![]() |
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
156. 9. Kuḷattheragāthāvaṇṇanā 1-
udakaṃ hi nayantīti āyasmato kuḷattherassa 2- gāthā. Kā uppatti?
ayaṃ kira thero pubbepi vivaṭṭūpanissayaṃ 3- bahuṃ kusalaṃ upacinitvā adhikāra-
sampanno vipassiṃ bhagavantaṃ ākāse 4- gacchantaṃ disvā pasannamānaso nāḷikeraphalaṃ
dātukāmo aṭṭhāsi. 5- Satthā tassa cittaṃ ñatvā otaritvā paṭiggaṇhi. So ativiya
pasannacitto hutvā teneva saddhāpaṭilābhena satthāraṃ upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci,
satthā aññataraṃ bhikkhuṃ āṇāpesi "imaṃ purisaṃ pabbājehī"ti. So pabbajitvā
laddhūpasampado samaṇadhammaṃ katvā tato cuto chapi buddhantarāni devamanussesu saṃsaranto
imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbatti. Kuḷotissa nāmaṃ ahosi.
So vayappatto sāsane laddhappasādo bhagavato santike pabbajitvā vikkhepabahulatāya
visesaṃ nibbattetuṃ nāsakkhi. Athekadivasaṃ gāmaṃ piṇḍāya pavisanto antarāmagge
bhūmiṃ khanitvā udakavāhakaṃ katvā icchiticchitaṭṭhāne 6- udakaṃ nente purise disvā
taṃ sallakkhetvā gāmaṃ paviṭṭho aññataraṃ usukāraṃ usudaṇḍakaṃ usuyante pakkhipitvā
akkhikoṭiyā oloketvā ujuṃ karontaṃ disvā tampi sallakkhetvā gacchanto purato
gantvā araneminābhiādike rathacakkāvayave tacchante tacchake disvā tampi
sallakkhetvā vihāraṃ pavisitvā katabhattakicco pattacīvaraṃ paṭisāmetvā divāvihāre
nisinno attanā 7- diṭṭhanimittāni upamābhāvena gahetvā attano cittadamane 8-
upanento "acetanaṃ udakampi manussā icchiticchitaṭṭhānaṃ nayanti, tathā acetanaṃ
vaṅkampi saradaṇḍaṃ 9- upāyena namento 10- ujuṃ karonti, tathā acetanaṃ
kaṭṭhakaḷiṅgarādiṃ tacchakā nemiādivasena vaṅkaṃ ujuñca karonti. Atha kasmā ahaṃ
sakacittaṃ ujuṃ na karissāmī"ti cintetvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā ghaṭento vāyamanto
na cirasseva
@Footnote: 1 cha.Ma. kulatthera... evamuparipi 2 Sī. kuṇḍalattherassa. evamuparipi
@3 Sī. theropi vivaṭṭūpanissayaṃ 4 Sī., Ma. ākāsena 5 ka. adāsi
@6 Sī. icchitaṭṭhānena 7 sī, Ma. attano 8 Ma. cittaṃ damanena
@9 Sī. vaṅkamidaṃ saradaṇḍakaṃ 10 Ma. damento
Arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 1- :-
"nagare bandhumatiyā ārāmiko ahaṃ tadā
addasaṃ virajaṃ buddhaṃ gacchantaṃ anilañjase.
Nāḷikeraphalaṃ gayha 2- buddhaseṭṭhassadāsahaṃ
ākāse ṭhitako 3- santo paṭiggaṇhi mahāyaso.
Vittisañjanano mayhaṃ diṭṭhadhammasukhāvaho
phalaṃ buddhassa datvāna vippasannena cetasā.
Adhigacchiṃ tadā pītiṃ vipulañca sukhuttamaṃ 4-
uppajjateva ratanaṃ nibbattassa tahiṃ tahiṃ.
Ekanavutito kappe yaṃ phalaṃ adadiṃ tadā
duggatiṃ nābhijānāmi phaladānassidaṃ phalaṃ.
Dibbacakkhu visuddhaṃ me samādhikusalo ahaṃ
abhiññāpāramippatto phaladānassidaṃ phalaṃ.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. Kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Evaṃ yāni nimittāni aṅkuse katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇi,
tehi saddhiṃ attano cittadamanaṃ saṃsanditvā aññaṃ byākaronto:-
5- "udakaṃ hi nayanti nettikā
usukārā namayanti tejanaṃ
dāruṃ namayanti tacchakā
attānaṃ damayanti subbatā"ti
gāthaṃ abhāsi. 5-
@Footnote: 1 khu.apa. 33/57/81 labujaphaladāyakattherāpadāna 2 pāli. labujaphalamādāya
@3 pāli. ākāseva ṭhito 4 pāli. vipulaṃ sukhamuttamaṃ
@5-5 cha.Ma. "udakaṃ hi nayanti nettikā"tigāthaṃ abhāsi
[19] Tattha udakaṃ hīti hisaddo nipātamattaṃ. Nayantīti paṭhaviyā taṃ
taṃ thalaṭṭhānaṃ khanitvā ninnaṭṭhānaṃ pūretvā mātikaṃ vā katvā rukkhadoṇiṃ 1- vā
ṭhapetvā attano icchiticchitaṭṭhānaṃ nenti. Tathā te nentīti nettikā. Tejananti
kaṇḍaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti:- nettikā attano ruciyā icchiticchitaṭṭhānaṃ udakaṃ
nayanti, usukārāpi tāpetvā tejanaṃ namayanti 2- ujuṃ karonti. Namanavasena 3-
tacchakā nemiādīnaṃ atthāya tacchantā dāruṃ namayanti attano ruciyā
ujuṃ vā vaṅkaṃ vā karonti. 4- Evaṃ ettakaṃ ārammaṇaṃ katvā subbatā yathāsamādinnena
sīlādinā sundaravatā dhīrā sotāpattimaggādīni uppādentā attānaṃ damayanti, 5-
arahattaṃ pana pattesu ekadantā 6- nāma hontīti.
Kuḷattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
-------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 108-110.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=2449
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=2449
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=156
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5089
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5385
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5385
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
![]() ![]() ![]() ![]() |
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]