บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
290. 3. Upavanattheragathavannana araham sugatoti ayasmato upavanattherassa gatha. Ka uppatti? ayam kira padumuttarassa bhagavato kale daliddakule nibbattitva vinnutam patto bhagavati parinibbute tassa dhatum gahetva manussadevanagagarulakumbhandayakkhagandhabbehi sattaratanamaye sattayojanike thupe kate tattha sudhotam attano uttarasangam velagge abandhitva dhajam katva pujam akasi. Tam gahetva abhisammatako nama yakkhasenapati devehi cetiyapujarakkhanattham 4- thapito adissamanakayo akase dharento cetiyam tikkhattum padakkhinam akasi. So tam disva bhiyyoso mattaya pasannamanaso ahosi. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam brahmanakule nibbattitva upavanoti laddhanamo vayappatto jetavanapatiggahane buddhanubhavam disva patiladdhasaddho pabbajitva vipassanaya kammam karonto arahattam @Footnote: 1 Si.,i. puna 2 Si. attabhavasankhatassa gehassa @3 Si....dhammam 4 Si.,i. cetiye pujarakkhanattham Patva chalabhinno ahosi. Tena vuttam apadane 1- :- "padumuttaro nama jino sabbadhammana paragu jalitva aggikkhandhova sambuddho parinibbuto. Mahajana samagamma pujayitva tathagatam citam katvana sukatam 2- sariram abhiropayum. Sarirakiccam katvana dhatum tattha samanayum sadevamanussa sabbe buddhathupam akamsu te. Pathama kancanamaya dutiyapi manimaya tatiya rupiyamaya catuttha 3- phalikamaya. Tattha pancami ya bhumi 4- lohitankamaya ahu chattha masaragallassa sabbaratanamayupari. Jangha manimaya asi vedika ratanamaya sabbasonnamayo thupo uddham yojanamuggato. Deva tattha samagantva ekato mantayum tada mayampi thupam karissama 5- lokanathassa tadino. Dhatu avenika natthi sariram ekapinditam imamhi buddhathupamhi karissama 5- kancukam mayam. Deva sattaratanehi 6- annam vaddhesu yojanam thupo dviyojanubbedho timiram byapahanti so. 7- Naga tattha samagantva ekato mantayum tada manussa ceva deva ca buddhathupam akamsu te. Ma no pamatta assumha 8- appamatta sadevaka @Footnote: 1 khu.apa. 32/52/100 upavanattherapadana 2 cha.Ma. sugatam 3 cha.Ma. catutthi @4 Si.,Ma. tattha pancamika ceti, cha.Ma. tattha pancamika ceva 5 cha.Ma. kassama @6 cha.Ma. deva sattahi ratnehi 7 pali. yo 8 cha.Ma. assumha. evamuparipi Mayampi thupam karissama lokanathassa tadino. Indanilam mahanilam atho jotirasam manim ekato sannipatetva buddhathupam achadayum. Sabbam manimayam asi tavata 1- buddhacetiyam tiyojanasamubbedham alokakaranam tada. Garula ca samagantva ekato mantayum tada manussa devanaga ca buddhathupam 2- akamsu te. Ma no pamatta assumha appamatta sadevaka mayampi thupam karissama lokanathassa tadino. Sabbam manimayam thupam akarum tava 3- kancukam yojanam tepi vaddhesum ayatam buddhacetiyam. Catuyojanamubbedho buddhathupo virocati obhaseti disa sabba sataramsiva uggato. Kumbhanda ca samagantva ekato mantayum tada manussa ceva deva ca naga ca garula tatha. Paccekam buddhasetthassa akamsu thupamuttamam ma no pamatta assumha appamatta sadevaka. Mayampi thupam karissama lokanathassa tadino ratanehi chadayissama 4- ayatam buddhacetiyam. Yojanam tepi vaddhesum ayatam buddhacetiyam pancayojanamubbedho thupo obhasati 5- tada. Yakkha tattha samagantva ekato mantayum tada manuja devata naga 6- garula ca kumbhandaka. @Footnote: 1 cha.Ma. yavata 2 cha.Ma. buddhapujam 3 cha.Ma. te ca 4 cha.Ma. chadessama @5 cha.Ma. obhasate 6 cha.Ma. manussa devanaga ca Paccekam buddhasetthassa akamsu thupamuttamam ma no pamatta assumha appamatta sadevaka. Mayampi thupam karissama lokanathassa tadino phalika chadayissama ayatam buddhacetiyam. Yojanam tepi vaddhesum ayatam buddhacetiyam chayojanikamubbedho thupo obhasati tada. Gandhabba ca samagantva ekato mantayum tada manuja devata naga kumbhanda garula tatha. 1- Sabbekamsu 2- buddhathupam mayamettha akaraka mayampi thupam karissama lokanathassa tadino. Vediyo satta katvana dhajam chattam akamsu te sabbasonnamayam thupam gandhabba karayum tada. Sattayojanamubbedho thupo obhasati tada rattindiva na nayanti aloko hoti sabbada. Abhibhonti na tassabha candasura sataraka samanta yojanasate padipopi na pajjali. Tena kalena ye keci thupam pujenti manusa na te thupam aruhanti ambare ukkhipanti te. Devehi thapito yakkho abhisammatanamako dhajam va pupphadamam va abhiropeti uttarim. Na te passanti tam yakkham damam passanti gacchato evam passitva gacchanti 3- sabbe gacchanti suggatim. Viruddha ye pavacane pasanna ye ca sasane @Footnote: 1 Si. kambhanda ca yakkha tatha 2 ka. sabbe kata, cha.Ma. sabbe akamsu 3 cha.Ma. gacchanta Patihiram datthukama thupam pujenti manusa. Nagare hamsavatiya ahosim bhatako tada amoditam janam disva evam cintesaham tada. Olaro bhagava eso 1- yassa dhatughare disam ima ca janata tuttha karam kubbam na tappare. Ahampi karam karissami lokanathassa tadino tassa dhammesu dayado bhavissami anagate. Sudhotam rajakenaham uttareyyam patam mama velagge alaggetvana dhajam ukkhipimambare. Abhisammatako gayha ambare hasi me dhajam vateritam dhajam disva bhiyyo hasam janesaham. Tattha cittam pasadetva samanam upasankamim tam bhikkhum abhivadetva vipakam pucchaham dhaje. So me kathesi ananda 2- pitisanjananam mama tassa dhajassa vipakam anubhossasi sabbada. Hatthi assa ratha patti sena ca caturangini parivaressanti tam niccam dhajadanassidam phalam. Satthi turiyasahassani bheriyo samalankata parivaressanti tam niccam dhajadanassidam phalam. Chalasiti sahassani nariyo samalankata vicittavatthabharana amuttamanikundala. Alarapamha hasula susanna 3- tanumajjhima parivaressanti tam niccam dhajadanassidam phalam. @Footnote: 1 cha.Ma. ularo bhagava neso 2 cha.Ma. anandi 3 Si. sutthana Timsakappasahassani devaloke ramissasi asitikkhattum devindo devarajjam karissasi. Sahassakkhattum rajapi 1- cakkavatti bhavissati padesarajjam vipulam gananato asankhiyam. Kappasatasahassamhi okkakakulasambhavo gotamo namena gottena sattha loke bhavissati. Devaloka cavitvana sukkamulena codito punnakammena sannutto brahmabandhu bhavissasi. Asitikotim chaddetva dase kammakare bahu gotamassa bhagavato sasane pabbajissasi. Aradhayitva sambuddham gotamam sakyapungavam upavanoti namena hessasi satthu savako. Satasahasse katam kammam phalam dassesi me idha sumutto saravegova kilese jhapayim 2- mama. Cakkavattissa santassa catuddipissarassa me tini yojanani samanta ussiyanti dhaja sada. Satasahasse ito 3- kappe yam kammamakarim tada duggatim nabhijanami dhajadanassidam phalam. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Athayasma upavano bhagavato upatthako ahosi. Tena ca samayena bhagavato vatabadho uppajji. Therassa ca gihisahayo devahito nama brahmano savatthiyam pativasati. So theram catuhi paccayehi pavedesi. 4- Athayasma upavano nivasetva @Footnote: 1 cha.Ma. raja ca 2 Si. kilesa jhapita 3 cha.Ma. satasahassito 4 Si., i. pavaresi Pattacivaramadaya tassa brahmanassa nivesanam upagacchi. Brahmano "kenaci annena payojanena thero agato"ti natva "vadeyyatha 1- bhante kenattho"ti aha. Thero tassa brahmanassa payojanam acikkhanto:- [185] "araham sugato loke vatehabadhiko 2- muni sace unhodakam atthi munino dehi brahmana. [186] Pujito pujaneyyanam 3- sakkareyyana sakkato apacito apacineyyanam 4- tassa icchami hatave"ti gathadvayam abhasi. Tassattho:- yo imasmim loke pujaneyyanam pujetabbehi sakkadihi devehi mahabrahmadihi ca brahmehi pujito, sakkareyyanam sakkatabbehi bimbisara- kosalarajadihi sakkato, apacineyyanam apacayitabbehi mahesihi khinasavehi apacito, kilesehi arakattadina araham, sobhanagamanadina sugato sabbannu muni mayham sattha devadevo sakkanam atisakko brahmanam atibrahma, so dani vatehi vatahetu vatakkhobhanimittam abadhiko jato. Sace brahmana unhodakam atthi, tassa vatabadhavupasamanattham tam hatave upanetum 5- icchamiti. Tam sutva brahmano unhodakam tadanurupam vatarahanca bhesajjam bhagavato upanamesi. Tena ca satthu rogo vupasami. Tassa bhagava anumodanam akasiti. Upavanattheragathavannana nitthita. --------------- @Footnote: 1 i. vedeyyatha 2 pali. vatehabadhito 3 Si. pujaniyanam @4 Si. apacaniyanam, i., Ma. apaceyyanam, cha.Ma. apacitopaceyyanam 5 Ma. apanetumThe Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 474-480. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10611&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10611&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=290 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5908 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6048 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6048 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]