บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
11. Ekadasakanipata 377. 1. Sankiccattheragathavannana ekadasakanipate kim tavattho vane tatatiadika ayasmato sankiccattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinitva imasmim buddhuppade savatthiyam brahmanamahasalakule patisandhim ganhi, tasmim kucchigateyeva mata byadhita hutva kalamakasi. Tassa susanam netva jhapiyamanaya gabbhasayo na jhayi. Manussa sulehi kucchim vijjhanta darakassa akkhikotim paharimsu. Te tam 1- vijjhitva angarehi paticchadetva pakkamimsu. Kucchipadesopi jhayi, angaramatthake pana suvannabimbasadiso darako padumagabbhe nipanno viya ahosi. Pacchimabhavikasattassa hi sineruna otthariyamanassapi arahattam appatva jivitakkhayo nama natthi. Punadivase alahanatthanam gata manussa tathanipannam darakam disva acchariyabbhuta- cittajata darakam adaya gamam pavisitva nemittake pucchimsu. Nemittaka "sace ayam darako agaram ajjhavasissati, yava sattama kulaparivatta duggata bhavissanti. 2- Sace pabbajissati, pancahi samanasatehi parivuto vicarissati"ti ahamsu. Nataka "hotu, vaddhitakale amhakam ayyassa sariputtattherassa santike tam pabbajessama"ti vatva sankuna chinnakkhikotitaya sankiccoti vadanta aparabhage sankiccoti voharimsu. So sattavassikakale attano gabbhagatasseva matu maranam gabbhe ca attano pavattim 3- sutva samvegajato "pabbajissami"ti aha. Nataka "sadhu tata"ti dhammasenapatissa santikam netva "bhante imam pabbajetha"ti adamsu. Thero tam tacapancakakammatthanam @Footnote: 1 Si. tena tam 2 Ma. na bhavissanti 3 Si.,i. attano pavattinca Datva pabbajesi, so khuraggeyeva saha patisambhidahi arahattam patva timsamattehi bhikkhuhi saddhim aranne viharanto te corahatthato mocetva 1- sayampi te core dametva pabbajetva 2- annatarasmim vihare bahuhi bhikkhuhi saddhim viharanto te vivadapasute disva "annattha gacchami"ti bhikkhu apucchi. Ayamettha sankhepo, vittharo pana dhammapadavatthumhi 3- agatanayeneva veditabbo. Atha nam annataro upasako upatthatukamo asannatthane vasam yacanto:- [597] "kintavattho vane tata ujjuhanova pavuse verambha ramaniya te paviveko hi jhayinan"ti pathamam gathamaha. Tam sutva thero:- [598] "yatha abbhani verambho vato nudati pavuse sanna me abhikiranti vivekapatisannuta. [599] Apandaro andasambhavo sivathikaya niketacariko uppadayateva me satim sandehasmim viraganissitam. [600] Yanca anne na rakkhanti yo ca anne na rakkhati sa ve bhikkhu sukham seti kamesu anapekkhava. [601] Acchodika puthusila gonangulamigayuta ambusevalasanchanna te sela ramayanti mam. [602] Vasitam me arannesu kandarasu guhasu ca senasanesu pantesu valamiganisevite. [603] Ime hannantu vajjhantu dukkham pappontu panino sankappam nabhijanami anariyam dosasamhitam. [604] Paricinno maya sattha katam buddhassa sasanam ohito garuko bharo bhavanetti samuhata. @Footnote: 1 Si.,i. muncitva 2 Si.,i. te core pabbajetva @3 dhammapada.A. 4/117 (sya) [605] Yassa catthaya 1- pabbajito agarasmanagariyam so me attho anuppatto sabbasamyojanakkhayo. [606] Nabhinandami maranam nabhinandami jivitam kalanca patikankhami nibbisam bhatako yatha. [607] Nabhinandami maranam nabhinandami jivitam kalanca patikankhami sampajano patissato"ti ima gatha abhasi. Tattha kintavattho vaneti kinti lingavippallasena vuttam. Vane ko tavattho, kim payojananti attho. Tatati daharasamanerataya nam attano puttatthane thapetva alapati. Ujjuhanova pavuseti ujjuhano kira nama eko pabbato, so pana gahanasanchanno bahusondikandaro, taham taham sandamanasalilo, vassakale asappayo, tasma ujjuhano va 2- pabbato etarahi pavusakale tava kimatthiyoti attho. Keci panettha "ujjuhano nama eko sakuno sitam na sahati, 3- vassakale vanagumbe nilino acchati"ti vadanti. Tesam matena ujjuhanassa viya sakunassa pavusakale ko tava attho vaneti. Verambha ramaniya teti verambhavata vayanta kim te ramaniyati yojana. Keci "verambha nama eka pabbataguha, pabbharo"ti ca vadanti. Tanca thanam gamanagamanayuttam janasambadharahitam chayudakasampannanca, tasma verambha ramaniya, vane vasitum yuttarupa. Kasma? paviveko hi jhayinam, yasma tadisanam jhayinam yattha katthaci pavivekoyeva icchitabbo, tasma "duram arannatthanam agantva verambhayam vasa tata"ti vadati. Ayam hettha adhippayo:- yasma jhayinam pavivekakkhame nivasaphasuke senasane laddheyeva jhanadayo sampajjanti, na aladdhe, tasma na evarupe sitakale yattha katthaci vane vasitum sakka, guhapabbharadisu pana sakkati. @Footnote: 1 Si. yassatthaya 2 Si.,i. ujjuhanova, Ma. ujjuhano ca 3 Si. sitam sahati Evam upasakena vutte thero vanadayo eva mam ramentiti dassento "yatha abbhanitiadimaha. Tassattho:- yatha pavuse kale abbhani valahakani verambhavato nudati khipati niharati, evameva me cittam vivekapatisannuta sanna abhikiranti vivekatthanamyeva akaddhanti. Kim ca? apandaro kalavanno andasambhavo andajo kako sivathikaya Susanatthane niketacariko tameva nivasanatthanam katva vicaranako. Uppadayateva me satim, sandehasmim viraganissitanti kayasmim viragupasamhitam kayagatasatikammatthanam mayham uppadayatiyeva. Ekadivasam kira thero kakena khajjamanam manussakunapam passitva asubhasannam patilabhi, tam sandhaya evamaha. Tena kaye 1- sabbaso chandaragassa natthitaya vaneyeva vasitukamomhiti dasseti. Yancati casaddo samuccayattho, tena annampi mama arannavasakaranam sunahiti dasseti. Yam pabbajitam mettaviharitaya alobhaniyaparikkharataya ca rakkhitabbassa abhavato anne sevakadayo na rakkhanti. Yo ca pabbajito anne kenaci kincanapalibodhabhute 2- na rakkhati tadisanamyeva abhavato. Sa ve bhikkhu sukham setiti so bhikkhu samucchinnakilesakamataya sabbaso vatthukamesu anapekkhava apekkharahito yattha katthaci sukham seti, tassa anusankitaparisankitabhavato 3- arannamhi gamamhi sadisamevati attho. Idani pabbatavanadinam ramaniyatam vasitapubbatanca dassetum "acchodika"tiadi vuttam. Tattha vasitam meti vutthapubbam maya. Valamiganiseviteti sihabyagghadihi valamigehi upasevite vane. Sankappam nabhijanamiti ime ye keci panino satta usuttiadihi paharanehi hannantu mariyantu 4- mutthippaharadihi vajjhantu badhiyantu, annena va yena @Footnote: 1 Si.,i. tena kayena 2 Si. keci vanapinchana..., i. keci vanakincana... @3 Si.,i. anusankitabhavato 4 Si.,i. marissantu Kenaci akarena dukkham pappontu papunantuti evam dosasamhitam patighasamyuttam tato eva anariyam byapadavihimsadippabhedam papasankappam uppaditam 1- nabhijanami, micchavitakko na uppannapubboti mettaviharitam dasseti. Idani "paricinno"tiadina attano katakiccatam dasseti. Tattha paricinnoti upasito ovadanusasanikaranavasena. Ohitoti orohito. Garuko bharoti garutaro khandhabharo. Nabhinandami marananti "katham nu kho me maranam siya"ti maranam na icchami. Nabhinandami jivitanti "katham nu kho aham ciram jiveyyan"ti jivitampi na icchami. Etena marane jivite ca samanacittatam dasseti. Kalanca patikankhamiti parinibbanakalamva agamemi. Nibbisanti nibbisanto, bhatiya kammam karonto. Bhatako yathati yatha bhatako parassa kammam karonto kammasiddhim anabhinandantopi kammam karontova divasakkhayam udikkhati, evam ahampi jivitam anabhinandantopi attabhavassa yapanena maranam anabhinandantopi pariyosanakalam patikankhamiti. Sesam vuttanayameva. Sankiccattheragathavannana nitthita. Paramatthadipaniya theragathasamvannanaya ekadasakanipatassa atthavannana nitthita. ------------------ @Footnote: 1 Si.,i. udditamThe Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 236-240. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=5431&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=5431&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=377 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7088 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7238 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7238 Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]