ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 45 : PALI ROMAN Nid.A.1 (saddhammapaj.)

page237.

5. Paramatthakasuttaniddesavannana [31] Pancame paramatthakasutte paramanti ditthisu paribbasanoti idam paramanti gahetva sakaya sakaya ditthiya vasamano. Yaduttarim kuruteti yam attano sattharadim settham karoti. Hinati anne tato sabbamahati tam attano sattharadim thapetva tato anne sabbe "hina ime"ti aha. Tasma vivadani avitivattoti tena karanena tani ditthikalahani 1- avitivattova hoti. Vasantiti pathamuppannaditthivasena vasanti. Pavasantiti pavisitva vasanti. Avasantiti visesena vasanti. Parivasantiti sabbabhagena vasanti. Tam upamaya sadhento "yatha agarika va"tiadimaha. Agarika vati gharasamika. Gharesu vasantiti attano gharesu asankavirahita hutva nivasanti. Sapattika vati apattibahula. Sakilesati 2- ragadikilesabahula. Uttarim karotiti atirekam karoti. Ayam sattha sabbannuti ayam amhakam sattha sabbam janati. Sabbe parappavade khipatiti sabbaparaladdhiyo chaddeti. Ukkhipatiti niharati. Parikkhipatiti parammukhe karoti. Ditthimedhaganiti ditthivihesakani. [32] Dutiyagathayattho:- evam avitivattova yam ditthe sute silavate muteti etesu catusu vatthusu uppannaditthisankhate attani pubbe vuttappakaram anisamsam passati, tadeva so tattha sakaya ditthiya anisamsam "idam setthan"ti abhinivisitva annam sabbam parasattharadikam nihinato passati. Dve anisamse passatiti dve gune oloketi. Ditthadhammikancati ditthe paccakkhe attabhave vipaccanakagunam. 3- Samparayikancati paraloke patilabhitabbagunanca. Yamditthiko satthati yamladdhiko titthayatanasamiko. Alam nagattaya vati nagabhavaya 4- @Footnote: 1 cha.Ma. so ditthikalahe 2 cha.Ma. sakilesa vati 3 cha.Ma. vipaccanakaranam @4 cha.Ma. nagarajabhavaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page238.

Va pariyattam. Supannattadisupi eseva nayo. Devattaya vati sammutidevadibhavaya. Ayatim phalapatikankhi hotiti anagate vipakaphalam patthayano hoti. Ditthasuddhiyapi dve anisamse passatiti cakkhuvinnanena dittharupayatanassa vasena suddhiya hetuttapi attano gahitaggahanena dve gune oloketi. Sutasuddhiyadisupi eseva nayo. [33] Tatiyagathayattho:- evam passato passa 1- yam attano sattharadim nissito annam parasattharadim hinam passati, tam pana dassanam ganthameva kusala vadanti, bandhananti vuttam hoti. Yasma etadeva, tasma hi ditthamva sutam mutam va, silabbatam bhikkhu na nissayeyya, nabhiniviseyyati 2- vuttam hoti. Kusalati khandhadijanane cheka. Khandhakusalati rupadisu pancasu khandhesu kusala. Dhatuayatanapaticcasamuppadasatipatthanasammappadhanaiddhipadaindriyabalabojjhangamagga- phalanibbanesupi eseva nayo. Tattha maggakusalati catusu maggesu. Phalakusalati catusu phalesu. Nibbanakusalati duvidhe nibbane cheka. Te kusalati te etesu vuttappakaresu cheka. Evam vadantiti evam kathenti. Gantho esoti passato ca attano sattharadinissitanca annam parasattharadim hinato dassananca gantho bandhano esoti vadanti. Lambanam 3- etanti etam vuttappakaram nagadante laggitam viya adholambanam. Bandhanam etanti nicchinditum dukkhatthena sankhalikadibandhanam viya etam bandhanam. Palibodho esoti samsarato nikkhamitum appadanatthena eso palibodho. [34] Catutthagathayattho:- na kevalam ditthasutadim 4- na nissayeyya, api ca kho pana asanjatam uparupari ditthimpi lokasmim na kappayeyya, na janeyyati vuttam hoti. Kidisam? nanena va silabbatena vapi, samapattinanadina nanena va silabbatena va yam kappayissati, 5- etam ditthim na kappayeyya. 6- Na kevalanca @Footnote: 1 Si. evam passantopi, cha.Ma. ca 2 cha.Ma. nabhiniveseyyati 3 Si.,cha.Ma. lagganam @4 cha.Ma. ditthasutadisu 5 cha.Ma. ya kappiyati 6 cha.Ma. kappeyya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page239.

Ditthim na kappayeyya, api ca kho pana manenapi jatiadihi vatthuhi samoti va attanam anupaneyya, hino na mannetha visesi vapiti. Atthasamapattinanena vati pathamajjhanadinam atthannam samapattinam sampayuttapannaya va. Pancabhinnananena vati lokiyanam pancannam abhinnanam sampayuttapannaya va. Micchananena vati viparitasabhavena pavattaya pannaya amutte muttammayati 1- evam uppannena micchananena va. [35] Pancamagathayattho:- evam hi ditthim akappento amannamano ca attam pahaya anupadiyano yam pubbe gahitam, tam pahaya param agganhanto tasmimpi vuttappakare nanepi duvidham nissayam no karoti, akaronto ca sa ve viyattesu nanaditthivasena bhinnesu sattesu na vaggasari chandadivasena agacchanadhammo hutva dvasatthiya ditthisu kinci ditthim na pacceti, na paccagacchatiti vuttam hoti. Catuhi upadanehiti kamupadanadihi catuhi bhusam gahanehi. Sa ve vavatthitesuti 2- so puggalo nicchitesu. Bhinnesuti dvidha bhinnesu. [36] Idani yo so imaya gathaya vutto khinasavo, tassa vannabhananattham "yassubhayante"tiadika tisso gathayo aha. Tesu 3- pathamagathaya yassubhayanteti pubbe vuttaphassadibhede. Panidhiti tanha. Bhavabhavayati punappunam bhavaya. Idha va huram vati sakattabhavadibhede idha va parattabhavadibhede parattha va. Phasso eko antoti cakkhusamphassadiko eko kotthaso. Phassasamudayoti vattharammano. Yato samudeti uppajjati, so samudayo. Dutiyo antoti dutiyo kotthaso. Atitanti ati itam atitam, atikkantanti vuttam hoti. Anagatanti na @Footnote: 1 cha.Ma. muttam passati 2 cha.Ma. viyattesuti 3 cha.Ma. tattha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page240.

Agatam anagatam, anuppannanti vuttam hoti. Sukhavedanadayo visabhagavasena. Namarupadukam namanaruppanavasena. Ajjhattikadayo ajjhattabahiravasena. Sakkayadayo khandhapancakanam pavattisamudayavasena vuttati veditabba. Sakattabhavoti attano attabhavo. Parattabhavoti parassa attabhavo. [37] Dutiyagathaya ditthe vati ditthasuddhiya va. Esa nayo sutadisu. Sannati sannasamutthapika ditthi. Aparamasantanti tanhamanaditthihi na paramasantam. Anabhinivisantanti 1- teheva anabhinivisantam. "vinibandho"ti vati 2- manena vinibandhoti va. "paramattho"ti vati parato niccasukhasubhadihi paramatthoti va. Vikkhepagatoti uddhaccavasena. Anitthangatoti vicikicchavasena. Thamagatoti anusayavasena. Gatiyati gantabbavasena. [38] Tatiyagathaya dhammapi tesam na paticchita seti dvasatthiditthigatadhammapi tesam "idameva saccam, moghamannan"ti 3- evam na paticchita. Parangato na pacceti taditi nibbanaparangato tena tena maggena pahine kilese puna nagacchati pancahi ca akarehi tadi hotiti. Sesam pakatameva. Visativatthuka sakkayaditthiti "rupam attato samanupassati"tiadina 4- nayena ekekasmim khandhe catuhi catuhi akarehi pancakkhandhe patittham katva pavatta vijjamane kaye ditthi. Dasavatthuka micchaditthiti "natthi dinnan"tiadinayappavatta 5- ditthi. Antagagahika ditthiti "sassato loko idameva saccam, moghamannan"tiadinayappavatta 6- ekekam antam atthiti gahetva pavatta ditthi. Ya evarupa ditthiti @Footnote: 1 cha.Ma. anabhinivesantanti. evamuparipi 2 cha.Ma. vinibaddhoti va @3 khu.u. 25/56/194 4 khu.pati. 31/131/148 5 abhi.san. 34/1221/279 @6 Ma.u. 14/27/22

--------------------------------------------------------------------------------------------- page241.

Idani vuccamananam ekunavisapadanam sadharanam mulapadam. Ya ditthi, tadeva ditthigatam, ya ditthi, tadeva ditthiggahananti sabbopi 1- sambandho katabbo. Ya ayathavadassanatthena ditthi, tadeva ditthisu gatam dassanam dvasatthiditthiya antogatattati ditthigatam. Hetthapissa attho vuttoyeva. Dvinnam antanam ekantagatattatipi ditthigatam. Tattha sassatoti nicco. Lokoti atta. Idha sariramyeva nassati, atta pana idha parattha ca soyevati mannanti. So hi samanneva aloketiti katva lokoti mannati. Asassatoti anicco. Atta sarireneva saha nassatiti mannanti. Antavati paritte kasine jhanam uppadetva tam parittakasinarammanacetanam sapariyanto "atta"ti mannanti. Anantavati na antava appamane kasine jhanam uppadetva tam appamanakasinarammanacetanam apariyanto "atta"ti mannanti. Tam jivam tam sariranti jivo ca sariranca tamyeva. Jivoti atta, lingavipallasena napumsakavacanam katam. Sariranti rasatthena khandhapancakam. Annam jivam annam sariranti anno jivo annam khandhapancakam. Hoti tathagato parammaranati khandha idheva vinassanti, satto maranato param hoti vijjati na nassati, tathagatoti cetam sattadhivacanam bhavati. 2- Keci pana "tathagatoti araha"ti vadanti. Ime na hotiti pakkhe dosam disva evam ganhanti. Na hoti tathagato parammaranati khandhapi idheva nassanti, tathagato ca maranato param na hoti ucchijjati. Ime hotiti pakkhe dosam disva evam ganhanti. Hoti ca na ca hotiti ime ekekapakkhapariggahe dosam disva ubhayapakkham ganhanti. Neva hoti na na hotiti ime ubhayapakkhapariggahe ubhayadosapattim disva "hoti ca na hoti"ti ca "neva hoti na na hoti"ti ca amaravikkhepapakkham ganhanti. Ayampanettha atthakathanayo 3-:- "sassato loko"ti vatiadihi dasahakarehi ditthippabhedova vutto. Tattha sassato lokoti ca khandhapancakam lokoti gahetva @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. sabbesam 2 cha.Ma. sattadhivacananti 3 patisam.A. 2/6

--------------------------------------------------------------------------------------------- page242.

"ayam loko nicco dhuvo sabbakaliko"ti ganhantassa sassatanti gahanakarappavatta ditthi. Asassatoti tameva lokam "ucchijjati vinassati"ti ganhantassa ucchedaggahana- karappavatta ditthi. Antavati parittakasinalabhino suppamatte va saravamatte va kasine samapannassa antosamapattiyam vattitaruparupadhamme "loko"ti ca kasinaparicchedantena "antava"ti ca ganhantassa "antava loko"ti gahanakarappavatta ditthi. Sa sassataditthipi hoti ucchedaditthipi. Vipulakasinalabhino pana tasmim kasine samapannassa antosamapattiyam vattitaruparupadhamme "loko"ti ca kasinaparicchedantena ca "ananto"ti ganhantassa "anantava loko"ti gahanakarappavatta ditthi. Sa sassataditthipi hoti ucchedaditthipi. Tam jivam tam sariranti "bhedanadhammassa sarirasseva jivan"ti gahitatta "sarire ucchijjamane jivampi ucchijjati"ti ucchedaggahanakarappavatta ditthi. Dutiyapadena sarirato annassa jivassa gahitatta "sarire ca ucchijjamanepi jivam na ucchijjati"ti sassataggahanakarappavatta ditthi. Hoti tathagatotiadisu "satto tathagato nama, so parammarana hoti"ti ganhato pathama sassataditthi. "na hoti"ti ganhato dutiya ucchedaditthi. "hoti ca na ca hoti"ti ganhato tatiya ekaccasassataditthi. "neva hoti na na hoti"ti ganhato catuttha amaravikkhepaditthiti vuttappakara dasavidha ditthi. Yathayogam bhavaditthi ca vibhavaditthi cati dvidha hoti. Tasu ekapi tesam khinasavanam na paticchitati attho. Ye kilesati ye kilesa sotapattimaggena pahina, te kilese. Na punetiti na puna eti. Na paccetiti puna nibbattetva na patieti, na paccagacchatiti paccabhave nagacchati. Pancahakarehi taditi pancahi karanehi kotthasehi va sadiso. Itthanitthe taditi ittharammane ca anittharammane ca anunayapatigham muncitva thitatta dvisu sadiso. Cattaviti kilese cajitava. Tinnaviti samsaram atikkamitava. Muttaviti ragadito muttava. Tamniddesa taditi tena tena silasaddhadina niddisitva niddisitva kathetabbato sadiso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page243.

Tam pancavidham vittharetva kathetukamo "katham araha itthanitthe tadi"tiadimaha. Tattha labhepiti catunnam paccayanam labhepi. Alabhepiti tesam alabhepi. Yasepiti parivarepi. Ayasepiti parivaravipattiyapi. Pasamsayapiti vannabhananayapi. Nindayapiti garahayapi. Sukhepiti kayikasukhepi. Dukkhepiti kayikadukkhepi. Ekam ce baham gandhena limpeyyunti sace ekam baham catujatiyagandhena lepam uparupari dadeyyum. Vasiya taccheyyunti yadi ekam baham vaddhaki vasiya tacchetva tacchetva tanum kareyyum. Amusmim natthi ragoti amusmim gandhalepane sineho natthi na samvijjati. Amusmim natthi patighanti amusmim vasiya tacchane patihananasankhatam patigham kopam natthi na samvijjati. Anunayapatighavippahinoti sinehanca kopanca pajahitva thito. Ugghatinigghativitivattoti anunayavasena anuggahanca patighavasena niggahanca atikkamitva thito. Anurodhavirodhasamatikkantoti anunayanca patighanca samma atikkanto. Sile satiti sile samvijjamane. Silavati silasampanno. Tena niddesam kathanam labhatiti tadi. Saddhaya sati saddhoti evamadisupi eseva nayo. Saddhammapajjotikaya mahaniddesatthakathaya paramatthakasuttaniddesavannana nitthita. Pancamam. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 45 page 237-243. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=5510&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=5510&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=146              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=29&A=2240              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=2417              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=2417              Contents of The Tipitaka Volume 29 http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]