ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

                  348. 2. Tekicchakanittheragathavannana
      atihita vihitiadika ayasmato tekicchakanittherassa 1- gatha. Ka uppatti?
      ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave punnani upacinanto
ito ekanavute kappe vipassissa bhagavato kale kulagehe 2- nibbattitva vinnutam
patva vejjasatthe nipphattim gato vipassissa bhagavato upatthakam asokam nama
theram byadhitam arogamakasi. Annesanca sattanam rogabhibhutanam anukampaya bhesajjam
samvidahi.
      So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade
subuddhassa 3- nama brahmanassa putto hutva nibbatti, tassa tikicchakehi gabbha-
kale parissayam apaharitva paripalitataya tekicchakaniti namam akamsu. So attano
kulanurupani vijjatthanani sippani ca sikkhanto vaddhati, tada canakko 4-
subuddhassa pannaveyyattiyam kiriyasu upayakosallanca disva "ayam imasmim
rajakule patittham labhanto mam abhibhaveyya"ti issapakato ranna candaguttena tam
bandhanagare khipapesi.
      Tekicchakani pitu bandhanagarappavesanam sutva bhito palayitva sanavasittherassa
5- santikam gantva attano samvegakaranam therassa kathetva pabbajitva kammatthanam
gahetva abbhokasiko nesajjiko ca hutva viharati, situnham 6- aganento
samanadhammameva karoti, visesato brahmaviharabhavanamanuyunjati. Tam disva maro papima
"na imassa mama visayam atikkamitum dassami"ti vikkhepam katukamo sassanam
nipphattikale khettagopakavannena therassa santikam gantva tam nippandento 7-:-
@Footnote: 1 cha.Ma. tekicchakarittherassa  2 Si.,i. vejjakule  3 Si.,i. subandharassa
@4 Ma. raja baranasyo      5 Si. vanavasittherassa, Ma. salavasittherassa
@6 Si.,i. situnhe  7 Si.,i. uttajjento
                 [381] "atihita vihi khalagata sali
                        na ca labhe pindam kathamaham kassan"ti
aha. Tam sutva thero:-
                 [382] "buddhamappameyyam anussara pasanno
                       pitiya phutthasariro 1- hohisi satatamudaggo.
            [383] Dhammamappameyyam .pe. Satatamudaggo.
            [384] Samghamappameyyam .pe. Satatamudaggo"ti
aha. Tam sutva maro:-
                 [385] "abbhokase viharasi
                       sita hemantika ima ratyo
                       ma sitena pareto vihannittho
                       pavisa tvam viharam phusitaggalan"ti
aha. Atha thero:-
                 [386] "phusissam catasso appamannayo
                       tahi ca sukhito viharissam
                       naham sitena vihannissam
                       aninjito viharanto"ti
aha.
      Tattha atihita vihiti vihayo kotthagaram atinetva 2- thapita, tattha patisamita
khalato va gharam upanitati attho. Vihiggahanena cettha itarampi dhannam sanganhati.
Sali pana yebhuyyena vihito paccha paccantiti aha khalagata saliti khalam
@Footnote: 1 cha.Ma. phutasariro   2 Si.,i. upanetva
Dhannakaranatthanam gata, tattha rasivasena maddanacavanadivasena 1- thitati attho. Padhana-
dhannabhavadassanatthancettha salinam visum gahanam, ubhayenapi game gamato bahi ca dhannam
paripunnam thitanti dasseti. Na ca labhe pindanti evam sulabhadhanne subhikkhakale
aham pindamattampi  na labhami, idani kathamaham kassanti aham katham karissami, 2-
katham jivissamiti parihasakelim akasi.
      Tam sutva thero "ayam varako 3- attana attano pavattim mayham pakasesi,
maya pana attanava atta ovaditabbo, na maya kinci kathetabban"ti vatthuttaya-
nussatiyam attanam niyojento "buddhamappameyyan"tiadina tisso gatha abhasi.
Tattha buddhamappameyyam anussara pasannoti savasanaya avijjaniddaya accanta-
vigamena buddhiya ca vikasitabhavena buddham bhagavantam pamanakaranam ragadikilesanam
abhava aparimanagunasamangitaya appameyyapunnakkhettataya ca appameyyam. Okappana-
lakkhanena abhippasadena pasanno, pasannamanaso "itipi so bhagava araham samma-
sambuddho"tiadina 4- anussara anuanubuddharammanam satim pavattehi, pitiya phuttha-
sariro hohisi. Satatamudaggoti anussarantova pharanalakkhanaya pitiya satatam sabbada phuttha-
sariro pitisamutthanapanitarupehi ajjhotthatasariro ubbegapitiya udaggo kayam udaggam
katva akasam langhitum samattho ca bhaveyyasi, buddhanussatiya buddharammanam ularam
pitisomanassam patisamvedeyyasi, yato situnhehi viya jighacchapipasahipi anabhibhuto
hohisiti attho.
      Dhammanti ariyam lokuttaradhammam samghanti ariyam paramatthasamgham. Sesam vuttanayameva.
Anussarati panettha "svakkhato bhagavata dhammo"tiadina 5- dhammam, "supatipanno
bhagavato savakasamgho"tiadina 5- samgham anussarati yojetabbam.
@Footnote: 1 Si. maddanachavanadivasena  2 Si.,i. kasissami 3 Ma. carako 4 Ma.mu. 12/74/50
@vatthupamasutta, sam.maha. 19/997/296 cakkavattirajasutta, an.tika. 20/71/201
@uposathasutta 5 Ma.mu. 12/74/50 vatthupamasutta
      Evam therena ratanattayagunanussarane niyojanavasena attani ovadite puna
maro vivekavasato nam vivecetukamo hitesibhavam viya dassento "abbhokase viharasi"ti
pancamam gathamaha. Tassattho:- tvam bhikkhu abbhokase kenaci apaticchanne vivatangane
viharasi iriyapathe kappesi. Hemantika himapatasamaye pariyapanna ima sita
rattiyo vattanti. Tasma sitena pareto abhibhuto hutva ma vihannittho vighatam
ma apajji ma kilami. Phusitaggalam pihitakavatam senasanam pavisa, evam te sukhaviharo
bhavissatiti.
      Tam sutva thero "na mayham senasanapariyesanaya payojanam, 1- etthevaham sukha-
vihari"ti dassento "phusissan"tiadina chattham gathamaha. Tattha phusissam catasso
appamannayoti appamanagocarataya "appamanna"ti laddhavohare cattaro brahmavihare
phusissam phusissami, kalena kalam samapajjissami. Tahi ca sukhito viharissanti
tahi appamannahi sukhito sanjatasukho hutva viharissam cattaropi iriyapathe
kappessamiti. Tena mayham sabbakale sukhameva, na dukkham. Yato naham sitena
vihannissam antaratthakepi himapatasamaye aham sitena na kilamissami, tasma aninjito
viharanto cittassa injitakarananam 2- byapadadinam suppahinatta paccayuppan-
ninjanaya ca 3- abhavato samapattisukheneva sukhito viharissamiti. Evam thero imam
gatham vadantoyeva vipassanam vaddhetva arahattam sacchakasi. Tena vuttam apadane 4-:-
            "nagare bandhumatiya        vejjo asim susikkhito
             aturanam sudukakhinam 5-     mahajanasukhavaho.
             Byadhitam samanam disva      silavantam mahajutim
             pasannacitto sumano       bhesajjamadadim tada.
@Footnote: 1 Ma. senasanapariyesane sannojanam 2 Ma. injitakaranam 3 Si. paccayupadaninjanaya ca,
@i. pancupadaninjanaya ca 4 khu.apa. 32/39/260 tikicchakattherapadana
@5 cha.Ma. sadukkhanam
             Arogo asi teneva     samano samvutindriyo
             asoko nama namena     upatthako vipassino.
             Ekanavute ito 1- kappe yam osathamadasaham 2-
             duggatim nabhijanami       bhesajjassa idam phalam.
             Ito ca atthame kappe    sabbosadhasanamako
             sattaratanasampanno        cakkavatti mahapphalo.
             Kilesa jhapita mayham .pe. Katam buddhassa sasanan"ti.
      Ettha ca bindusararanno kale imassa therassa uppannatta tatiyasangitiyam
ima gatha sangitati veditabba.
                  Tekicchakanittheragathavannana nitthita.
                      ---------------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 95-99. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=2159&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=2159&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=348              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6506              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6640              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6640              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]