ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 32 : PALI ROMAN Thera.A.1 (paramatthadi.1)

                    144. 7. Bhalliyattheragathavanna
      yopanuditi ayasmato bhalliyattherassa gatha. Ka uppatti?
      ayam kira ito ekatimse kappe anuppanne sumanassa nama pacceka-
buddhassa pasannacitto phalaphalam datva sugatisueva samsaranto sikhissa samma-
sambuddhassa kale arunavatinagare satthavahakule 1- nibbatto "sikhissa bhagavato pathamabhi-
sambuddhassa upajitaujita 2- nama dve satthavahaputta pathamaharam adamsu"ti sutva
attano sahayakena saddhim bhagavantam upasankamitva vanditva svatanaya nimantetva
mahadanam pavattetva patthanamakasi 3- "ubhopi mayam bhante anagate tumhadisassa
buddhassa pathamaharadayaka bhaveyyama"ti. Te tattha tattha bhave punnakammam
katva dvemanussesu samsaranta kassapassa bhagavato kale gopalakasetthiputta
bhataro hutva nibbatta. Bahuni vassani bhikkhusamgham khirabhojanena upatthahimsu.
Amhakam pana bhagavato kale pokkharavatinagare satthavahaputta bhataro hutva
nibbatta. Tesu jettho tapusso 4- nama, kanittho bhalliyo nama, te pancamattani
sakatasatani bhandassa puretva vanijjaya gacchanta bhagavati pathamabhisambuddhe
sattasattaham vimuttisukhadhammapaccavekkhanahi vitinametva atthame sattahe rajayatana-
mule viharante rajayatanassa avidure mahamaggena atikkamanti, tesam tasmim samaye
samepi bhumibhage akaddamodake sakatani nappavattimsu, "kim nu kho karanan"ti
ca cintentanam poranasalohita devata rukkhavitapabbhantare 5- attanam dassenti
aha "madisa ayam bhagava acirabhisambuddho sattasattaham anaharo vimuttisukham
patisamvedi 6- idani rajayatanamule nisinno, tam aharena patimanetha, yadassa
tumhakam digharattam hitaya sukhaya"ti. Tam sutva te ularam pitisomanassam
@Footnote: 1 cha.Ma. brahmanakule  2 cha.Ma. ujitaojita  3 cha.Ma. patthanam akamsu
@4 cha.Ma. taphusso, Si. tapasso           5 cha.Ma. rukkhavitapantare
@6 cha.Ma. vimuttisukhapatisamvedi
Patisamvedenta "aharasampadanam papancan"ti mannamana manthanca madhupindikanca 1-
bhagavato datva dvevacikasaranam gantva kesadhatuyo labhitva agamamsu. Te hi pathamam
upasaka ahesum, atha bhagavati baranasim gantva dhammacakkam pavattetva anupubbena
rajagahe viharante tapussabhalliya 2- rajagaham upagata bhagavantam upasankamitva
vanditva ekamantam nisidimsu. Tesam bhagava dhammam desesi. Tesu tapusso sotapattiphale
patitthaya upasakova ahosi. Bhalliyo pana pabbajitva chalabhinno ahosi. Tena
vuttam apadane 3- :-
          "sumano nama sambuddho         takkarayam vasi tada
           vallikaraphalam gayha            sayambhussa adasaham.
           Ekatimse ito kappe         yam phalam adadim tada
           duggatim nabhijanami           phaladanassidam phalam.
           Kilesa jhapita mayham .pe.    katam buddhassa sasanan"ti.
      Athekadivasam maro bhalliyattherassa bhimsapanattham bhayanakam rupam dassesi. So
attano sabbabhayatikkamam pakasento:-
           4- "yopanudi maccurajassa senam
               nalasetumva sudubbalam mahogho
               vijitavi apetabheravo hi
               danto so parinibbuto thitatto"ti
gatham abhasi. 4-
@Footnote: 1 Ma. madhupindanca   2 Si. tapassubhalliya, Ma. bhallika   3 khu. apa. 33/68/95
@vallikaraphaladayakattherapadana (sya)  4-4 cha.Ma. "yopanudi"ti gathamabhasi
      [7] Tattha yopanuditi yo apanudi khipi pajahi viddhamsesi. Maccurajassati
maccu nama maranam khandhanam bhedo, soeva ca 1- sattanam attano vase vattanato 2-
issaratthena rajati maccuraja, tassa. Senanti jararogadinam hissa vasavattana-
bhavato 3- sena nama, tena so samuhata nanavidhena vipulena "mahaseno"ti 4-
vuccati. Yathaha "na hi no sangarantena, mahasenena maccuna"ti. 5- Athava guna-
maranatthena "maccu"ti idha devaputtamaro adhippeto, tassa ca sahayabhavupagamanato
kamadayo sena. Tatha hi:- 6-
          "kama te pathama sena      dutiya arati vuccati
           tatiya khuppipasa te        catutthi tanha pavuccati.
           Pancami thinamiddham te          chatthabhiru pavuccati
           sattami vicikiccha te         mano makkho ca atthami"ti. 7-
       Nalasetumva sudubbalam mahoghoti saravirahitato nalasetusadisam ativiya abala-
bhavato 8- sutthu dubbalam sankilesasenam navalokuttaradhammanam mahabalavabhavato 9- mahogha-
sadisena aggamaggena yo apanudi vijitavi apetabheravo danto, so parinibbuto
thitattoti yojana. Tam sutva maro "janati mam samano"ti tatthevantaradhayiti.
                  Bhalliyattheragathavannana nitathita.
                       --------------
@Footnote: 1 Ma. soeva  2 cha.Ma. anuvattapanato, Ma. anuvattanato  3 cha.Ma. jararogadim,
@  sa hissa vasavattaneangabhavato, Ma. jararogadinam hissa vasavattino sangabhavato
@4 cha.Ma. tena hesa mahata nanavidhena vipulena "mahaseno"ti  5 Ma.upari. 14/272/241
@  bhaddekarattasutta, khu.ja. 28/441/165 temiyajataka (sya)  6 cha.Ma. tatha caha
@7 khu.sutta. 25/439-40/416 padhanasutta, khu.maha. 29/134/114,
@  khu.cula. 30/289/144 (sya) [thokam visadisam]  8 Si. calabhavato  9 Si. mahabbalabhavato



             The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 70-72. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=1586&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=1586&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=144              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5011              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5325              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5325              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]