![]() |
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
294. 7. Soṇapoṭiriyaputtattheragāthāvaṇṇanā
na tāva supituṃ hotīti āyasmato soṇassa poṭiriyaputtassa 3- gāthā. Kā
uppatti?
ayampi purimabuddhesu katādhikāro sikhissa bhagavato kāle vanacaro hutvā
jīvanto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannacitto kurañjiyaphalaṃ 4- satthuno adāsi. So
tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde kapilavatthusmiṃ
poṭiriyassa nāma gāmabhojakassa 5- putto hutvā nibbatti, soṇotissa nāmaṃ ahosi.
So vayappatto bhaddiyassa sākiyarañño senāpati ahosi. Atha bhaddiyarāje heṭṭhā
vuttanayena pabbajite senāpati "rājāpi nāma pabbaji, kiṃ mayhaṃ gharāvāsenā"ti
pabbaji. Pabbajitvā pana niddārāmo viharati, na bhāvanamanuyuñjati. Taṃ bhagavā
@Footnote: 1 i. tādibhāvāvahanena 2 Sī.,i. uttamapuggalaṃ 3 Sī. soṇassa seṭṭhiputtattherassa
@4 Sī. kuruñjiyaphalaṃ, i. kuraṇḍiyaphalaṃ 5 Sī. selissariyanāmakassa gāmabhojakassa
Anupiyāyaṃ ambavane viharanto attano obhāsaṃ pharāpetvā tenassa satiṃ janetvā
imāya gāthāya taṃ ovadanto:-
[193] "na tāva supituṃ hoti ratti nakkhattamālinī
paṭijaggitumevesā ratti hoti vijānatā.
[194] Hatthikkhandhāvapatitaṃ kuñjaro ce anukkame
saṅgāme me mataṃ seyyo yañce jīve parājito"ti
gāthādvayaṃ abhāsi.
Tattha na tāva supituṃ hoti, ratti nakkhattamālinīti aṭṭhahi akkhaṇehi vajjitaṃ
navamaṃ khaṇaṃ labhitvā ṭhitassa viññujātikassa yāva na arahattaṃ hatthagataṃ hoti,
tāva ayaṃ nakkhattamālinī ratti supituṃ niddāyituṃ na hoti, supanassa kālo na
hoti. Apica kho paṭijaggitumevesā, ratti hoti vijānatāti esā ratti nāma
manussānaṃ migapakkhīnañca niddūpagamanena visesato nissaddavelābhūtā paṭipattiṃ attani
sañjaggituṃ jāgariyānuyogamanuyuñjitumeva 1- vijānatā viññunā icchitā hotīti.
Taṃ sutvā soṇo saṃviggataramānaso 2- hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā
abbokāsikaṅgaṃ adhiṭṭhāya vipassanāya kammaṃ karonto "hatthikkhandhāvapatitan"ti dutiyaṃ
gāthamāha. Tattha avapatitanti avamukhaṃ patitaṃ uddhaṃpādaṃ adhomukhaṃ patitaṃ. Kuñjaro ce
anukkameti kuñjaro anukkameyya ce. Idaṃ vuttaṃ hoti:- yadāhaṃ hatthimāruhitvā
saṅgāmaṃ paviṭṭho hatthikkhandhato patito, tadāhaṃ saṅgāme tena hatthinā maddito
mato ahosiṃ ce, taṃ me maraṇaṃ seyyo, yañce idāni kilesehi parājito
jīveyyaṃ, 3- taṃ na seyyoti. Imaṃ gāthaṃ vadantoyeva vipassanaṃ ussukkāpetvā
arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 4- :-
@Footnote: 1 Sī., i.....manuyuñjitukāmena 2 Sī. taṃ sutvā so tena saṃviggamānaso
@3 Ma. jīveyya 4 khu.apa. 33/101/152 kurañjiyaphaladāyakattherāpadāna (syā)
"migaluddo pure āsiṃ vipine vicaraṃ ahaṃ
addasaṃ virajaṃ buddhaṃ sabbadhammāna pāraguṃ.
Kurañjiyaphalaṃ gayha buddhaseṭṭhassadāsahaṃ
puññakkhettassa dhīrassa 1- pasanno sehi pāṇibhi.
Ekatiṃse ito kappe yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā
duggatiṃ nābhijānāmi phaladānassidaṃ phalaṃ.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Arahattaṃ pana patvā "satthārā vuttaṃ, attanā vuttan"ti ubhayaṃ hi gāthaṃ
"hatthikkhandhāvapatitan"tiādinā paccudāhāsi. Tena idameva aññābyākaraṇaṃ
ahosīti.
Soṇapoṭiriyaputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
-----------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 487-489.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=10910
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=10910
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=294
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5939
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6077
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6077
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
![]() ![]() ![]() ![]() |
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]