บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
344. 10. Yasadattattheragāthāvaṇṇanā upārambhacittotiādikā āyasmato yasadattattherassa gāthā. Kā uppatti? ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacini. Tathā hesa padumuttarassa 1- bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā brāhmaṇānaṃ vijjāsippesu nipphattiṃ gato kāme pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā araññe viharanto ekadivasaṃ satthāraṃ disvā pasannamānaso añjaliṃ paggayha abhitthavi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde mallaraṭṭhe mallarājakule nibbattitvā yasadattoti laddhanāmo vayappatto takkasilaṃ gantvā sabbasippāni sikkhitvā sabhiyena paribbājakena saddhiṃyeva cārikaṃ caramāno anupubbena sāvatthiyaṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā sabhiyena puṭṭhapañhesu vissajjiyamānesu sayaṃ @Footnote: 1 Sī.,i. upacinanto padumuttarassa--------------------------------------------------------------------------------------------- page76.
Otārāpekkho suṇanto nisīdi "samaṇassa gotamassa vāde dosaṃ dassāmī"ti. Athassa bhagavā cittācāraṃ ñatvā sabhiyasuttadesanāvasāne 1- ovādaṃ dento:- [360] "upārambhacitto dummedho suṇāti jinasāsanaṃ ārakā hoti saddhammā nabhaso paṭhavī yathā. [361] Upārambhacitto dummedho suṇāti jinasāsanaṃ parihāyati saddhammā kāḷapakkheva candimā. [362] Upārambhacitto dummedho suṇāti jinasāsanaṃ parisussati saddhamme maccho appodake yathā. [363] Upārambhacitto dummedho suṇāti jinasāsanaṃ na virūhati saddhamme khette bījaṃva pūtikaṃ. [364] Yo ca tuṭṭhena 2- cittena suṇāti jinasāsanaṃ khepetvā āsave sabbe sacchikatvā akuppataṃ pappuyya paramaṃ santiṃ parinibbātināsavo"ti imā pañca gāthā abhāsi. Tattha upārambhacittoti sārambhacitto, dosāropanādhippāyoti attho. Dummedhoti nippañño. Ārakā hoti saddhammāti so tādiso puggalo nabhaso viya paṭhavī 3- paṭipattisaddhammatopi dūre hoti, pageva paṭivedhasaddhammato. "na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsī"tiādinā 4- viggāhikakathaṃ anuyuttassa kuto santanipuṇo paṭipattisaddhammo. Parihāyati saddhammāti navavidhalokuttaradhammato pubbabhāgiyasaddhādisaddhammatopi nihīyati. 5- Parisussatīti visussati kāyacittānaṃ pīṇanarasassa pītipāmojjādikusala- dhammassābhāvato. Na virūhatīti viruḷhiṃ vuḍḍhiṃ na pāpuṇāti. Pūtikanti gomayalepadānā- diabhāvena pūtibhāvaṃ pattaṃ. @Footnote: 1 khu.sutta. 25/516-553/432-442 sabhiyasutta 2 pāli. guttena @3 Sī.,i. nabho viya pathaviyā 4 dī.Sī. 9/18/8 brahmajālasutta 5 Sī.,i. parihāyati--------------------------------------------------------------------------------------------- page77.
Tuṭṭhena cittenāti itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ, attamano pamudito hutvāti attho. Khepetvāti samucchinditvā. Akuppatanti arahattaṃ. Pappuyyāti pāpuṇitvā. Paramaṃ santinti anupādisesaṃ nibbānaṃ. Tadadhigamo 1- cassa kevalaṃ kālāgamanameva, 2- na kocividhoti 3- taṃ dassetuṃ vuttaṃ "parinibbātināsavo"ti. Evaṃ satthārā ovadito saṃvegajāto pabbajitvā vipassanaṃ paṭṭhapetvā na cirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 4-:- "kaṇikāraṃva jalitaṃ dīparukkhaṃva jotitaṃ kañcanaṃva virocantaṃ addasaṃ dvipaduttamaṃ. Kamaṇḍaluṃ ṭhapetvāna vākacīrañca kuṇḍikaṃ ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā buddhaseṭṭhaṃ thaviṃ ahaṃ. Tamandhakāraṃ vidhamaṃ mohajālasamākulaṃ ñāṇālokaṃ dassetvāna nittiṇṇosi mahāmuni. Samuddharasimaṃ lokaṃ sabbāvantamanuttaraṃ ñāṇe te upamā natthi yāvatā jagato gati. Tena ñāṇena sabbaññū iti buddho 5- pavuccati vandāmi taṃ mahāvīraṃ sabbaññutamanāvaraṃ. Satasahassito kappe buddhaseṭṭhaṃ thaviṃ ahaṃ duggatiṃ nābhijānāmi ñāṇatthavāyidaṃ phalaṃ. Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. Kataṃ buddhassa sāsanan"ti arahattaṃ pana patvā aññaṃ byākarontopi thero imāeva gāthā abhāsi. Yasadattattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā. @Footnote: 1 Sī. tadadhigame 2 Sī. vūpasamanameva 3 Ma. visuddhoti @4 khu.apa. 33/24/48 ñāṇatthavikattherāpadāna (syā) 5 pāli. sabbaññūtiThe Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 75-77. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=1718&pagebreak=1 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=1718&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=344 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6445 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6573 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6573 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]