บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
144. 7. Bhalliyattheragathavanna yopanuditi ayasmato bhalliyattherassa gatha. Ka uppatti? ayam kira ito ekatimse kappe anuppanne sumanassa nama pacceka- buddhassa pasannacitto phalaphalam datva sugatisueva samsaranto sikhissa samma- sambuddhassa kale arunavatinagare satthavahakule 1- nibbatto "sikhissa bhagavato pathamabhi- sambuddhassa upajitaujita 2- nama dve satthavahaputta pathamaharam adamsu"ti sutva attano sahayakena saddhim bhagavantam upasankamitva vanditva svatanaya nimantetva mahadanam pavattetva patthanamakasi 3- "ubhopi mayam bhante anagate tumhadisassa buddhassa pathamaharadayaka bhaveyyama"ti. Te tattha tattha bhave punnakammam katva dvemanussesu samsaranta kassapassa bhagavato kale gopalakasetthiputta bhataro hutva nibbatta. Bahuni vassani bhikkhusamgham khirabhojanena upatthahimsu. Amhakam pana bhagavato kale pokkharavatinagare satthavahaputta bhataro hutva nibbatta. Tesu jettho tapusso 4- nama, kanittho bhalliyo nama, te pancamattani sakatasatani bhandassa puretva vanijjaya gacchanta bhagavati pathamabhisambuddhe sattasattaham vimuttisukhadhammapaccavekkhanahi vitinametva atthame sattahe rajayatana- mule viharante rajayatanassa avidure mahamaggena atikkamanti, tesam tasmim samaye samepi bhumibhage akaddamodake sakatani nappavattimsu, "kim nu kho karanan"ti ca cintentanam poranasalohita devata rukkhavitapabbhantare 5- attanam dassenti aha "madisa ayam bhagava acirabhisambuddho sattasattaham anaharo vimuttisukham patisamvedi 6- idani rajayatanamule nisinno, tam aharena patimanetha, yadassa tumhakam digharattam hitaya sukhaya"ti. Tam sutva te ularam pitisomanassam @Footnote: 1 cha.Ma. brahmanakule 2 cha.Ma. ujitaojita 3 cha.Ma. patthanam akamsu @4 cha.Ma. taphusso, Si. tapasso 5 cha.Ma. rukkhavitapantare @6 cha.Ma. vimuttisukhapatisamvedi Patisamvedenta "aharasampadanam papancan"ti mannamana manthanca madhupindikanca 1- bhagavato datva dvevacikasaranam gantva kesadhatuyo labhitva agamamsu. Te hi pathamam upasaka ahesum, atha bhagavati baranasim gantva dhammacakkam pavattetva anupubbena rajagahe viharante tapussabhalliya 2- rajagaham upagata bhagavantam upasankamitva vanditva ekamantam nisidimsu. Tesam bhagava dhammam desesi. Tesu tapusso sotapattiphale patitthaya upasakova ahosi. Bhalliyo pana pabbajitva chalabhinno ahosi. Tena vuttam apadane 3- :- "sumano nama sambuddho takkarayam vasi tada vallikaraphalam gayha sayambhussa adasaham. Ekatimse ito kappe yam phalam adadim tada duggatim nabhijanami phaladanassidam phalam. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Athekadivasam maro bhalliyattherassa bhimsapanattham bhayanakam rupam dassesi. So attano sabbabhayatikkamam pakasento:- 4- "yopanudi maccurajassa senam nalasetumva sudubbalam mahogho vijitavi apetabheravo hi danto so parinibbuto thitatto"ti gatham abhasi. 4- @Footnote: 1 Ma. madhupindanca 2 Si. tapassubhalliya, Ma. bhallika 3 khu. apa. 33/68/95 @vallikaraphaladayakattherapadana (sya) 4-4 cha.Ma. "yopanudi"ti gathamabhasi [7] Tattha yopanuditi yo apanudi khipi pajahi viddhamsesi. Maccurajassati maccu nama maranam khandhanam bhedo, soeva ca 1- sattanam attano vase vattanato 2- issaratthena rajati maccuraja, tassa. Senanti jararogadinam hissa vasavattana- bhavato 3- sena nama, tena so samuhata nanavidhena vipulena "mahaseno"ti 4- vuccati. Yathaha "na hi no sangarantena, mahasenena maccuna"ti. 5- Athava guna- maranatthena "maccu"ti idha devaputtamaro adhippeto, tassa ca sahayabhavupagamanato kamadayo sena. Tatha hi:- 6- "kama te pathama sena dutiya arati vuccati tatiya khuppipasa te catutthi tanha pavuccati. Pancami thinamiddham te chatthabhiru pavuccati sattami vicikiccha te mano makkho ca atthami"ti. 7- Nalasetumva sudubbalam mahoghoti saravirahitato nalasetusadisam ativiya abala- bhavato 8- sutthu dubbalam sankilesasenam navalokuttaradhammanam mahabalavabhavato 9- mahogha- sadisena aggamaggena yo apanudi vijitavi apetabheravo danto, so parinibbuto thitattoti yojana. Tam sutva maro "janati mam samano"ti tatthevantaradhayiti. Bhalliyattheragathavannana nitathita. -------------- @Footnote: 1 Ma. soeva 2 cha.Ma. anuvattapanato, Ma. anuvattanato 3 cha.Ma. jararogadim, @ sa hissa vasavattaneangabhavato, Ma. jararogadinam hissa vasavattino sangabhavato @4 cha.Ma. tena hesa mahata nanavidhena vipulena "mahaseno"ti 5 Ma.upari. 14/272/241 @ bhaddekarattasutta, khu.ja. 28/441/165 temiyajataka (sya) 6 cha.Ma. tatha caha @7 khu.sutta. 25/439-40/416 padhanasutta, khu.maha. 29/134/114, @ khu.cula. 30/289/144 (sya) [thokam visadisam] 8 Si. calabhavato 9 Si. mahabbalabhavatoThe Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 70-72. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=1586&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=1586&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=144 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5011 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5325 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5325 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]