|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
330. 8. Rāhulattheragāthāvaṇṇanā
ubhayenātiādikā āyasmato rāhulattherassa gāthā. Kā uppatti?
ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto
padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto satthāraṃ ekaṃ
bhikkhuṃ sikkhākāmānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthetvā
senāsanavisodhanavijjotanādikaṃ uḷāraṃ puññaṃ katvā paṇidhānamakāsi. So tato cavitvā
devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde amhākaṃ bodhisattaṃ paṭicca yasodharāya
deviyā kucchimhi nibbattitvā rāhuloti laddhanāmo mahatā khattiyaparivārena 3-
vaḍḍhi, tassa pabbajjāvidhānaṃ khandhake 4- āgatameva. So pabbajitvā satthu santike
anekehi
@Footnote: 1 i. abhājanaṃ ayanti ovādassa adāneneva, Ma. atthā janayanti ovādassa
@adāneneva 2 Sī.,i. bhāvanānimittassa 3 Sī.,i. khattiyaparihārena
@4 vinaYu.mahā. 4/105/119 rāhulavatthu
---------------------------------------------------------------------------------------------
page24.
Suttapadehi suladdhovādo paripakkañāṇo 1- vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ
pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 2-:-
"padumuttarassa bhagavato lokajeṭṭhassa tādino
sattabhūmimhi pāsāde ādāsaṃ santhariṃ 3- ahaṃ.
Khīṇāsavasahassehi parikiṇṇo mahāmuni
upāgami gandhakuṭiṃ dipadindo 4- narāsabho.
Virocayaṃ 5- gandhakuṭiṃ devadevo narāsabho
bhikkhusaṃghe ṭhito satthā imā gāthā abhāsatha.
Yenāyaṃ jotitā seyyā ādāsova susanthato
tamahaṃ kittiyassāmi suṇātha mama bhāsato.
Soṇṇamayā rūpimayā atho veḷuriyāmayā
nibbattissanti pāsādā yekeci manaso piyā.
Catusaṭṭhikkhattuṃ devindo devarajjaṃ karissati
sahassakkhattuṃ cakkavattī bhavissati anantaRā.
Ekavīsatikappamhi vimalo nāma khattiyo
cāturanto vijitāvī cakkavattī bhavissati.
Nagaraṃ reṇuvatī nāma iṭṭhakāhi sumāpitaṃ
āyāmato tīṇi sataṃ caturassasamāyutaṃ.
Sudassano nāma pāsādo visukammena māpito
kūṭāgāravarūpeto sattaratanabhūsito.
Dasasaddāvivittaṃ taṃ vijjādharasamākulaṃ
sudassanaṃva nagaraṃ devatānaṃ bhavissati.
Pabhā niggacchate tassa uggacchanteva sūriye
virocessati taṃ niccaṃ samantā aṭṭhayojanaṃ.
@Footnote: 1 Sī.,i. paripakke ñāṇe 2 khu.apa.32/68/85 rāhulattherāpadāna 3 Sī. adāsiṃ santharaṃ
@4 cha.Ma. dvipadindo 5 cha.Ma. virocento
---------------------------------------------------------------------------------------------
page25.
Kappasatasahassamhi okkākakulasambhavo
gotamo nāma gottena satthā loke bhavissati.
Tusitāva 1- cavitvāna sukkamūlena codito
gotamassa bhagavato atrajo so bhavissati.
Sacevaseyya agāraṃ cakkavattī bhaveyya so
aṭṭhānametaṃ yaṃ tādī agāre ratimajjhagā.
Nikkhamitvā agāramhā pabbajissati subbato
rāhulo nāma nāmena arahā so bhavissati.
Kikīva aṇḍaṃ rakkheyya cāmarīriva 2- vāladhiṃ
nipako sīlasampanno mamaṃ rakkhi mahāmuni.
Tassāhaṃ dhammamaññāya vihāsiṃ sāsane rato
sabbāsave pariññāya viharāmi anāsavo.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. Kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Arahattaṃ pana patvā attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā aññaṃ byākaronto:-
[295] "ubhayeneva sampanno rāhulabhaddoti maṃ vidū
yañcamhi putto buddhassa yañca dhammesu cakkhumā.
[296] Yañca me āsavā khīṇā yañca natthi punabbhavo
arahā dakkhiṇeyyomhi tevijjo amataddaso.
[297] Kāmandhā jālasañchannā 3- taṇhāchadanachāditā
pamattabandhunā baddhā macchāva kumināmukhe. 4-
@Footnote: 1 cha.Ma. tusitā so 2 cha.Ma. cāmarī viya 3 cha.Ma. jālapacchannā
@4 khu.u. 25/64/206 dutiyasattasutta
---------------------------------------------------------------------------------------------
page26.
[298] Taṃ kāmaṃ ahamujjhitvā chetvā mārassa bandhanaṃ
samūlaṃ taṇhamabbuyha sītibhūtosmi nibbuto"ti
catasso gāthā abhāsi.
Tattha ubhayeneva sampannoti jātisampadā paṭipattisampadāti ubhayasampattiyāpi
sampanno samannāgato. Rāhulabhaddoti maṃ vidūti "rāhulabhaddo"ti maṃ sabrahmacārino
sañjānanti. Tassa hi jātasāsanaṃ sutvā bodhisattena "rāhu jāto, 1- bandhanaṃ
jātan"ti vuttavacanaṃ upādāya suddhodanamahārājā "rāhulo"ti nāmaṃ gaṇhi. Tattha
ādito pitarā vuttapariyāyameva gahetvā āha "rāhulabhaddoti maṃ vidū"ti. Bhaddoti
ca pasaṃsāvacanametaṃ.
Idāni taṃ ubhayasampattiṃ dassetuṃ "yañcamhī"tiādi vuttaṃ. Tattha yanti
yasmā. Casaddo samuccayattho. Amhi putto buddhassāti sammāsambuddhassa orasa-
putto amhi. Dhammesūti lokiyesu lokuttaresu ca dhammesu, catusaccadhammesūti
attho. Cakkhamāti maggapaññācakkhunā cakkhumā ca amhīti yojetabbaṃ.
Puna aparāparehipi pariyāyehi attani ubhayasampattiṃ dassetuṃ "yañca me āsavā
khīṇā"ti gāthamāha. Tattha dakkhiṇeyyoti dakkhiṇāraho. Amataddasoti nibbānassa
dassāvī. Sesaṃ suviññeyyameva.
Idāni yāya vijjāsampattiyā ca vimuttisampattiyā ca abhāvena sattakāyo
kumine bandhamacchā viya saṃsāre parivattati, taṃ ubhayasampattiṃ attani dassetuṃ
"kāmandhā"ti gāthādvayamāha. Tattha kāmehi kāmesu vā andhāti kāmandhā. "../../bdpicture/chando
rāgo"tiādivibhāgehi 2- kilesakāmehi rūpādīsu vatthukāmesu anādīnavadassitāya
andhīkatā. Jālapacchannāti sakalaṃ bhavattayaṃ ajjhottharitvā ṭhitena visattikājālena
samantato
@Footnote: 1 Sī.,i. rāhulo jāto 2 khu.cūḷa.30/95/27 ajitamāṇavakapañhāniddesa (syā)
---------------------------------------------------------------------------------------------
page27.
Channā paliguṇṭhitā. Taṇhāchadanachāditāti tatoeva taṇhāsaṅkhātena chadanena chāditā
nivutā sabbaso paṭikujjhitā. Pamattabandhunā baddhā, macchāva kumināmukheti kumināmukhe
macchabandhānaṃ macchapasibbakamukhe baddhā macchā viya pamattabandhunā mārena yena
kāmabandhanena baddhā ime sattā tato na nigacchanti antobandhanagatāvahonti.
Taṃ tathārūpaṃ kāmaṃ bandhanabhūtaṃ ujjhitvā pubbabhāgapaṭipattiyā pahāya kilesa-
mārassa bandhanaṃ chetvā puna ariyamaggasatthena anavasesato samucchinditvā tatoeva
avijjāsaṅkhātena mūlena samūlaṃ kāmataṇhādikaṃ taṇhaṃ abbuyha uddharitvā sabba-
kilesadarathapariḷāhābhāvato sītibhūto saupādisesāya nibbānadhātuyā nibbuto ahaṃ
asmi homīti attho.
Rāhulattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 23-27.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=513&pagebreak=1
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=513&pagebreak=1
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=330
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6269
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6380
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6380
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]