ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 42 : PALI ROMAN Ja.A.8 pannasa–asitinipata

                     Satthinipatavannana
                        ------
                       sonakajatakam
     kassa sutva satam dammiti idam sattha jetavane viharanto
nekkhammaparamim arabbha kathesi.
     Tada hi bhagava dhammasabhayam nekkhammaparamim vannayantanam
bhikkhunam majjhe nisiditva na bhikkhave idaneva pubbepi tathagato
mahabhinikkhamanam nikkhantoyevati vatva atitam ahari.
     Atite rajagahe magadharaja rajjam karesi. Bodhisatto tassa
aggamahesiya kucchismim nibbatti. Namagahanadivase cassa arindamakumaroti
namam karimsu. Tassa jatadivaseyeva purohitassapi putto vijayi.
Sonakakumarotissa namam karimsu. Te ubhopi ekatova vaddhitva
vayappatta uttamarupadhara rupena nibbisesa hutva takkasilam gantva
uggahitasippa tato nikkhamitva sabbasamayasippanca desacarikanca
janissamati anupubbena carikam caranta baranasim patva
rajuyyane vasitva punadivase nagaram pavisimsu. Tam divasanca ekacce
manussa brahmanavacakam karissamati payasam patiyadetva
Asanani pannapetva agacchante te kumare disva gharam pavesetva
pannattasane nisidapesum. Tattha bodhisattassa pannattasane
suddham kasikavattham atthatam ahosi. Sonakassa rattakambalam.
So nimittam disvava ajjeva me piyasahayo arindamakumaro
baranasiraja bhavissati mayham senapatitthanam dassatiti annasi.
Te ubhopi katabhattakicca uyyanameva agamamsu. Tada baranasiranno
kalakatassa sattamo  divaso hoti aputtakam rajakulam. Amaccadayo
ca sisam nahatva sannipatitva rajjarahassa santikam gamissatiti
phussaratham yojetva visajjesum. So nagara nikkhamitva anupubbena
uyyanam gantva uyyanadvare nivattitva arohanasajjo hutva
atthasi.
     Bodhisatto mangalasilapatte sisam parupitva nipajji. Sonakakumaro
tassa santike nisidi. So turiyasaddam sutva arindamassa phussaratho
agacchati ajjesa raja hutva mama senapatitthanam dassati na
kho pana mayham issariyenattho etasmim gate nikkhamitva
pabbajissamiti cintetva ekamante paticchanne atthasi. Purohito
uyyanam pavisitva mahasattam nipannakam disva turiyani pagganhapesi.
Mahasatto pabujjhitva parivattitva thokam nipajjitva utthaya
silapatte pallanke nisidi. Atha nam purohito anjalim pagganhitva
aha rajjante deva papunatiti. Kim aputtakam rajakulanti.
Evam devati. Tenahi sadhuti. Atha nam tattheva  abhisincitva
Ratham aropetva mahantena parivarena nagaram pavesesum. So
nagaram padakkhinam katva pasadam abhiruhi. So yasassa mahantataya
sonakakumaram na sari. Sopi tasmim nagaram pavitthe  agantva
silapatte nisidi. Athassa purato bandhana pamuttam salarukkhato
pandupalasam pati. So tam disvava yatheva tam tatha mamapi
sariram jaram patva patissatiti aniccadivasena vipassanam patthapetva
paccekabodhim papuni. Tam khanannevassa gihilingam antaradhayi.
Pabbajitalingam paturahosi. So natthidani punabbhavoti udanam
udanento nandamulakapabbharam agamasi.
     Mahasattopi cattalisamattanam samvaccharanam accayena saritva
kaham nukho me sahayo sonakoti sonakam punappunam sarantopi maya
suto va dittho vati vattaram alabhitva alankatamahatale rajapallanke
nisinno gandhabbanatakanaccagitadihi parivuto sampattim anubhavanto
yo me kassaci santike sutva asukatthane nama sonako vasatiti
acikkhissati tassa satam dassami yo samam disva arocessati
tassa sahassanti ekam udanam abhisamkharitva gitavasena udanento
pathamam gathamaha
       kassa sutva satam dammi     sahassam ditthasonakam
       ko me sonakamakkhati     sahayam sahakilitanti.
     Athassa mukhato luncanti viya gahetva eka natakitthi gitam
gayi. Athanna athannati amhakam ranno piyagitanti sabba
Orodha gayimsu. Anukkamena nagaravasinopi janapadapi tameva gitam
gayimsu. Rajapi punappunam tameva gitam gayati. Pannasamattanam
samvaccharanam accayena panassa bahuputtadhitaro ahesum. Jetthaputto
dighavukumaro nama ahosi. Tada sonakapaccekabuddho arindamarajanam
datthukamo gacchamissa kamesu adinavam nekkhamme ca anisamsam
kathetva  pabbajjakaram karomiti cintetva iddhiya akasenagantva
uyyane nisidi. Tada eko sattavassiko pancaculakakumarako
matara pahito gantva uyyanapavane daruni uddharanto punappunam
tam evam gitam gayi. Atha nam paccekabuddho pakkositva kumaraka
tvam katham annam agayitva ekameva gitam gayasi kim annam na
janasiti pucchi. Janami bhante amhakam ranno idameva piyam
tena nam punappunam gayamiti. Etassa pana te gitassa patigitam
gayanto koci ditthapubboti. Na ditthapubbo bhanteti. Ahantam
sikkhapessami sakkhissasi ranno santikam gantva patigitam
gayitunti. Ama bhanteti. Athassa so patigitam acikkhanto
mayham sutvati adimaha. Ugganhapetva ca pana tam uyyojesi
gaccha kumaraka imam patigitam ranna saddhim gayahi raja te
mahantam issariyam dassati kinte daruhi vegena yahiti.
     So sadhuti patigigam ugganhitva vanditva bhante yavaham
rajanam anemi tava idheva hothati vatva vegena matu
santikam gantva amma khippam mam nahapetva alankarotha ajja
Tam daliddabhavato mocessamiti vatva nahatamandito rajadvaram
agantva ayya dovarika eko darako tumhehi saddhim patigitam
gayissamiti agantva dvare thitoti ranno arocehiti aha.
So vegena gantva ranno arocesi. Raja agacchatuti
pakkosapetva tata tvam maya saddhim gitapatigitam gayissasiti
aha. Ama devati. Tenahi gayassuti. Deva imasmim thane
na gayami nagare pana bherincarapetva mahajanam sannipatapetha
mahajanamajjhe gayissamiti. Raja tatha karetva alankatamandape
pallankamajjhe nisiditva tassa anurupam asanam dapetva idani
tava gitam gayassuti aha. Deva tumhe tava gayatha athaham
patigitam gayissamiti. Tato raja pathamam gayanto gathamaha
         kassa sutva satam dammi      sahassam ditthasonakam
         ko me sonakamakkhati      sahayam sahakilitanti.
    Tattha sutvati asukatthane nama te piyasahayo sonako
vasatiti tassa vasanatthanam sutva arocentassa kassa satam dammi.
Ditthanti asukatthane nama maya ditthoti disva arocentassa
kassa sahassam dammiti .
     Evam ranna pathamam udanagathaya gitaya pancaculakadarakena
patigitabhavam pakasento sattha abhisambuddho hutva ima dve
gatha abhasi
         Atha bravi manavako        daharo pancaculako
         mayham sutva satam dehi      sahassam ditthasonakam
         aham te sonakamakkhissam      sahayam sahakilitanti.
     Tena vuttagathaya pana ayamattho maharaja mayham tam sutva
arocentassa satam dammiti vadasi tampi mayhameva dehi yam
disvanarocentassa sahassam dammiti vadasi tampi mayhameva dehi aham
te piyasahayam idaneva paccakkhatova ayam sonakoti acikkhissanti.
Ito param suvinneyyameva. Sambuddhagatha palinayeneva veditabba.
     Tam sutva raja aha
         katarasmim so janapade       ratthesu nigamesu ca
         kattha te sonako dittho    tam me akkhahi pucchitoti.
     Kumaro aha
         taveva deva vijite        tavevuyyanabhumiya
         ujuvamsa mahasala        nilobhasa  manorama.
         Titthanti meghasamana       ramma annonnanissita
         tesam mulasmim sonako       jhayati anupadano
         upadanesu lokesu       dayhamanesu nibbutoti.
         Tato ca raja payasi     senaya caturangiya
         karapetva samam maggam     agama yena sonako.
         Uyyanabhumim gantvana       vicaranto brahavane
         asinam sonakam dakkhi        dayhamanesu nibbutanti.
     Tattha ujuvamsati ujukhandha. Mahasalati maharukkha.
Meghasamanati nilameghasadisa. Rammati ramaniya. Annonnanissitati
sakhahi sakham mulehi mulam samsibbitva thita. Tesanti tesam
evarupanam tava uyyanavane salanam hettha. Jhayatiti
lakkhanupanijjhanaarammanupanijjhanasankhatehi jhanehi jhayati.
Anupadanoti kamupadanavirahito. Dayhamanesuti ekadasahi aggihi
dayhamanesu sattesu. Nibbutoti te aggi nibbapetva sitalena
hadayena jhayamano tava uyyane mangalasalarukkhamule silapatte
nisinno esa te sahayo kancanapatima viya sobhamano
patimanetiti. Tato cati bhikkhave tato so arindamo raja tassa
vacanam sutvava sonakapaccekabuddham passissamiti caturanginiya senaya
nikkhami. Vicarantoti ujukameva agantva tasmim mahante vanasande
vicaranto tassa santikam gantva tam asinam addakkhi. So tam
vanditva ekamantam nisiditva attano kilesabhiratatta tam kapanoti
mannamano imam gathamaha
         kapano vatayam bhikkhu       mundo samghatiparuto
         amatiko apitiko        rukkhamulasmi jhayatiti .
     Tattha jhayatiti nimmatiko nimpitiko karunnappattova
jhayatiti.
         Imam vakyam nisametva    sonako etadabravi
         na raja kapano hoti      dhammam kayena phassayam.
         Yodha dhammam niramkatva      adhammam anuvattati
         sa raja kapano hoti      papo papaparayanoti .
     Tattha imanti tassa kilesabhiratassa pabbajjam arocentassa
imam pabbajjagarahavacanam sutva. Etadabraviti pabbajjaya gunam
pakasento etam abravi. Phassayanti phassayanto. Yena
ariyamaggadhammo nama kayena phusito so kapano nama na hotiti
dassento evamaha. Niramkatvati attabhavato niharitva. Papo
papaparayanoti sayam papanam karanena papo annesampi karontanam
patitthabhavena papaparayanoti.
     Evam so bodhisattam garahi. Bodhisatto attano garahitabhavam
ajananto viya hutva namagottam kathetva tena saddhim patisantharam
karonto gathamaha
        arindamoti me namam     kasirajati mam vidu
        kacci bhoto sukhaseyya   idha pattassa sonakati.
     Tattha kacciti amhakam tava na kinci aphasukam bhoto pana
kacci idha pattassa imasmim uyyane vasato sukhaviharoti pucchati.
     Atha nam paccekabuddho maharaja na kevalam idha annatrapi
vasantassa mama aphasukannama natthiti vatva tassa samanabhadrakagatha
nama arabhi
        Sadapi bhadramadhanassa      anagarassa bhikkhuno
        na tesam kotthe upenti  na kumbhe na kalopiya
        parinitthitamesana        tena yapenti subbata .
        Dutiyampi bhadramadhanassa     anagarassa bhikkhuno
        anavajjapindo bhottabbo  na ca kocuparodhati.
        Tatiyampi bhadramadhanassa     anagarassa bhikkhuno
        nibbutapindo bhottabbo   na ca kocuparodhati  .
        Catutthampi bhadramadhanassa     anagarassa bhikkhuno
        muttassa ratthe carato    sango yassa na vijjati.
        Pancamampi bhadramadhanassa    anagarassa bhikkhuno
        nagaramhi dayhamanamhi     nassa kinci adayhatha.
        Chatthampi bhadramadhanassa     anagarassa bhikkhuno
        ratthe viluppamanamhi     nassa kinci aharitha.
        Sattamampi bhadramadhanassa    anagarassa bhikkhuno
        corehi rakkhitam maggam     ye canne paripanthika
        pattacivaramadaya        sotthim gacchati subbato.
        Atthamampi bhadramadhanassa    anagarassa bhikkhuno
        yam yam disam pakkamati       anapekkhova gacchatiti.
     Tattha anagarassati maharaja gharavasam pahaya anagariyabhavam
pattassa adhanassa akincanassa bhikkhuno sabbakalam bhadrameva.
Na tesanti maharaja tesam adhananam bhikkhunam na kotthagare
dhanadhannani upenti na kumbhiyam na pacchiyam te pana subbata.
Parinitthitanti paresam ghare pakkaaharam sanghatiparuta kapalamadaya
gharapatipatiya esana pariyesana tena tato laddhena pindena
tam aharam navannam  patikulyanam vasena paccavekkhitva paribhunjitva
jivitavuttim yapenti. Anavajjapindo bhottabboti vejjakammadikaya
anesanaya va kuhanalapana nemittakata nippesikata labhena labham
jigimsanatati evarupena micchajivena va uppadika cattaro paccaya
dhammena uppaditapi apaccavekkhitva paribhutto savajjapindo nama
anesanam pana pahaya micchajivam vajjetva dhammena samena uppadita
patisankha yoniso civaram patisevamiti vuttanayeneva paccavekkhitva
anavajjapindo nama. Yena evarupo anavajjapindo bhottabbo
paribhunjitabboyeva yam evam anavajjapindam bhunjamananam paccaye
nissaya koci appamattakopi kileso na uparodhati na pileti.
Tassa dutiyampi bhadramadhanassa anagarassa bhikkhunoti. Nibbutoti
puthujjanabhikkhuno dhammena uppannapindopi paccavekkhitva paribhunjiyamano
nibbutapindo nama. Ekantato pana khinasavassa pindova
nibbutapindo nama. Kimkarana. So hi theyyaparibhogo
inaparibhogo dayajjaparibhogo samiparibhogoti imesu catusu paribhogesu
samiparibhogavasena tam paribhunjati. Tanhaya dasabyam atito sami
hutva paribhunjati na tam tappaccaya koci appamattakopi kileso
Uparodhatiti. Muttassa ratthe caratoti upatthakakuladisu alaggamanassa
chinnavalahakassa viya rahumukha pamuttassa vimalacandamandalassa viya ca
yassa gamanigamadisu carantassa ragasangadisu ekopi sango
natthi. Ekacco hi kulehi samsattho viharati sahasoki sahanandi.
Ekacco matapitusupi alaggamanaso viharati korunagaragamavasi
daharo viya. Evarupassa puthujjanassapi bhadrameva. Nassa
kinciti yo hi bahuparikkharo hoti so ma me cora parikkhare
harimsuti atirekani civaradini antonagare upatthakakule nikkhipati
atha nagaramhi dayhamane asukakule nama aggi utthitoti sutva
socati kilamati. Evarupassa bhadram nama natthi. Yo pana maharaja
sakunavattam nama pureti kayapatibaddhaparikkharova hoti tassa
tadisassa na kinci adayhatha. Tenassa pancamampi bhadrameva.
Viluppamanamhiti vilumpamanamhi. Ayameva va patho. Aharithati
yatha pabbatagahanadihi nikkhamitva rattham vilumpamanesu coresu
bahuparikkharassa antogame thapitam vilumpati niharati tatha yassa adhanassa
kayapatibaddhaparikkharassa na kinci aharitha tassa chatthampi bhadrameva.
Ye canne paripanthikati ye ca annepi tesu tesu thanesu
sunkagahanatthaya thapita paripanthika tehi ca rakkhitam. Pattacivaranti
coranam anupakaram sunkikanam  asunkaraham mattikapattanceva
katadalhikammaparibhandam pamsukulacivaranca appagghani kayabandhanaparisavanasuci-
vasipattatthavikani cati sabbepi attha parikkhare kayapatibaddhe katva
Maggam patipanno kenaci avihethiyamano sotthim gacchati. Subbatoti
lobhaniyani hi civaradini disva corapi haranti. Sunkikapi kim
nukho etassa hattheti pattatthavikadini sodhenti. Subbato pana
sallahukavuttim tesam passantananneva sotthim gacchati tenassa sattamampi
bhadrameva. Anapekkhova gacchatiti kayapatibaddhato atirekassa vihare
patisamitassa kassaci parikkharassa abhava vasanatthanam nivattitvapi
na oloketi yam disam gantukamo hoti tam gacchanto anapekkhova
gacchati anuradhapura nikkhamitva thuparame pabbajitanam dvinnam
kulaputtanam vuddhataro viya.
     Iti sonakapaccekabuddho attha samanabhadrakani kathesi. Tato
uttarim pana satampi sahassampi aparimanani samanabhadrakani esa
kathetum samatthoyeva. Raja pana kamabhiratatta tassa katham
pacchinditva mayham samanabhadrakehi attho natthiti attano
kamadhimuttattam pakasento aha
        bahuni samanabhadrani         yo tvam bhikkhu pasamsati
        ahanca giddho kamesu      katham kahami sonaka.
        Piya me manusa kama    atho dibyapi me piya
        atha kena nu vannena       ubho loke labhamhaseti.
     Tattha vannenati karanena.
     Atha nam paccekabuddho aha
        Kamesu giddha kamarata    kamesu adhimucchita
        nara papani katvana      upapajjanti duggatim .
        Ye ca kame pahantvana    nikkhanta akutobhaya
        ekodibhavadhigata        na te gacchanti duggatim.
        Upamante karissami        tam sunohi arindama
        upamaya midhekacce        attham jananti pandita .
        Gangaya kunapam disva       vuyhamanam mahannave
        vayaso samacintesi        appapanno acetaso .
        Yananca vatidam laddham        bhakkho cayam anappako
        tattha rattim tattha diva      tattheva nirato mano.
        Khadam nagassa mamsani       pivam bhagirasodakam
        sampassam vanacetyani       na palettha vihangamo.
        Tanca otarani ganga       pamattam kunape ratam
        samuddam ajjhagahasi        agati  yattha pakkhinam.
        So ca bhakkhaparikkhino       uppatitva vihangamo
        na pacchato na purato       nuttaram nopi dakkhinam .
        Dipam so na ajjhaganchi       agati yattha pakkhinam
        so ca tattheva papattha     yatha dubbalako tatha .
        Tanca samuddika maccha     kumbhila makara susu
        pasayhakara khadimsu        phandamanam vipakkhikam .
        Evameva tuvam raja        ye canne kamagiddhino
        giddhi ce na vamissanti      kakapannaya te vidu.
        Esa te upama raja     atthasandassani kata
        tvanca pannayase tena     yadi kahasi va na vati.
     Tattha papaniti maharaja tvanca kamagiddho nara ca kame
nissaya kayaduccaritadini papani katva yattha supinantepi dibba
ca manusika ca kama na labhanti tam duggatim upapajjantiti attho.
Pahantvanati khelapindam viya pahaya. Akutobhayati ragadisu
kutoci anagatabhaya. Ekodibhavadhigatati ekodibhavam ekaviharikam
adhigata. Na teti te evarupa pabbajita duggatim na gacchanti.
Upamanteti maharaja dibbamanusake kame patthentassa hatthikunape
patibaddhakakasadisassa tava ekam upamam karissami tam sunohiti
attho. Kunapanti hatthikalevaram. Mahannaveti gambhiraputhule
udake. Eko kira mahavarano gangatire caranto gangaya
patitva uttaritum asakkonto tattheva mato gangaya vuyhi tam
sandhayetam vuttam. Vayasoti akasena gacchanto eko kako.
Yananca vatidanti so evam cintetva tattha niliyitva idam
hatthiyanam laddham ettha nisinno sukham  carissami ayameva ca
anappako bhakkho bhavissati idani maya annatra gantum na
vattatiti sannitthanamakasi .  tattha rattinti tassa rattinca diva
ca tattheva mano abhirato ahosi. Na paletthati na uppatitva
Pakkami. Otaraniti samuddabhimukhi otaramana. Oharinitipi
patho. Sa samuddabhimukhi avahariniti attho. Agati yatthati
samuddamajjham sandhayaha. Bhakkhaparikkhinoti parikkhinabhakkho.
Uppatitvati khine camme ca mamse ca atthisanghato ummivegabhinno
udake nimujji. Atha so kako udake patitthatum asakkonto
uppati evam uppatitvati attho. Agati yattha pakkhinanti
yasmim samuddamajne pakkhinam agati tattha so evam uppatito
pacchimadisam gantva tattha patittham alabhitva tato puratthimam tato
uttaram tato dakkhinanti catassopi disa gantva attano patitthanam
na ajjhaganchi nadhigacchiti attho. Atha vayaso evam uppatitva
pacchimadisu ekekam disam aganchi dipam pana najjhagamati evameva
attho datthabbo. Papatthati patito. Yatha dubbalakoti yatha
dubbalako pateyya tatheva patito. Susuti susunamaka candamaccha.
Pasayhakarati anicchamanakamyeva balakkarena. Vipakkhikanti
viddhastapakkhikam. Giddhi ce na vamissantiti yadi giddha hutva
kame na vamissanti na chaddessanti. Kakapannaya teti kakassa
samanapanna iti te buddhadayo pandita vidu vidanti janantiti
attho. Atthasandassani katati atthappakasika kata. Tvanca
pannayaseti pannayissasi. Idam vuttam hoti maharaja maya
hitakamena tava ovado dinno tam pana tvam yadi kahasi devaloke
nibbattissasi yadi na kahasi kamapanke nimuggo jivitapariyosane
Niraye nibbattissasiti. Evam tvameva tena karanena sagge va
niraye va pannayissasi aham pana sabbabhavehi mutto appatisandhikoti
imam panassa ovadam dadantena paccekabuddhena nadi dassita.
Taya vuyhamanam hatthikunapam dassitam. Kunapakhadako kako dassito.
Tassa kunapam khaditva paniyam pivanakalo dassito. Ramaniyavanasandassa
dassanakalo dassito. Kunapassa nadiya vuyhamanassa
samuddappaveso dassito. Samuddamajjhe kakassa hatthikunape
patittham alabhitva vinasam pattakalo dassito. Tattha nadi viya
anamataggo samsaro datthabbo. Nadiya vuyhamanam hatthikunapam viya
samsare pancakamaguna. Kako viya balaputhujjano. Kakassa
kunapam khaditva paniyam pivanakalo viya puthujjanassa kamagune
paribhunjitva somanassikakalo. Kakassa kunape laggasseva
ramaniyavanasandassa dassanam viya puthujjanassa kamagunesu laggasseva
savanavasena atthatimsaarammanadassanam. Kunape samuddam pavitthe
kakassa patittham labhitum asakkontassa vinasam pattakalo viya
balaputhujjanassa kamagunagiddhassa papaparayanassa kusaladhamme patittham
labhitum asakkontassa mahaniraye vinasam patti datthabba.
     Evamassa paccekabuddho imaya upamaya ovadam datva idani
tameva ovadam thiram katva patitthapetum gathamaha
          ekavacampi dvivacam     bhaneyya  anukampako
          tatuttarim na bhaseyya    daso ayyassa santiketi.
     Tattha na bhaseyyati vacanam aganhantassa hitato uttarim
bhasamano samikassa santike daso viya hoti. Daso hi samike
katham ganhantepi aganhantepi kathetiyeva. Tena vuttam tatuttarim
na bhaseyyati.
     Evam vatva paccekabuddho iddhiya uppatitva sace pabbajissasi
va no va dinno te maya ovado appamatto hohi
maharajati rajanam anusasetva nandamulakapabbharameva gato.
     Tamattham pakasento sattha aha
         idam vatvana pakkami     sonako amitabuddhima
         vehase antalikkhasmim    anusasetvana khattiyanti.
Ayam abhisambuddhagatha.
     Tattha idam vatvanati bhikkhave so paccekabuddho amitaya
lokuttarabuddhiya amitabuddhima idam vatva iddhiya uppatitva sace
pabbajissasi taveva no ce pabbajissasi taveva dinno te maya
ovado  appamatto hohiti evam anusasetvana khattiyam pakkami.
     Bodhisattopi tam akasena gacchantam yava dassanapatha
olokento thatva tasmim cakkhupathe atikkante samvegam patilabhitva
cintesi ayam brahmano hinajacco samano asambhinnakhattiyavamse
jatassa mama matthake padarajam okiranto akasam uppatitva
gato mayapi ajjeva nikkhamitva pabbajitum vattatiti. So rajjam
Niyyadetva pabbajitukamo gathadvayamaha
       ko nume rajakattaro     suta veyyattimagata
       rajjam niyyadayissami       naham rajjena matthiko.
       Ajjeva pabbajissami       ko janna maranam suve
       naham kakova dummedho     kamanam vasamanvagati .
     Tattha ko numeti kuhim ime. Rajakattaroti ye rajaraham
abhisincitva rajanam karonti. Suta veyyattimagatati suta
ca ye ca anne veyyattibhavam agata mukhamangalika. Rajjena
matthikoti rajjena atthiko. Ko janna maranam suveti maranam
ajja va sve vati idam ko janitum samattho.
     Evam rajjam niyyadentassa sutva amacca ahamsu
        atthi te daharo putto     dighavu ratthavaddhano
        tam rajje abhisincassu       so no raja bhavissatiti .
     Tato param ranna vuttagathamadim katva udanasambandhagatha
palinayeneva  veditabba.
     Raja aha
        khippam kumaram anetha       dighavum  ratthavaddhanam
        tam rajje abhisincassu       so vo raja bhavissatiti.
     Amacca ranno vacanam sutva rajakumaram anesum. Rajapissa
rajjam niyyadesi.
     Tamattham pakasento sattha aha
     Tato kumaram anesum          dighavum ratthavaddhanam
     tam disva alapi raja        ekaputtam manoramam .
     Satthigamasahassani            paripunnani sabbaso
     te putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te .
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova dummedho        kamanam vasamanvagam .
     Satthinagasahassani            sabbalankarabhusita
     suvannakaccha matanga         hemakappanavasasa.
     Arulha gamaniyebhi          tomarankusapanibhi
     te putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te.
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova dummedho        kamanam vasamanvagam.
     Satthiassasahassani            sabbalankarabhusita
     ajaniya ca jatiya         sindhava sighavahana.
     Arulha gamaniyebhi          indiyacapadharibhi
     te putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te.
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova dummedho        kamanam  vasamanvagam .
     Satthirathasahassani             sannaddha ussitaddhaja
     dipa athopi veyyaggha        sabbalankarabhusita.
     Arulha gamaniyebhi          capahatthehi  cammibhi
     te putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te.
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova dummedho        kamanam vasamanvagam.
     Satthidhenusahassani            rohanna pungavusabha
     ta putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te.
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova  dummedho       kamanam vasamanvagam.
     Solasitthisahassani            sabbalankarabhusita
     vicitravatthabharana            amuttamanikundala
     ta putta patipajjassu          rajjam niyyadayami te.
     Ajjeva pabbajissami          ko janna maranam suve
     maham kakova dummedho        kamanam vasamanvaganti.
Atha nam kumaro aha
     daharasseva me tata          mata matati me sutam
     taya vina aham tata          jivitumpi na ussahe.
     Yatha arannakam nagam          poto anveti pacchato
     jessantam giriduggesu          samesu visamesu ca.
     Evantam anugacchami           puttamadaya pacchato
     subharo te bhavissami          na te hessami dubbharoti.
           Yatha samuddikam  navam     banijanam dhanesinam
           voharo tattha ganheyya   banija byasani siya
           evameva puttakali        antarayakaro mamati.
     Kumaro puna kinci vattum na visahi. Atha raja amacce
anapento aha
           imam kumaram papetha       pasadam rativaddhanam
           tattha kambusahatthayo      yatha sakkamva acchara
           ta nam tattha ramissanti     tahi veso  ramissatiti.
           Tato kumaram papesum      pasadam rativaddhanam
           tam disva avacum kanna     dighavum ratthavaddhanam
           devata nusi gandhabbo     adu sakko purindado
           ko va tvam kassa va putto   katham janemu tam mayanti.
        Namhi devo na gandhabbo napi sakko purindado
           kasiranno aham putto     dighavu ratthavaddhano
           mamam bharatha bhaddam vo       aham bhatta bhavami voti.
           Tam tattha avacum kanna      dighavum  ratthavaddhanam
           kuhim raja anuppatto     ito raja kuhingatoti .
           Pankam raja atikkanto    thale raja patitthito
           akantakam agahanam          patipanno mahapatham.
           Ahanca patipannosmi       maggam duggatigaminam
           sakantakam sagahanam          yena gacchanti duggatim.
           Tassa te svagatam raja    sihasseva giribbajam
           anusasa maharaja        tvam no sabbasamissaroti.
     Tattha khippanti tenahi sigham anetha. Alapiti satthigamasahassaniti
adini vadanto alapi. Sabbalankarabhusitati te naga sabbehi
sisupagadihi alankarehi bhusita. Hemakappanavasasati suvannakhacitena
kappanena paticchannasarira. Gamaniyebhiti hatthacariyehi. Ajaniya
cati karanakaranavijananakava jatiya. Sindhavati sindhavaratthe
sindhavanaditire jata. Gamaniyebhiti assacariyehi.
Indiyacapadharibhiti indiyavudhanca capavudhanca dharentehi. Dipa
athopi veyyagghati dipicammabyagghacammaparivara. Gamaniyebhiti
rathikehi. Cammibhiti sannaddhacammehi. Rohannati rattavanna .
Pungavusabhati usabhasankhatena jetthakapungavena samannagata. Daharasseva
meti atha nam kumaro tata daharasseva me sato mata mata
iti maya sutam soham taya vina jivitum na sakkhissamiti aha.
Pototi taruno potako. Jessantanti vicarantam. Samuddikanti
samudde vicarantam. Dhanesinanti dhanam pariyesantanam. Voharoti
vicitravoharo hettha kaddhanako balamaccho va udakarakkhaso
va avatto va. Tatthati tasmim samudde. Banija byasani
siyati atha te banija byasani byasanam patta bhaveyyum.
Siyunti va patho. Puttakaliti puttalamaka puttakalakanni.
Kumaro puna kinci vattum na visahi. Atha raja amacce
Anapento imanti adimaha. Tattha kambusahatthayoti kambusam
vuccati suvannam suvannabharanabhusitahatthayoti attho. Yathati
yatha icchanti tatha karonti.
     Evam vatva mahasatto tattheva tam abhisincapetva  nagaram
pahesi. Sayam pana ekakova uyyana nikkhamitva himavantam pavisitva
ramaniye bhumibhage pannasalam mapetva isipabbajjam pabbajitva
vanamulaphalaharo yapesi. Mahajanopi kumaram baranasim pavesesi.
So nagaram padakkhinam katva pasadam abhiruhi. Tam disva avacum
kannati tam mahantena parivarena sirisobhaggena agatam disva asuko
namesoti ajanantiyeva ta natakitthiyo avocum. Mamam bharathati
mam icchatha. Pankanti ragadikilesapankam. Thaleti pabbajjaya.
Akantakanti ragakantakadivirahitam. Teheva gahanehi agahanam.
Mahapathanti saggamokkhagaminam mahamaggam patipanno. Yenati yena
micchamaggena duggatim gacchanti tamaham patipannoti vadati. Tato
ta cintesum raja tava amhe pahaya pabbajito ayampi
kamesu virattacittarupo sace nam nabhiramissama nikkhamitva
pabbajeyya abhiramanakaramassa karissamati. Atha nam abhinandantiyo
osanagathamahamsu. Tattha giribbajanti sihapotakanam vasanatthanam
kancanaguham kesarasihassa agatam viya tassa tava agatam svagatam.
Tvam noti tvam sabbasampi amhakam issaro samiti.
  Evanca pana vatva sabbaturiyani pagganhimsu nanappakarani
Naccagitani pavattayimsu. Yaso maha ahosi. So  yasasampatto
pitaram na sari dhammena rajjam karetva yathakammam gato. Bodhisattopi
jhanabhinna nibbattetva ayuhapariyosane brahmalokupago ahosi.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva
pubbepi tathagato mahabhinikkhamanam nikkhantoyevati vatva jatakam
samodhanesi tada paccekabuddho parinibbayi putto rahulakumaro
ahosi sesaparisa buddhaparisa ahosi arindamo raja pana
ahamevati.
                   Sonakajatakam nitthitam .
                         Pathamam.
                      ----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 42 page 81-104. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=1637&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=1637&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=66              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=452              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=611              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=611              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]