![]() |
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
363. 3. Bhaddattheragāthāvaṇṇanā
ekaputtotiādikā āyasmato bhaddattherassa gāthā. Kā uppatti?
ayaṃ kira padumuttaraṃ bhagavantaṃ bhikkhusaṃghañca satasahassaparimāṇaṃ cīvarādīhi catūhi
paccayehi pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde
sāvatthiyaṃ seṭṭhikule nibbatti, nibbattamāno ca 1- aputtakesu mātāpitūsu
devatāyācanādīni katvāpi alabhantesu satthāraṃ upasaṅkamitvā "sace bhante mayaṃ ekaṃ
puttaṃ lacchāma, taṃ tumhākaṃ dāsatthāya dassāmā"ti vatvā āyācitvā gatesu
satthu adhippāyaṃ ñatvā aññataro devaputto khīṇāyuko hutvā ṭhito sakkena
devaraññā "amukasmiṃ kule nibbattāhī"ti āṇatto tattha nibbatti, bhaddotissa
nāmaṃ akaṃsu. Taṃ sattavassuddesikaṃ jātaṃ mātāpitaro alaṅkaritvā bhagavato santikaṃ
netvā "ayaṃ so bhante tumhe āyācitvā laddhadārako, imaṃ tumhākaṃ
niyyātemā"ti 2- āhaṃsu. Satthā ānandattheraṃ āṇāpesi "imaṃ pabbājehī"ti.
Āṇāpetvā ca gandhakuṭiṃ pāvisi. Thero taṃ pabbājetvā saṅkhepena vipassanāmukhaṃ
ācikkhi, so upanissayasampannattā vipassanāya kammaṃ karonto suriye anoggateyeva
bhāvanaṃ ussukkāpetvā chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne 3-:-
"padumuttarasambuddhaṃ mettacittaṃ mahāmuniṃ
upeti janatā sabbā sabbalokagganāyakaṃ.
Sattukañca baddhakañca 4- āmisaṃ pānabhojanaṃ
dadanti satthuno sabbe puññakkhette anuttare.
Ahampi dānaṃ dassāmi devadevassa tādino
buddhaseṭṭhaṃ nimantetvā saṃghampi ca anuttaraṃ.
@Footnote: 1 Sī.,i. nibbattamānova 2 potthakesu niyyādemāti pāṭho dissati
@3 khu.apa. 32/54137 bhaddiyakāḷigodhāyaputtattherāpadāna 4 pāli. pavākañca
Uyyojitā mayā cete nimantesuṃ tathāgataṃ
kevalaṃ bhikkhusaṃghañca puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
Satasahassapallaṅkaṃ sovaṇṇaṃ gonakatthataṃ
tūlikāpaṭalikāya khomakappāsikehi ca
mahārahaṃ paññāpayiṃ āsanaṃ buddhayuttakaṃ.
Padumuttaro lokavidū devadevo narāsabho
bhikkhusaṃghaparibyūḷho mama dvāramupāgami.
Paccuggantvāna sambuddhaṃ lokanāthaṃ yasassinaṃ
pasannacitto sumano atināmayi sagharaṃ 1-
bhikkhūnaṃ satasahassaṃ buddhañca lokanāyakaṃ
pasannacitto sumano paramannena tappayiṃ.
Padumuttaro lokavidū āhutīnaṃ paṭiggaho
bhikkhusaṃghe nisīditvā imā gāthā abhāsatha.
Yenidaṃ āsanaṃ dinnaṃ sovaṇṇaṃ gonakatthataṃ
tamahaṃ kittayissāmi suṇātha mama bhāsato.
Catusattatikkhattuṃ so devarajjaṃ karissati
anubhossati sampattiṃ accharāhi purakkhato.
Padesarajjaṃ sahassaṃ vasudhaṃ āvasissati
ekapaññāsakkhattuñca cakkavattī bhavissati.
Sabbāsu bhavayonīsu uccākulī bhavissati
so ca pacchā pabbajitvā sukkamūlena codito.
Bhaddiyo nāma nāmena hessati satthu sāvako
vivekamanuyuttomhi pantasenanivāsahaṃ
phalañcādhigataṃ 2- sabbaṃ cattaklesomhi ajjahaṃ.
@Footnote: 1 cha.Ma. abhināmayiṃ saṃgharaṃ 2 pāli. phalaṃ vādhigataṃ
Mama sabbaṃ abhiññāya sabbaññū lokanāyako
bhikkhusaṃghe nisīditvā etadagge ṭhapesi maṃ.
Paṭisambhidā catasso vimokkhāpi ca aṭṭhime
chaḷabhiññā sacchikatā kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Tassa bhagavā chaḷabhiññuppattiṃ ñatvā "ehi bhaddā"ti āha. So tāvadeva
satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā pañjaliko satthu samīpe aṭṭhāsi, sāeva cassa
upasampadā ahosi, buddhūpasampadā nāma kiresā. Thero jātito paṭṭhāya attano
pavattiyā kathanamukhena aññaṃ byākaronto:-
[473] "ekaputto ahaṃ āsiṃ piyo mātu piyo pitu
bahūhi vatacariyāhi 1- laddho āyācanāhi ca.
[474] Te ca maṃ anukampāya atthakāmā hitesino
ubho pitā ca mātā ca buddhassa upanāmayuṃ.
[475] Kicchā laddho ayaṃ putto sukhumālo sukhedhito
imaṃ dadāma te nātha jinassa paricārakaṃ.
[476] Satthā ca maṃ paṭiggayha ānandaṃ etadabravi
pabbājehi imaṃ khippaṃ hessatyājāniyo ayaṃ.
[477] Pabbājetvāna maṃ satthā vihāraṃ pāvisī jino
anoggatasmiṃ suriyasmiṃ tato cittaṃ vimucci me.
[478] Tato satthā niraṅkatvā 2- paṭisallānavuṭṭhito
ehi bhaddāti maṃ āha sā me āsūpasampadā.
[479] Jātiyā sattavassena laddhā me upasampadā
tisso vijjā anuppattā aho dhammasudhammatā"ti
imā gāthā abhāsi.
@Footnote: 1 Sī. vatacariyehi 2 cha.Ma. nirākatvā
Tattha vatacariyāhīti "evaṃ katvā puttaṃ labhissathā"ti vuttaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ
vacanaṃ sutvā khīraṃ pāyitvā anasanādivatacaraṇehi. Āyācanāhīti devatāyācanāhi
satthuāyācanāya ca, idameva cettha kāraṇaṃ, itaraṃ thero mātāpitūnaṃ paṭipatti-
dassanatthañceva kicchaladdhabhāvadassanatthañca vadati.
Teti mātāpitaro. Upanāmayunti upanāmesuṃ.
Sukhedhitoti sukhasaṃvaḍḍhito. Teti tuyhaṃ. Paricārakanti kiṃ kāraṃ.
Hessatyājāniyo ayanti ayaṃ dārako mama sāsane ājānīyo bhavissati.
Tasmā khippaṃ ajjeva pabbājehīti etaṃ abravi āha.
Pabbājetvānāti ānandattherena pabbājetvā. Vihāranti gandhakuṭiṃ.
Anoggatasmiṃ suriyasminti suriye anatthaṅgateyeva. Tato cittaṃ vimucci meti tato
vipassanārambhato paraṃ na cireneva khaṇena sabbāsavehi me cittaṃ vimucci, khīṇāsavo
ahosiṃ.
Tatoti mama āsavakkhayato pacchā. Niraṅkatvāti attanā samāpannaṃ phalasamāpattiṃ
appetvā tato vuṭṭhāya. Tenāha "paṭisallānavuṭṭhito"ti. Sā me āsūpasampadā"ti
yā maṃ 1- uddissa "ehi bhaddā"ti satthu vācā pavattā, sāeva me mayhaṃ
upasampadā āsi. Evaṃ jātiyā sattavassena, laddhā me upasampadāti sātisayaṃ
satthārā attano kataṃ anuggahaṃ sāsanassa ca niyyānikataṃ dasseti. Tenāha "aho
dhammasudhammatā"ti.
Ettha ca "cittaṃ vimucci me"ti khīṇāsavabhāvaṃ pakāsetvāpi puna "tisso
@Footnote: 1 i. sā maṃ
Vijjā anuppattā"ti lokiyābhiññekadesadassanaṃ chaḷabhiññabhāvavibhāvanatthaṃ. Tenāha
apadāne "../../bdpicture/chaḷabhiññā sacchikatā"ti.
Bhaddattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
------------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 147-151.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=3365
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=3365
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=363
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6744
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6882
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6882
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
![]() ![]() ![]() ![]() |
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]