![]() |
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
232. 5. Cakkhupalattheragathavannana andhoham hatanettosmiti ayasmato cakkhupalattherassa gatha. Ka uppatti? sopi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani karonto siddhatthassa @Footnote: 1 Si. aggo dhammo Bhagavato kale kulagehe nibbattitva vinnutam patto bhagavati parinibbute thupamahe kayiramane puppham 1- gahetva thupam pujesi. So tena punnakammena devaloke nibbattitva aparaparam punnani katva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam mahasuvannassa nama kutumbikassa putto hutva nibbatti, tassa paloti namamakamsu. Mata tassa adhavitva paridhavitva vicaranakale annam puttam labhi. Tassa matapitaro culapaloti namam katva itaram mahapaloti voharimsu. Atha te vayappatte gharabandhanena bandhimsu. Tasmim samaye sattha savatthiyam viharati jetavane. Tattha mahapalo jetavanam gacchantehi upasakehi saddhim viharam gantva satthu santike dhammam sutva patiladdhasaddho kutumbabharam kanitthabhatikasseva bharam katva sayam pabbajitva laddhupasampado acariyupajjhayanam santike pancavassani vasitva vutthavasso pavaretva satthu santike kammatthanam gahetva satthimatte sahayabhikkhu labhitva tehi saddhim bhavananukulam vasanatthanam pariyesanto annataram paccantagamam nissaya gamavasikehi upasakehi karetva dinnaya arannayatane pannasalaya vasanto samanadhammam karoti. Tassa akkhirogo uppanno. Vejjo bhesajjam sampadetva adasi. So vejjena vuttavidhanam na patipajji. Tenassa rogo vaddhi. So "akkhiroga- vupasamanato kilesarogavupasamanameva mayham varan"ti akkhirogam ajjhupekkhitva vipassanayayeva yuttappayutto ahosi. Tassa bhavanam ussukkapentassa apubbam acarimam akkhini ceva kilesa ca bhijjimsu. So sukkhavipassako araha ahosi. Tena vuttam apadane 2- :- "nibbute lokamahite 3- ahutinam patiggahe siddhatthamhi bhagavati mahathupamaho ahu. Mahe pavattamanamhi siddhatthassa mahesino @Footnote: 1 cha.Ma. umapuppham 2 khu.apa. 32/21/235 ummapupphiyattherapadana @3 Si. lokanathamhi Umapuppham gahetvana thupapamhi abhiropayim. Catunnavutito kappe yam pupphamabhiropayim duggatim nabhijanami thupapujayidam phalam. Ito ca navame kappe somadevasanamaka pancasitisu rajano 1- cakkavatti mahabbala. Kilesa jhapita mayham .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Atha there akkhirogena vihare ohine gamam pindaya gate bhikkhu disva upasaka "kasma thero nagato"ti pucchitva tamattham sutva sokabhibhuta pindapatam upanetva "bhante kinci ma cintayittha, idani mayameva pindapatam anetva upatthahissama"ti tatha karonti. Bhikkhu therassa ovade thatva na cirasseva arahattam patva vutthavassa pavaretva "sattharam vanditum savatthim gamissama bhante"ti ahamsu. Thero "aham dubbalo acakkhuko, maggo ca saupaddavo, maya saddhim gacchantanam tumhakam parissayo bhavissati, tumhe pathamam gacchatha, gantva sattharam mahathere ca mama vandanaya vandatha, culapalassa mama pavattim kathetva 2- kanci purisam peseyyatha"ti aha. Te punapi yacitva gamanam alabhanta "sadhu"ti patisunitva senasanam samsametva upasake apucchitva anukkamena jetavanam gantva sattharam mahathere ca tassa vandanaya vanditva dutiyadivase savatthiyam pindaya caranta 3- culapalassa tam pavattim vatva tena "ayam bhante mayham bhagineyyo palito nama, imam pesissami"ti 4- vutte "maggo saparissayo, na sakka ekena gahatthena gantum, tasma pabbajetabbo"ti tam pabbajetva pesesum. So anukkamena therassa santikam gantva attanam tassa arocetva tam gahetva agacchanto antaramagge annatarassa gamassa samanta arannatthane ekissa katthahariya gayantiya saddam @Footnote: 1 Si. pancasimsu rajano 2 Si. pavattim vatva akkhamam kathetva @3 cha.Ma. caritva 4 Ma. pesissami nanti Sutva patibaddhacitto hutva yatthikotim vissajjetva "titthatha bhante muhuttam yavaham agacchami"ti vatva tassa santikam gantva tattha silavipattim papuni. Thero "idanimeva itthiya gitasaddo suto, samanero ca cirayati, nuna 1- silavipattim patto bhavissati"ti cintesi. Sopi agantva "gacchama bhante"ti aha. Thero "kim papo jatosi"ti pucchi. Samanero tunhi hutva puna pucchitopi na kathesi, thero "tadisena papena mayham yatthigahanakiccam natthi, gaccha tvan"ti vatva puna tena "bahuparissayo maggo, tumhe ca andha, katham gamissatha"ti vutte "bala idheva me nipajjitva maranantassapi aparaparam parivattentassapi 2- tadisena gamanam nama natthi"ti imamattham dassento:- [95] "andhoham hatanettosmi kantaraddhanapakkhando 3- sayamanopi gacchissam na sahayena papena"ti gatham abhasittha. Tattha andhoti cakkhuvikalo. Hatanettoti vinatthacakkhuko, tena "payogavipatti- vasenaham upahatanettataya andho, na jaccandhabhavena"ti yathavuttam andhabhavam viseseti. Athava "andho"ti idam "andhe jinne matapitaro poseti"tiadisu 4- viya mamsacakkhu- vekalladipanam, "sabbepime paribbajaka andha acakkhuka" 5- "andho ekacakkhu dvi- cakkhu"tiadisu 6- viya na pannacakkhuvekalladipananti dassetum "hatanettosmi"ti 7- vuttam, tena mukhyameva andhabhavam dasseti. Kantaraddhanapakkhandoti kantare vivane 8- dighamaggam anupavittho, na jatikantaradigahanam samsaraddhanam patipannoti adhippayo. Tadisam hi kantaraddhanam ayam thero samatikkamitva thito, sayamanopiti sayantopi, @Footnote: 1 Ma. nanu 2 Si. pavattentassapi 3 Si. kantaraddhanapakkanto 4 Ma.Ma. 13/288/264 @ ghatikarasutta 5 khu.udana. 25/55/189 pathamananatitthiyasutta [thokam visadisam] @6 an.tika. 20/29/123 andhasutta 7 Ma. andhoham hatanettosmiti @8 Si. kantare viya vane Padesu avahantesu urena jannukahi ca bhumiyam sayanto 1- parivattentopi gaccheyyam. 2- Na sahayena papenati tadisena papapuggalena sahayabhutena saddhim na gacchissanti yojana. Tam sutva itaro samvegajato "bhariyam vata maya sahasikakammam katan"ti baha paggayha kandanto vanasandam pakkhando ca 3- ahosi. Atha therassa silatejena pandukambalasilasanam unhakaram dassesi. Tena sakko tam karanam natva therassa santikam gantva savatthigamipurisam viya attanam napetva yatthikotim ganhanto maggam sankhipitva tadaheva sayanhe savatthiyam theram netva tattha jetavane culapalitena karitaya pannasalaya phalake nisidapetva tassa sahayavannena therassa agatabhavam janapetva pakkami, culapalitopi tam yavajivam sakkaccam upatthasiti. Cakkhupalattheragathavannana nitthita. -----------The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 304-308. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6778&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6778&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=232 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5528 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5719 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5719 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]