
pubbena ca lohitena ca makkhita hutva puttamamsani khadamiti yojana.
     Evam sa peti attano kammavipakam pavedetva puna there  6- evamaha "aham
bhante imasmimyeva game asukassa kutumbikassa bhariya issapakata hutva papakammam
katva evam petayoniyam nibbatta, sadhu bhante tassa kutumbikassa geham gacchatha,
@Footnote: 1 Ma. vibhijjamano       2 Si.,i. rudhiranneva       3 Si. saccapanam
@4 Ma. sapathavasena        5 Si.,i. paribhunjanavasena    6 Si. theram
So tumhakam danam dassati, tam dakkhinam mayham uddisapeyyatha  1-, evam
me ito petalokato mutti bhavissati"ti. Thera tam sutva tam anukampamana
ullumpanasabhavasanthita tassa kutumbikassa geham pindaya pavisimsu. Kutumbiko there
disva sanjatappasado paccuggantva pattani gahetva there asanesu nisidapetva
panitena aharena bhojetum arabhi. Thera tam pavattim kutumbikassa arocetva
tam danam tassa petiya uddisapesum, tamkhananneva ca sa peti tato dukkhato
apeta ularasampattim patilabhitva rattiyam kutumbikassa attanam dassesi. Atha thera
anukkamena savatthim gantva bhagavato tamattham arocesum. Bhagava ca tamattham atthuppattim
katva sampattaparisaya dhammam desesi, desanavasane mahajano patiladdhasamvego
issamaccherato pativirami. Evam sa desana mahajanassa satthika ahositi.
                   Pancaputtakhadakapetivatthuvannana nitthita.
                      ---------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 33-38. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=732&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=732&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=91              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3053              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3236              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3236              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]